تصویر
یکی از موارد اختلاف در احکام کشیدن تصویر و ساختن مجسمه است که از آن در باب تجارت و صلات بحث شده است.
گوش دادن به صدای زن خواننده برای مردان چه حکمی دارد (در صورتی که آواز از باب غنا حرام نباشد) مونتاژ اینگونه تصنیفات بر روی فیلم یا تصویر خود خواننده چه حکمی دارد؟
در صورتی که مهیّج باشد حرام است.
در صورتی که مهیّج باشد حرام است.
عنوان سوال:
گوش دادن به صدای زن خواننده برای مردان چه حکمی دارد (در صورتی که آواز از باب غنا حرام نباشد) مونتاژ اینگونه تصنیفات بر روی فیلم یا تصویر خود خواننده چه حکمی دارد؟
پاسخ:
در صورتی که مهیّج باشد حرام است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا زن و مرد محرم مثل زن و شوهر میتوانند در فیلم همدیگر را لمس کنند، ببوسند یا در آغوش بگیرند و آیا حکم این مسئله در صورتی که زن و مرد محرم نقش دو محرم یا دو نامحرم را بازی کنند متفاوت است؟
- در صورتی که نمایش زندگی و چهره معصومین در فیلم مستلزم هیچگونه اهانتی به ساحت مقدّس آن حضرات نباشد و مردم را به تأسّی و الگوپذیری از روشها، منشها و اخلاقیات آن بزرگواران ترغیب نماید : اوّلا: بازی هنرپیشگان در نقش معصومین چه حکمی دارد؟ ثانیا: نشان دادن چهره هنرپیشه به جای چهره معصوم و نمایش حرکات و سکنات معصوم مثل راه رفتن، نشستن، برخاستن، غذا خوردن و خوابیدن چه حکمی دارد؟ ثالثا: آیا میتوان به منظور آب و تاب دادن و جذابیّت بخشیدن به داستان سخنانی را که از معصومی صادر شده از زبان معصوم دیگری بیان کرد؟ رابعا: آیا میتوان برای به تصویر کشیدن مواضع فکری معصوم واقعهای را به تصویرکشید که اتّفاق نیفتاده مثلامیدانیم که همه معصومین در مقابل ستمگران محکم و استوار بودهاند حال اگر فرض کنیم در زندگی یکی از معصومین اتّفاقی نیفتاده که حضرت معصوم در مقابل ستمگری ایستادگی کند یا تاریخ آن را برای ما نقل نکرده باشد آیا میتوان داستانی را ساخت و تصویر کرد تا روحیه ظلم ستیزی معصوم 7 نمایش داده شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] اگر در موردی صدای زن مصداق غنا نباشد گوش دادن آن چه حکمی دارد؟
- [سایر] اگر زن در شب عروسی غنا بخواند آیا مردان (محرم و نامحرم) میتوانند به آن گوش فرا دهند؟
- [سایر] در باب صدای غنا منظور از مفسده چه نوع فسادی است؟ (مرجع: آیت الله خامنه ای)
- [سایر] در باب غنا منظور از مجالس لهو و خوش گذرانی چگونه مجلسی است؟ آیا مکان هایی مانند کنسرت هایی که در کشورهای غربی اجرا می شود، مصداق این نوع مجالس هستند؟ آیا گوش کردن به موسیقی با صدای زن حرام است؟
- [سایر] 12. چرا گوش کردن به آواز خواندن زن در صورتی که غنا نباشد جایز است اما دیدن شو زنان نامحرم در صورتی که مناسب مراسم لهو نباشد و مفسده ای هم ایجاد نکند جایز نیست؟ (مرجع: آیت الله خامنه ای)
- [آیت الله مکارم شیرازی] گوش دادن به آواز زن نامحرم برای مرد در صورتی که اشعار مذهبی بخواند و موجب مفسده هم نباشد چه حکمی دارد؟
- [سایر] حکم شنیدن موسیقی با خوانندگی زن برای مردان چیست؟ غنا یعنی چه؟ خواندن اشعار حافظ با موسیقی با صدای زن وشنیدن آن توسط مرد چگونه است؟
- [آیت الله نوری همدانی] پس از پیروزی انقلاب با مسئله خوانندگی زنان چه نوع باید برخورد شود ؟ و از آنجا که صدای زن فی نفسه حرام نیست بفرمائید اگر زنی اقدام به خواندن کند و حالت او هنگام خواندن حفظ بشود و مطمئنا اشعار موسیقی و غنا هم نباشد و از مصادیق لهو و لعب نیز نباشد ضمنا بر روی نوار نیز ضیظ شده باشد گوش دادن برای مردان چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله خامنه ای] گوش دادن به آواز زنان در صورتی که از لحاظ شعر و موسیقی لهو و لغو نباشد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] گوش دادن به صدای زن نامحرم برای مرد، در صورتی که اشعار مذهبی بخواند و موجب مفسده هم نباشد، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- طلاق دادن زن در حال حیض یا نفاس در سه صورت صحیح است: اوّل آن که شوهر بعد از ازدواج با او نزدیکی نکرده باشد; دوم معلوم باشد آبستن است و اگر معلوم نباشد وشوهر در حال حیض طلاق بدهد، بعد بفهمد آبستن بوده، احتیاط واجب آن است که دوباره او را طلاق دهد در صورتی که حالت زن ومسأله را میدانسته که حرام است; سوم مرد به واسطه غائب بودن نتواند بفهمد که زن او از خون حیض یا نفاس پاک است یا نه.
- شیر دادنی که علّت محرم شدن است هشت شرط دارد: اوّل بچه شیر زن زنده را بخورد پس اگر از پستان زنی که مرده است شیر بخورد فائده ندارد; دوم شیر آن زن از حرام نباشد، پس اگر شیر بچهای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند به واسطه آن شیر بچه به کسی محرم نمیشود; سوم بچه شیر از پستان بمکد، پس اگر شیر را در گلوی او بریزند نتیجه ندارد; چهارم شیر، خالص و با چیز دیگر مخلوط نباشد; پنجم شیر از یک شوهر باشد پس اگر زن شیردهی را طلاق دهند بعد شوهر دیگری کند و از او آبستن شود وتا موقع زاییدن، شیری که از شوهر اوّل داشته باقی باشد ومثلاً هشت دفعه پیش از زاییدن از شیر شوهر اوّل وهفت دفعه بعد از زاییدن از شیر شوهر دوم به بچهای بدهد، آنچه به کسی محرم نمیشود; ششم بچه به واسطه مرض شیر را قی نکند و اگر قی کند بنابر احتیاط واجب کسانی که به واسطه شیر خوردن با آن بچه محرم میشوند، باید با او ازدواج نکنند ونگاه محرمانه هم به او ننمایند; هفتم پانزده مرتبه یا یک شبانه روز به طوریکه در مسأله بعد گفته می‌شود، شیر سیر بخورد یا مقداری شیر به او بدهند که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده وگوشت در بدنش روییده است بلکه اگر ده مرتبه هم به او شیر دهند، احتیاط مستحبّ آن است کسانی که به واسطه شیر خوردن او با او محرم میشوند، ازدواج نکنند ونگاه محرمانه به او ننمایند; هشتم دو سالبچه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شدن دو سال، او را شیر دهند به کسیمحرم نمیشود، بلکه اگر مثلاً پیش از تمام شدن دو سال، چهارده مرتبه و بعد از آن ، یک مرتبه شیر بخورد به کسی محرم نمیشود، ولی چنانچه از موقع زاییدن زن شیرده بیشتر از دو سال گذشته باشد وشیر اوباقی باشد و بچهای را شیر دهد آن بچه به کسانی که گفته شد، محرممیشود.
- زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده، اگر بعد از عدّه وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند و شوهر اوّل از سفر برگردد باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اوّل حلال است ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عدّه نگهدارد و شوهر دوم باید مهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد ولی خرج عدّه ندارد و اگر زن پس از گذشت چهار سال فحص از شوهرش به دستور حاکم شرع وندادن ولیّ نفقه او وطلب نمودن طلاق، حاکم شرع او را طلاق بدهد و شوهر اوّل اگر پیدا شود، زن بر شوهر اوّل حرام خواهد بود در صورتی که از عدّه طلاق خارج شده باشد.
- اجناسی که مورد معامله و یا قرض واقع میشوند، دو قسمند: 1 - مکیل وموزون )پیمانهای وکشیمنی(. 2 - غیر مکیل وموزون. قسم اوّل: آن است که قیمت وارزشش روی پیمانه یا کشش قرار گرفته مثل برنج، گندم، جو، طلا، نقره ومانند اینها. قسم دوم: آن است که قیمتش فقط به شماره، مانند تخم مرغ، یا به متر است مانند پارچه وفرش، حال چنانکه در باب قرض هر جنسی را به دیگری قرض بدهیم بشرط زیاده ربا بوده و آن قرض حرام می‌شود خواه مکیل وموزون باشد یا غیر آن، و در باب معامله هم اگر مکیل و موزون را با همجنس خود خرید و فروش نماییم با زیاده معامله باطل و حرام خواهد بود وامّا اگر غیر مکیل و موزون را به همجنس خود به زیاده معامله کنیم، ربا نخواهد بود و در نتیجه این مسأله به میان میآید که هرگاه کسی صد عدد تخم مرغ را به دیگری قرض دهد تا مدّت دو ماه مثلاً به صد وده عدد، ربا می‌شود، ولی اگر صد عدد تخم مرغ را به صد و ده تا بمدت دو ماه بفروشد، چنانچه فرق بین ثمن و مثمن باشد ربا نشده و معامله صحیح است، در صورتی که نتیجه یکی است ولی عنوان فرق کرده، اگر عنوان قرض باشد ربا است، و اگر خرید وفروش باشد، ربا نیست. و در اینجا باید معلوم باشد که واقع قرض غیر از واقع فروش است، به این معنی که قرض عبارت است از این که انسان مالی را به دیگری بدهد به این قصد که آن مال در ذمّه گیرنده باشد، وفروش آن است که مالی را در عوض مال دیگری به کسی بدهد، پس در فروش لازم است که مال فروخته شده غیر از عوض او باشد، و از اینجا معلوم می‌شود که اگر مثل صد عدد تخم مرغ را به صد وده عدد در ذمّه بفروشد بایستی بین آنها امتیاز باشد، مثل این که صد عدد تخم مرغ بزرگ را به صد وده عدد متوسّط در ذمّه بفروشد زیرا که اگر امتیاز بین آنها بوجهی نباشد بیع محقّق نشده بلکه واقع قرض بوده وبصورت بیع است و از این جهت معامله حرام خواهد شد.
- زنی که عادت دارد، اگر بعد از آن که سه روز یا بیشتر خون دید پاک شود ودوباره خون ببیند وفاصله بین دو خون کمتر از ده روز باشد وهمه روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده از ده روز بیشتر باشد، مثل آن که پنج روز خون ببیند وپنج روز پاک شود و دوباره پنج روز خون ببیند، چند صورت دارد: 1 - آن که تمام خونی که دفعه اوّل دیده، یا مقداری از آن در روزهای عادت باشد وخون دوم که بعد از پاک شدن میبیند در روزهای عادت نباشد، که باید همه خون اوّل را حیض، وخون دوم را استحاضه قرار دهد. 2 - آن که خون اوّل در روزهای عادت نباشد، وتمام خون یا مقداری از آن در روزهای عادت باشد که باید همه خون دوم را حیض، وخون اوّل را استحاضه قرار دهد. 3 - آن که مقداری از خون اوّل ودوم در روزهای عادت باشد وخون اوّلی که در روزهای عادت بوده از سه روز کمتر نباشد و با پاکی وسط ومقداری از خون دوم که آنهم در روزهای عادت بوده از ده روز بیشتر نباشد، که در این صورت همه آنها حیض است ومقداری از خون اوّل که پیش از روزهای عادت بوده ومقداری ازخون دوم که بعد از روزهای عادت بوده استحاضه است، مثلاً اگر عادتش از سوم ماه تا دهم بوده، در صورتی که یک ماه از اوّل تا ششم خون ببیند ودو روز پاک شود و بعد تا پانزدهم خون ببیند، از سوم تا دهم حیض است و از اوّل تا سوم احوط این است که جمع کند بین تروک حائض واعمال استحاضه چون که از اوّل دیدن خون تا آخر عادت بیش از ده روز نیست و از دهم تا پانزدهم نیز عمل به احتیاط مذکور نماید. 4 - آن که مقداری از خون اوّل ودوم در روزهای عادت باشد ولی خون اوّلی که در روزهای عادت بوده، از سه روز کمتر باشد، که باید در تمام دو خون وپاکی وسط کارهائی را که بر حائض حرام است وسابقاً گفته شد ترک کند و کارهای استحاضه را بجا آورد، یعنی به دستوری که برای زن مستحاضه گفته شد عمل نماید و این مسأله مانند مسأله سابق است اگر مجموع خون دو طرف وپاکی در بین کمتر از ده روز باشد احتیاط کند به جمع بین کارهای استحاضه وتروک حائض.
- مرسوم در بانکها این است که یک امضأ را نمیخرند ولی اشخاصی هستند که یک امضأ را هم معامله میکنند وچون عموماً این اشخاص وجه میدهند وسفته میگیرند وغالباً بعنوان قرض است و در قرض زیاده ربا است لهذا معاملات مزبور حرام وزیاده ربا است، ولی اگرخواسته باشند معاملهشان صحیح باشد وزیادهای که میگیرند ربا نباشد چند راه دارد، ودو راهش که آسانتر از بقیه است ذکر می‌شود: 1 - آن که وجه را که میدهد بعنوان معامله منتقل نماید نه بعنوان قرض واستقراض )مثلاً( صد هزار ریال نقد را بفروشد به پانصد دینار عراقی در زمان مشخص آن را تحویل گیرد. 2 - آن که یک جعبه کبریت یا یک طاقه دستمال یا چیز دیگری را بفروشد به ده هزار ریال بشرط این که صد هزار ریال تا مدّتمثلاً یک سال بدون منفعت قرض بدهد و یا این که کسی که قرض گرفته است ومدت آن سر آمده و میخواهد تمدید نماید طلبکار یک جعبه کبریت را به مقروض میفروشد به هزار ریال بشرط این که طلب خود را تا مدّت یک ماه بدون منفعت تمدید نماید واین چارهجویی به این نحو برایتجدید وتمدید مدت بملاحظه این است که جائز نیست ابتدأً در مقابل تجدید یا تمدید مدت طلبکار چیزی از بدهکار بگیرد وتوهّم این که این معامله صوری است زیرا که هیچکس یک جعبه کبریت را که قیمتش یک ریال است به هزار ریال نمیخرد، توهّم بیجایی است زیرا که احدی بدون جهت چنین معاملهای نمیکند اما در صورتی که صد هزار ریال قرض دادن بدون منفعت تا یکسال ضمیمه شود همه میخرند و در این موضوع چند روایت در کتاب وسایل الشیعه ابواب احکام عقود نقل فرمودهاند وما برای رفع شبهه یک روایت از آن را در اینجا نقل مینماییم: شیخ طوسی قدس ا& روحه بسند صحیح از محمّد بن اسحاق بن عمّار که موثق است روایت نموده میگوید به حضرت موسی بن جعفر8 عرض کردم: )وَیَکونُ لی عَلَی الرَّجُلِ دَراهِمُ، فَیَقولُ أخّرْنی بِها وَأنا أرْبَحُکَ فَأَبیعُهُ جُبًَّْ تَقومُ عَلَیَّ بِألْفَ دِرْهَمً بِعَشَرَِْ آلافِ دِرْهَمً أو قالَ: بِعِشْرینَ ألفَاً وَأُؤَخِّرُهُ بِالمالِ؟ قالَ: لا بَأسَ(، ترجمه: من چند درهم از شخصی طلبکارم و آنشخص خواهش میکند او را مهلت دهم و به من منفعتی برساند من جبهای را که قیمتش هزار درهم است به او به ده هزار درهم یا بیست هزار درهم میفروشم وطلب خود را تأخیر میاندازم؟ حضرت فرمودند: عیبی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] آوازی که مخصوص مجالس لهو و بازیگری است، غنا و حرام میباشد و اگر نوحه یا روضه یا قرآن را هم با غنا بخوانند حرام است، ولی اگر آن را با صدای خوب بخوانند که غنا نباشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] آوازی که مخصوص مجالس لهو و بازیگری است، غنا و حرام میباشد. اگر نوحه یا روض- ه یا قرآن را هم با غنا بخوانند حرام است ولی اگر آن را با صدای خوب بخوانند که غنا نباشد اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] آوازی که مخصوص مجالس لهو و بازیگری است؛ غنا و حرام می باشد. و نوحه یا روضه یا قرآن را با آواز لهوی نباید بخوانند؛ اگر آن را با صدای خوب بخوانند اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] غنای زنان خواننده در مجالس عروسی استثنا شده و حرام نمیباشد، ولی باید مردهای نامحرم صدای آنان را نشنوند و مشتمل بر باطل نباشد و بنابر احتیاط واجب باید به مجلس عروسی اکتفا شود و در مجالس جشن دیگری خوانده نشود و هر آواز یا صوت یا عملی که موجب تحریک شهوت شده و یا آثار حرام دیگری بر آن مترتّب گردد و یا به نظر عرف موجب فساد و هرزگی باشد، خواندن، گوش دادن و یا اشاعه آن و نیز تعلیم و تعلّم و شغل قراردادن آن حرام است.
- [آیت الله مظاهری] مرد باید تمام بدن خود را جز سر و صورت و گردن و زیر گلو، از نامحرم بپوشاند، شهوتانگیز یا مفسدهانگیز یا جالب باشد یا نباشد. ب. حفظ عفّت زبان زن و مرد نباید با یکدیگر حرفهای شهوتانگیز یا مفسدهانگیز داشته باشند، مگر زن و شوهر با یکدیگر، و فرقی نیست که آن گفتارها رکیک باشد یا نه، از باب غنا باشد یا نه، زن و مرد محرم باشند نظیر خواهر و برادر یا مادر و پسر و مانند آنها و یا نامحرم.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شنیدن صدای زن نامحرم در صورتی که به قصد لذت نباشد و سبب افتادن در گناه نشود اشکالی ندارد، ولی زن نباید لحن صدای خود را طوری کند که هوس انگیز باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز خواندن با لباس طلا بافت برای مردان جایز نیست و نماز را باطل می کند، ولی برای زنان در صورتی که اسراف نباشد اشکالی ندارد، در غیر حال نماز نیز پوشیدن چنین لباسی برای مردان حرام است.
- [آیت الله مظاهری] صحبت مرد و زن نامحرم با یکدیگر، اگر شهوتانگیز و فتنهانگیز و جالب نباشد، گرچه حرام نیست، ولی اکتفا به مقدار ضرورت بسیار خوب است. ج. حفظ عفّت گوش شنیدن چیزهایی که شهوتانگیز یا مفسدهانگیز است، حرام میباشد، نظیر غنا و آهنگها و دائره و تنبک و مانند اینها و نیز حرفهای محرّک رکیک یا غیر رکیک، گوینده محرم باشد یا نه.
- [آیت الله جوادی آملی] .شنیدن اذانی که حرام است , مانند اذ ان با آواز لهوی مختصّ به مجلس گناه , نیز شنیدنی که حرام است , هرچند اذان صحیح و حلال است , مانند شنیدن مرد صدای اذان زن نامحرم را به قصد لذت, برای نماز کافی نیست.
- [آیت الله اردبیلی] گرفتن فیلم و عکس توسّط مرد از زن نامحرم حرام نیست، ولی اگر برای عکس برداشتن مجبور شود که عمل حرام دیگری انجام دهد، مثلاً دست به بدن او بزند یا نظر او به صورت زینت شده زن یا به سایر بدن او بیفتد، نباید عکس او را بردارد و اگر مرد، زن نامحرمی را بشناسد، در صورتی که آن زن متهتّک نباشد یعنی عفیف و نجیب باشد نباید به عکس او نگاه کند.