من پسری هستم که 20 سال سن دارم و سه ترمه دانشجو هستم ولی تابه حال جرات نکردم یک بار کنفرانس بدهم یااز اساتید سوالی بپرسم. خواهش می کنم سریعاجواب سوالمو بدهید.

من پسری هستم که 20 سال سن دارم و سه ترمه دانشجو هستم ولی تابه حال جرات نکردم یک بار کنفرانس بدهم یااز اساتید سوالی بپرسم. خواهش می کنم سریعاجواب سوالمو بدهید.

پرسشگر گرامی برای غلبه بر مشکل خود تنها یک راه وجوددارد.لحظه ای با خود تامل کنید!آن راه حل چیست ؟شاید فکر کنید که می خواهم مهم ترین تکنیک روان شناختی حل مشکلتان را برای شما بیان کنم وئیا اینکه فرمولی برای بر طرف شدن کم رویی شما بگویم اما مطلبی که می خواهم به شما تذکر دهم این است:تنها راه غلبه بر مشکلتان یک چیز است وآن اینکه با تمام وجود بخواهید کم رویی را کناربگذارید،آری نمی توانم ،نمی شود واین کار از حد توان من خارج است ،در قاموس انسان راه ندارد.
اکنون که با ارسال سوال خود ،نشان داده اید که خواستارغلبه برمشکل کم رویی هستید،هشتاد درصد راه را طی کرده ایدالبته به شرط اینکه توانی های خود راباور کنید به قول امام خمینی (ره)باور انسان است که همه چیز را می سازد،از اینروما فقط در اینجا برخی از راههای غلبه برمشکلتان راذکر می کنیم .
برای غلبه بر کم رویی خود باید راه های غلبه بر کم رویی و روش های اعتماد به نفس و خودباوری را یاد گیرید تا با این ابزارها بتوانید بر دوستان خود تأثیر بگذارید نه اینکه تأثّر بپذیرید. حال با هم به راه های غلبه بر کم رویی و پرورش اعتماد به نفس و خودباوری مروری می کنیم و در آخر در مورد کیفیت برخورد با مردم و به خصوص دوستان سخن می گوئیم.
الف) راه های غلبه بر کم رویی و تقویت اعتماد به نفس:
کم رویی یک امری است که آموخته می شود و جنبة اکتسابی دارد (نه جنبة ارثی) پس ما می توانیم آن را با تمرین برطرف سازیم آنچه مهم است اینکه باور داشته باشیم که ما چنین قدرتی را داریم و می توانیم از لباس کم رویی بیرون آئیم. دیگر اینکه کم رویی یک فرایندی است که به تدریج حاصل شده پس نباید انتظار داشت که به سرعت و دفعتاً برطرف گردد؛ اما برطرف شدن آن بستگی به تمرین، جدیّت و باور به توانایی های خودمان دارد در ذیل به راه های پرورش اعتماد به نفس و غلبه بر کم رویی اشاره می کنیم.
1.یکی ازدلایل اضطراب از کنفرانس، داشتن افکار منفی است و چون زیر بنای احساسات انسان افکار او است، اگر این افکار منفی باشد، احساسات او نیز منفی و تخریب گر خواهد بود. اگر بتوانید افکار منفی را تبدیل به افکار مثبت کنید، ترس شما از بین می‌رود. چند نمونه از افکار منفی که منجر به ترس از سخن گفتن در حضور جمع می‌شود عبارت است از:
(اگر من صحبت کنم، می‌ترسم عصبی و مضطرب شوم و نتوانم نظراتم را به روشنی بیان کنم)؛ (من نباید مضطرب شوم)، (اگر نتوانم درست صحبت کنم، همه مرا مورد تمسخر قرار می‌دهند)؛ (این اتفاق نشان می‌دهد من آدم بی‌عرضه و حقیری هستم) و... .
اگر شما بتوانید این افکار منفی را تبدیل به افکار مثبت کنید، یقیناً مشکلتان حل خواهد شد؛ یعنی، به جای اینها این گونه فکر کنید: (اگر من صحبت کنم ممکن است ابتدا عصبی و مضطرب شوم، اما این طبیعی است، وقتی شروع کردم، آرامش بیشتری پیدا می‌کنم. من بزرگترین جلسه گردان و سخنران دنیا نیستم، اما می‌توانم نقطه نظرهایم را ارائه دهم). (هیجان داشتن اشکال ندارد؛ همه ما در این موقع چنین احساسی پیدا می‌کنیم).
اینکه چرا باید این طور فکر کنیم، به این دلیل است که ما اگر در مقابل اضطراب خود مقاومت کنیم، وضع بدتر می‌شود. پس باید آن را بپذیریم؛ ولی بزرگ نمایی نکنیم.
در مورد این فکر منفی - که ممکن است شما را مسخره کنند - به خود بگویید: (لازم نیست همه مردم دنیا مرا قبول داشته باشند، زیرا من هرگز انسان کاملی نیستم؛ پس طبیعی است که مورد تمسخر عده‌ای باشم)ویا (اینکه افرادی ک هدر جلسه کنفرانس حاضر هستند افراد فرهیخته وبا شخصیتی هستند که بعید است مرا مسخره کنند. )
بنابراین ما می‌توانیم با اصلاح افکار منفی خود، بسیاری از احساسات نادرستمان را - که برخاسته از این افکار منفی است - از بین ببریم.
2. علت دیگرمشکل شما، اضطراب اجتماعی است. اضطراب اجتماعی از عدم یادگیری مهارت‌های اجتماعی ناشی می‌شود. یکی از ابعاد وجودی انسان که باید در محیط خانه و مدرسه متناسب با سایر ابعاد رشد کند، بعد اجتماعی است. انسان موجودی اجتماعی است و باید در بستر اجتماع با هم‌نوعان خود زندگی کند. برای اینکه بعد اجتماعی انسان رشد کند و در صحنه‌های گوناگون بتواند با دیگران روابط مناسبی داشته باشد باید مهارت‌های اجتماعی را یاد بگیرد. بعضی خانواده‌ها و یا بعضی از معلمان و مربیان دوران کودکی و نوجوانی، زمینه رشد و شکوفایی کودک را آن طور که باید، فراهم نمی‌کنند که یا قادر به آن نیستند، یا امکانات لازم را ندارند و یا خودشان نیز در این زمینه دچار مشکل هستند. به هر دلیل، این فرایند اجتماعی شدن و یادگیری مهارت‌های ارتباطی با دیگران به درستی تحقق پیدا نمی‌کند وقتی جوان وارد صحنه‌های بزرگ اجتماعی می‌شود، فشار و ناراحتی‌های کم‌رویی را در خود بیش‌تر حس می‌کند؛ زیرا می‌خواهد دوست‌یابی کند، با همکلاسان خود صمیمی باشد، در کلاس درس در مقابل جمع کنفرانس دهد و... علی‌رغم این که توانایی لازم را برای یادگیری مطالب دارد و آنها را نیز خوب می‌داند، ولی از ارائه آنها در مقابل جمع عاجز است و دچار اضطراب، خجالت و کم‌رویی و عوارض ناشی از آن می‌شود. خوشبختانه یادگیری مهارت‌های اجتماعی و بر طرف کردن اضطراب و ترس در مقابل جمع، کاری است که امکان عملی آن وجود دارد و تجربه نیز آن را ثابت کرده است. بنابراین اگر کسی تصمیم جدی داشته باشد، می‌تواند با این مشکل مقابله کند و خود را درمان نماید و از حصار کم‌رویی رها شود و از توانمندی‌هایی که دارد، در صحنه اجتماع بهره ببرد.برای این کار:
الف).در طول روز در برابر اعضا خانواده ویا دوستان خود فضای جلسه کنفرانس را باز سازی کنید،هرچه تعداد افراد شرکت کننده درکنفرانس صوری شما بیشتر باشد نتیجه بدست آمده از آن مفیدتر است.
ب)درهفته چندین بار به بازار بروید وسعی کنید ارتباطات کلامی خود را با فروشنده افزایش دهید ،برای این کار وانمود کنید که خریداراجناس هستید واز فروشنده درباره قیمت وچند وچون کیفیت کالا سوال کنید وپس از شنیدن صحبت های فروشنده ،با معذرت خواهی ازاومغازه را ترک کنید.سعی کنیدبا گذشت زمان حضور خود وگفت وگو با فروشنده را افزایش دهید.
ج)با افراد اجتماعی رفت وآمد کنید وسعی کنید از آنان الگو گیری کنید وطریقه ارتباطات اجتماعی را یاد بگیرید.
د) در روز چند نوبت دراز بکشید و فضای محلی را که قرار است کنفرانس دهید را تصور کنید،سپس سعی کنید با اضطرابی که از تصور چنین موقعیتی به وجود می آید،مقابله کنید.به این صورت که نفس عمیق بکشید وعضلات خود را رها کنید وسعی کنید آرامش خودراحفظ کنید.
و) در انجام رفتارهای اجتماعی کوچک و در محیطهای دیگر که بیش‌تر احساس راحتی می‌کنید، فعال باشید. این کار را از سلام کردن، احوالپرسی، جواب سلام دادن، نگاه کردن، تعارف کردن و تعارف شنیدن آغاز کنید. و با تمرین به کارهای بزرگ‌تر و مهم‌تر گسترش دهید.
3. نقاط قوت و ضعف خود را بازشناسی واقع بینانه کنید و برای خود در زندگی اهداف معقول (کوتاه مدت و بلند مدت) در نظر بگیرید. حال براساس نقاط مثبت و ویژگی های شخصیتی و ارزشی که برای خود و هدفها و خواسته‌ های خویش قائلید تصمیم بگیرید و برنامه خودتان را از همان جا شروع کنید.[2](از مقایسه نقاط ضعف خود با نقاط قوت دیگران پرهیز کنید)
4. به زندگی گذشته خود مروری کنید ذهن خود را از تجارب و خاطرات ناخوشایند و ناکامی های ارتباطات اجتماعی پاک کنید. در عوض تلاش کنید تجارب موفق خود در خانه، مدرسه، کوچه، خیابان،محل کار،در برخورد با دیگران را مجدداً مرور کرده و آنها را به خاطر بسپارید (بهتر است از موفقیت های خود لیستی تهیه کنید و هر روز صبح و عصر آنها را مرور کنید)
.5 انسان نان باورهایش را می خورد. تا جایی این گفته اثر بخش است که برخی گفته اند تو همانی که می اندیشی یعنی اندیشه مثبت تو دربارة خودت بر اعمال و رفتار و افکارت اثر مثبت می گذارد.
6.راه های تقویت اراده را بیاموزید: توجه به بعد روحانی (دعا، تفکر، نماز، محاسبه نفس، خودشناسی) بیشتر از توجه به بعد جسمانی باشد، ورزش کنید، به سلامت جسمانی و روحی خود اهمیت دهید و برنامه بریزید و در شروع آن اصلاً تأخیر نکنید. از همین حالا، بله ! همین حالا شروع کنید،با افرادی که اراده قوی دارند دوست شوید، و ....
.7خود تشویقی: در قبال هر رفتاری که حکایت از تجدید نظر در رفتار کم رویی شماست خود را تشویق کنید گردش و تفریح، زیارت.
8.با احساس خودکم بینی بجنگید، گره زدن خود به گذشته، توانایی های خود را کم انگاشتن، متکی به قضاوت دیگران بودن، همه و همه بر احساس بی کفایتی و خودکم بینی شما می افزاید، زندگی افراد موفق را مطالعه کنید آنها بر اثر تمرین، تلاش، فقر و شکست ها و ناکامی ها و عبرت از آنها به آنجا رسیده اند.
9.به جای اینکه با شک وتردید نسبت به شرکت خود در کنفرانس قضاوت کنید،با تمام وجود بگویید با وجودهمه مشکلات در کنفرانس شرکت می کنم وبه یاری خدا درآن موفق می شوم.
10.هنگام سخن گفتن، به دیگران و قضاوت و حرکات و سکناتشان هرگز توجّه نکنید. گفتارتان را پی‌گیرید و با خونسردی به هدف بیندیشید.
11. توجه داشته باشید تا زمین نخورید راه رفتن نمی‌آموزید. پس باید نقد دیگران و تمسخر آن‌ها باشد تا شما مجال رشد یابید. بنابراین، اگر با عکس العمل دیگران روبه‌رو شدید یا در فعالیت‌های آغازین احساس ناتوانی کردید، از ادامه سخن یا عمل چشم نپوشید؛ بلکه سعی کنیدهر چه بهترمی‌توانید آن را ارائه کنید و از این راه برای ارائه بهتر و کامل‌تر مطالب آماده شوید.
در اینجا باید یاد آور شد، این مقصود اندک اندک به دست می‌آید نه با چند جلسه تمرین و خواندن چند جلد کتاب. اجرای پیوسته دستور العمل‌ها، تکنیک‌ها و رفتارها در رسیدن به هدف سودمند است. مطمئن باشید با جدیت، پشتکار و تمرین به خوبی می‌توانید بر مشکل اضطراب اجتماعی و کم‌رویی پیروز شوید.
12.هنگام سخن گفتن، خود را گرفتار آداب و رسوم و تکلف‌های بی مورد نسازید. ساده، راحت و عاری از هرگونه آداب خاصّ هدفتان را بیان کنید. در فعّالیّت‌های آغازین، خواسته و هدف خود را به صورت یک جمله بنویسید و نوشته را بخوانید.
13.همیشه سخن را با مقدمه، کلام یا یک کلمه جالب آغاز کنید، از به کارگیری کلمات پیچیده بپرهیزید. کلمات آغازین باید متدوال و جذاب باشند.
14. قبل از سخن گفتن، مطلب مورد نظر را نوشته، در ذهن مرور و تمرین کنید و شکل بیان و مهارت لازم را فراهم آورید
15. پرسش‌ها و مطالب اولیه را کوتاه و مختصر انتخاب کنید.
از آنجا که یکی از علل کمرویی عدم اعتماد به نفس می باشد در زیر به بررسی راه های افزایش اعتماد به نفس می پردازیم:
اعتماد به نفس دیدگاهی است که به فرد اجازه میدهد تا از خود تصویری مثبت و واقعی داشته باشند. افراد با اعتماد به نفس به تواناییهایشان اعتماد میکنند. به طور کلی حس میکنند که برزندگیشان کنترل دارند و باور دارند که در یک طیف منطقی قادر به انجام کارهایی که میخواهند و برنامه ریزی میکنند هستند. داشتن اعتماد به نفس به این معنی نیست که فرد قادر به انجام همه کاری هست. افراد با اعتماد به نفس انتظارات واقع گرایانه دارند. حتی وقتی که بعضی از انتظاراتشان برآورده نمیشود دیدگاه مثبتشان را حفظ میکنند و خودشان را قبول دارند. آنهایی که اعتماد به نفس کمتری دارند برای اینکه در مورد خودشان احساس خوبی داشته باشند به مقدار زیادی به تایید دیگران وابسته هستند. آنها معمولا از ریسک کردن اجتناب میکنند به خاطر اینکه از شکست میترسند. معمولا انتظار موفق شدن ندارند. معمولا خودشان را دست کم میگیرند و اگر تشویق یا تحسین بشوند آنرا کوچک جلوه میدهند یا رد میکنند. برخلاف این افراد آدمهای با اعتماد به نفس ریسک رد شدن از طرف دیگران را قبول میکنند به خاطر اینکه به تواناییهای خودشان اعتماد دارند. آنها خودشان را میپذیرند و این حس را ندارند که باید خودشان را وفق بدهند تا پذیرفته شوند. اعتماد به نفس الزاما خصوصیتی نیست که در همه ابعاد زندگی فرد تبلور داشته باشد. معمولا افراد در بعضی از جنبه ها اعتماد به نفس دارند (مانند درس یا ورزش) اما در بعضی از جنبه ها اصلا اعتماد به نفس ندارند(مثل تیپ و قیافه یا روابط اجتماعی).
راهکارهای کسب اعتماد به نفس:
1- توانایی‌ها و استعدادهای خود را شناسایی کرده آنها را بر روی کاغذی یادداشت کنید. هر روز آن را برای خود بخوانید و هرگاه توانمندی دیگری در خود یافتید، به فهرست تهیه شده اضافه کنید.
2- موفقیت‌های مختلف گذشته خود را، روی کاغذی یادداشت کنید و هر روز آن را برای خود قرائت نمایید (موفقیت‌های علمی، تحصیلی، هنری و...)
3- خود را مثبت ارزیابی کنید. به خود تلقین کنید که من فردی توانا و با اراده هستم.
4- هیچ گاه خود را تحقیر و سرزنش نکنید.
5- از منفی بافی درباره خود و اعمال و کارهایتان جدا پرهیز کنید.
6- گذشته ناموفق و شکست‌ها را فراموش کنید. اگر تصوری نامطلوب از گذشته دارید، به دست فراموشی سپارید. تصور نامطلوب اجازه نمی‌دهد به تغییرات خویش پی برید و حقیقت کنونی‌تان را دریابید.
7- پس از هر موفقیتی هر چند کوچک، خود را تشویق کنید.
8- ریسک کنید. روی تجربیات جدید، با دید یادگیری بیش‌تر فعالیت کنید و از شکست نهراسید. چنانچه این گونه عمل کنید، امکانات جدیدی برای شما فراهم می‌آید و حس خویشتن پذیری‌تان تقویت می‌شود.
9- از خواهش‌هاتان بکاهید. عزّت و سربلندی انسان در گرو عدم درخواست‌های مکرّر از دیگران است. تا می‌توانید به خود متکی باشید و به آنچه هستید و دارید، اکتفا کنید تا اعتماد به نفس بیش‌تر به دست آورید.
10- خود را با دیگران مقایسه نکنید. هرگز خود یا موفقیت‌هاتان را با دیگران مقایسه نکنید. همواره به رقابت با خویش بپردازید؛ زیرا هر کس از شرایط و امکانات خاص خود برخوردار است.
11- ارتباط با خدا را حفظ و تقویت کنید. مهم‌ترین روش کسب اعتماد به نفس، ارتباط با خداوند ونیایش با او است. وقتی بتوانید حضور در محضر خالق هستی و کمال مطلق را احساس و به او تکیه و اعتماد کنید و بزرگی‌اش را دریابید و به او بپیوندید، به بزرگی شخصیت خویش واقف خواهید شد. بنابراین، در نمازها حضور قلب بیش‌تر پیدا کنید و خود را با ذات اقدس الهی مرتبط بدانید.
12-از هدف های کوچک و متوسط شروع کنید. یکی از علل شکست های مکرر افراد که منجر به احساس خودکم بینی و از دست دادن اعتماد به نفس می شود، در نظر گرفتن هدف های بزرگ و دست نیافتنی است. چنانچه در مثال گفته اند: سنگ بزرگ نشانه نزدن است. برای این که به خودباوری و اعتماد به نفس برسیم، لازم است ابتدا از هدف کوچکتر شروع کنیم تا با دست یافتن به هدف و چشیدن طعم موفقیت، اعتماد به نفس و احساس خودارزشمندی در ما تقویت شود.
مطالعه کتاب‌های زیر در زمینه‌های فوق سودمند است.
1. اعتماد به نفس راه خوشبختی، ژیلا نینوایی
2. اعتماد به نفس برتر، فیلد گیل لیندن
3. راههای غلبه بر اضطراب، دیل کارنگی
موفق باشید
جواد ترکاشوند