زمین
زمین جایی است که همه موجودات زنده روی آن زندگی می کنند.
زمینی که به انسان ارث رسیده است:
الف - اگر صاحب آن زمین خمسش را نداده باشد آیا باید خمسش را بدهد؟
ب - اگر صاحب آن زمین خمسش را داده باشد آیا باز هم باید خمسش را بدهد؟
ج - بر فرض تعلّق خمس آیا قبل از فروش لازم است خمسش را بدهد یا بعد از فروش؟
الف - باید خمس آن پرداخت شود. ب - خمس ندارد. ج - اگر خمس تعلّق گرفته باشد به محض تملّک باید خمس آن داده شود.
الف - باید خمس آن پرداخت شود. ب - خمس ندارد. ج - اگر خمس تعلّق گرفته باشد به محض تملّک باید خمس آن داده شود.
عنوان سوال:
زمینی که به انسان ارث رسیده است:
زمینی که به انسان ارث رسیده است:
الف - اگر صاحب آن زمین خمسش را نداده باشد آیا باید خمسش را بدهد؟
ب - اگر صاحب آن زمین خمسش را داده باشد آیا باز هم باید خمسش را بدهد؟
ج - بر فرض تعلّق خمس آیا قبل از فروش لازم است خمسش را بدهد یا بعد از فروش؟
پاسخ:
الف - باید خمس آن پرداخت شود.
ب - خمس ندارد.
ج - اگر خمس تعلّق گرفته باشد به محض تملّک باید خمس آن داده شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- به کدامیک از صور زیر خمس تعلّق میگیرد: الف - شخصی زمینی خریده و اصلاحساب سال ندارد و یا حساب دارد ولی نمیداند پولی که بابت زمین داده، خمس به او تعلّق گرفته یا خیر؟ ب - زمینی که آباد کرده و حساب سال ندارد و یا اگر دارد مثل بند الف؟ ج - زمینی که زمان اصلاحات اراضی به افراد دادهاند، با توضیحات بند الف و ب؟ د - زمینی که به ارث رسیده، از پدر و مادری که خمس آن را ندادهاند، با احتمالات بند الف؟ م - زمینی که هبه شده و نمیداند، واهب خمس آن را داده یا نه؟
- شخصی پنج هکتار زمین خریده یا آباد کرده یا به او ارث رسیده و صاحب آن، خمس آن را نداده است حال نماز خواندن در چنین زمینی چه صورت دارد و اگر نداند که خمس نداده است و بعد از گذشت سی سال متوجّه شود، آیا نمازهایش اعاده دارد یا خیر؟
- اگر زمینی را به عنوان تجارت بخرد به این نیّت که آن را بفروشد و از آن سود ببرد اگر بعد از گذشت سال خمسی بفروشد: الف - آیا به محض خرید این زمین باید خمسش را بدهد یا سر سال خمسش را بدهد؟ ب - اگر بعد از گذشت سال و بعد از حساب اصل زمین سودی ببرد آیا باید خمس آن سود را نیز در وسط سال بدهد و یا اینکه اگر آن سود تا سال بعدی خمس باقی ماند باید خمسش را بدهد؟
- در صورتی که پس از اجرای مجازات رجم به زعم اینکه مجرم به قتل رسیده جسد وی به سردخانه منتقل شود ولی بر حسب اتّفاق علائم حیاتی در او مشاهده شود وپس از معالجه سلامت خود را باز یابد بفرمائید : الف - آیا صرف صدق عنوان رجم و لو به قتل محکوم نیانجامد کفایت میکند (تا درنتیجه نیازی به اجرای مجدّد حکم نباشد) یا چون قتل از طریق رجم موضوعیّت دارد باید مجدّداحکم رجم را در مورد وی به مرحله اجرا گذاشت؟ ب - در فرض دوّم آیا مجرم میتواند دیه جراحات وارده در اثر اجرای حکم در مرتبه اوّل را مطالبه نماید؟ ج - در صورت مثبت بودن پاسخ پرداخت دیه به عهده کیست؟
- در خصوص ارش البکاره با دو فرض بلوغ و عدم بلوغ زانیه بفرمائید : 1 - آیا زانیه در موارد ذیل مستحقّ ارش البکاره میباشد : الف - زنا با رضایت و میل وی انجام شود؟ ب - زنا در اثر اکراه یا عنف واقع شود؟ ج - زنا با فریب وی مبنی بر وعده قطعی ازدواج و ( واقع شود؟ 2 - اگر ازاله بکارت دختر با انگشت یا شیئی صورت گیرد حکم ارش البکاره چیست؟ آیا رضایت یا عدم رضایت وی در حکم تأثیری دارد؟ 3 - در موارد ثبوت ارش البکاره، آیا علاوه بر ارش پرداخت مهرالمثل نیز لازم است؟
- چنانچه مجنی علیه به دلیل تخصّصی بودن استیفای عضو قادر بر اجرای آن نبوده و متخصّصین فنّ نیز حاضر به انجام آن نباشند بفرمائید : الف - آیا در این صورت علیرغم درخواست قصاص از سوی مجنی علیه میتوان آن را به دیه تبدیل نمود؟ ب - در فرض منفی بودن پاسخ و عدم رضایت مجنی علیه برای تبدیل به دیه تکلیف چیست؟ ج - با توجّه به لزوم اجرای احکام الهی آیا از باب مقدّمه واجب بر حکومت اسلامی لازم است متخصّصینی را برای اجرای اینگونه امور تربیت کند؟ (خصوصاجهت جلوگیری از حبسهای طویل المدّه و بلا تکلیفی اینگونه پروندهها)
- پدری زمینی را به مساحت 170 متر به فرزندش به مبلغ 170 هزار تومان فروخته و قولنامه نوشتهاند، و لکن پدر 70 هزار تومان را فی المجلس گرفته است و 100 هزار تومان باقی مانده را بابت سهم ارث حساب نموده که بعد از فوت، فرزند این مقدار ارثی خود را تحویل بگیرد، یعنی بعد از مرگ پدر که به فرزند ارث میرسد آن را نگیرد و در عوض ذمّه پسر بری شود، اکنون فرزند آن زمین را فروخته تا خانه بخرد ولی پدر میگوید، مقدار باقی مانده مرا بده، آیا بر فرزند لازم است باقی را بدهد یا خیر؟
- برخی با حمایت برخی تجّار محترم اقدام به تشکیل شرکتی کردهاند که هدف آن ایجاد تسهیلاتی در امر خرید وفراهم آوردن فرصتهای شغلی برای جوانان است این شرکت پس از هماهنگی با فروشگاهها و مراکز خرید اقدام به صدور و فروش کارتهایی موسوم به کارت تخفیف میکند خریداران این کارت میتوانند اجناس مورد نیاز خود را از فروشگاههای خاصّی با تخفیف ویژه خریداری کنند از آنجا که مؤسسین این شرکت تلاش دارند که تمامی معاملاتشان منطبق با موازین شرع باشد لطفانظرتان را در خصوص انطباق یا عدم انطباق دو قرارداد زیر با موازین اسلامی اعلام فرمائید: الف - شرکت از یک سو با خریداران کالا مواجه است و از سوی دیگر با فروشندگان. به خریداران کالا کارتی ارائه میکنند که به آنان امکان خرید توأم با تخفیف از فروشگاههای خاصّی را میدهد و در قبال این کارت که برای مدّت شش ماه اعتبار دارد مبلغ نود هزار تومان دریافت میکنند در قبال آن فروشندگان کالا نیز متعهد میشوند که تخفیف داده شده به خریداران صاحب کارت را پرداخت نمایند. ب - شرکت با ارسال سه برگه بازاریابی برای خریداران کارت تخفیف این امکان را فراهم میکند که خود اقدام به بازاریابی و فروش این کارتها بکنند از این رو هر متقاضی میتواند مبلغ لازم برای خرید کارت را پرداخت کند. یک سوّم از مبلغ مزبور به حساب شرکت واریز شده و یک سوّم دیگر به خود فروشنده تعلّق گرفته و یک سوّم آخر به فردی تعلّق میگیرد که فروشنده اوّلیه کارت به فروشنده فعلی بوده است که اصطلاحاسرگروه نام دارد اگر فروشنده فعلی در فروش سه برگه بازاریابی که به او تحویل شده تا دو ماه موفّق نشود این برگهها از اعتبار ساقط میشوند. نکته: کارتهای تخفیف ارائه شده محدودیتی در میزان خرید ندارند.
- الف - مردی که 9 سال زندگی مشترک را رها کرده و هیچگونه تقیّد و پایبندی نسبت به زندگی زناشوئی نداشته و تکالیف همسرداری و پدری را انجام نداده شایسته است زنی مذهبی و معتقد در قید زوجیّت چنین شخصی باشد و آیا این موارد از مصادیق عسر و حرج برای زن میباشد و آیا با توجّه به اینکه نامبرده در نامههایش خود را یک مسیحی طرفدار اسرائیل دانسته در حالی که نامبرده از پدر و مادری مسلمان متولّد شده است نقض حکم صادره از دادگاه و بر قرار دانستن رابطه زناشوئی و زوجیّت جایز است یا خیر؟ ب - با توجّه به اینکه در حقوق مدنی ایران در فقه امامیّه صلاحیّت اخلاقی پدر را برای نگهداری و حضانت فرزند لازم دانستهاند و احقیّت پدر یا مادر نسبت به حضانت فرزند با توجّه به مصلحت فرزند در نظر گرفته میشود آیا پدری که 9 سال هیچگونه توجّهی به تربیت روحی و روانی و اخلاقی فرزند نداشته و وظایف پدری را انجام نداده برای حضانت و نگهداری فرزند شایسته است یا مادری که خود از افراد متشرّع و مذهبی و از اساتید دانشگاه و از قشر فرهیخته جامعه میباشد و وظیفه مادری و پدری را در مدّت 9 سال بدون کوچکترین چشم داشتی انجام داده است؟ ج - آیا چنین پدری صلاحیّت اخلاقی نگهداری فرزندی مسلمان را دارد یا خیر؟
- پسر بچّه پانزده سالهای که شب هنگام پس از بیدار شدن از خواب فرد اجنبی را به صورت برهنه با مادرش در اتاق خواب میبیند با این اعتقاد که فرد خائن و متجاوز به ناموس باید کشته شود فرد مزبور را که مبادرت به فرار نموده به قتل میرساند لازم به ذکر است که زن مدّعی است که اولابا تهدید فرد مقتول مبنی بر آبروریزی او درصورت تن ندادن به رابطه، مجبور به باز کردن درب منزل به روی او شده است، ثانیاً رابطه نامشروع در حدّ کمتر از زنا بوده است، با توجّه به فرض فوق بفرمائید : الف - قتل ارتکابی توسط نامبرده با اعتقاد به لزوم کشتن اینگونه افراد مشمول کدامیک ازعناوین قتل عمد یا شبه عمد میشود؟ ب - با توجّه به ادّعای زن مبنی بر اینکه از روی تهدید مجبور به برقراری رابطه با اجنبی شده است آیا عمل ارتکابی از سوی فرزند تازه بالغ وی میتواند مشمول عنوان دفاع از ناموس و در نتیجه عدم شمول ادّله قتل عمد در مورد وی باشد؟ ج - با توجّه به اینکه اطّلاعات فقهی نوجوان در احکام شرعی کم بوده آیا جهل وی به مسئله میتواند رافع مسئولیت باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] زمین یا خانه یا ماشینی که به ارث رسیده است، اگر پس از چند سال به فروش برسد، آیا مابه التفاوت قیمت زمان ارث تا زمان فروش، مشمول خمس می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی فوت کرده، که استطاعت جهت حجّ داشته است، در وصیت برادرش را وصی و کفیل حج قرار داده، و اموال و زمین خود را به برادرش واگذار کرده است. حال چند سؤال مطرح است: الف با داشتن ورثه، انجام حج مقدم تر است یا حقوق ارث؟ ب تا زمانی که حجّ انجام نگرفته، فایده زمین و اموال به چه کسی تعلّق دارد؟ ج شخص کفیل با داشتن عذر، آیا می تواند نایب بگیرد؟ یا باید صبر کند تا عذرش برطرف شود؟
- [آیت الله سبحانی] زمینی که به ارث به ما رسید در طرح شهرداری قرار گرفت و شهرداری عوض آن را به صورت زمین یا بهای روز پرداخت کرد آیا بر آن خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] زمینی که به ارث به ما رسید در طرح شهرداری قرار گرفت و شهرداری عوض آن را به صورت زمین یا بهای روز پرداخت کرد آیا بر آن خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله جوادی آملی] الف) مجازات قتل ولد الزنا (در 2. سه فرض: سقط جنین، ولدالزنای صغیر و ولدالزنای بالغ) چیست؟ ب) چنانچه دیه تعلق بگیرد میزان دیه آن چقدر است؟ (در هر سه حالت فوق) ج) ولی دم وی چه کسی است؟ (در سه حالت فوق الذکر) د) چنانچه قاتل، پدر طبیعی مقتول (ولد الزنای) باشد نوع مجازات وی چه میباشد؟ به عبارت دیگر، فرزند ناشی از زنا توسط زانی به قتل رسیده باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] الف) مجازات قتل ولد الزنا (در 2.سه فرض: سقط جنین، ولدالزنای صغیر و ولدالزنای بالغ) چیست؟ ب) چنانچه دیه تعلق بگیرد میزان دیه آن چقدر است؟ (در هر سه حالت فوق) ج) ولی دم وی چه کسی است؟ (در سه حالت فوق الذکر) د) چنانچه قاتل، پدر طبیعی مقتول (ولد الزنای) باشد نوع مجازات وی چه می باشد ؟ به عبارت دیگر، فرزند ناشی از زنا توسط زانی به قتل رسیده باشد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی حسابی را افتتاح کرده و آن را مخصوص امر زیارت قرار داده و با توجه به وضعیت شغلی و مالی، امکان پرداخت یک جای هزینه مثلاً حجّ تمتّع را ندارد؛ ولی ممکن است به مرور زمان از این طریق مستطیع شود. با این فرض، پاسخ سؤالات زیر را بیان کنید. الف. آیا به این حساب او خمس تعلّق میگیرد؟ ب. در صورت تعلّق خمس، زمان پرداخت آن چه موقع است؟ آیا هنگام سر رسید سال خمسی یا هنگام گذشت یک سال از افتتاح این حساب یا هنگام سفر زیارتی؟ ج. در صورت تعلّق خمس به این وجوه، آیا خمس به همه آن تعلّق میگیرد یا به مقداری که برای سفر مورد نیاز است؟ د. در صورت فوت صاحب حساب، آیا به پول باقی مانده در این حساب که به ورثه منتقل شده است، خمس تعلّق میگیرد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی چند سال قبل زمینی را که از طریق ارث به او رسیده به صورت بیع لازم بفروشد و سپس معلوم شود که آن زمین وقف بوده، آیا این بیع باطل است؟ و درصورتی که باطل باشد، آیا باید قیمت کنونی آن را به مشتری بپردازد یا پولی را که هنگام فروش از او گرفته است؟
- [آیت الله خوئی] ملکی به ارث، به انسان رسیده که در آن زمان قیمت نازلی داشته حالا به قیمت اعلی فروخته آیا به مازاد بر قیمت زمان انتقال، به او خمس تعلق میگیرد یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] کسی که زمینی را از یهودی خریده و میداند که یهودی خمس آن را نداده و نمیدهد و حاکم شرع هم نمیتواند از او بگیرد آیا برای شخص خریدار که آن زمین را محل سکونت یا در معرض فروش قرار دهد غیر مخمس حساب میشود، و بر فرض وجوب خمس آیا باید جداگانه پرداخت نماید یا جزو مؤونه سال او است یا آنکه چیزی در این جهت بر ذمه مسلمان نیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر از کافر، یا کسی که به دادن خمس عقیده ندارد، مالی به دست انسان آید، واجب نیست خمس آن را بدهد مگر زمینی باشد که از ذمّی خریده وخمس آن را ذمّی در وقتی که از مسلمان خریده نداده.
- اگر کافر ذمّی زمینی را که از مسلمان خریده به مسلمان دیگری هم بفروشد، باید خمس آن را بدهد و نیز اگر بمیرد ومسلمانی آن زمین را از او ارث ببرد، باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهند.
- اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهد و نیز اگر خانه و دکّان ومانند اینها را از مسلمان بخرد، باید خمس زمین آن را بدهد اگر هر آینه معامله بر زمین آن‌ها مستقلاً واقع شده باشد، و امّا اگر معامله بر عنوان خانه و دکّان باشد، خمس آن‌ها بر او واجب نیست و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او میگیرد، لازم نیست قصد قربت نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد باید خمس آن را به حکومت اسلامی بدهد و همچنین اگر خانه یا مغازه و مانند اینها را بخرد باید خمس زمین آن را بدهد و اگر خمسش را ندهد و به مسلمان دیگری بفروشد و یا مسلمانی آن زمین را از او ارث ببرد، بر مسلمان واجب است که خمس آن زمین را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مالی به ارث به او برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده، باید خمس آن را بدهد؛ و نیز اگر در خود آن مال خمس نباشد ولی انسان بداند کسی که آن مال از او به ارث رسیده، خمس بدهکار است، باید خمس را از مال او بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر مالی به ارث به او برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده، باید خمس آن را بدهد و نیز اگر در خود آن مال خمس نباشد، ولی انسان [وارث] بداند کسی که آن مال از او به ارث رسیده، خمس بدهکار است، باید خمس را از مال او بدهد.
- [امام خمینی] اگر مالی به ارث به او برسد، و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده، باید خمس آن را بدهد. و نیز اگر در خود آن مال خمس نباشد ولی انسان بداند کسی که آن مال از او به ارث رسیده، خمس بدهکار است،باید خمس را از مال او بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مالی به ارث به او برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده ؛ باید خمس آن را بدهد و نیز اگر در خود آن مال خمسی نباشد ولی انسان بداند کسی که آن مال از او به ارث رسیده ، خمس بدهکار است ، باید خمس را از مال او بدهد .
- [آیت الله سبحانی] اگر مالی به ارث به او برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده; باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مالی به انسان ارث برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث مانده خُمس آن را نداده، باید خُمس آن را بدهد و نیز اگر در خود آن مال خُمس نباشد ولی انسان بداند کسی که آن مال از او به ارث مانده، خُمس بدهکار است، باید به نسبت سهم الارثی که به وی رسیده، از خمس میّت پرداخت نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مالی به ارث به او برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده؛ بنا بر اظهر واجب نیست خمس آن را بدهد و اگر در خود آن مال خمس نباشد و وارث بداند کسی که آن مال از او به ارث رسیده؛ خمس بدهکار است؛ باید خمس را از مال او بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر مالی به ارث به او برسد، و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده، بنابر احتیاط واجب خمس آن را بدهد. ولی اگر در خود مال خمس نباشد و وارث بداند کسی که مال از او به ارث رسیده، خمس بدهکار است. باید خمس را از مال او بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر کافر ذمی زمینی را که از مسلمان خریده به مسلمان دیگری بفروشد، خمس از کافر ساقط نمیشود ولی بر مسلمان لازم نیست خمس آن را بدهد و همچنین است اگر بمیرد و مسلمانی آن زمین را از او ارث ببرد و بنابر احتیاط مستحب در هر دو صورت در فرضی که خود کافر یا کس دیگر از قبلش خمس نداده باشد مسلمان خمس آن زمین را بدهد.