انسانها دارای اجزاء سلول و مولکول هستند و وقتی می میرد و دفنش می کنند گیاهان و درختان از آن تغذیه می نمایند و آنگاه میوه می دهند و همان عناصر بدن میت از طریق میوه وارد بدن انسانهای دیگر می‌شود با این حال در قیامت این مولکولها که محدود هم هستند جزء بدن کدام یک از انسانها می شوند؟

انسانها دارای اجزاء سلول و مولکول هستند و وقتی می میرد و دفنش می کنند گیاهان و درختان از آن تغذیه می نمایند و آنگاه میوه می دهند و همان عناصر بدن میت از طریق میوه وارد بدن انسانهای دیگر می‌شود با این حال در قیامت این مولکولها که محدود هم هستند جزء بدن کدام یک از انسانها می شوند؟

نکته اول: این سوال که (بدن انسان که در خاک تجزیه شده و سپس به واسطه موادغذایی وارد بدن انسان دیگر می‌شود چطور در قیامت محشور خواهند شد؟) مورد توجه بسیاری از اندیشمندان اسلامی بوده است و پاسخهای متعددی به آن داده شده است که به بعضی منابع اشاره خواهد شد ما به یک پاسخ که از باقی پاسخها مناسب تر است را توضیح می دهیم.
نکته دوم: در علوم تجربی ثابت شده است که بدن انسان در طول عمرش دچار تغییراتی می‌شود و سلولهای بدن انسان رشد می کنند و بعضی از بین می روند و سلول جدیدی متولد می‌شود و لذا بدن یک انسان به لحاظ سلولی در 10 سالگی غیر بدن او در 40 سالگی است و عین آن انسان به معنای دقیق علمی نیست.
اما با توجه به آیات قرآن و احادیث معصومین نمی توان ثابت کرد که در قیامت عین بدن دنیوی اعاده می گردد بلکه از برخی آیات و روایات استفاده می‌شود که بدن اخروی همانند و مشابه بدن دنیوی است نه اینکه عین اجزاء تشکیل دهنده آن باشد و تمام ویژگیهای که داشته به لحاظ سلولی اعاده شود. از جمله این آیه در پاسخ کسانی که زنده شدن بدنهای پوسیده را محال و باور نکردنی می دانستند (اولیس الذی خلق السموات و الارض بقادر علی ان یخلق مثلهم بلی و هو الخلاق العظیم)(1)
و نیز در جای دیگر قرآن کریم سخن منکران معاد جسمانی را یادآور می‌شود و می فرماید: (قالوا اذا کنا عظاماً ... انا لمبعوثون خلقا جدیدا)(2)
و در پاسخ آنها می فرماید: (اولم یروا ان الذی خلق السموات و الارض قادر علی ان یخلق مثلهم)(2)
پس در واقع آنچه با من می ماند نفس انسان و ملاک شخصیت و عینیت انسان نیز همان نفس است نه بدن و در واقع نمی توان ثابت کرد بدن دنیوی از همه جهات حتی از جهت کمیت و حجم خود بدن دنیوی باشد. لذا در آخرت ملاک برای ثواب و عقاب نفس انسان است و خداوند از اجزای متفرقه همانند بدن دنیوی را آفریده و نفسی مجرد بار دیگر به آن تعلق می گیرد. و مقام شخصی این بدن با بدن نخست اشکالی ندارد و کما اینکه از متون دینی نیز ثلث استفاده می‌شود نه عنیت (3)
منابع مطالعه بیشتر:
1- الالعبات، ج 4، آیت ا... سبحانی، نشر امام صادق.
2- عقابه استدلالی، ربانی گلپایگانی، نشر نصایح.
3- معاد، عدل الهی، شهید مطهری، نشر صدرا.

1) یس، آیه 81.
2) اسراء، آیه 99.
3) عقاید استدلالی، ربانی گلپایگانی، انتشارات نصایح.
به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی