چرا رهبری رئیس قوه مجریه و مققنه را خود نصب نمی کند در حالیکه با توجه به نامه های قید شده در نهج البلاغه( 5،18،20،27 و در نامه 34 که محمد بن ابی بکر را عزل و مالک را نصب کرد،نامه 42 بعد از نصب نعمان بن عجلان به فرمانداری بحرین در سال 36، و نامه تکمیلی که فکر کنم کاملترینش باشه نامه 53 هست که امام به مالک نوشت و فرمانداری مصر رو به وی داد.)در حکومت امام علی(ع) داریم که ایشان خود همه پست های حکومتی را نصب می کردند؟ با سلام و احترام خدمت شما , در حکومت حضرت علی علیه السلام به دلیل سادگی ساختار اداره حکومت و پیچیده نبودن آن , عزل ونصب فرمانداران و مسئولان مناطق مختلف حکومت اسلامی توسط خود حضرت انجام می گرفت و در هر بخشی افراد به انجام وظایف خود می پرداختند . اما این بدان معنا نیست که در حکومت اسلامی الزاماً باید تمامی مسئولان کشور توسط حاکم اسلامی انتخاب شوند , بلکه در حکومت اسلامی می توان بر اساس شیوه های مناسب و مورد قبول دینی , مسئولان کشوری را برگزید و در این راستا در مواردی که می توان از شیوه انتخاب مردمی بهره گرفت , از این شیوه در راستای دستور دینی ( وشاورهم فی الامر ) ( در کارها با آنان ( مردم) مشورت کن ) ( سوره آل عمران , آیه 159) استفاده نمود و در مواردی نیز که لازم باشد , انتخاب توسط رهبری انجام می شود , مانند انتخاب رئیس قوه قضائیه و فقهای شورای نگهبان و... براین اساس در نظام جمهوری اسلامی که بر پایه مبانی دینی شکل گرفته است، به نقش و جایگاه مردم به عنوان وظیفه و مسئولیتی شرعی و قانونی توجه شده است زیرا اولاً؛ شکل گیری و موجودیت نظام اسلامی وابسته به همراهی و مشارکت آنان است و هیچ نظامی بدون همراهی مردم ، امکان تحقق و شکل گیری ندارد بنابر این، مردم در مقبولیت نظام ، نقش محوری دارند هر چند مشروعیت و حقانیت نظام بر اساس بینش دینی از ناحیه خداوند است چه اینکه ( بر اساس بینش اسلامی و توحیدی خداوند رب و صاحب اختیار هستی و انسان هاست و چنین اعتقادی ایجاب می کند که تصرف در امور مخلوقات خداوند حتماً با اذن و اجازه او صورت بگیرد و از آنجا که تشکیل حکومت و تنظیم قوانین و ایجاد نظم مستلزم تصرف در امور انسان ها و محدود ساختن آزادی افراد است ، این امر تنها از سوی کسی است که دارای این حق باشد یا از ناحیه او مجاز باشد و بر اساس آیات و روایات ما معتقدیم خداوند که منشأ حقوق است ، این حق را به پیامبر اکرم و امامان معصوم علیهم السلام واگذار نموده و در عصر غیبت به ولی فقیه به عنوان نائب عام امام معصوم ) ( محمد تقی مصباح یزدی ، نظریه سیاسی اسلام ، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، 1378، ج2، ص 40) و از دیگر سو، ( جمهوریت نظام اسلام، پشتوانه وجود عینی اسلام است؛ زیرا فقیه جامع شرایط رهبری، گرچه در حدّ عدالت فردی، اسلامِ ممثّل است، لیکن هرگز با یک فرد، اسلام در جامعه مُمَثَّل نمیشود و به منظور تمثّلِ عینی اسلام در تمام ابعاد و شؤون فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی، نظامی، و سیاسی، چارهای جز اقتدار ملّی که تبلور جمهوریت است نخواهد بود؛ چه اینکه سهم تعیینکننده آراء جمهور در تمام مراحل انتخاب توکیلی، ملحوظ و مدوّن است.)( عبد الله جوادی آملی ، عبد الله ، ولایت فقیه ، ولایت فقاهت و عدالت ، قم: مرکز نشر اسرا ، 1385، ص 487-488) ثانیاً؛ توجه به رأی و نظر مردم در متون اسلامی جایگاه با اهمیتی دارد . در این خصوص می توان به آیات و روایاتی که در مورد شورا ، بیعت ، مسئولیت مردم ، مسئولیت عمومی مسلمین ، اهتمام به امور مسلمین و... وجود دارد توجه کرد . خداوند متعال به پیامبر اکرم دستور می دهد( وشاورهم فی الامر ( (با مردم در امور مشورت کن) (سوره آل عمران ، آیه 159) همچنین می فرماید ( وَ أَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُم )( و امورشان به صورت مشورت در میان آنهاست.) (سوره شوری، آیه38) یعنی امور مربوط به خود مردم، که در آن حکمی الهی نیامده یا حکم الهی در آن مورد، تعیین مصداق نکرده، باید به صورت مشورتی حلّ و فصل شود. یکی از مصادیق مشورت با مردم، انتخاب مسئولان مختلف نظام توسط مردم و راهکار انتخابات است . همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند: ( در اسلام حق الله رقیب حق الناس نیست ، حق مردم ، همه حقوق مردم از جمله حق انتخاب که قطعاً برای مردم وجود دارد در امر حکومت ، این ناشی است از حکم الهی ، همه حقوق مردم اعتبارش متخذ از حاکمیت خداوند و آنچه که خدای متعال مقرر فرموده است .) ( پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری ، بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان ، 23/12/80) بر همین اساس ،از نظر قانونی نیز به نقش و جایگاه مردم توجه ویژه ای شده است و مطابق اصل پنجم قانون اساسی ( در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید به اتکا آرا عمومی اداره شود، از راه انتخابات، انتخاب رییس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر اینها، یا از راه همه پرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون معین می گردد.) بنابر این ، این مردم هستند که باید نمایندگان خود را برگزینند و نمی توان این حق را نادیده گرفت . البته برای جلوگیری از ورود افراد دارای انحراف فکری و کسانی که اعتقادی به نظام اسلامی ندارند ، شورای نگهبان وظیفه تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات را بر عهده دارد تا افرادی که حداقل شرایط و صلاحیت را دارا هستند ، به مردم معرفی شوند و مردم با راهنمایی آگاهان ، علما و معیارها و ضوابطی که برای فرد اصلح در هر مسئولیت وجود دارد ، به انتخاب افراد مناسب اقدام می کنند . از طرفی شرکت دادن واقعی مردم در امور کشور موجب احساس نقش و جایگاه در نظام شده و مردم نظام را از آن خود خواهند دانست و همکاری و همیاری مردم با مسئولین افزایش می یابد- برخلاف اینکه مردم هیچگونه نقشی در امور کشور برعهده نداشته باشند- و از آنجا که بازتاب و پیامد انتخاب خود را می بینند ، تلاش خواهند نمود تا در انتخاب افراد دقت لازم را انجام دهند .
چرا رهبری رئیس قوه مجریه و مققنه را خود نصب نمی کند در حالیکه با توجه به نامه های قید شده در نهج البلاغه( 5،18،20،27 و در نامه 34 که محمد بن ابی بکر را عزل و مالک را نصب کرد،نامه 42 بعد از نصب نعمان بن عجلان به فرمانداری بحرین در سال 36، و نامه تکمیلی که فکر کنم کاملترینش باشه نامه 53 هست که امام به مالک نوشت و فرمانداری مصر رو به وی داد.)در حکومت امام علی(ع) داریم که ایشان خود همه پست های حکومتی را نصب می کردند؟
چرا رهبری رئیس قوه مجریه و مققنه را خود نصب نمی کند در حالیکه با توجه به نامه های قید شده در نهج البلاغه( 5،18،20،27 و در نامه 34 که محمد بن ابی بکر را عزل و مالک را نصب کرد،نامه 42 بعد از نصب نعمان بن عجلان به فرمانداری بحرین در سال 36، و نامه تکمیلی که فکر کنم کاملترینش باشه نامه 53 هست که امام به مالک نوشت و فرمانداری مصر رو به وی داد.)در حکومت امام علی(ع) داریم که ایشان خود همه پست های حکومتی را نصب می کردند؟
با سلام و احترام خدمت شما , در حکومت حضرت علی علیه السلام به دلیل سادگی ساختار اداره حکومت و پیچیده نبودن آن , عزل ونصب فرمانداران و مسئولان مناطق مختلف حکومت اسلامی توسط خود حضرت انجام می گرفت و در هر بخشی افراد به انجام وظایف خود می پرداختند . اما این بدان معنا نیست که در حکومت اسلامی الزاماً باید تمامی مسئولان کشور توسط حاکم اسلامی انتخاب شوند , بلکه در حکومت اسلامی می توان بر اساس شیوه های مناسب و مورد قبول دینی , مسئولان کشوری را برگزید و در این راستا در مواردی که می توان از شیوه انتخاب مردمی بهره گرفت , از این شیوه در راستای دستور دینی ( وشاورهم فی الامر ) ( در کارها با آنان ( مردم) مشورت کن ) ( سوره آل عمران , آیه 159) استفاده نمود و در مواردی نیز که لازم باشد , انتخاب توسط رهبری انجام می شود , مانند انتخاب رئیس قوه قضائیه و فقهای شورای نگهبان و... براین اساس در نظام جمهوری اسلامی که بر پایه مبانی دینی شکل گرفته است، به نقش و جایگاه مردم به عنوان وظیفه و مسئولیتی شرعی و قانونی توجه شده است زیرا اولاً؛ شکل گیری و موجودیت نظام اسلامی وابسته به همراهی و مشارکت آنان است و هیچ نظامی بدون همراهی مردم ، امکان تحقق و شکل گیری ندارد بنابر این، مردم در مقبولیت نظام ، نقش محوری دارند هر چند مشروعیت و حقانیت نظام بر اساس بینش دینی از ناحیه خداوند است چه اینکه ( بر اساس بینش اسلامی و توحیدی خداوند رب و صاحب اختیار هستی و انسان هاست و چنین اعتقادی ایجاب می کند که تصرف در امور مخلوقات خداوند حتماً با اذن و اجازه او صورت بگیرد و از آنجا که تشکیل حکومت و تنظیم قوانین و ایجاد نظم مستلزم تصرف در امور انسان ها و محدود ساختن آزادی افراد است ، این امر تنها از سوی کسی است که دارای این حق باشد یا از ناحیه او مجاز باشد و بر اساس آیات و روایات ما معتقدیم خداوند که منشأ حقوق است ، این حق را به پیامبر اکرم و امامان معصوم علیهم السلام واگذار نموده و در عصر غیبت به ولی فقیه به عنوان نائب عام امام معصوم ) ( محمد تقی مصباح یزدی ، نظریه سیاسی اسلام ، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، 1378، ج2، ص 40) و از دیگر سو، ( جمهوریت نظام اسلام، پشتوانه وجود عینی اسلام است؛ زیرا فقیه جامع شرایط رهبری، گرچه در حدّ عدالت فردی، اسلامِ ممثّل است، لیکن هرگز با یک فرد، اسلام در جامعه مُمَثَّل نمیشود و به منظور تمثّلِ عینی اسلام در تمام ابعاد و شؤون فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی، نظامی، و سیاسی، چارهای جز اقتدار ملّی که تبلور جمهوریت است نخواهد بود؛ چه اینکه سهم تعیینکننده آراء جمهور در تمام مراحل انتخاب توکیلی، ملحوظ و مدوّن است.)( عبد الله جوادی آملی ، عبد الله ، ولایت فقیه ، ولایت فقاهت و عدالت ، قم: مرکز نشر اسرا ، 1385، ص 487-488)
ثانیاً؛ توجه به رأی و نظر مردم در متون اسلامی جایگاه با اهمیتی دارد . در این خصوص می توان به آیات و روایاتی که در مورد شورا ، بیعت ، مسئولیت مردم ، مسئولیت عمومی مسلمین ، اهتمام به امور مسلمین و... وجود دارد توجه کرد . خداوند متعال به پیامبر اکرم دستور می دهد( وشاورهم فی الامر ( (با مردم در امور مشورت کن) (سوره آل عمران ، آیه 159) همچنین می فرماید ( وَ أَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُم )( و امورشان به صورت مشورت در میان آنهاست.) (سوره شوری، آیه38) یعنی امور مربوط به خود مردم، که در آن حکمی الهی نیامده یا حکم الهی در آن مورد، تعیین مصداق نکرده، باید به صورت مشورتی حلّ و فصل شود. یکی از مصادیق مشورت با مردم، انتخاب مسئولان مختلف نظام توسط مردم و راهکار انتخابات است .
همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند: ( در اسلام حق الله رقیب حق الناس نیست ، حق مردم ، همه حقوق مردم از جمله حق انتخاب که قطعاً برای مردم وجود دارد در امر حکومت ، این ناشی است از حکم الهی ، همه حقوق مردم اعتبارش متخذ از حاکمیت خداوند و آنچه که خدای متعال مقرر فرموده است .) ( پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری ، بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان ، 23/12/80)
بر همین اساس ،از نظر قانونی نیز به نقش و جایگاه مردم توجه ویژه ای شده است و مطابق اصل پنجم قانون اساسی ( در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید به اتکا آرا عمومی اداره شود، از راه انتخابات، انتخاب رییس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر اینها، یا از راه همه پرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون معین می گردد.)
بنابر این ، این مردم هستند که باید نمایندگان خود را برگزینند و نمی توان این حق را نادیده گرفت . البته برای جلوگیری از ورود افراد دارای انحراف فکری و کسانی که اعتقادی به نظام اسلامی ندارند ، شورای نگهبان وظیفه تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات را بر عهده دارد تا افرادی که حداقل شرایط و صلاحیت را دارا هستند ، به مردم معرفی شوند و مردم با راهنمایی آگاهان ، علما و معیارها و ضوابطی که برای فرد اصلح در هر مسئولیت وجود دارد ، به انتخاب افراد مناسب اقدام می کنند . از طرفی شرکت دادن واقعی مردم در امور کشور موجب احساس نقش و جایگاه در نظام شده و مردم نظام را از آن خود خواهند دانست و همکاری و همیاری مردم با مسئولین افزایش می یابد- برخلاف اینکه مردم هیچگونه نقشی در امور کشور برعهده نداشته باشند- و از آنجا که بازتاب و پیامد انتخاب خود را می بینند ، تلاش خواهند نمود تا در انتخاب افراد دقت لازم را انجام دهند .