نماز صبح
نماز صبح از نمازهای یومیه که دو رکعت است و بین طلوع فجر و طلوع آفتاب خوانده می‌شود.
چرا باید نماز صبح و مغرب و عشاء را بلند نماز ظهر را اهسته بخوانیم؟
اگر چه برخی توجیهات در این باره بیان شده، اما چون قطعی نیست، نمی توان به آنها اعتماد نمود؛ بنابراین فلسفة آهسته خواندن یا بلند خواندن حمد و سوره برای مردان در نماز های ظهر و عصر یا صبح و مغرب و عشا، بر کسی کاملا معلوم نیست. چون پیامبر(ص) و امامان این چنین نماز می خوانده و به ما دستور داده اند، ما هم تبعیت می کنیم. همان طور که علّت این که چرا نماز صبح دو رکعت است یا مغرب سه رکعت بر کسی معلوم نیست. پیامبر(ص) فرمود: (صلّوا کما رأیتمونی اصلّی؛[1] هر جوری که نماز می خوانم شما نیز بخوانید). آیت الله مکارم دلیلی برای این مطلب ذکر کرده اند که این هم احتمالی است وقطعی نیست: باتوجه به این که درصدر اسلام مساجد فاقد وسیله روشنایی بود، مسلمانان موظف بودند نمازهایی که درتاریکی خوانده می شد(نماز صبح ومغرب وعشا)را بلند بخوانند، تا دیگر مسلمانان متوجه آنان باشند، وبه صف جماعت ملحق شوند، ولی نسبت به نماز ظهر وعصر نیازی به این کار نبود. وپس از آن که مساجد به وسائل روشنایی مجهز شد سنت مذکور به حال خود باقی ماند.[2] [1]. بحارالانوار، ج 82، ص 279. [2]. آیت الله مکارم بخشی از مسائل کثیر الابتلا مسئله 20.
اگر چه برخی توجیهات در این باره بیان شده، اما چون قطعی نیست، نمی توان به آنها اعتماد نمود؛ بنابراین فلسفة آهسته خواندن یا بلند خواندن حمد و سوره برای مردان در نماز های ظهر و عصر یا صبح و مغرب و عشا، بر کسی کاملا معلوم نیست. چون پیامبر(ص) و امامان این چنین نماز می خوانده و به ما دستور داده اند، ما هم تبعیت می کنیم. همان طور که علّت این که چرا نماز صبح دو رکعت است یا مغرب سه رکعت بر کسی معلوم نیست. پیامبر(ص) فرمود: (صلّوا کما رأیتمونی اصلّی؛[1] هر جوری که نماز می خوانم شما نیز بخوانید). آیت الله مکارم دلیلی برای این مطلب ذکر کرده اند که این هم احتمالی است وقطعی نیست: باتوجه به این که درصدر اسلام مساجد فاقد وسیله روشنایی بود، مسلمانان موظف بودند نمازهایی که درتاریکی خوانده می شد(نماز صبح ومغرب وعشا)را بلند بخوانند، تا دیگر مسلمانان متوجه آنان باشند، وبه صف جماعت ملحق شوند، ولی نسبت به نماز ظهر وعصر نیازی به این کار نبود. وپس از آن که مساجد به وسائل روشنایی مجهز شد سنت مذکور به حال خود باقی ماند.[2] [1]. بحارالانوار، ج 82، ص 279. [2]. آیت الله مکارم بخشی از مسائل کثیر الابتلا مسئله 20.
پاسخ:
اگر چه برخی توجیهات در این باره بیان شده، اما چون قطعی نیست، نمی توان به آنها اعتماد نمود؛ بنابراین فلسفة آهسته خواندن یا بلند خواندن حمد و سوره برای مردان در نماز های ظهر و عصر یا صبح و مغرب و عشا، بر کسی کاملا معلوم نیست. چون پیامبر(ص) و امامان این چنین نماز می خوانده و به ما دستور داده اند، ما هم تبعیت می کنیم. همان طور که علّت این که چرا نماز صبح دو رکعت است یا مغرب سه رکعت بر کسی معلوم نیست. پیامبر(ص) فرمود: (صلّوا کما رأیتمونی اصلّی؛[1] هر جوری که نماز می خوانم شما نیز بخوانید).
آیت الله مکارم دلیلی برای این مطلب ذکر کرده اند که این هم احتمالی است وقطعی نیست:
باتوجه به این که درصدر اسلام مساجد فاقد وسیله روشنایی بود، مسلمانان موظف بودند نمازهایی که درتاریکی خوانده می شد(نماز صبح ومغرب وعشا)را بلند بخوانند، تا دیگر مسلمانان متوجه آنان باشند، وبه صف جماعت ملحق شوند، ولی نسبت به نماز ظهر وعصر نیازی به این کار نبود. وپس از آن که مساجد به وسائل روشنایی مجهز شد سنت مذکور به حال خود باقی ماند.[2]
[1]. بحارالانوار، ج 82، ص 279.
[2]. آیت الله مکارم بخشی از مسائل کثیر الابتلا مسئله 20.
- [آیت الله خامنه ای] آیا اگر قصد خواندن قضای نماز صبح را داشته باشیم باید آن را بلند بخوانیم یا آهسته؟
- [آیت الله سبحانی] میزان در آهسته خواندن نماز ظهر و یا بلند خواندن نماز صبح چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا در وقت اختصاصی نماز ظهر یا مغرب یا غیره می‌شود نماز مستحبی بخوانیم یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] آیا قرائت نماز ظهر جمعه برای کسی که نماز جمعه نخوانده است، باید بلند باشد یا آهسته؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخص بخواهد علاوه بر هفده رکعت نماز واجب روزانه، هفده رکعت نماز قضاء احتیاطی هم بخواند، آیا قرائت دو رکعت اول و دوم نمازهای صبح و مغرب و عشا را باید بلند بخواند یا آهسته؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر زنی اجیر شود تا نمازهای قضا شده میّت مرد را بخواند، نمازهای صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند یا آهسته؟ و اگر مردی برای خواندن نماز میّت زن اجیر شود، چگونه بخواند؟
- [آیت الله سیستانی] ایا فاصله انداختن بین دونماز واجب مثلا بین ظهر و عصر یا بین نماز مغرب و عشاء مستحب است؟
- [آیت الله سیستانی] ایا فاصله انداختن بین دونماز واجب مثلا بین ظهر و عصر یا بین نماز مغرب و عشاء مستحب است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] درنماز صبح و مغرب وعشا که مردان باید قرائت نماز را بلند بخوانند، تا چه اندازه صدا باید بلند باشد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا مردها باید نماز قضای صبح یا مغرب را هم با صدای بلند بخوانند؟
- [آیت الله اردبیلی] زن میتواند حمد و سوره نمازهای صبح، مغرب و عشاء را بلند یا آهسته بخواند، ولی اگر نامحرم صدای او را بشنود، بنابر احتیاط واجب باید آهسته بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در بلند خواندن یا آهسته خواندن نماز، پسر بزرگتر باید به وظیفه خویش عمل نماید یعنی قضاء نماز صبح و مغرب و عشاء را باید بلند بخواند اگرچه از طرف مادر قضا نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] واجب است مردان حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند و حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند و زنان نیز باید حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند، اما حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را می توانند بلند یا آهسته بخوانند، ولی اگر نامحرم صدای آنها را بشنود احتیاط مستحب آن است که آهسته بخوانند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پسر بزرگتر بخواهد نماز مادر را بخواند، باید در آهسته و بلند خواندن به تکلیف خود عمل کند، پس حمد و سوره قضای نماز صبح و مغرب و عشاء مادرش را باید بلند بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] بر مرد واجب است حمد و سوره نمازهای صبح، مغرب و عشاء را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و سوره نمازهای ظهر و عصر را آهسته بخوانند.
- [آیت الله جوادی آملی] .بر نمازگزار مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشاء را بلند بخواند و بر هر نمازگزار (مرد یا زن ) واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخواند, مگر نماز ظهر روز جمعه خواه دو رکعت جمعه باشد یا چهار رکعت معمول که بلند خواندن آن راجح است , هر چند رجحان بلند خواندن چهار رکعت ظهر , مانند استحباب بلند خواندن دو رکعت جمعه, نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .بر نمازگزار مرد واجب است عمداً هیچ کلمه یا حرف حمد و سوره رکعت اول و دوم نماز های صبح و مغرب و عشاء را آهسته نخواند , به صورتی که حرف آخر هیچ کلمه ای عمداً آهسته ادا نشود ; همچنین واجب است که عمداً هیچ کلمه یا حرف حمد و سورهّ نماز های ظهر و عصر بلند ادا نشود.
- [آیت الله خوئی] اگر به واسطة ندانستن مسأله، از روی تقصیر چیزی از واجبات نماز را کم یا زیاد کند، نماز باطل است، ولی چنانچه به واسطة ندانستن مسألة حمد و سورة نماز صبح و مغرب و عشاء را آهسته بخواند، یا حمد و سورة نماز ظهر و عصر را بلند بخواند، یا در مسافرت نماز ظهر و عصر و عشاء را چهار رکعتی بخواند، نمازش صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .نمازگزار زن در نمازهای صبح و مغرب و عشاء میتواند حمد و سوره را بلند یا آهسته بخواند و در صورت بلند خواندن، احتیاط واجب, آن است که نامحرم صدای او را نشنود. زنان کهنسال مطلقاً مخیّرند.
- [آیت الله نوری همدانی] زن می تواند حمد و سورة نماز صبح و مغرب . عشا را بلند یا آهسته بخواند ، ولی اگر نا محرم صدایش را بشنود ، بنابراحتیاط واجب باید آهسته بخواند .