یکی از طلاب قم در محلی سه سال امام جماعت بوده و مخارجش از منبر و وجوهات تأمین می‌شده، و در این مدت از پول منبر و اجاره منزل به عنوان حجة الاسلام به مکه مشرف شده آیا مستطیع بوده و عمل او صحیح بوده یا نه؟ و سال دیگر به عنوان روحانی کاروان مکه مشرف شده و اجیر هم شده و قصد نیابت کرده آیا این حج صحیح بوده است؟ یا وظیفه داشته سال دوم را به عنوان حجّة الاسلام انجام دهد؟ وظیفه فعلی او چیست؟ آیا می‌تواند فعلا حجی به عنوان ما فی الذمه اعم از حجة الاسلام و نیابت مستحب و واجب انجام دهد؟

پول منبر و اجاره منزل اگر علاوه بر کفایت برای مؤونه و رجوع به کفایت وافی به مصارف حج بوده مستطیع بوده است و هر دو حج صحیح واقع شده است ولی اگر در حج اول مستطیع نبوده حجّة الاسلام محسوب نمی‌شود و هر وقت مستطیع شده باید حجة الاسلام بجا آورد و در موقع حج نیابتی اگر مستطیع نبوده حج نیابتی صحیح است.