عقد دایم
قرارداد ازدواج دائم، پيمان ازدواج دائم
مردی فاقد منزل و هرگونه ملکی است؛ ولی در هنگام تعیین مهریه، به دروغ یک دانگ و نیم از منزل مسکونی را مهر زن می‌کند و بر اساس آن عقد دائم می‌خوانند. تکلیف عقد و مهریه چگونه است؟
مردی فاقد منزل و هرگونه ملکی است؛ ولی در هنگام تعیین مهریه، به دروغ یک دانگ و نیم از منزل مسکونی را مهر زن می‌کند و بر اساس آن عقد دائم می‌خوانند. تکلیف عقد و مهریه چگونه است؟ همه مراجع: در فرض یاد شده، عقد صحیح است؛ ولی مهریه باطل است و اگر شوهر نزدیکی کرده باشد، باید مهرالمثل به همسر خود بپردازد.آیت الله خامنه‌ای، استفتاء، س 259 ؛ امام خمینی، تحریرالوسیله، ج 2، المهر، م 3 ؛ آیت الله صافی، هدایةالعباد، ج 2، المهر، م 3 ؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، ج 3، م 288 و دفتر همه مراجع. (احکام ازدواج، سیدمجتبی حسینی، کد: /500021)
مردی فاقد منزل و هرگونه ملکی است؛ ولی در هنگام تعیین مهریه، به دروغ یک دانگ و نیم از منزل مسکونی را مهر زن می‌کند و بر اساس آن عقد دائم می‌خوانند. تکلیف عقد و مهریه چگونه است؟ همه مراجع: در فرض یاد شده، عقد صحیح است؛ ولی مهریه باطل است و اگر شوهر نزدیکی کرده باشد، باید مهرالمثل به همسر خود بپردازد.آیت الله خامنه‌ای، استفتاء، س 259 ؛ امام خمینی، تحریرالوسیله، ج 2، المهر، م 3 ؛ آیت الله صافی، هدایةالعباد، ج 2، المهر، م 3 ؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، ج 3، م 288 و دفتر همه مراجع. (احکام ازدواج، سیدمجتبی حسینی، کد: /500021)
عنوان سوال:
مردی فاقد منزل و هرگونه ملکی است؛ ولی در هنگام تعیین مهریه، به دروغ یک دانگ و نیم از منزل مسکونی را مهر زن می‌کند و بر اساس آن عقد دائم می‌خوانند. تکلیف عقد و مهریه چگونه است؟
پاسخ:
مردی فاقد منزل و هرگونه ملکی است؛ ولی در هنگام تعیین مهریه، به دروغ یک دانگ و نیم از منزل مسکونی را مهر زن می‌کند و بر اساس آن عقد دائم می‌خوانند. تکلیف عقد و مهریه چگونه است؟
همه مراجع: در فرض یاد شده، عقد صحیح است؛ ولی مهریه باطل است و اگر شوهر نزدیکی کرده باشد، باید مهرالمثل به همسر خود بپردازد.آیت الله خامنه‌ای، استفتاء، س 259 ؛ امام خمینی، تحریرالوسیله، ج 2، المهر، م 3 ؛ آیت الله صافی، هدایةالعباد، ج 2، المهر، م 3 ؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، ج 3، م 288 و دفتر همه مراجع. (احکام ازدواج، سیدمجتبی حسینی، کد: /500021)
- [آیت الله مکارم شیرازی] مردی که - به هر دلیل - فاقد هرگونه احساسی نسبت به جنس مخالف بوده و امکان استمتاع جنسی به هیچ عنوان وجود ندارد با زنی عقد نکاح دائم منعقد نموده است و زن نیز با اطلاع به این مسئله و به دلیل علاقه به زوج، اقدام به مزاوجت با ایشان نموده است. آیا شرعاً چنین عقدی صحیح بوده یا خیر؟ و همچنین آیا در چنین شرایطی با وجود منتفی بودن استمتاع جنسی بای نحو کان، تکلیف مهر زن چه خواهد بود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مردی که - به هر دلیل - فاقد هرگونه احساسی نسبت به جنس مخالف بوده و امکان استمتاع جنسی به هیچ عنوان وجود ندارد با زنی عقد نکاح دائم منعقد نموده است و زن نیز با اطلاع به این مسئله و به دلیل علاقه به زوج، اقدام به مزاوجت با ایشان نموده است. آیا شرعاً چنین عقدی صحیح بوده یا خیر؟ و همچنین آیا در چنین شرایطی با وجود منتفی بودن استمتاع جنسی بای نحو کان، تکلیف مهر زن چه خواهد بود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن ناشزه ای با ترک منزل بدون اجازه شوهر درخواست کرده که مهر خود را بگیرد و چون شوهر نقداً نمی تواند بپردازد، می گوید به صورت قسطی در چند سال می دهم. اما زن اصرار دارد که شوهرش منزل مسکونی خود را بفروشد و مهریه او را بدهد، آیا بر مرد لازم است خانه را فروخته و مهریه او را بدهد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مهریه خانمی که 40 سالِ قبل، ازدواج کرده، در قباله و مهرنامه 2000 تومان ذکر شده و عقد براین اساس واقع شده است. زن می گوید، مهریه من، نیم دانگ آب و زمین بوده است و چون مشکل ثبتی داشت به 2000 تومان تبدیل شد، و حال شوهر باید آب و زمین را بدهد. و زوج این را قبول دارد و می گوید مهر شما 2000 تومان است نه آب و زمین، آیا زن حق دارد بیش از 2000 تومان مهریه بگیرد یا نه؟
- [سایر] اگر مردی دو دانگ یک آپارتمان را به نام همسرش کرده و الان امکان ادامه رندگی مشترک وجود نداشته باشد، و زن مطالبه مهر خود را نموده باشد، آیا مرد می تواند ارزش دو دانگ آپارتمان فوق را از ارزش مهریه زن کسر کرده و الباقی را به زن بپردازد؟ با توجه به احکام هبه لطفاٌ راهنمائی فرمائید. توضیح: زن از محارم نسبی مرد نمی باشد. و چیزی هم بعنوان معوض دریافت ننموده و در مورد هبه هم هیچ تغییری ایجاد نشده است.
- [آیت الله سبحانی] آیا طلاق مانند موت زوج، باعث حالّ شدن مهر می شود و زن به محض طلاق حق مطالبه مهر را دارد یا باید تا زمان تعیین شده برای پرداخت مهریه صبر نماید؟
- [آیت الله بروجردی] بعد از وفات مردی پنج زن ادّعا می‌کنند که ما عیال آن مرد هستیم و همه مدارکی برای مدّعای خود دارند به عقد دوام، تکلیف مهر و ارث آنها چیست؟
- [آیت الله سبحانی] در عقد نکاح، یک جلد کلام الله و یک شاخه نبات به عنوان مهریه تعیین نموده اند آیا زوجه می تواند با ادعای مالیت نداشتن مهر، آن را به منزله عدم و یا عدم تناسب با حیثیت خانوادگی و یا عدم تناسب عرفی تقاضای تعیین مهر المثل نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مردی قبل از جاری شدن صیغه عقد، و به هنگام گفتگوهای مقدّماتی ازدواج، توافقنامه های شروط ضمن عقد کتبی با دختر امضا کند، که متضمّن شروط رفتاری و فعلی باشد. یعنی در زندگی این کار را بکند یا نکند، و مخالف مقتضای عقد هم نباشد. از جمله (با دار و ندار شوهر بسازد) و (تا قبل از بچّه دار شدن و سر و سامان گرفتن زندگی، ما بقی مهریّه را از او مطالبه نکند) و دختر پس از گفتگو و مطالعه آنها، کتباً بنویسد: (من با تمام آنها موافقم) و امضا کند. ولی این شرط در ذیل قباله رسمی نوشته نشود. آیا این شروط اعتبار و سندیّت دارد؟ اگر زن جهت فریب و جلب رضایت مرد آنها را قبول کرده، ولی پس از ازدواج تخلّف و عهد شکنی کند، و آنها را به تمسخر بگیرد، و سه ماه بعد از عروسی مهریّه خود را به اجرا بگذارد، با توجّه به این که با عدم قبول شروط، عقد واقع نمی شد، وضعیّت این عقد چگونه است؟ آیا زوجه تدلیس کرده است؟ آیا وی می تواند علی رغم این که سه دانگ از منزل مسکونی به نام وی شده، و مبالغ هنگفتی طلاجات و جواهرات و بقیّه اقلام مهریّه خود را گرفته، بقیّه آن را طلب کند؟ آیا منزل مسکونی و محلّ کسب شوهر از مستثنیات دین و مهر زوجه محسوب می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مردی با زنش ملاعبه می‌کند از مرد منی خارج میشود و بدون دخول منی جذب رحم زن میشود و حامله میگردد آیا این حالت موجب ثبوت مهر است یا خیر؟ آیا زن در این صورت جنب است؟
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که ضمن عقد دائم مهریه ذکر نشود و یا عدم مهر شرط شود، عقد نکاح صحیح است و زن و شوهر می‌توانند بعد از عقد مهریّه را معیّن کنند و اگر قبل از تعیین مهریه آمیزش واقع شده باشد، زن مستحقّ مهرالمثل است یعنی مقدار مهریّهای که چنین زنی با توجّه به ویژگیهای مربوط و شرایط خانوادگی در بین امثال و فامیل و معمول محل خود دارد و در صورتی که یکی از زوجین قبل از تعیین مهریه و آمیزش بمیرد، زن مستحقّ مهریه نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که مدتی برای دادن مهر در عقد تعیین نشده باشد زن حق دارد مهر خود را فوراً مطالبه کند، بلکه می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی بر دادن مهر را داشته باشد یا نه، مگر این که عدم توانایی او قرینه بر این باشد که مهر از اول بر ذمه بوده نه بصورت نقدی.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر موقع خواندن عقد دائم برای دادن مهر زمانی را معین نکرده باشند، زن می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی دادن مهر را داشته باشد چه نداشته باشد. ولی اگر پیش از گرفتن مهر به نزدیکی راضی شود و شوهر با او نزدیکی کند دیگر نمی تواند برای دریافت مهریه از نزدیکی شوهر جلوگیری نماید. مُتعه یا صیغه
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد پیش از آن که زنی را برای خود عقد کند، بگوید به واسطه شیر خوردن، آن زن بر او حرام شده: مثلاً بگوید شیر مادر او را خورده; چنانچه معلوم نباشد که دروغ می گوید نمی تواند با آن زن ازدواج کند. و اگر بعد از عقد بگوید و خود زن هم حرف او را قبول نماید، عقد باطل است پس اگر مرد با او نزدیکی نکرده باشد، یا نزدیکی کرده باشد، ولی در وقت نزدیکی کردن، زن بداند بر آن مرد حرام است، مهر ندارد و اگر بعد از نزدیکی بفهمد که بر آن مرد حرام بوده، شوهر باید مهر او را مطابق زن هائی که مثل او هستند، بدهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد پیش از آن که زنی را برای خود عقد کند، بگوید به واسطه شیر خوردن، آن زن بر او حرام شده: مثلاً بگوید شیر مادر او را خورده; چنانچه معلوم نباشد که دروغ می گوید نمی تواند با آن زن ازدواج کند. و اگر بعد از عقد بگوید و خود زن هم حرف او را قبول نماید، عقد باطل است پس اگر مرد با او نزدیکی نکرده باشد، یا نزدیکی کرده باشد، ولی در وقت نزدیکی کردن، زن بداند بر آن مرد حرام است، مهر ندارد و اگر بعد از نزدیکی بفهمد که بر آن مرد حرام بوده، شوهر باید مهر او را مطابق زن هائی که مثل او هستند، بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر شوهر در عقد شرط کند که زن باکره باشد و بعد از عقد معلوم شود که باکره نبوده و بکارتش به نزدیکی مردی با او از بین رفته؛ بنا بر احتیاط نمی تواند عقد را به هم بزند؛ ولی می تواند تفاوت بین مهر باکره و غیر باکره را بگیرد.
- [آیت الله خوئی] اگر شوهر در عقد شرط کند که زن باکره باشد و بعد از عقد معلوم شود که باکره نبوده و بکارتش به نزدیکی مردی با او از بین رفته بنابر احتیاط نمیتواند عقد را به هم بزند ولی می‌تواند با ملاحظه نسبت به تفاوت بین مهر باکره و غیر باکره را از مهری که قرار دادهاند بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] تعیین مقدار مهر بستگی به رضایت زن و شوهر دارد، ولی بهتر است مهر زنان مؤمن مطابق (مَهر السُّنّة) باشد، یعنی مهری که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم برای هر یک از زنان و دختران خود از جمله حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام قرار دادند و آن پانصد درهم نقره سکّهدار است که وزن هر درهم (6/12) نخود می‌باشد و جمعا (5/262) مثقال معمولی نقره سکّهدار میشود و قیمت آن تابع نرخ روز است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن شخصا با ظاهر سازی و تدلیس مردی را فریب دهد و به عقد او در آید و بعد از عقد معلوم شود که تدلیس کرده است، پس از آن که شوهر عقد را فسخ کرد، زن مهریه تعیین شده را طلبکار نیست، هرچند شوهر با او نزدیکی کرده باشد، ولی خوب است شوهر چیزی به او بدهد و اگر دیگری مرد را فریب داده باشد، در مواردی که مرد باید مهریه را به زن بپردازد، می‌تواند مقدار آن را از شخص فریب دهنده بگیرد.
- [آیت الله مظاهری] اگر زن در کارهایی که در مسئله پیش گفته شد از شوهر اطاعت نکند گناهکار است و حقّ غذا و لباس و منزل و همخوابی ندارد ولی مهر او از بین نمیرود. مسئله 1963 - تهیه مخارج زن اگر عقد دائمی باشد مطابق معمول بر شوهر واجب است، و اگر تهیه نکند بدهکار او خواهد بود مگر اینکه زن راضی به آن زندگی باشد.