براساس روایات (ماه رجب)، ماه تقویت ارتباط با خداوند است و در (ماه شعبان) صلوات بر محمد و آل محمد و التزام به سنت پیامبر (ص) بسیار سفارش شده است. در (ماه رمضان)، قابلیت ضیافت الهی و بخشش امت در هر شبانه روز مطرح است که نقطه اوج آن، شب قدر و شب عید فطر است. پیامبر خدا (ص) فرمود: (رجب ماه خدا، شعبان ماه من و ماه رمضان، ماه امت من است)[1]. روایات در این زمینه مختلف است؛ بعضی، ماه رجب و ماه رمضان، ماه خدا معرفی شده است. البته در حقیقت تمامی این ماه ها، متعلق به خداوند است؛ لکن بعضی از ماه ها، ویژگی خاصی دارند. در برخی دیگر، ماه رجب به امام علی (ع) نسبت داده شده و این ممکن است به جهت تولد آن حضرت در این ماه باشد و یا اشاره به مقام ولایت باشد. ارتباط صحیح و حقیقی با خداوند، جز از طریق ولایت ممکن نیست؛ زیرا (ولایت) انسان را به (نبوت) متصل می گرداند و (نبوت) نیز ما را به (توحید) مرتبط می کند. این حقیقت در (شب قدر) برای اولیای الهی کشف می شود؛ به طوری که ملائکه و روح، مقدّرات عالم را بر قلب مبارک امام زمان (عج) نازل می کنند. در حدیثی آمده است: (با سوره قدر بر ولایت ما ائمه استدلال کنید)[2]. بنابراین چون این امت با اقتدا به رسول خدا (ص) و حضرت علی (ع)، می توانند به بالاترین مقامات توحیدی و معنوی نایل شوند و این معنا در ماه رمضان امکان پذیرتر است؛ لذا ماه رمضان به ماه خدا نامیده شده است و به جهت شرافت این ماه برای امت و آمرزش گناهان و پاک شدن بندگان، به ماه امت نیز نسبت داده شده است[3]. منابع [1]. شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، تحقیق میرزا غلامرضا عرفانیان، چاپ نجف، ص 24، ح 12. [2]. الکافی، ج 1، ص 249. [3]. وسائلالشیعة، ج 10، انتشارات آل البیت، ص 475، ح 9 و ص 480، ح 16.
براساس روایات (ماه رجب)، ماه تقویت ارتباط با خداوند است و در (ماه شعبان) صلوات بر محمد و آل محمد و التزام به سنت پیامبر (ص) بسیار سفارش شده است. در (ماه رمضان)، قابلیت ضیافت الهی و بخشش امت در هر شبانه روز مطرح است که نقطه اوج آن، شب قدر و شب عید فطر است.
پیامبر خدا (ص) فرمود: (رجب ماه خدا، شعبان ماه من و ماه رمضان، ماه امت من است)[1].
روایات در این زمینه مختلف است؛ بعضی، ماه رجب و ماه رمضان، ماه خدا معرفی شده است. البته در حقیقت تمامی این ماه ها، متعلق به خداوند است؛ لکن بعضی از ماه ها، ویژگی خاصی دارند. در برخی دیگر، ماه رجب به امام علی (ع) نسبت داده شده و این ممکن است به جهت تولد آن حضرت در این ماه باشد و یا اشاره به مقام ولایت باشد. ارتباط صحیح و حقیقی با خداوند، جز از طریق ولایت ممکن نیست؛ زیرا (ولایت) انسان را به (نبوت) متصل می گرداند و (نبوت) نیز ما را به (توحید) مرتبط می کند. این حقیقت در (شب قدر) برای اولیای الهی کشف می شود؛ به طوری که ملائکه و روح، مقدّرات عالم را بر قلب مبارک امام زمان (عج) نازل می کنند. در حدیثی آمده است: (با سوره قدر بر ولایت ما ائمه استدلال کنید)[2].
بنابراین چون این امت با اقتدا به رسول خدا (ص) و حضرت علی (ع)، می توانند به بالاترین مقامات توحیدی و معنوی نایل شوند و این معنا در ماه رمضان امکان پذیرتر است؛ لذا ماه رمضان به ماه خدا نامیده شده است و به جهت شرافت این ماه برای امت و آمرزش گناهان و پاک شدن بندگان، به ماه امت نیز نسبت داده شده است[3].
منابع
[1]. شیخ صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، تحقیق میرزا غلامرضا عرفانیان، چاپ نجف، ص 24، ح 12.
[2]. الکافی، ج 1، ص 249.
[3]. وسائلالشیعة، ج 10، انتشارات آل البیت، ص 475، ح 9 و ص 480، ح 16.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی روزه ی قضای خود یا پدر و مادر را در ماه رجب و شعبان گرفت، آیا ثواب رجب و شعبان را هم دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] احرام در ماه رجب بوده و اعمال در ماه شعبان، این چه عمره ایست ؟ رجبیه یا شعبانیه؟ و آیا می تواند در ماه شعبان مجدد عمره انجام دهد ؟
- [سایر] علاوه بر اینکه در ماه رمضان روزه واجب است می بینیم که در ماه هایی مانند رجب و شعبان روزه گرفتن مستحب است. سؤالم این است که روزه چه آثار تربیتی بر انسان می گذارد؟
- [سایر] (ماه رجب)، ماه امیرمؤمنان و (ماه شعبان) منسوب به پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله است و (ماه رمضان) ماه خدا است که مخصوص امت پیامبر می باشد؛ این مسائل را توضیح دهید.
- [آیت الله مظاهری] اعتکاف در ماه رجب افضل است یا ماه رمضان؟
- [آیت الله سیستانی] آیا کسی که مثلاً در آخر ماه رجب عمره به جای آورده باشد، جایز است که در اول ماه شعبان عمره دیگری به جای آورد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی نذر کرده تمام روزهای جمعه ماه رجب و شعبان را روزه بگیرد، آیا اگر سفری برای او پیش آید عمل به این نذر واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] بهترین وقت اعتکاف در روایات شریفه، دهه آخر ماه رمضان است. آیا ایّام البیض ماه رجب (سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه رجب) نیز چنین خصوصیتی دارد؟
- [سایر] ماههای رجب و شعبان و رمضان 2سالهای قبل برایم اوج عبادت و عشق بود و پایانش دردناک اما سال پیش خدا اجازه نداد تا بهش نزدیک بشم و از تموم شدن انها فقط حسرت و بیتفاوتی وناتوانی خودم را حس کردم;D این طور که معلومه امسال هم اجازه پاک شدن درک ارامشو عاشقی راندارم
- [آیت الله نوری همدانی] بهترین وقت اعتکاف در روایات، دهه آخر رمضان ذکرشده، آیا ایام البیض ماه رجب نیز چنین خصوصیّتی دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] روزه عید فطر و قربان حرام است و روزی را که انسان نمیداند آخر شعبان است یا اول رمضان اگر بخواهد روزه بگیرد باید به نیّت ماه شعبان روزه بگیرد و اگر به نیت اول ماه رمضان روزه بگیرد، حرام میباشد، همچنین اگر نیّت کند که اگر ماه شعبان باشد روزه مستحبی و اگر ماه رمضان باشد روزه واجب میگیرم، چنانچه در مسأله 1577 گذشت.
- [آیت الله علوی گرگانی] روزه عید فطر وقربان، حرام است و نیز روزی را که انسان نمیداند آخر شعبان است یا اوّل رمضان، اگر به نیّت اوّل رمضان روزه بگیرد حرام میباشد.
- [آیت الله بروجردی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، به نیت روزه قضا یا روزهی مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزهی رمضان کند.
- [آیت الله خوئی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است باید نیت روزه رمضان کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان به نیّت روزه قضا یا روزه مستحبّی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیّت روزه رمضان کند.
- [آیت الله بهجت] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه رمضان کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] یوم الشک یعنی روزی که انسان شک دارد آخر ماه شعبان است یا اول ماه رمضان، روزه آن واجب نیست و اگر بخواهد روزه بگیرد باید نیت ماه شعبان کند، یا اگر روزه قضا به ذمه دارد نیت قضا کند و چنانچه بعداً معلوم شود ماه رمضان بوده از رمضان حساب می شود، ولی اگر در اثناء روز بفهمد باید فوراً نیت خود را به روزه ماه رمضان برگرداند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، به نیّت روزه قضا یا روزه مستحبّی ومانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیّت روزه رمضان کند.
- [آیت الله سبحانی] اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیّت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه رمضان کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه رمضان کند.