تولید
تولید؛ اصطلاحی کلامی به معنای پدیدآوردن کاری به وسیله کاری دیگر است.
اگر فرض شود علم در آینده پیشرفت کند که اسپرم مرد را بگیرند و در رحم مصنوعی (دستگاه تولید نوزاد) پرورش دهند در این صورت حکم آن چه صورتی دارد؟
این نوزاد در صورت امکان دارای پدر هست و احکام پدر و فرزندی جاری است ولی مادر ندارد.
این نوزاد در صورت امکان دارای پدر هست و احکام پدر و فرزندی جاری است ولی مادر ندارد.
عنوان سوال:
اگر فرض شود علم در آینده پیشرفت کند که اسپرم مرد را بگیرند و در رحم مصنوعی (دستگاه تولید نوزاد) پرورش دهند در این صورت حکم آن چه صورتی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر نطفه و اسپرم را از فرآوردههای نباتی تهیّه و آن را در رحم مصنوعی پرورش دهند و از آن کودک به عمل آید نوزاد به چه کسی ملحق می‌شود؟
- اگر اسپرم و نطفه را از دانهها و محصولات نباتی و مانند آن بگیرند و به زن تلقیح کنند و نوزاد مصنوعی به عمل آورند در این صورت کودک به چه کسی متعلّق است؟
- در صورتی که اسپرم و تخمک از زن و شوهر شرعی یا غیر شرعی باشد آیا تلقیح مصنوعی جایز است؟
- یک نوع عملی جهت بچّه دار شدن بنام آی یو آی وجود دارد که در این عمل اسپرم مرد گرفته می‌شود و به صورت آمپول (در سرنگ مخصوص) وارد رحم زن مینمایند آیا این عمل جایز است یا خیر و بنابر دو فرض آیا غسل جنابت محقّق می‌شود یا خیر؟
- آیا بارور کردن مصنوعی زن یا وارد کردن منی مرد غریب نامحرم به داخل رحم زنی که همسرش مرد نازا است به طریق تزریق یا طرق دیگر آیا جایز است؟
- آیا تلقیح تخمک زن مردهای که در دستگاه پزشکی نگهداری شده با منی مرد مرده اجنبی جایز است و قرار دادن آن در رحم زن دوّم چه صورت دارد؟
- مردی دارای دو زن می‌باشد نطفه مرد را پس از استقرار در رحم زن اوّلی در رحم زن دوّمی که عقیم است قرار میدهند آیا بچّه متعلّق به زن دوّمی است یا اوّلی، با فرض این که الحاق ولد بر مرد قطعی است؟
- همانگونه که مستحضرید بر اساس برخی از روایات وارده در باب دیات، خوب شدن بعضی جراحات یا نقص عضوها (نظیر شکستگی استخوان در اعضایی که دیه مقدّره دارد یا شکافتن لب) میزان دیه را تغییر می‌دهد، با توجّه به این که امروزه به خاطر پیشرفت علم پزشکی تعداد قابل ملاحظهای از جراحات و نقص عضوها قابل درمان می‌باشد; بفرمائید : الف - آیا تأثیر درمان در میزان دیه را به غیر موارد مصرّح در فقه نیز میتوان تعمیم داد؟ ب - آیا پیوند عضو مقطوع در میزان دیه تأثیر دارد یا خیر؟ (در صورتی که انگشت یا دست شخصی در اثر جنایت قطع شود، اگر به موقع اقدام گردد میتوان عضو مقطوع را پیوند زد)
- با اینکه در نظرات فقهی فقهاء دیه مجموع چهار پلک دو چشم دیه کامل ذکر شده و بین پلکهای بالا و پائین فرق قائلند به این صورت که ثلث دیه کامل را برای پلکهای بالا و برای پلکهای پائین نصف دیه کامل را قرار دادهاند، بفرمائید: اوّلا: با توجّه به امکانات جرّاحی امروزی در چشم پزشکی و جرّاحی ترمیمی میتوان گفت که تقریباهمیشه امکان ترمیم پلکها وجود دارد آیا با این وجود نیز دیه کامل دارد یا درصد تعیینی خبره در ترمیم و عدم ترمیم در تعیین دیه مؤثر است تکلیف چیست؟ ثانیا: از نظر ارزش عضوی و نحوه درمان بین پلکهای بالا و پائین اختلاف محسوسی با توجّه به پیشرفت علم پزشکی مشاهده نمیشود آیا اختلاف دیه منصوص است باید اطاعت کنیم یا امکان تغییر بر مبنای نظریه پزشکی و خبرگان وجود دارد؟ ثالثا: در صورتی که پلکهای بالا ثلث دیه داشته باشند و پلکهای پائین نصف دیه کامل تکلیف ثلث باقیمانده چه می‌شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر علم در آینده آن قدر پیشرفت کند که اسپرم مرد را بدون ترکیب با نطفه زن، در رحم مصنوعی پرورش دهند، حکم آن چه خواهد بود؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نطفه و اسپرم را از فرآوردههای نباتی تهیه کنند و آن را در رحم مصنوعی پرورش دهند و از آن کودکی بعمل آورند چنانچه فرض شود بشر موفق به چنین تولیدی گردد نوزاد به چه کسی ملحق می‌شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر نطفه و اسپرم را از فرآورده های نباتی تهیّه، و آن را در رحم مصنوعی پرورش دهند، و از آن کودکی به عمل آورند. نوزاد به چه کسی ملحق می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر علم تا آنجا پیشرفت کند که اسپرم و نطفه را از دانهها و محصولات نباتی و مانند آن بگیرند و به زن تلقیح کنند و نوزاد مصنوعی به عمل آورند در اینصورت کودک به چه کسی متعلق می‌شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر علم تا آنجا پیشرفت کند که اسپرم و نطفه را از دانه ها و محصولات نباتی و مانند آن بگیرند و به زن تلقیح کنند، و نوزاد مصنوعی به عمل آورند، در این صورت کودک متعلّق به چه کسی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر علم تا آنجا پیشرفت کند که اسپرم و نطفه را از دانه ها و محصولات نباتی و مانند آن بگیرند و به زن تلقیح کنند، و نوزاد مصنوعی به عمل آورند، در این صورت کودک متعلّق به چه کسی است؟
- [آیت الله بهجت] فرزندی که با استفاده از تلقیح مصنوعی در دستگاه، پرورش یافته متعلق به کیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] نسبت کودکان مصنوعی به یکدیگر چگونه است؟ وضعیت تزویج آنها با یکدیگر و ارث بری آنها چگونه است؟ - الف: نسبت یک دختر و یک پسر که از اسپرم مرد در رحم مصنوعی پدید آیند؟
- [سایر] حکم تقویت اسپرم شوهر، با استفاده از اسپرم مرد دیگر و تلقیح این اسپرم تقویت شده به رحم همسر چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] بر فرض جواز باروری مصنوعی زن با اسپرم غیر شوهر، پدر بچه کیست؟ شوهر یا فرد صاحب اسپرم؟ و بر فرض اگر صاحب اسپرم پدر تلقی شود و فرزند نیز دختر باشد، آیا شوهر زن به این دختر محرم است؟ در صورتی که پسر باشد آیا زن به این پسر محرم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی که بالغ وعاقل است عمداً وبناحق مسلمانی را بکشد، در صورتی که مقتول، مرد یا پسر باشد ولیّ کشته میتواند قاتل را عفو کند یا بکشد، ولی اگر مقتول کافر باشد قاتل او را که مسلمان است نمیتوان کشت و اگر مقتول مسلمان زن یا دختر باشد اگرچه می‌شود قاتل مسلمان او را کشت لکن اگر قاتل مرد باشد باید نصف دیه او را به ولیّ او بدهند و اگر قاتل دیوانه یا نابالغ باشد مطلقاً دیه باید بدهند ودیه آن بر عاقله است که معنای آن خواهد آمد و نیز ولیّ میتواند به مقداری که طرفین راضی شوند از قاتل دیه بگیرد و در صورتی که رضایت آنها به دیهای باشد که در شرع معیّن شده است چون تقدیرات شرعی در دیه مختلف است اختیار تعیین آن با قاتل است و میتواند هر کدام که برای او آسانتر است اختیار نماید، بنابر این میتواند قیمت نقره را که از سایر اقسام دیه کمتر است بدهد امّا اگر از روی خطایمحض بکشد مثلاً برای حیوانی تیر بیندازد واشتباهاً کسی را بکشد، ولیّ کشته حق ندارد او را بکشد، امّا میتواند از عاقله )یعنی قوم وخویشان پدری قاتل( و در صورت ندادن آنها از خود قاتل، دیه بگیرد و اگر از روی خطای شبیه به عمد بکشد به این معنی که شخصی کسی را با آلتی بزند که عادتاً کشنده نیست وقصد کشتن هم نداشته اتّفاقاً کشته شود در این فرض خود قاتل باید دیه بدهد وولیّ مقتول حق کشتن او را ندارد.
- سر بریدن حیوان پنج شرط دارد: اوّل - کسی که سر حیوان را میبرد چه مرد باشد چه زن، باید مسلمان باشد واظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر نکند وبچه مسلمان هم اگر ممیّز باشد یعنی خوب وبد را بفهمد میتواند سر حیوان را ببرد; دوم سر حیوان را با چیزی ببرند که از آهن باشد ولی چنانچه آهن پیدا نشود وطوری باشد که اگر سر حیوان را نبرند میمیرد، با چیز تیزی که چهار رگ آن را جدا کند مانند شیشه وسنگ تیز، می‌شود سر آن را برید; سوم - در موقع سر بریدن، محل بریدن وشکم حیوان رو به قبله باشد و کسی که میداند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نکند، حیوان حرام می‌شود ولی اگر فراموش کند یا مسأله را نداند یا قبله را اشتباه کند یا نداند قبله کدام طرف است یا نتواند حیوان را رو به قبله کند، اشکال ندارد; چهارم - وقتی میخواهد سر حیوان را ببرد یا کارد به گلویش بگذارد، به نیّت سر بریدن، نام خدا را ببرد وهمینقدر که بگوید بسم ا& کافی است و اگر بدون قصد سر بریدن نام خدا را ببرد، آن حیوان پاک نمیشود وگوشت آن هم حرام است ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد اشکال ندارد; پنجم - حیوان بعد از سر بریدن حرکت بکند، اگرچه مثلاً چشم یا دم خود را حرکت دهد یا پای خود را به زمین زند و نیز احتیاط مستحبّ آن است که به اندازه معمول خون از بدن حیوان بیرون آید ولی اکتفأ به آن به تنهایی مشکل است در صورتی که علم به زنده بودن حیوان قبل از ذبح نداشته باشیم.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] گرفتن نطفه مردی و گذاشتن ان در رحم مصنوعی و پرورش ان به منظور تولید فرزند جایز است مگر این که متوقف بر انجام کار حرامی باشد که ارتکاب ان کار حرام است و چنانچه از این راه بچه ای به وجود بیاید اگر تخمک زن نباشد ان بچه فرزند صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزند بر ان دو جاری می شود ولی مادر ندارد و در صورتی که تخمک زن هم باشد ان زن هم مادر اوست
- [آیت الله سیستانی] اگر تخمک زن و اسپرم مرد گرفته و بارور شود و در رحم مصنوعی گذاشته شود و فرزندی از این عمل به دنیا آید، ظاهر آن است که به صاحب تخمک و اسپرم ملحق میگردد و میان او و آن دو همه احکام نَسَب حتّی ارث جاری می‌شود. البته اگر پیش از انجام تلقیح یکی از آن دو از دنیا برود، فرزند از او ارث نمیبرد.
- [آیت الله خوئی] جایز است گرفتن نطفة مردی درصورتی که مقدمات حرام نداشته باشد و گذاشتن آن در رحم مصنوعی و تربیت کردن آن به منظور تولید بچه و چنانچه بچهای از این راه تولید گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزندی بین آنها برقرار می‌شود ولکن این بچه مادر ندارد.
- [آیت الله مظاهری] در تشریح نگاه کردن مرد به بدن زن و نگاه کردن زن به بدن مرد و نگاه کردن به عورت دیگری و همچنین دست زدن به بدن نامحرم، اگر پیشرفت علم متوقف بر آن باشد مانعی ندارد، و در صورتی که بتواند در دست زدن به بدن نامحرم از دستکش استفاده کند، باید استفاده بنماید.
- [آیت الله سیستانی] جایز است که زن از دستگاه پیشگیری از حاملگی، و مانند آن اگر ضرر مهمی به او نزند استفاده کند، لکن در صورتی که گذاشتن دستگاه متوقف بر نگاه کردن بهجایی است که نظر به آن حرام است، و یا لمس قسمتی از بدن که لمس آن جایز نیست، باشد، جایز نیست کسی غیر از شوهر این کار را انجام دهد مگر در صورت ضرورت، مانند اینکه بچهدار شدن برای او ضرر داشته باشد، یا مستلزم حرجی باشد که معمولاً تحمل نمیشود با فرض اینکه راه دیگری برای منع حمل نباشد، یا اگر باشد باز هم مستلزم ضرر یا حرج باشد. این در صورتی است که معلوم نباشد دستگاه نطفه را پس از انعقادش تلف می‌کند، وگرنه بنا بر احتیاط واجب باید در هر حال، ترک شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بچه در رحم مادر بمیرد و ماندنش در رحم برای مادر خطر داشته باشد باید به اسانترین راه او را بیرون اورند و چنانچه ناچار شوند او را قطعه قطعه کنند اشکال ندارد ولی باید به وسیله شوهرش اگر اهل فن است وگرنه زنی که اهل فن باشد او را بیرون بیاورند و در صورت نبود زنی که اهل فن باشد مرد محرمی که اهل فن باشد و اگر ان هم ممکن نشد مرد نامحرمی که اهل فن باشد و در صورتی که ان هم پیدا نشد کسی که اهل فن نباشد با رعایت ترتیب مذکور می تواند بچه را بیرون اورد
- [آیت الله سبحانی] اگر بچه در رحم مادر بمیرد و ماندنش در رحم برای مادر خطر داشته باشد باید به آسان ترین راه او را بیرون آورند و چنانچه ناچار شوند که او را قطعه قطعه کنند اشکال ندارد، ولی باید این کار به وسیله شوهرش اگر اهل فن است یا زنی که اهل فن باشد انجام گیرد و اگر ممکن نیست، مرد محرمی که اهل فن باشد و اگر آن هم ممکن نشود مرد نامحرمی که اهل فن باشد بچه را بیرون بیاورد و در صورتی که آن هم پیدا نشود کسی که اهل فن نباشد می تواند بچه را بیرون آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بچه در رحم مادر بمیرد و ماندنش در رحم برای مادر خطر داشته باشد باید به آسانترین راه او را بیرون آورند، و چنانچه ناچار شوند که او را قطعه قطعه کنند اشکال ندارد، ولی باید به وسیله شوهرش اگر اهل فن است یا زنی که اهل فن باشد او را بیرون بیاورند و اگر ممکن نیست مرد محرمی که اهل فن باشد، و اگر آن هم ممکن نشود مرد نامحرمی که اهل فن باشد بچه را بیرون بیاورد، و در صورتی که آن هم پیدا نشود کسی که اهل فن نباشد می تواند بچه را بیرون آورد.
- [آیت الله بروجردی] اگر بچّه در رَحِم مادر بمیرد و ماندنش در رحم برای مادر خطر داشته باشد، باید به آسانترین راه او را بیرون آورند و چنانچه ناچار شوند که او را قطعه قطعه کنند اشکال ندارد، ولی باید به وسیلهی شوهرش اگر اهل فن است، یا زنی که اهل فن باشد او را بیرون بیاورند و اگر ممکن نیست، مرد مَحرمی که اهل فن باشد و اگر آن هم ممکن نشود، مرد نامحرمی که اهل فن باشد بچه را بیرون بیاورد و در صورتی که آن هم پیدا نشود کسی که اهل فن نباشد میتواند بچه را بیرون آورد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بچّه در رحم مادر بمیرد و ماندن او در رحم برای مادر خطر داشته باشد، باید به آسانترین راه او را بیرون آورند و چنانچه ناچار شوند که او را قطعه قطعه کنند، اشکال ندارد، ولی باید شوهرش اگر اهل فن است یا زنی که اهل فن باشد و اگر ممکن نیست مرد محرمی که اهل فن باشد و اگر آن هم ممکن نشود، مرد نامحرمی که اهل فن باشد، بچّه را بیرون بیاورد و در صورتی که آن نیز پیدا نشود، کسی که اهل فن نباشد، با رعایت ترتیب ذکر شده میتواند بچّه را بیرون آورد.