حاجی یک عمره مفرده برای خود و یک عمره مفرده برای دیگری یا دو عمره مفرده برای دیگری انجام می‌دهد بعد در میقات باز محرم می‌شود برای عمره تمتع یا بعد از اعمال حج تمتع عمره مفرده انجام می‌دهد در تمام این صور آیا فاصله ده روز یا بیشتر لازم است یا خیر؟
اگر بعد از عمره مفرده یا عمره تمتع عمره مفرده انجام می‌دهد در فاصله کمتر از یک ماه به قصد رجاء بجا آورد.
اگر بعد از عمره مفرده یا عمره تمتع عمره مفرده انجام می‌دهد در فاصله کمتر از یک ماه به قصد رجاء بجا آورد.
عنوان سوال:
حاجی یک عمره مفرده برای خود و یک عمره مفرده برای دیگری یا دو عمره مفرده برای دیگری انجام می‌دهد بعد در میقات باز محرم می‌شود برای عمره تمتع یا بعد از اعمال حج تمتع عمره مفرده انجام می‌دهد در تمام این صور آیا فاصله ده روز یا بیشتر لازم است یا خیر؟
پاسخ:
اگر بعد از عمره مفرده یا عمره تمتع عمره مفرده انجام می‌دهد در فاصله کمتر از یک ماه به قصد رجاء بجا آورد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فاصله بین دو عمره چقدر باید باشد و آیا می‌شود کسی بعد از تمام کردن اعمال حج برود به عمره مفرده برای چند بار؟
- شخصی محرم شد به احرام عمره تمتع، وارد مکه شد اعمال عمره را انجام داد به جز تقصیر، دو مرتبه محرم شد برای حج به عرفات رفت و جمیع اعمال مشعر و منی را بجا آورد و متوجه نشد و به ایران آمد، حالا فهمیده استدعا دارد مشروحا بیان فرمائید اگر جاهل بوده چه حکمی دارد و اگر ناسی بوده چه حکمی؟
- حاجی عمره تمتع را خاتمه داده و محل شده قبل از محرم شدن برای حج تمتع در مکه فوت میکند آیا برئ الذمه شده یا لازم است برای او نائب بگیرند، و اگر نائب شیعه نباشد و بنا شد نایب بگیرند تکلیف چیست؟
- در فاصله بین عمره تمتع و حج تمتع برای تسهیل امور حجاج به قصد رفت و برگشت به جده یا دیدن خیمه در عرفات و منی راهنما میتواند از مکه خارج شود؟
- با بودن امکان و وقت برای رفتن به جحفه آیا می‌شود با نذر در جده به احرام عمره تمتع یا عمره مفرده در آمد؟
- بعضی از کارمندان و کارکنان حجّ، بین عمره تمتّع و حجّ تمتّع از مکه برای کارهای حجاج، به جدّه، عرفات و منی میروند، آیا اشکال دارد؟
- شخصی در عمره تمتع مشغول طواف بوده، از آنجائی که خودش اظهار میدارد: ناراحتی جسمی داشته و با معّیت یک نفر طواف میکرده به خیال خودشان هفت دور تمام شده و نماز طواف و سعی بجا آوردهاند و پس از چند روز توقف در مکه معظمه برای حج تمتع محرم می‌شود و بعد از اعمال حج تمتع به طور کامل، به ایران مراجعت مینماید و پس از گذشت 5 ماه این شخص شک میکند که آیا هفت دور طواف عمره تمتع کامل بوده یا خیر اگر استفتائات، ص: 459 احیانا کامل نبوده در برابر این شک تکلیف شرعی وی چیست؟
- شخصی در عمره تمتع از جده به نذر احرام بست و بعد از حج منکشف شد که احرامش صحیح نیست آیا قضای حج بر او واجب است؟
- شخصی که طواف عمره تمتع را بدون طهارت از حدث انجام استفتائات، ص: 450 داده و بعد از اتمام عمره حج را انجام داده و بعد از انجام حج متوجه شده است، آیا عمره و حج هر دو باطل است؟ یا فقط عمره؟ یا هیچ کدام؟ و آیا فرقی بین نسیان و جهل هست یا خیر؟ و نیز فرقی بین جهل به حکم و موضوع هست یا خیر؟ و آیا چنین شخصی محرم است یا خیر؟ و بر فرض محرم بودن برای احلال راهی هست یا خیر؟
- چون خدمه کاروانهای مدینه بعد، چند روز قبل از حرکت حجاج از وطن به مکه میروند و وسیله برای رفتن به جحفه وجود ندارد آیا میتوانند با نذر در جده به عنوان عمره مفرده وارد مکه شوند بعد از اینکه حجاج به جده آمدند مجددا به جده استفتائات، ص: 456 برگشته همراه حجاج به حجفه بروند و برای عمره تمتع احرام ببندند یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر مکلَّف عمره مفرده را به جای آورد سپس قصد حج تمتع کرد، آیا بر او لازم است که جهت مُحرم شدن برای عمره تمتع به یکی از میقات ها برود؟
- [آیت الله سیستانی] کسی که حج واجب خود را به جای نیاورده است، آیا جایز است که در ایام حج، عمره مفرده به جای آورد، مانند آن که از میقات برای عمره مفرده مُحرم شود، پس با آن به مکه بیاید و سپس به میقات بازگردد و برای حج یا عمره تمتع مُحرم شود؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی محرم به احرام عمره تمتع شده است بعد از فراغ از اعمال عمره تمتع در ماه بعد به تنعیم رفته است و بدون احرام به مکه برگشته است در مساله مناسک مطرح است که اعاده عمره لازم است اگر اعاده نکرد ایا حج او باطل می شود و برای اعاده عمره تمتع میقات عمره تمتع معروف است یا خیر
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی قصد داشت بدون انجام حجّ تمتّع از مکّه باز گردد. به همین جهت از ابتدا به نیّت عمره مفرده محرم شده، و وارد مکّه گردیده، و عمره اش را بجا می آورد، سپس از قصد خود منصرف می شود. آیا عمره ای که بجا آورده کفایت از عمره حجّ تمتّع می کند، یا باید به میقات برگردد، و به نیّت عمره تمتّع محرم شود، و اعمال آن را بجا آورد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی قصد بیرون رفتن از مکه را داشت به همین جهت از اول در میقات به نیت عمره مفرده محرم و وارد مکه شد و عمره مفرده را بجا اورد بعدا از خارج شدن از مکه منصرف شد ایا این عمره از عمره تمتع کفایت می کند یا باید برگردد به میقات و برای عمره تمتع محرم شود
- [آیت الله خوئی] کسانی که در اشهر حج عمره مفرده بجا آوردهاند به منظور اینکه بتوانند از مکه خارج شوند، و در آخرین مرتبه با احرامِ عمرهء تمتع داخل مکه شوند چنانچه احیاناً از مکه بیرون نرفتند آیا میتوانند به همان عمره مفرده اکتفا کنند و عمره تمتع قرار دهند، یا باید ثانیاً از میقات محرم به احرام تمتع شوند برای حج تمتع؟ و آیا میتوانند از اوّل به این نیت محرم شوند به احرام عمره مفرده که اگر از مکه خارج شدند عمره تمتع بجا آورند و الّا همان عمره مفرده را عمره تمتع قرار دهند؟
- [آیت الله جوادی آملی] فاصله عمره تمتع با عمره مفرده بعد از انجام حج
- [آیت الله اردبیلی] کسی با احرام عمره مفرده وارد مکه شده و پس از به جا آوردن عمره مفرده خودش، به جهت انجام دادن حجّ تمتّع از طرف شخص دیگری نایب شده است؛ ولی به دلیل ممانعت مأمورین نمیتواند برای احرام عمره تمتّع نیابتی به میقات برود. آیا میتواند از ادنی الحل برای عمره تمتّع نیابتی مُحرم شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مراعات زمان بین عمره تمتع و مفرده لازم است، تکلیف کسی که در کمتر از این زمان عمره مفرده انجام داده و هم اکنون برای عمره تمتّع محرم شده یا می خواهد محرم شود چیست؟
- [آیت الله مظاهری] آیا کسی که محرم به حج تمتّع است، در ایام حج می تواند عمره مفرده به جا آورد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- واجب است انسان وقت تخلی و مواقع دیگر عورت خود را از کسانی که مکلفند، اگر چه مثل خواهر و مادر با او محرم باشند، و همچنین از دیوانه ممیز و بچه های ممیز که خوب و بد را می فهمند بپوشاند، ولی زن و شوهر لازم نیست عورت خود را از یکدیگر بپوشانند.
- شیر دادنی که علت محرم شدن است به دو چیز ثابت می شود: اول: خبر دادن عده ای که انسان از گفته آنان یقین پیدا کند. دوم: شهادت دو مرد عادل یا چهار زن که عادل باشند ولی باید شرایط شیر دادن را هم بگویند مثلا بگویند ما دیده ایم که فلان بچه بیست و چهار ساعت از پستان فلان زن شیر خورده و چیزی هم در بین نخورده و همچنین سایر شرطها را که در مساله گفته شد شرح دهند ولی اگر معلوم باشد که شرایط را می دانند و در عقیده با هم مخالف نیستند و با مرد و زن هم در عقیده مخالفت ندارند لازم نیست شرایط را شرح دهند.
- حج: زیارت کردن خانه خدا و انجام اعمالی است که دستور داده اند در آن جا بجا آورده شود، و در تمام عمر بر کسی که این شرایط را دارا باشد یک مرتبه واجب می شود: اول: آنکه بالغ باشد. دوم: آنکه عاقل و آزاد باشد. سوم: به واسطه رفتن به حج مجبور نشود که کار حرامی را که اهمیتش در شرع از حج بیشتر است انجام دهد یا عمل واجبی را که از حج مهمتر است ترک نماید. چهارم: آنکه مستطیع باشد، و مستطیع بودن به چند چیز است: اول: آنکه توشه راه و چیزهایی را که بر حسب حالش در سفر به آن محتاج است و در کتابهای مفصل گفته شده، دارا باشد، و نیز مرکب سواری یا مالی که بتواند آنها را تهیه کند داشته باشد. دوم:سلامت مزاج و توانایی آن را داشته باشد که بتواند مکه رود و حج را بجا آورد.سوم: در راه مانعی از رفتن نباشد و اگر راه بسته باشد یا انسان بترسد که در راه جان یا عرض او از بین برود، یا مال او را ببرند، حج بر او واجب نیست، ولی اگراز راه دیگری بتواند برود، اگرچه دورتر باشد در صورتی که مشقت زیاد نداشته باشدو خیلی غیر متعارف نباشد، باید از آن راه برود. چهارم: به قدر بجا آوردن اعمال حج وقت داشته باشد. پنجم: مخارج کسانی را که خرجی آنان بر او واجب است مثل زن و بچه و مخارج کسانی را که مردم خرجی دادن به آنها را لازم می دانند داشته باشد.ششم: بعد از برگشتن، کسب یا زراعت یا عایدی ملک یا راه دیگری برای معاش خود داشته باشد که مجبور نشود به زحمت زندگی کند
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در عمره مفرده یا حجّ مستحبّی برای خود محرم شود گرچه نمیتواند دیگری را در احرام خود شریک کند یا از نیّت خود عدول کند ولی اعمال دیگر نظیر طواف را میتواند برای خود و به نیابت از دیگری به جا آورد، همچنین میتواند بعد از اتمام، ثواب آن عمره یا حجّ را گرچه واجب باشد به دیگری چه زنده و چه مرده هدیه کند.
- [آیت الله اردبیلی] (حجّ تمتّع) مرکب از دو عمل عبادیِ (عمره تمتّع) و (حجّ تمتّع) میباشد که به ترتیب زیر بیان می‌شود:
- [آیت الله اردبیلی] اگر مرد طواف نساء را که یکی از اعمال حجّ و عمره مفرده است بجا نیاورد، استمتاع از زن که به واسطه مُحْرِم شدن بر او حرام شده بود، بر او حلال نمیشود و نیز اگر زن طواف نساء نکند، استمتاع از شوهر بر او حلال نمیشود، ولی اگر بعدا طواف نساء را انجام دهند، این استمتاع حلال می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] حجّ بر سه قسم است: حجّ تَمتّع، حجّ اِفراد و حجّ قِران. (حج تمتّع) وظیفه کسی است که فاصله وطن او تا مکّه معظّمه شانزده فرسنگ یا بیشتر باشد. (حجّ اِفراد) و (حجّ قِران) نیز وظیفه کسی است که اهل خود مکّه یا اطراف آن تا کمتر از شانزده فرسنگ باشد. البتّه در بعضی از موارد، وظیفه برخی افراد بیمار یا معذور از حجّ تمتّع به حجّ إفراد تبدیل می‌شود. هر سه قسم حجّ در بیشتر اعمال مشترک هستند؛ ولی در حجّ تمتّع، عمره پیش از حجّ و وابسته به حجّ و همچون جزیی از آن میباشد که باید در یک سال و در ماههای حجّ بجا آورده شود؛ ولی در حجّ اِفراد و حجِّ قِران، عمره کاملاً مستقل و از حجّ جداست. همچنین در حجّ تمتّع در روز عید قربان در مِنی قربانی واجب است و از اعمال آن میباشد و در حجّ قِران، قربانی از ابتدا مقرون با احرام است و باید تا روز عید در مِنی همراه حاجی باشد، ولی در حجّ اِفراد اصلاً قربانی واجب نیست.
- [آیت الله اردبیلی] از جمله مستحبّات مؤکّد که در روایات از آن به (حجّ اصغر) تعبیر شده (عمره مفرده) است؛ بلکه کسی که استطاعت برای حج را ندارد، ولی میتواند عمره مفرده به جا آورد، بنابر احتیاط واجب باید آن را به جا آورد و در همه اوقات سال میتوان آن را بجا آورد، ولی در یک ماه قمری بیش از یک عمره مفرده نمیتوان به نیت یک نفر انجام داد و نسبت به عمره ماه رجب تأکید بسیار شده است. واجبات عمره مفرده که باید در آنها قصد قربت داشته باشد عبارت از هفت مورد زیر است: (اِحرام)، (طواف خانه خدا)، (نماز طواف)، (سعی بین صفا و مروه)، (تراشیدن سر یا تقصیر)، (طواف نساء) و (نماز طواف نساء). =============================================================================== تفصیل و احکام هر یک از موارد و احکام حجّ و عمره در کتاب (مناسک حجّ و عمره) بیان شده است، و باید بدانجا مراجعه شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که برای حج یا عمره احرام بسته، اگر بمیرد حنوط کردن او جایز نیست؛ مگر این که در احرام حج بعد از حلق یا تقصیر و سعی بین صفا و مروه، یا در عمره مفرده پس از حلق یا تقصیر بمیرد.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه شخصی را برای عمره مفرده یا حجّ واجب یا مستحب اجیر کنند و اجیر، عمره یا حجّ خود را به جماع فاسد کند گرچه واجب است حجّ یا عمره را به آخر برساند و کفّاره نیز باید بدهد ولی این حجّ یا عمره برای منوب عنه کفایت نمیکند و نایب استحقاق اجرت ندارد، مگر اینکه کسی که او را اجیر کرده است راضی شود که در سالهای بعد آن حجّ یا عمره را به جا آورد.
- [آیت الله مظاهری] ثبوت اوّل ماه و روز عرفه و عید قربان نزد عامّه به حکم قاضی آنها یا راه دیگر برای ما کافی است و نباید اعتنا به شک یا گمان نمود و خوب است شیعیان در این امور تحقیق نکنند و به قول آنها اکتفا نمایند ولی اگر بر فرض نادر یقین به خلاف پیدا شد نمیتوانند محرم به احرام حجّ شوند، و اگر محرم شدند مبدل به عمره مفرده می‌شود ولی خیلی خوب است که حجّ را طبق رفتار عامّه به جا آورد و در سالهای بعد اعاده نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر عاقل در حال احرام دیوانه شود یا کسی در حال احرام مریض شود و نتواند اعمال را به جا آورد و بردن آنها نیز به عرفات و مشعر ممکن نباشد، حجّ آنها تبدیل به عمره مفرده می‌شود و اگر ممکن است آنها را طواف و سعی میدهند و اگر ممکن نیست از طرف آنها نیابت میکنند و آنها را تقصیر مینمایند و با این عمل از احرام بیرون میآیند، ولی حجّ آنها کفایت از حجّ واجب نمیکند.
- [آیت الله اردبیلی] واجبات حجّ تمتّع سیزده چیز است: اول: احرام حجّ تمتّع؛ که مانند احرام عمره است، جز این که در احرام حج باید از مکه معظّمه به نیّت حجّ تمتّع مُحرم شود. دوم: وقوف در عرفات؛ یعنی مُحرم به احرام حجّ از ظهر روز عرفه نهم ذیحجّه به قصد قربت در عرفات باشد و در آنجا نیّت وقوف کند و بنابر احتیاط، از اوّل ظهر به عرفات برود و تا مغرب شرعی در آنجا بماند. سوم: وقوف در مشعر؛ به این ترتیب که حاجی پس از انجام وقوف در عرفات هنگام مغرب شب عید به طرف (مشعرالحرام) کوچ کند و مستحب است به گونهای کوچ کند که نماز مغرب و عشاء را در مشعر بخواند. وقوف در مشعر باید به قصد قربت انجام شود و وقت آن از طلوع فجر تا طلوع آفتاب است و بنابر احتیاط شب دهم را نیز تا طلوع فجر به قصد قربت باید در مشعر به سر برد. چهارم، پنجم و ششم: واجبات منی در روز عید قربان، که عبارتند از: الف رَمی جمره عقبه؛ یعنی زدن هفت سنگریزه به جمره عقبه به پیروی از حضرت ابراهیم علیهالسلام که در این مکان شیطان را رمی کرده است. ب قربانی و مخیّر است شتر یا گاو و یا گوسفند را قربانی کند. ج تراشیدن سر و یا تقصیر (کوتاه کردن مو یا ناخن) به تفصیلی که در کتاب مناسک حج آمده است. هفتم، هشتم، نهم، دهم و یازدهم: اعمال مکّه مکرّمه، که به ترتیب عبارتند از: (طواف)، (نماز طواف)، (سعی بین صفا و مروه)، (طواف نساء) و (نماز طواف نساء). دوازدهم و سیزدهم: اعمال منی در روزهای یازدهم، دوازدهم و برای بعضی سیزدهم ذیحجّه، که عبارتند از: الف بیتوته در منی؛ یعنی شب در آنجا ماندن. ب رَمی جمرات سه گانه (اُولی، وُسطی و عقبه) و در هر روز باید به هر یک از جمرات سه گانه هفت ریگ بزند.