بعد از جنابت می توان فقط محل را تطهیر کنیم، چه نیازی دارد که همه بدن را بشوییم؟ غسل کردن چه فوائدی دارد؟

بعد از جنابت می توان فقط محل را تطهیر کنیم، چه نیازی دارد که همه بدن را بشوییم؟ غسل کردن چه فوائدی دارد؟

غسل کردن فقط یک نظافت بدنی نیست؛ بلکه غسل یک عمل عبادی است که با کیفیت خاص و با ویژگی های عبادی آن (مانند نیت و انجام عمل برای رضای خدا) باعث می شود که قذارت و آلودگی روحی بر طرف گردد وگرنه باید شستن موضعی که نجس شده است برای طهارت کافی می بود. محمدبن سنان می گوید امام رضا(ع) در جواب سؤالاتی که مکتوبا از محضرش نمودم، مرقوم فرمودند: (علت غسل جنابت نظافت و تطهیر انسان و پاک نمودن جسد از قذرات و خباثت جنابت می باشد زیرا جنابت از تمام جسد خارج می گردد. از این رو بر شخص واجب است تمام بدن را تطهیر کند و علت مخفف بودن حکم در ادرار و غائط این است که این دو بیشتر از جنابت و مداومتر از آن است. لذا شارع مقدس به خاطر کثرت و مشقت و اخراجشان بدون اراده و شهوت به وضو راضی شده است ولی جنابت بیرون نمی آید مگر با لذت زیاد و اجبار نفس از این رو در مورد آن، غسل را واجب کرده است.) بنابراین، غسل مانند وضو، هم دارای فواید بهداشتی است و هم از نظر اخلاقی و معنوی برای انسان سودمند است از این رو با قصد قربت و برای خدا انجام می شود این اعمال اثر تربیتی نیز دارد زیرا مفهوم آن این است که از سر تا قدم برای اطاعت خدا گام برمی داریم، از همین رو اگر بدون نیت قربت و اطاعت فرمان الهی انجام گیرد، باطل است.
در ادامه برخی جنبه های بهداشتی و پاکسازی غسل مورد بررسی قرار می گیرد:
الف : بهداشت باطنی و معنوی: در آداب غسل جنابت آمده است که امام صادق علیه السلام فرمودند قبل از غسل مستحب است چنین دعا کند: خداوندا قلبم را طاهر گردان و سعی و کوششم را مقبول قرار ده و از آنچه نزد تو است خیر، نصیبم گردان و مرا در زمره توابین و پاکیزگان قرار ده!!
جای این پرسش و تعجب است که؛ مگر شخص جنب، چه تلاش خیرانه ای انجام داده است که الان ندای (تقبل سعیی؛ خداوندا سعی و کوشش مرا قبول درگاهت گردان) سرداده است و توقع خیر و ثواب دارد؟!
اینجاست که حیوانی ترین نیازها و لذت جویی های بشر به برکت حضور اهداف معنوی و الهی، سمت و سو و رنگ الهی می گیرد و متعالی می¬شود. با توجه به روح حاکم بر این عمل عبادی، به بنده یادآوری می شود، که فرق تو با حیوان در لذت جویی جنسی، اهداف متعالی آن است. آیه 223 سوره بقره، ضمن اشاره به آزادی بهره بری جنسی از همسران و ترغیب به آن، هدف اصلی این لذت جویی را باقیات الصالحات و تقوای الهی معرفی می کند (قَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ)، تا از این رهگذر به کمال و سعادت انسانی و الهی نائل گردند. غرائز نیز باید جهت خدایی بگیرند. اگر هدف از آمیزش، فرزندانی پاک و ذخیره قیامت باشد، یا اینکه با نزدیکی با همسر، خود را از محرمات الهی حفظ کند، رفتار جنسی و به ظاهر حیوانی، رنگ الهی می‌گیرد.
بنابراین خیلی تنگ نظرانه است، اگر فایده غسل جنابت را به آثار بهداشت جسمی و روانی منحصر بدانیم. مهمترین فائده و حکمت غسل، عبودیت و بندگی خدا و حکمت های معنوی و تربیتی است.
اگر بدن را بدون نیت و قصد قربت و اطاعت فرمان خدا صد هزار مرتبه هم بشویند غسل صحیح نیست. این امر نشان دهنده این است که خداوند و رنگ و بوی الهی بایستی در همه رفتارهای ما حضور داشته باشد، تا غرق در شهوات و مادیات و لذات حیوانی نباشیم. در حقیقت به هنگام خروج منی یا آمیزش جنسی، هم روح متأثر می شود و هم جسم، روح به سوی شهوات مادی کشیده می شود و جسم به سوی سستی و رکود، غسل جنابت که هم شستشوی جسم است و هم به علت این که به قصد قربت انجام می یابد شستشوی جان است، اثر دو گانه ای در آن واحد روی جسم و روح می گذارد تا روح را به سوی خدا و معنویت سوق می دهد و جسم را به سوی پاکی و نشاط و فعالیت. یکی از لطائف غسل آن است که، بنده اعلام می کند خداوندا، از سر تا قدم برای اطاعت خدا گام برمی داریم.
ب. بهداشت تن و روان : تنظیف، و پاکیزگی از آلودگی منی و عرق ناشی از فعالیت جنسی، ظاهرترین بخش تنظیف جسمانی غسل جنابت است. اما جنبه بهداشت روان – تنی غسل جنابت، به همین مرحله محدود نمی شود.
توضیح آن که ؛ خارج شدن منی از انسان، یک عمل موضعی(مانند بول و سایر زوائد) نیست به دلیل این که اثر آن در تمام بدن آشکار می گردد و تمام سلول های تن به دنبال خروج منی، در یک حالت سستی فرو می روند و این خود نشانه تأثیر آن روی تمام اجزاء بدن است. طبق تحقیقات دانشمندان در بدن انسان دو سلسله اعصاب نباتی وجود دارد که تمام فعالیت های بدن را کنترل می کنند؛ (اعصاب سمپاتیک) و (اعصاب پاراسمپاتیک)، این دو رشته اعصاب در سراسر بدن انسان و در اطراف تمام دستگاه ها و جهازات داخلی و خارجی گسترده اند، وظیفه اعصاب سمپاتیک (تند کردن) و به فعالیت واداشتن دستگاه های مختلف بدن است، و وظیفه اعصاب (پاراسمپاتیک) (کند کردن) فعالیت آنهاست، در واقع یکی نقش (گاز) اتومبیل و دیگری نقش (ترمز) را دارد و از تعادل فعالیت این دو دسته اعصاب نباتی، دستگاه های بدن به طور متعادل کار می کند. گاهی جریان هایی در بدن رخ می دهد که این تعادل را به هم می زند، از جمله این جریان ها مسأله (ارگاسم) (اوج لذت جنسی) است که معمولا مقارن خروج منی صورت می گیرد. در این موقع سلسله اعصاب پاراسمپاتیک (اعصاب ترمز کننده) بر اعصاب سمپاتیک (اعصاب محرک) پیشی می گیرد و تعادل به شکل منفی به هم می خورد. این موضوع نیز ثابت شده است که از جمله اموری که می تواند اعصاب سمپاتیک را به کار وادارد و تعادل از دست رفته را تأمین کند تماس آب با بدن است.
از آن جا که تأثیر (ارگاسم) روی تمام اعضای بدن به طور محسوس دیده می شود و تعادل این دو دسته اعصاب در سراسر بدن به هم می خورد دستور داده شده است که پس از آمیزش جنسی، یا خروج منی، تمام بدن با آب شسته شود و در پرتو اثر حیات بخش آن تعادل کامل در میان این دو دسته اعصاب در سراسر بدن برقرار گردد. البته با این بیان حکمت استحباب غسل بعد از جنابت و کراهت خواب در حال جنابت و یا اینکه گفته شده اگر نمی تواند غسل کند حداقل خود را تطهیر و وضو بگیرد روشن می شود.
وجوب غسل جنابت یک الزام اسلامی برای پاک نگه داشتن بدن و رعایت بهداشت، در طول زندگی است زیرا بسیارند کسانی که از نظافت خود غافل می شوند ولی این حکم اسلامی آنها را وادار می کند که در فواصل مختلفی خود را شستشو دهند و بدن را پاک نگاهدارند، این موضوع اختصاصی به مردم اعصار گذشته ندارد، در عصر و زمان ما نیز بسیارند کسانی که به علل مختلفی از نظافت و بهداشت تن غافلند (البته این حکم به صورت یک قانون کلی و عمومی است حتی کسی را که تازه بدن خود را شسته شامل می شود). مجموع مطالب فوق روشن می سازد که چرا باید به هنگام خروج منی (در خواب یا بیداری) و همچنین آمیزش جنسی (اگر چه منی خارج نشود) غسل کرد و تمام بدن را شست