شخصی در جریان معاملات مختلف با شرکت غیر دولتی چند عدد چک از آن شرکت در اختیارش قرار گرفته، در حالی که شرکت فکر می‌کرد معادل مبلغ آن چکها را که مجموعاپانزده میلیون و نیم است به این شخص بدهکار است، ولی خود این شخص می‌دانست و اعتراف دارد که طلب ندارد و شرکت پول بدهکار نیست، این شخص در اثر نیاز شدید به مغازه‌ای، مغازه‌ای را صحبت می‌کند به شانزده میلیون تومان و با وساطت مدیر عامل شرکت، این مغازه را برای خود خریداری کرد و آن چکهای شرکت را به اضافه مبلغ پانصد هزار تومان در اختیار مدیر عامل شرکت می‌گذارد که واسطه در معامله و خرید آن مغازه بود، بالاخره مغازه شانزده میلیون تومان برای شخص نامبرده خریداری می‌شود، عنایت فرموده به سئوالات ذیل پاسخ فرمائید: الف - بوسیله چکهایی که طلب واقعی وی از شرکت نبوده این مغازه خریداری شد، آیا این شخص مالک مغازه می‌شود یا خیر؟ ب - برای خروج این شخص از بدهی به شرکت، آیا پرداخت همان پانزده میلیون و نیم کفایت می‌کند، یا این که در این مدّت چهار سال که پول شرکت را تصاحب کرده بصورت خرید مغازه وظیفه دیگر دارد؟ ج - در این مدّت چهار سال، بعضی از صاحبان سهام شرکت، سهام خود را فروخته‌اند و یا مرده‌اند، آیا نسبت به آنان چه وظیفه‌ای دارد و اگر به همان دفتر و مدیر عامل شرکت به حساب شرکت بدهی خود را پرداخت کند، کافی است؟ د - کسانی که جدیدااز این شرکت سهام خریداری کرده‌اند، آیا آنها هم بهره‌ای از این پول خواهند داشت؟

الف - اگر معامله به صورت کلّی واقع شده، یعنی مغازه را خرید بعدادر پرداخت ثمن، چک و پول نقد را تحویل داده، در این صورت تمام مغازه مال خودش است و اگر به عین مبلغ چکها و پول نقد معامله نموده معامله فضولی است و بستگی به اجازه شرکت دارد و فقط نسبت به سهم خودش مالک می‌شود. ب - در دَین هر مبلغ که انسان در تاریخ معیّن ذمّه‌اش مشغول و بدهکار می‌شود، مادامی که آن مقدار از مالیّت به صورت فاحش ارزش خود را از دست نداده باشد همان مقدار را بدهکار است، در غیر این صورت باید مصالحه نمایند. ج - البتّه وظیفه شخص، دادن بدهی خود به شرکت است، ولی شرکت در مقابل کسانی که سهام خود را فروخته‌اند، اگر بطوری خریده باشد که هرگونه خسارات و اشتباهات بعهده شرکت باشد، در این صورت چیزی به آنان نمی‌رسد و الاّ آنها هم اگر در زمان برداشت پول سهم داشته‌اند از این پول سهم می‌برند، همچنان که ورثه متوفیّات سهم می‌برند. د - ظاهراضابطه در خرید سهام ملاحظه سود از زمان خرید صاحبان سهام می‌باشد و اگر به این صورت باشد پس کسانی که خرید سهامشان بعد از این بوده بهره‌ائی از این پول ندارند و الاّ طبق ضوابط همان شرکت باید عمل شود. والّله العالم.