بنا داریم با اردوی دانشجویی بیش از ده روز به سفر زیارت حضرت علی‌بن موسی الرضا مشرف شویم و برنامه‌ها از قبل این‌گونه بود که گاهی روزها به محل‌های اطرف که از حد ترخص خارج است و فاصله آنها تا اقامتگاه (مشهد مقدس) کمتر از چهار فرسخ شرعی است سفر کنیم، تکلیف نماز در آنجا چگونه است؟
امام: اگر در مدت ده روز، به اندازه دوساعت، از محل اقامت به اطراف بروید و بازگردید، نماز تمام است و در غیر این صورت شکسته است.[1]
آیت الله بهجت: اگر قسمت عمده روز را در محل اقامت باشید، نمازتان تمام است.[2]
آیت الله وحید: اگر مدت رفت و بازگشت، به اندازه یک یا دو ساعت باشد، نماز تمام است و اگر تمام شب یا تمام روز باشد، قصد اقامه محقق نمی شود و نماز مقصر است و اگر بیش از یکی دو ساعت و کمتر از تمام شب یا روز باشد، بنابراحتیاط واجب باید جمع بین نماز شکسته و تمام کنید و گرفتن روزه و قضای آن جمع کند.[3]
آیت الله خامنه‌ای: اگر در مدت ده روز، به اندازه یک تا دو ساعت در روز - یا چند روز که مجموع آن به مقدار یک سوم روز یا یک سوم شب باشد - از محل اقامت به اطراف بروید، نماز تمام است و در غیر این صورت شکسته است.[4]
آیت الله سیستانی: در صورتی که از اول قصد خروج به کمتر از مسافت شرعی را دارد تا نصف روز جایز است برود و تکرار آن به حدی باشد که عرفاً نگویند در دو جا یا بیشتر اقامه دارد، اشکال ندارد و نماز تمام است.[5]
آیت الله صافی: اگر از محل اقامت خارج شوید، نمازتان شکسته است.[6]
آیت الله فاضل: چنانچه شب و زمان استراحت به محل اقامه برگردد، قصد اقامه او محقق و نماز تمام است.[7]
آیت الله نوری: در صورتی که از اول قصد خروج به اطراف آنجا مانند مزارع و باغ‌ها را که تابع آن محل است، داشته باشد، هر چند بیرون از حد ترخص باشد، باید نماز را تمام بخواند و اگر از توابع آنجا نباشد، نماز قصر است مگر اینکه در تمامده روز یکی دو ساعت بخواهد به آنجا برود.
آیت الله مکارم: در صورتی که از اول قصد خروج به کمتر از مسافت را دارد چنانچه هر روز، یکی دو ساعت برود، مضر به قصد اقامه نیست و نماز تمام است.[8]
پی نوشت ها :
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 1338.
[2]. توضیح المسائل مراجع، م 1338.
[3]. تبریزی، توضیح المسائل مراجع، م 1338 و وحید، توضیح المسائل، م 1346.
[4]. خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، س 659.
[5]. توضیح المسائل مراجع، م 1338.
[6]. توضیح المسائل مراجع، م 1338.
[7]. توضیح المسائل مراجع، م 1338.
[8]. توضیح المسائل مراجع، م 1338.
