حدود یک قرن قبل در یکی از قریه‌های افغانستان شخصی بنام سیّد محمّد فرزند سیّد خواجه زندگی می‌کرده که از ایشان سه پسر بنامهای سیّد میرزا، سیّد حیدرعلی و... - استفتاء آیت الله علوی گرگانی

افغانستان

افغانستان، با نام رسمی جمهوری اسلامی افغانستان، و پایتختی کابل، در ۲۷ مرداد ۱۲۹۸ هـ.ش (۱۹ اوت ۱۹۱۹ م.) از انگلستان اعلام استقلال کرد. ۸۰ درصد مردم افغانستان سنی، ۱۹ درصد شیعه[۱] و یک درصد پیرو ادیانی مانند هندو، سیک و مسیحیت هستند. جمعیت تقریبی افغانستان در سال ۲۰۱۵، ۳۲ میلیون نفر[۲] است. پرجمعیت‌ترین شهرهای افغانستان، کابل، قندهار، هرات، مزار شریف و جلال آباد است.

سید محمد

ابا جعفر محمد بن علی الهادی (ع) مشهور به سید محمد (که در اصطلاح محلی به سبع الدُجَیل (شیرمرد دجیل) معروف است)، فرزند بزرگ امام هادی(ع) است که به سبب برخورداری از جایگاه والای روحی و اخلاقی، شیعیان و غیر شیعیان گمان می‌کردند امامت بعد از امام هادی به وی خواهد رسید، ولی مرگ او در زمان حیات پدرش، این گمان را برطرف کرد.

سید حسن

سیدحسن ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سید حسن بجنوردی، فقیه و اصولی امامی• سید حسن خرسان، از خاندان معروف خرسان• سید حسن رضوی قمی‌، فرزند سید عزیزالله، عالم، فقیه و ادیب امامی• سید حسن صدر، از علمای شیعه• سید حسن مدرس، از سادات طباطبایی زواره و از علمای مبارز در دوره معاصر• سید حسن مسقطی، از علمای شیعه• سید حسن بجنوردی، فقیه و اصولی امامی• سید حسن نصرالله، از علمای معاصر و دبیر کل جنبش حزب الله لبنان• سیدحسن ‌بن ‌سیدابراهیم ‌بحرالعلوم، شاعر و ادیب

تاریخ

زمان وقوع یک پدیده را، تاریخ گویند. از عنوان تاریخ در فقه در باب هایى نظیر طهارت، حج، نکاح و ارث و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

تقسیم

تقسیم (بلاغت)، استیفای اقسام موجود برای یک شیء و بیان وضع آن‌ها است.

اخوند

آخوند، واژه‌ای فارسی، به معنی دانشمند، پیشوای دینی و معلم است که نخستین مورد كاربرد این واژه در ایران، به مثابه عنوانی احترام‌آمیز برای روحانیون دانشمند، به دوره تیموریان مربوط می‌شود. در عصر قاجار كاربرد این كلمه گسترش بیش‌تری یافت و شامل مدرسان مكتب‌خانه‌ها نیز گردید و در میان دانشمندان آن روزگار هنوز جایگاهی والا داشت. به عنوان مثال ملا محمدکاظم خراسانی (درگذشت ۱۳۲۹ق)، مشهورترین فقیه و مدرس پایان دوره قاجار، آخوند نامیده می‌شد. اكنون این كلمه به گونه عام برای روحانیون به‌كار می‌رود.

ضمیمه

ضمیمه، یعنی پیوست و همراه چیزی گفته می شود.

زندگی

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

فرزند

فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.

قسمت

قسمت به تمییز حقوق گویند. [۱]

مجاز

مجاز، استعمال لفظ در غیر معنای موضوعٌ له می‌باشد. و در اصول فقه کاربرد دارد.

دختر

دختر دو معنا دارد یکی به معنای فرزند مونث است که در مقابل پسر می باشد و دیگری به معنای دوشیزه و باکره است

دنیا

دنیا: جهان محسوس و مادّی، مقابل آخرت است .

پدرش

بَراءِ بْنِ مَعْرور (درگذشت صفر ۱ق/اوت ۶۲۲م)، از انصار و صحابی پیامبر(ص) و از تیره بنی سلمه خزرج بود. مطابق برخی روایات وی در عقبه اولی، حضور داشت و گفته شده است که از میان گروه بیعت کنندگانِ عقبه ثانیه، ۱۲ نفر نقیب شدند که یکی از آنان براء بود.

نامه

امام حسین(ع)

حیدر

نخستین امام شیعیان علی(ع)

حیات

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

تسلط

چیرگی و غلبه بر کسى یا چیزى را ‌سلطه گویند. از آن در بسیارى از ابواب فقه سخن گفته‌اند.

تصرف

به هر کار ارادی در یک مال که داراى اثر شرعى است تصرف در آن مال گفته میشود.

باقی

واژه باقی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل بوده و یا در معانی ذیل به کار رفته باشد: • الباقی، از اسمای خداوند• بقایا، در متون کهن و متأخر به معنای بدهی مالیاتی مردم • محمود عبدالباقی، یکی از شعرای ترک• نظام‌الدین عبدالباقی، از بزرگان خاندان نعمت اللّهی و وزیر شاه اسماعیل صفوی• باقی بالله، از مشایخ بزرگ نقشبندیه و از مروّجان این طریقه در هندوستان• ‌میرعبدالباقی تبریزی، ملقب به «دانشمند»، شاعر صوفی مشرب و خوشنویس آذربایجانی (متوفی ۱۰۳۹)

بنا

بناء ممکن است اسم در معانی ذیل به کار رفته باشد: • بناء (فقه)، معانی و کاربردهای بناء در فقه• بناء (نحو)، مقابل اعراب• ساختمان، به معنی بنا یا عمارت ساخته شده بر روی زمین• ساختن، بنا کردن ساختمان

پدر

پدر به معنای مردی است که دیگرى از نطفه‌ی‌ او- از طریق شرعی یا وطی به شبهه- به وجود آید یا صاحب شیر را گویند. از این عنوان در بسیارى از ابواب سخن رفته است، نظیر باب های طهارت، صلاة، زکات، خمس، صوم، حج، جهاد، تجارت و... .

پسر

ابن (= پسر، فرزند)، واژه کهن‌ سامی‌ می‌باشد و از احکام فقهی آن به مناسبت در باب‌های صلاة، صوم، نکاح و ارث سخن رفته است.

حین

به مدت زمان نامشخص حین گفته می شود که عنوان یاد شده در باب نذر و قسم آمده است.

حسن

ابو محمد حسن‌ بن سعید، از اصحاب امام رضا علیه‌السلام و برادر حسین بن سعید اهوازی است. وی در کوفه متولد شد و بعدا به اهواز هجرت کرد و در آنجا می‌زیست. وی تا سال ۲۲۰ق. زنده بوده است. رجالیان او را توثیق کرده‌اند.

سند

سند همان زنجیره ی راویان حدیث است كه متن را از معصوم خبر می دهند. قال ابن جماعه: و اخذه اما من السند و هو ما ارتفع و علا من سفح الجبل لان المسند یرفعه الی قائله، او من قولهم فلان سند ای معتمد، فسمی الاخبار عن طریق المتن سنداً لاعتماد الحفاظ فی صحه الحدیث و ضعفه الیه. [۱]

عوض

عِوَض، مابازاء چیزی است.

فوت

فوت در دو معنای مردن ( مرگ ) و سپری شدن وقت عبادت دارای وقت، همچون نماز و روزه (قضاء شدن) به کار می‌رود؛ واژه فوت کردن یعنی دمیدن.

قرن

قرن ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • قرن (عیب) به فتح قاف، راء استخوانی در فرج و مانع جماع• قرن (سال) هر صد سال

اختیار

اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.

تعرض

دست درازی كردن پرداختن به يك كار

مالی

جمهوری مالی کشوری است در آفریقای غربی. مسلمانان بیش از ۷۵ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. اغلب مسلمانان سنی مذهب و پیرو مذهب مالکی هستند. نخستین شیعیان ساکن در این کشور مهاجرانی از لبنان بودند.

حیدر

نخستین امام شیعیان علی(ع)

عوض

عِوَض، مابازاء چیزی است.

مال

مال همان سرمایه و ثروت انسان است که در آموزه‌های دینی از احکام ویژه‌ای برخوردار است.