امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
آیا عدالت معتبر در مرجع تقلید با عدالت امام جماعت، تفاوت دارد؟
آیا عدالت معتبر در مرجع تقلید با عدالت امام جماعت، تفاوت دارد؟ آیات عظام امام، خامنه‌ای، فاضل و نوری: با توجه به اهمیت منصب مرجعیت، بنابر احتیاط واجب، مرجع تقلید باید علاوه بر داشتن عدالت، حریص به دنیا نیز نباشد.خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 12 و 562؛ توضیح المسائل، م 2 و 1453؛ نوری، توضیح المسائل، م 2 و 1450. آیات عظام بهجت، سیستانی، صافی، مکارم و وحید: عدالت در هر دو یکی است.توضیح المسائل، مراجع م 2 و 1453 و وحید، توضیح المسائل، م 2 و 1461. آیت الله تبریزی: با توجه به اهمیت منصب مرجعیت، مرجع تقلید باید علاوه بر داشتن عدالت، سابقه فسق معروفی در بین مردم نداشته باشد.توضیح المسائل، م 2 و 1462. (احکام بلوغ و تقلید، سید مجتبی حسینی، کد: 35/500019)
آیا عدالت معتبر در مرجع تقلید با عدالت امام جماعت، تفاوت دارد؟ آیات عظام امام، خامنه‌ای، فاضل و نوری: با توجه به اهمیت منصب مرجعیت، بنابر احتیاط واجب، مرجع تقلید باید علاوه بر داشتن عدالت، حریص به دنیا نیز نباشد.خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 12 و 562؛ توضیح المسائل، م 2 و 1453؛ نوری، توضیح المسائل، م 2 و 1450. آیات عظام بهجت، سیستانی، صافی، مکارم و وحید: عدالت در هر دو یکی است.توضیح المسائل، مراجع م 2 و 1453 و وحید، توضیح المسائل، م 2 و 1461. آیت الله تبریزی: با توجه به اهمیت منصب مرجعیت، مرجع تقلید باید علاوه بر داشتن عدالت، سابقه فسق معروفی در بین مردم نداشته باشد.توضیح المسائل، م 2 و 1462. (احکام بلوغ و تقلید، سید مجتبی حسینی، کد: 35/500019)
پاسخ:
آیا عدالت معتبر در مرجع تقلید با عدالت امام جماعت، تفاوت دارد؟
آیات عظام امام، خامنه‌ای، فاضل و نوری: با توجه به اهمیت منصب مرجعیت، بنابر احتیاط واجب، مرجع تقلید باید علاوه بر داشتن عدالت، حریص به دنیا نیز نباشد.خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 12 و 562؛ توضیح المسائل، م 2 و 1453؛ نوری، توضیح المسائل، م 2 و 1450.
آیات عظام بهجت، سیستانی، صافی، مکارم و وحید: عدالت در هر دو یکی است.توضیح المسائل، مراجع م 2 و 1453 و وحید، توضیح المسائل، م 2 و 1461.
آیت الله تبریزی: با توجه به اهمیت منصب مرجعیت، مرجع تقلید باید علاوه بر داشتن عدالت، سابقه فسق معروفی در بین مردم نداشته باشد.توضیح المسائل، م 2 و 1462. (احکام بلوغ و تقلید، سید مجتبی حسینی، کد: 35/500019)
- [آیت الله خامنه ای] آیا عدالت معتبر در مجتهد و مرجع تقلید با عدالت معتبر در امام جماعت از حیث شدّت و ضعف تفاوت دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جماعت کاری کند که به فتوای مرجع تقلید ما مبطل نماز باشد ولی احتمال بدهیم که مرجع تقلید امام جماعت آن را مبطل نداند حکم اقتدا به این امام جماعت چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا بین عدالت لازم در تقلید، با عدالت قاضی و یا امام جماعت تفاوت مرتبه وجود دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر فتوای مرجع تقلید مأموم این باشد که چنانچه مأموم یک نفر باشد، می‌تواند مساوی با امام بایستد؛ ولی مرجع تقلید امام جماعت، مساوی ایستادن را اجازه ندهد، آیا مأموم می‌تواند مساوی با امام بایستد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چرا ولدالزنا نمیتواند مرجع تقلید یا امام جماعت شود و حال آنکه هیچ گناهی نکرده است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر نماز امام جماعت بر طبق نظر مرجع تقلید وی باطل باشد ولی نماز او بر طبق نظر مرجع تقلید مأموم صحیح باشد آیا مأموم می تواند به امام اقتدا کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز خواندن پشت سر امام جماعتی که مرجع تقلید او با مرجع تقلید مأمومین فرق می کند چه صورتی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تقلید از کدام یک از این دو مرجع رجحان دارد، عالمِ اعدل، یا عادلِ اعلم؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] عدالتی که در امام جماعت معتبر است به چه معناست و از کجا بایستی به عدالت امام پیبرد و راه‌های احراز آن کدام است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت شک به عدالت مرجع تقلیدی که تاکنون از وی تقلید می شده، آیا عدول از او جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] 21 مسائلی را که از مرجع اول تقلید کرده بر تقلید او باقی بماند و هم‌چنین مسائلی که از مرجع دوم تقلید کرده و بقیه را به فتوای مجتهدی حی عمل کند.
- [آیت الله اردبیلی] عدالت امام جماعت از چند راه ثابت میشود: اوّل: انسان به عدالت امام جماعت وثوق و اطمینان پیدا کند و فرقی نمیکند که اطمینان از چه راهی حاصل شود، به شرط این که انسان از افراد آشنا به مسائل باشد و از افرادی نباشد که با کمترین چیز به امری اطمینان کند. دوم: شهادت دو مرد عادل به شرط آن که دو مرد عادل دیگر برخلاف آن شهادت ندهند و حتّی اگر یک مرد عادل که گفته او موجب وثوق است، بر خلاف آن شهادت دهد، نمیتوان به شهادت آنها اکتفا کرد. سوم: حسن ظاهر امام جماعت که از رفتار او در اجتماع حاصل میشود.
- [آیت الله جوادی آملی] .مرجع تقلید باید مجتهد، زنده،بالغ، عاقل، مرد، شیعه دوازده امامی، حلالزاده و عادل باشد و در فهمیدن احکام خدا از منابع دینی، هیچ مجتهدی از او داناتر ( یعنی ماهرتر) نباشد و بنا بر احتیاط لازم، مبتلا به حب دنیا نباشد. جواز تقلید زنان از زن مجتهدی که هیچ مجتهدی از او اعلم نباشد، بعید نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عدالت امام جماعت باید برای مأموم محرز باشد و با شک در اصل عدالت نمی توان به او اقتدا کرد و در صورتی که امامی را که عادل می دانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقی است یا نه، می تواند به او اقتدا نماید.
- [آیت الله سبحانی] کلیه شرایطی که در امام جماعت معتبر است در امام جمعه نیز معتبر می باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] تقلید در احکام؛ عمل کردن به دستور مجتهد است. و از مجتهدی باید تقلید کرد که مرد و بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و حلال زاده و زنده و عادل باشد. و نیز معتبر است سابقه فسق معروفی بین مردم نداشته باشد و از مجتهدی که تقلید می شود غیر از اوصاف ذکر شده امر دیگری معتبر نیست. و عادل کسی است که کارهائی را که بر او واجب است به جا آورد و کارهائی را که بر او حرام است ترک کند و نشانه عدالت این است که در ظاهر شخص خوبی باشد؛ که اگر از اهل محل یا همسایگان او یا کسانی که با او معاشرت دارند حال او را بپرسند؛ خوبی او را تصدیق نمایند. و در صورتی که اختلاف فتوی بین مجتهدین در مسائل محل ابتلاء ولو اجمالا معلوم باشد لازم است مجتهدی که انسان از او تقلید می کند اعلم باشد؛ یعنی در فهمیدن حکم خدا از تمام مجتهدهای زمان خود بهتر باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .در صورت احتمال زوال برخی از شرایط صحت تقلید, یا احتمال عوض شدن فتوای مرجع, میتوان به فتوای سابق او عمل کرد و جستجو لازم نیست؛ چنانچه بعداً ثابت شود که فتوای مرجع تقلید یا شرایط او عوض شده بود, باید نسبت به گذشته, مطابق فتوای جدید یا فتوای مرجع جدید عمل کرد.
- [آیت الله بهجت] شخصی که مقلد مرجعی بوده و بعد از وفات او بر طبق نظر مرجعی دیگر بر تقلید باقی مانده، ولی در بعضی از فتاوی ( از قبیل بلاد کبیره و شب مهتاب یا هرمسأله دیگر ) به مرجع دوم عدول کرده، بعد از وفات مرجع دوم، در صورت بقاء، نمی تواند در این مسائل به مرجع اول برگردد ولی می تواند به تقلید مرجع دوم باقی باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده یا کافر بوده یا به جهتی نمازش باطل بوده مثلاً بیوضو نماز خوانده نماز جماعت مأموم صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده یا کافر بوده یا بدون وضو نماز خوانده، نماز جماعت او صحیح است.