در مورد مسایل اعتقادی (اصول دین) سؤالاتی برایم پیش آمده ولی جوابشان را تاکنون نگرفته ام زندگیم دارد به هدر می رود در ابتدا چند کتاب خواندم ولی جواب لازم... - پرسش و پاسخ

اصول دین

اُصول‌ِ دین‌ (در مقابل‌ فروع دین) ، اعتقادات پایه دین اسلام که باور به آنها شرط مسلمان بودن است و انکار آن به معنای کفر. اصول دین، تحقیقی است نه تقلیدی؛ بنابراین هر کس باید با تحقیق و تفکر به آنها برسد نه با تقلید و دنباله‌روی از دیگران. بر اساس مذهب شیعه، اصول دین اسلام، پنج اصل توحید، نبوت، معاد، عدل و امامت است که بنابر نظر شیعه، کسی که به دو اصل اخیر باور ندارد، شیعه محسوب نمی‌‌شود.

هدایت

هدایت، شناختن درست و صحیح هدف ، انتخاب راه و طریق صحیح برای رسیدن به هدف و پایداری در مسیر است.

ابتدا

اِبْتِداء، مصدرِ باب افتعال از ریشۀ بدأ می باشد.

جوانی

شخصی که زمان زیادی از عمرش نگذشته است را جوان گویند. جوان ‌مقابل پیر است و از احکام آن در بابهای صلات، زکات، صوم، عتق و حدود سخن رفته است.واژه‌ی «جوانی» اشاره به مرحله‌ای از زندگی انسان‌ها دارد که در آن قوای جسمی و روحی بشر در بالا ترین درجه و استعداد خود قرار دارد و به عبارت دیگر، تمامی و استعداد درونی و بیرونی انسان در اوج شکوفائی و ثمردهی است.به کسی که در چنین دوران از زندگی بسر می‌برد در فارسی «جوان» و در عربی «شاب» می‌گویند. آدمی با همه‌ی ابعاد وجودی و استعداد های جسمی، روحی و عاطفی و عقلی خود که علم و تمدن و تکنولوژی پیشرفته‌ی امروزی، تنها نمودی از آن است، امکان تکمیل تدریجی این استعدادها را در جوانی به دست می‌آورد.

اصول

واژه اصول ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اصول فقه (علم)، یکی‌ از شاخه‌های‌ علوم‌ اسلامی‌• أصول دین، (در مقابل‌ فروع‌ دین)، اصطلاحی‌ کلامی‌

کتاب

قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) صحابه قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.

وجه

پول، مبلغ صورت، چهره شيوه، طريق

دعا

دُعا، طلب و درخواست بندگان از خدا یا آنچه معبود می‌پندارند، برای رسیدن به خواسته‌ها یا دوام داشته‌ها یا رفع ناملایمات، اعم از مادی و معنوی در زندگی دنیایی یا اخروی، چه در وضع عادی و چه در وضع اضطرار.

ایت‌الله مکارم شیرازی

ناصر مَکارِم شیرازی (زاده ۱۳۰۵ش)، از مراجع تقلید شیعیان و یکی از استادان درس خارج فقه و اصول در قم. او یکی از هفت مرجع معرفی شده از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۳۷۳ شمسی بوده است. مکارم شیرازی از جوانی تألیفاتی داشته و تا دهه ۱۳۹۰ شمسی، نزدیک به صد اثر از وی منتشر شده است. وی از مدیران مجله مکتب اسلام به ویژه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بوده، و همچنین تفسیر نمونه، یکی از مهمترین تفاسیر معاصر از قرآن، حاصل کار گروهی به سرپرستی وی است.

میرزا ابوالحسن شعرانی

ابوالحسن شعرانی (۱۳۲۰-۱۳۹۳ق/۱۲۸۱-۱۳۵۲ش) از علما و فلاسفه شیعی قرن ۱۴ هجری قمری است.وی زبان‌های فرانسوی و انگلیسی را می‌دانست و در علوم قرآن، حدیث، فقه، اصول فقه، کلام، فلسفه، هندسه، و هیئت متبحر بود. به همین جهت، آثار زیادی در این رشته‌ها از وی باقی مانده است. او که خود از دانش عالمانی چون شیخ عبدالکریم حائری، میرزا مهدی آشتیانی و میرزا محمود قمی استفاده کرده بود، شاگردانی چون میرزا هاشم آملی، حسن زاده آملی و جوادی آملی را تربیت نمود. وی علاوه بر نگارش کتاب، شروحی بر کتاب‌های تفسیری، حدیثی، کلامی و فلسفی دارد. فلسفه اولی که به بیان دیدگاه فلاسفه غرب در مورد الهیات و تجرد نفس اشاره دارد، و راه سعادت در اثبات نبوت و ارائه ادله حقانیت پیامبر اسلام (ص) برخی از آثار اوست.

ناصر مکارم شیرازی

ناصر مَکارِم شیرازی (زاده ۱۳۰۵ش)، از مراجع تقلید شیعیان و یکی از استادان درس خارج فقه و اصول در قم. او یکی از هفت مرجع معرفی شده از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۳۷۳ شمسی بوده است. مکارم شیرازی از جوانی تألیفاتی داشته و تا دهه ۱۳۹۰ شمسی، نزدیک به صد اثر از وی منتشر شده است. وی از مدیران مجله مکتب اسلام به ویژه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بوده، و همچنین تفسیر نمونه، یکی از مهمترین تفاسیر معاصر از قرآن، حاصل کار گروهی به سرپرستی وی است.

براهین اثبات خدا

برهان‌های اثبات خدا، استدلال‌هایی برای اثبات وجود خدا با روش عقلی. اعتقاد به وجود خدا، مهمترین عقیده دینی نزد پیروان ادیان الاهی به شمار می‌آید. به همین دلیل، در دوره‌های مختلف، اندیشمندان در تلاش بوده‌اند تا صورت‌بندی قابل قبولی برای استدلال‌های اثبات خدا ارائه کنند. نتیجه این تلاش‌ها، پدید آمدن برهان‌های متعدد برای اثبات وجود خدا در سنت‌های مختلف فکری است. برخی از این برهان‌ها که در سنت کلامی و فلسفی اسلام مورد توجه قرار گرفته‌اند، بدین قرار است: حدوث، حرکت، وجوب و امکان، صدیقین و نظم.

شهید مرتضی مطهری

مرتضی مطهری (۱۲۹۸- ۱۳۵۸ش)، مشهور به شهید مطهری و استاد مطهری، متفکر و نویسنده شیعه در قرن ۱۴ و از شاگردان علامه طباطبائی و امام خمینی. او یکی از موثرترین روحانیان معاصر ایرانی در تفسیر آموزه‌های اسلام مطابق با نیاز روز محسوب می‌شود. مطهری در کلام و فلسفه اسلامی متبحر بود و آثاری در این باب دارد. پیش از انقلاب اسلامی، مبارزات فکری مطهری در مقابله با جریانات فکری مارکسیستی در ایران نقش قابل توجهی در رویگردانی جوانان از این تفکرات داشت. او از بنیان‌گذاران حسینیه ارشاد است. روزآمدسازی و تبیین آموزه‌های اسلام و تشیع، از ویژگی‌های فعالیت‌های فکری مطهری است. مطهری، آموزه‌های اسلامی را که پیشتر در قالب بیاناتی پیچیده ارائه می‌شد، به سبک ویژه خود، به صورت آسان و با زبان روز در اختیار مخاطبان قرار می‌داد. کتاب‌های او در موضوعات مختلف دینی بارها به زبان‌های مختلف منتشر شده است. مطهری از افراد تاثیرگذار و رهبران فکری انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. وی ریاست شورای انقلاب را تا روز شهادت بر عهده داشت.

ابوالحسن شعرانی

ابوالحسن شعرانی (۱۳۲۰-۱۳۹۳ق/۱۲۸۱-۱۳۵۲ش) از علما و فلاسفه شیعی قرن ۱۴ هجری قمری است.وی زبان‌های فرانسوی و انگلیسی را می‌دانست و در علوم قرآن، حدیث، فقه، اصول فقه، کلام، فلسفه، هندسه، و هیئت متبحر بود. به همین جهت، آثار زیادی در این رشته‌ها از وی باقی مانده است. او که خود از دانش عالمانی چون شیخ عبدالکریم حائری، میرزا مهدی آشتیانی و میرزا محمود قمی استفاده کرده بود، شاگردانی چون میرزا هاشم آملی، حسن زاده آملی و جوادی آملی را تربیت نمود. وی علاوه بر نگارش کتاب، شروحی بر کتاب‌های تفسیری، حدیثی، کلامی و فلسفی دارد. فلسفه اولی که به بیان دیدگاه فلاسفه غرب در مورد الهیات و تجرد نفس اشاره دارد، و راه سعادت در اثبات نبوت و ارائه ادله حقانیت پیامبر اسلام (ص) برخی از آثار اوست.

ترجمه المراقبات

کتاب « المراقبات » یا « اعمال السنة » تالیف عالم عامل فقیه اصولی عارف اخلاقی حاج میرزا جواد آقا فرزند میرزا شفیع ملکی تبریزی قدس الله سره الشریف، است. آقای ابراهیم محدث بندرریگی این کتاب را به زبان فارسی ترجمه کرده است.

ایت الله جوادی

حضرت آیة ‌الله حاج شیخ عبد‌الله جوادی آملی در سال ۱۳۱۲ هـ . ش در آمل پا به عرصه گیتی نهاد. پدرش میرزا ابوالحسن جوادی از عالمان و واعظان پرهیزکار شهر بود و اجدادش نیز تا چند نسل، از واعظان و روحانیان محترم آنجا بودند. پس از پایان دروس دوره ابتدایی در سال ۱۳۲۵ شوق آموختن معارف اسلامی و علوم الهی وی را به حوزه علمیه آمل کشاند.

فخرالدین حجازی

حجازی، فخرالدین، خطیب مذهبی، نویسنده و نماینده مجلس شورای اسلامی می‌باشد.

علامه طباطبایی

سید محمدحسین طباطبایی مشهور به علامه طباطبایی(۱۲۸۱- ۱۳۶۰ش)، مفسر، فلیسوف، اصولی، فقیه، عارف و اسلام‌شناس قرن ۱۴ق. وی از عالمان تأثیرگذار شیعه در فضای فکری و مذهبی ایران در قرن ۱۴ش بود. وی نویسنده تفسیر المیزان، و کتاب‌های فلسفی بدایة الحکمة و نهایة الحکمة، و اصول فلسفه و روش رئالیسم است.

سید شرف الدین

سید عبدالحسین شرف الدین موسوی عاملی (۱۲۹۰-۱۳۷۷ه‍.ق) مجتهد شیعه و مدافع تقریب مذاهب اسلامی بود. او تلاش‌هایی برای وحدت شیعه و سنی و حل کردن ریشه‌های اختلاف آن‎ها انجام داد. شرف الدین از رهبران نهضت استقلال لبنان نیز به شمار می‌رود.

تعلیم و تربیت

تعلیم و تعلم ممکن است در موارد ذیل استفاده شده باشد: • تعلیم و تعلم در اسلام• تعلیم• موضوع تعلیم و تربیت• رویکرد‌های تعلیم و تربیت

سید محمد باقر

سید محمدباقر ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سید محمد باقر شفتی، از نوادگان امام موسی بن جعفر (علیه‌السّلام) و از علمای بزرگ شیعه• سید محمد باقر حکیم‌، از فقها و علمای معاصر• سید محمد باقر درچه ای، از علمای شیعه در قرن سیزدهم هجری• سید محمدباقر رضوی کشمیری، فرزند عالم جليل سيد ابوالحسن و از احفاد سید حسین قمی صاحب مزار معروف در کشمیر• سید محمد باقر سلطانی، از فقها و علمای بزرگ شیعه• سید محمد باقر شفتی، از علمای شیعه در قرن دوازدهم هجری• سید محمد باقر صدر، از علمای بزرگ و مبارز شیعه در قرن چهاردهم هجری• سید محمد باقر موسوی همدانی، مترجم تفسیر المیزان، از شاگردان مرحوم علامه طباطبایی• سید محمد باقر میرداماد، مشهور به «میرداماد»، از علمای نیمه دوم قرن دهم• سید میر محمد باقر رفیعی، از بزرگان و علمای ایران در قرن سیزدهم هجری

اخلاق خانواده

خانواده، کوچک ‌ترین اجتماع انسانی است که روابط اعضای آن در درجه نخست از پیوندی عاطفی و خونی برخوردار است.

اخلاق اسلامی

اسلام دینی است که تنها به یک سلسله پندها و اندرزهای فردی اکتفا نکرده است، بلکه دینی جامع و همه جانبه است که آنچه را که فرد و جامعه بدان نیازمند است، آنرا به عنوان یک واجب، فرض نموده‌است. براین اساس متناسب با اهمیت خاصی که یک علم برسرنوشت فرد و جامعه دارد مورد تأکید و ترغیب اسلام واقع گشته است و دانشمندان مسلمان خویش را ملزم به تدوین و تبویب آن علم در مقام تئوری و نظری کرده‌اند. علم اخلاق از جمله علومی است که همواره مورد توجه فرهیختگان مسلمان بوده‌است، که به مقتضای زمان و نوع گرایش بدان پرداخته‌اند. نوشته حاضر، تحقیقی اجمالی بر علم اخلاق اسلامی است.

سید محمد رضا

سیدمحمدرضا ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سیّدمحمدرضا بن سیدمحمدمهدی بحرالعلوم، سیّدمحمدرضا بن سیدمحمدمهدی بحرالعلوم تنها پسر بازمانده از بحرالعلوم• سید محمدرضا سعیدی، از علمای معاصر شیعه و از مبارزان و شهدای انقلاب• سید محمدرضا شیرازی، معروف به مجدد ثانی و صاحب موسوعه صد و ده جلدی «الفقه» و اولین نوه آیت‌الله العظمی سید میرزا مهدی شیرازی• سید محمد رضا گلپایگانی، از مراجع بزرگ و علمای معاصر شیعه• سید محمد رضا جلالی حسینی‌، از عالمان و محققان و نسخه شناسان معاصر

معارف اسلامی

پس از گذشت حدود دو قرن از ظهور اسلام، این دین توانست بخش زیادی از جهان آن روز را با تعالیم خود نورافشانی کند. در این سرزمین‌ها تمدنی جوانه زد، رشد کرد، بالید و چند قرن، جهان را تحت سیطره خود قرار داد. پایه‌های این تمدن را علومی تشکیل می‌داد که حاصل مطالعه، تحقیق و تلاش‌های فراوان دانشمندان مسلمان بود.

شیخ عباس قمی

عباس بن محمد رضا القُمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) مشهور به شیخ عباس قمی و نیز محدّث قمی عالم شیعه قرن چهاردهم قمری است. او محدّث، مورخ و خطیب بود. مفاتیح الجنان، سفینة البحار و منتهی الآمال از مشهورترین تألیفات اوست. محدث قمی در سال ۱۳۵۹ق در نجف درگذشت و در حرم علی بن ابیطالب (ع) دفن شد.

علامه طهرانی

سید محمدحسین حسینی لاله زاری تهرانی(۱۳۴۵-۱۴۱۶ق) معروف به علامه تهرانی از شاگردان علامه طباطبایی و از عالمان شیعه در قرن چهاردهم و پانزدهم هجری قمری است. وی در عرفان نزد سید هاشم حداد و شیخ عباس قوچانی شاگردی کرد.

مکارم شیرازی

ناصر مَکارِم شیرازی (زاده ۱۳۰۵ش)، از مراجع تقلید شیعیان و یکی از استادان درس خارج فقه و اصول در قم. او یکی از هفت مرجع معرفی شده از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۳۷۳ شمسی بوده است. مکارم شیرازی از جوانی تألیفاتی داشته و تا دهه ۱۳۹۰ شمسی، نزدیک به صد اثر از وی منتشر شده است. وی از مدیران مجله مکتب اسلام به ویژه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بوده، و همچنین تفسیر نمونه، یکی از مهمترین تفاسیر معاصر از قرآن، حاصل کار گروهی به سرپرستی وی است.

مرتضی مطهری

مرتضی مطهری (۱۲۹۸- ۱۳۵۸ش)، مشهور به شهید مطهری و استاد مطهری، متفکر و نویسنده شیعه در قرن ۱۴ و از شاگردان علامه طباطبائی و امام خمینی. او یکی از موثرترین روحانیان معاصر ایرانی در تفسیر آموزه‌های اسلام مطابق با نیاز روز محسوب می‌شود. مطهری در کلام و فلسفه اسلامی متبحر بود و آثاری در این باب دارد. پیش از انقلاب اسلامی، مبارزات فکری مطهری در مقابله با جریانات فکری مارکسیستی در ایران نقش قابل توجهی در رویگردانی جوانان از این تفکرات داشت. او از بنیان‌گذاران حسینیه ارشاد است. روزآمدسازی و تبیین آموزه‌های اسلام و تشیع، از ویژگی‌های فعالیت‌های فکری مطهری است. مطهری، آموزه‌های اسلامی را که پیشتر در قالب بیاناتی پیچیده ارائه می‌شد، به سبک ویژه خود، به صورت آسان و با زبان روز در اختیار مخاطبان قرار می‌داد. کتاب‌های او در موضوعات مختلف دینی بارها به زبان‌های مختلف منتشر شده است. مطهری از افراد تاثیرگذار و رهبران فکری انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. وی ریاست شورای انقلاب را تا روز شهادت بر عهده داشت.

علامه عسکری

سید مرتضی شریف عسکری مشهور به علامه عسکری (۱۲۹۳ - ۱۳۸۶ش)، سیره‌نگار و مورخ. او در آثار خود کوشیده است تا با نگاهی محققانه، به بررسی تاریخ اسلام بپردازد. مهمترین کتاب‌های وی عبارت‌اند از خمسون و مائه صحابی مختلق، التوسل بالنبی (ص) و التبرک بآثاره، عبدالله بن سبأ و اساطیر اخری. وی از اعضای سابق شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت و از روحانیان فعال علیه رژیم بعثی عراق و مدت‌ها از اعضای کادر اصلی حزب الدعوة الاسلامیة بوده است.

شهید دستغیب

سید عبدالحسین دستغیب شیرازی (۱۲۹۲-۱۳۶۰ش) از علمای معاصر ایران است . شهرت او نزد ایرانیان بیشتر به سبب درس اخلاق و کتاب‌های فراوان اخلاقی او است. گناهان کبیره، قلب سلیم، داستان‌های شگفت از جمله آثار سید عبدالحسین دستغیب است. او در مبارزات انقلاب اسلامی نقش فعالی داشت و پس از انقلاب به امامت جمعه شیراز منصوب شد. در آذر ۱۳۶۰ ش. پس از اقامه نماز جمعه در یک حمله تروریستی انتحاری توسط یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق مشهور به منافقین به شهادت رسید وسومین شهید محراب نام گرفت.

اداب الصلاه

آداب الصلاة، به آداب نماز و مستحبّات و اذکار و ادعیه قبل و بعد و هنگام نماز گفته می‌شود. همچنین آداب الصلاة نامی است برای تعدادی از کتب که درباره آداب نماز، به زبان‌های فارسی وعربی نوشته شده است. مهم‌ترین کتاب‌های آداب الصلاه مربوط به آقا جمال خوانساری، ملا محمدباقر مجلسی، مقدس اردبیلی و امام خمینی است.

محسن قرایتی

محسن قرائتى فرزند علینقى، در سال ۱۳۲۴ هجرى در کاشان بدنیا آمد. جدش، در زمان رضاخان که با تمام قدرت با اسلام و مظاهر آن مبارزه مى‌شد، جلسات قرآن را در خانه‌ هاى مردم کاشان تشکیل مى‌داد و بخشى از عمر خود را در این راه صرف نمود. لذا فامیل خانواده آنها قرائتى شد. پس از او، پدرش با تشکیل این جلسات در خانه‌ ها، مساجد و تکایا راه پدرش را ادامه داد و به استاد قرائت قرآن معروف شد.

جعفر سبحانی

استاد معظم حضرت آیت الله سبحانی در ۲۸ شوال المکرم۱۳۴۷ق(۲۰ فروردین ۱۳۰۸ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود.پدر بزرگوار ایشان زاهد وارسته، مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد حسین سبحانی خیابانی است.

جلیل تجلیل

«دکتر جلیل تجلیل» از علما، محققین و نویسندگان معاصر می‌باشد.

اینده جهان

«آینده جهان (دولت و سیاست در اندیشه مهدویت )» اثر رحیم کارگر، پژوهشی است که به دولت و سیاست ، از دیدگاه‌های متفاوت نگریسته و در آن به ماهیت، ساختار، کارکرد و پیامدهای «دولت مهدوی» پرداخته شده است. کتاب به زبان فارسی و در سال ۱۳۸۳ ش نوشته شده است.

سیر و سلوک

عرفان عملی، بخشی از عرفان است که روابط و وظایف انسان را با خود، جهان و خدا بیان می‌کند. این بخش از عرفان سیر و سلوک نامیده می‌شود، در عرفان عملی، حالات و مقامات انسان را در سیر به سوی حق از اولین منزل به نام «یقظه» تا وصول به حق که آخرین منزل است بیان می‌شود.

شهید مطهری

مرتضی مطهری (۱۲۹۸- ۱۳۵۸ش)، مشهور به شهید مطهری و استاد مطهری، متفکر و نویسنده شیعه در قرن ۱۴ و از شاگردان علامه طباطبائی و امام خمینی. او یکی از موثرترین روحانیان معاصر ایرانی در تفسیر آموزه‌های اسلام مطابق با نیاز روز محسوب می‌شود. مطهری در کلام و فلسفه اسلامی متبحر بود و آثاری در این باب دارد. پیش از انقلاب اسلامی، مبارزات فکری مطهری در مقابله با جریانات فکری مارکسیستی در ایران نقش قابل توجهی در رویگردانی جوانان از این تفکرات داشت. او از بنیان‌گذاران حسینیه ارشاد است. روزآمدسازی و تبیین آموزه‌های اسلام و تشیع، از ویژگی‌های فعالیت‌های فکری مطهری است. مطهری، آموزه‌های اسلامی را که پیشتر در قالب بیاناتی پیچیده ارائه می‌شد، به سبک ویژه خود، به صورت آسان و با زبان روز در اختیار مخاطبان قرار می‌داد. کتاب‌های او در موضوعات مختلف دینی بارها به زبان‌های مختلف منتشر شده است. مطهری از افراد تاثیرگذار و رهبران فکری انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. وی ریاست شورای انقلاب را تا روز شهادت بر عهده داشت.

شهید بهشتی

سید محمد حسینی بهشتی (۱۳۰۷ - ۱۳۶۰ش) روحانی مؤثر در انقلاب اسلامی ایران. بهشتی در حوزه علمیه قم شاگرد علمایی مانند بروجردی، امام خمینی، محقق داماد و علامه طباطبائی و از معدود روحانیانی بود که در آن روزگار در دانشگاه نیز تحصیل کرد و با زبان‌های انگلیسی و آلمانی آشنایی داشت. او از بنیان‌گذران و اساتید مدرسه علمیه حقانی است که دروس دینی را به روش‌های جدیدتر آموزش می‌داد و دبیرستان دین و دانش را نیز با هدف تقویت علمی جوانان مذهبی تاسیس کرد.

اصول عقاید

اُصول‌ِ دین‌ (در مقابل‌ فروع دین) ، اعتقادات پایه دین اسلام که باور به آنها شرط مسلمان بودن است و انکار آن به معنای کفر. اصول دین، تحقیقی است نه تقلیدی؛ بنابراین هر کس باید با تحقیق و تفکر به آنها برسد نه با تقلید و دنباله‌روی از دیگران. بر اساس مذهب شیعه، اصول دین اسلام، پنج اصل توحید، نبوت، معاد، عدل و امامت است که بنابر نظر شیعه، کسی که به دو اصل اخیر باور ندارد، شیعه محسوب نمی‌‌شود.

المراقبات

المُراقبات یا اعمال السَّنَه کتابی به زبان عربی تألیف میرزا جواد ملکی تبریزی. موضوع کتاب اخلاق مسلمانی و اصلاح ظاهر و باطن در سیر و سلوک عرفانی و دستوراتی در باب مراقبت برای رسیدن به فضایل و کمالات اخلاقی برای تمام ماه‌های سال است. این کتاب نکاتی درباره برخی وقایع تاریخ اسلام، حقیقت قرآن، آداب و شرایط دعا، بعثت، غدیر، ولایت، اخلاص، اسرار حج و مباهله در خود دارد. این اثر دارای ترجمه‌های متعددی است. علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان، مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته است.

جهاد اکبر

جهاد نفس یا جهاد اکبر اصطلاحی است در اخلاق اسلامی برگرفته از روایات دینی به معنای کوشش در تهذیب اخلاق و نفس و هر نوع مبارزه و مخالفت با خواست‌های مذموم نفسانی است. در قرآن و روایات بر جهاد با نفس تاکید شده است و در روایات، جهاد با نفس در مرتبه‌ای بالاتر از جهاد قرار گرفته و دارای مراتب و درجاتی است.

شرف الدین

سید عبدالحسین شرف الدین موسوی عاملی (۱۲۹۰-۱۳۷۷ه‍.ق) مجتهد شیعه و مدافع تقریب مذاهب اسلامی بود. او تلاش‌هایی برای وحدت شیعه و سنی و حل کردن ریشه‌های اختلاف آن‎ها انجام داد. شرف الدین از رهبران نهضت استقلال لبنان نیز به شمار می‌رود.

خدا شناسی

یکی از مهم ترین مسائلی که بشر با آن مواجهه است خدا و خداشناسی است. اینکه انسان از کجا آمده است و به کجا می رود.

محمد باقر

الباقر، امام محمد بن علی علیه‌السلام، ابوجعفر محمّد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم‌السلام، امام پنجم از ائمّه اثنا عشر و یکی از چهارده معصوم می‌باشد.

محمد جواد

‌محمدجواد باهنر، سومین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران بود.

شناخت خدا

شناخت خدا از خواسته‏ های فطری انسان است.

تزکیه نفس

پیراستن نفس از صفات رذیله و آراستن آن به صفات حمیده را تزکیه گویند.

محمد رضا

محمدرضا ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمدرضا حکیمی، معروف به ابوالملّه، از علمای مبارز مشروطه‌خواه• محمدرضا اصفهانی، از علمای قرن چهاردهم• محمدرضا بن عبدالمطلب تبریزی، فقیه، خطیب، خوش‌نویس و شاعر شیعی قرن دوازدهم• محمدرضا تنکابنی، از علمای قرن چهاردهم• محمدرضا جباری‌، از محققین حوزه علمیه قم• محمدرضا جرقوئیه‌ای، از علمای شهید معاصر• محمدرضا قمشه‌ای، وی شخصیت برجسته علمی در رشته حکمت و عرفان• محمدرضا کرمانی، از علمای معاصر و از مبارزین با طاغوت• محمدرضا مسجدشاهی، معروف به آقا رضا اصفهانی، فقیه و دانشمند معاصر• محمدرضا مظفر، از علمای شیعه است• محمدرضا معزّی دزفولی، از علما و فقهای معاصر• محمدرضا مهدوی کنی، یکی از علمای فعال در مبارزات سیاسی در مقابل رژیم شاه• محمدرضا والی زاده معجزی، محقق و پژوهشگر معاصر• محمد رضا توسلی محلاتی، از نمایندگان امام خمینی در حج ۱۴۰۰ق./ ۱۳۵۹ ش. و ۱۴۰۱ ق./۱۳۶۰ ش• محمد رضا فوادیان‌، از نویسندگان معاصر• محمد رضا لاهوری مولوی، از صوفیان شیعه مذهب هند در قرن یازدهم هجری قمری • سیّدمحمدرضا بن سیدمحمدمهدی بحرالعلوم، سیّدمحمدرضا بن سیدمحمدمهدی بحرالعلوم تنها پسر بازمانده از بحرالعلوم• سید محمدرضا سعیدی، از علمای معاصر شیعه و از مبارزان و شهدای انقلاب• سید محمدرضا شیرازی، معروف به مجدد ثانی و صاحب موسوعه صد و ده جلدی «الفقه» و اولین نوه آیت‌الله العظمی سید میرزا مهدی شیرازی• سید محمد رضا گلپایگانی، از مراجع بزرگ و علمای معاصر شیعه• سید محمد رضا جلالی حسینی‌، از عالمان و محققان و نسخه شناسان معاصر

محمد تقی

محمدتقی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمدتقی آملی، از علمای معاصر• محمدتقی برغانی، از آل برغانی که از خاندان‌های مشهور علمی و از علمای مذهبی قزوین و برغان• محمدتقی بافقی، از علمای دین و از مخالفین آشکار رضاخان• محمدتقی بروجردی، از علمای معاصر• محمد تقی بهجت، از علما و عرفای معاصر• محمدتقی بهار، ملقب به ملک الشعرا، شاعر، نویسنده، روزنامه‌نگار و محقق معاصر• محمدتقی بهلول، از علمای معاصر و مبارزان با طاغوت• محمد تقی تستری، عالم زاهد، محقق بارع، رجالی نام‌دار قرن چهاردهم• محمد تقی رازی نجفی اصفهانی، از علمای قرن دوازدهم• محمد تقی سپهر، معروف به لسان‌الملک از مورخین شیعه در قرن سیزدهم• محمد تقی شریعتی، از مصلحان و نوگرایان اسلامی و از پیش‌قراولان تفکر جدید اسلامی در ایران معاصر• محمد تقی شیرازی، از علمای قرن سیزدهم• محمد تقی فخلعی، محقق و استاد يار دانشگاه فردوسى مشهد• محمد تقی فلسفی، خطیب و عالم معاصر• محمد تقی مصباح یزدی، از علمای بنام و مفسران معاصر• محمد تقی نوری، منشی و بعدها وزیر محمد ولی میرزا، والی خراسان در دهه‌های نخست فرمان روایی فتحعلی شاه قاجار• محمد تقی مجلسی، از فقها و محدثین قرت یازدهم• محمد تقی جعفری، متفکر و عالم‌ دینی‌ معاصر• محمدتقی جورابچی، یکی از تجار دوره مشروطه • سیدمحمدتقی حکیم، از عالمان معاصر خاندان طباطبایی حکیم و از استادان حوزه علمیه نجف• سید محمد تقی خوانساری، از علما و فقهای بزرگ شیعه• سید محمدتقی مصطفوی، از باستانشناسان معروف ایران• سید محمد تقی مدرسی، مؤلف تفسیر «من هدی القرآن»• سید محمد تقی معصومی اشکوری، عالم ربانی و متألّه قرآنی و از شاگردان مرحوم آیة الله آقا سید موسی زرآبادی و میرزا مهدی اصفهانی• سید محمدتقی جلالی حسینی، از علمای معاصر شیعه• سیدمحمّدتقی بن سیدحسن بحرالعلوم، از علمای بزرگ و از خاندان بحرالعلوم• سیدمحمدتقی ‌بن ‌سیدمحمدرضا بحرالعلوم، از علمای بزرگ و از خاندان بحرالعلوم• سیدمحمدتقی قزوینی، از علما، عرفا و دانشمندان مجاهد برجسته ایران در قرن سیزدهم هجری

خداشناسی

یکی از مهم ترین مسائلی که بشر با آن مواجهه است خدا و خداشناسی است. اینکه انسان از کجا آمده است و به کجا می رود.

طباطبایی

طباطبائی ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

عباس قمی

عباس بن محمد رضا القُمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) مشهور به شیخ عباس قمی و نیز محدّث قمی عالم شیعه قرن چهاردهم قمری است. او محدّث، مورخ و خطیب بود. مفاتیح الجنان، سفینة البحار و منتهی الآمال از مشهورترین تألیفات اوست. محدث قمی در سال ۱۳۵۹ق در نجف درگذشت و در حرم علی بن ابیطالب (ع) دفن شد.

ایت الله

آیَتُ اللّه، یا آیة الله به معنای نشانه خداوند، عنوانی عام برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه از اوایل قرن چهاردهم است.

ایت‌الله

آیَتُ اللّه، یا آیة الله به معنای نشانه خداوند، عنوانی عام برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه از اوایل قرن چهاردهم است.

ابوالحسن

نخستین امام شیعیان علی(ع)

ابوالفضل

عباس (۲۶ - ۶۱ق)، مشهور به ابوالفضل و قمر بنی‌هاشم، فرزند امام علی(ع) و ام البنین و سردار و پرچمدار سپاه امام حسین (ع) در واقعه کربلا است. او در کربلا سقّای سپاه بود؛ از این رو، در بین شیعیان به «سقای دشت کربلا» معروف است.

اصول دین

اُصول‌ِ دین‌ (در مقابل‌ فروع دین) ، اعتقادات پایه دین اسلام که باور به آنها شرط مسلمان بودن است و انکار آن به معنای کفر. اصول دین، تحقیقی است نه تقلیدی؛ بنابراین هر کس باید با تحقیق و تفکر به آنها برسد نه با تقلید و دنباله‌روی از دیگران. بر اساس مذهب شیعه، اصول دین اسلام، پنج اصل توحید، نبوت، معاد، عدل و امامت است که بنابر نظر شیعه، کسی که به دو اصل اخیر باور ندارد، شیعه محسوب نمی‌‌شود.

پیامبران

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

سید محمد

ابا جعفر محمد بن علی الهادی (ع) مشهور به سید محمد (که در اصطلاح محلی به سبع الدُجَیل (شیرمرد دجیل) معروف است)، فرزند بزرگ امام هادی(ع) است که به سبب برخورداری از جایگاه والای روحی و اخلاقی، شیعیان و غیر شیعیان گمان می‌کردند امامت بعد از امام هادی به وی خواهد رسید، ولی مرگ او در زمان حیات پدرش، این گمان را برطرف کرد.

چهل حدیث

چهل حدیث یا اربعینات عنوان عام کتاب‌هایی حاوی چهل حدیث است که معمولاً با شرح آنهاهمراه است. با توجه به حدیث مشهور پیامبر اکرم(ص) در ترغیب مسلمانان به حفظ چهل حدیثی که به آن نیاز دارند، سنت اربعین نویسی از اواخر سده دوم هجری آغاز شد و تاکنون ادامه یافته است. محدّثان و دانشمندان از تمام گروه‌های مسلمان، اعم از اهل سنت، شیعیان و اهل تصوف، چهل‌حدیث‌هایی با موضوعات کلامی، حدیثی، تفسیری، عرفانی، تاریخی، اجتماعی و اخلاقی نگاشته‌اند. از کتاب‌های چهل حدیث معاصر می توان به کتاب "چهل‌حدیث" امام خمینی اشاره کرد.

المیزان

المیزان فی تفسیر القرآن که بیشتر به تفسیر المیزان شهرت دارد، از جامع‌ترین و مفصل‌ترین تفاسیر شیعی قرآن به زبان عربی است که در قرن چهاردهم هجری به قلم علامه سید محمد حسین طباطبائی (۱۲۸۱ - ۱۳۶۰ش) نگاشته شده است.

اصفهانی

اصفهانی صفت نسبت به شهر اصفهان است و ممکن است به یکی از این افراد اشاره کند:

ابوطالب

عبد مناف بن عبدالمطلب بن هاشم معروف به ابوطالب، پدر امام اول شیعیان، علی بن ابی طالب(ع) و عموی پیامبر اسلام، محمد بن عبدالله(ص) و از بزرگان مکه و طایفه بنی هاشم. در دیوان منسوب به ابوطالب، ابیات بسیاری بیانگر مسلمانی و ایمان او به پیامبر اسلام است. برخی محققان، دلالت معنوی مجموع این اشعار بر ایمان ابوطالب را متواتر دانسته‌اند و معتقدند که همه آنها در تصدیق نبوت پیامبر اسلام(ص) مشترکند.[۱] ابوطالب منصب «سقایة الحاج» را بر عهده داشت. وی پس از وفات پدرش عبدالمطلب، سرپرستی برادرزاده‌اش محمد(ص) را بر عهده گرفت و در ماجرای رسالت پیامبر(ص) به شدت از ایشان حمایت کرد.

ابراهیم

حضرت ابراهیم علیه السلام مشهور به ابراهیم خلیل، دومین پیامبر اولوالعزم، نیای بزرگ عرب از طریق پسرش حضرت اسماعیل(ع) و بنی اسرائیل از طریق پسر دیگرش حضرت اسحاق (ع) است.

خانواده

خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.

طهرانی

تهرانی ممکن است اسم برای اشخاص و شخصیت‌های ذیل باشد: • سید محمدحسین طباطبایی تهرانی، معروف به علامه طهرانی، عارف، حکیم، فقیه و از علمای معاصر• آقا بزرگ تهرانی، فقیه و کتاب‌شناس شیعی امامی• آشفته تهرانی، حکیم، متکلم، فقیه، اصولی، شاعر و مفسر شیعی ایرانی• ابو‌الفضل تهرانی، عالم جامع و مؤلف شیعی قرن سیزدهم و چهاردهم• ابوالقاسم تهرانی، فقیه و اصولی شیعی در قرن سیزدهم• احمد مجتهدی تهرانی، از علمای قرن چهاردهم هجری قمری• حاج ملاعلی تهرانی، فقیه و محدّث و رجالی امامی قرن سیزدهم• حاج میرزاحسین خلیلی تهرانی، فقیه و مرجع تقلید امامی قرن سیزدهم و چهاردهم و از رهبران روحانی نهضت مشروطه ایران• حسن‌علی تهرانی، فقیه و عالم قرن چهاردهم• سید احمد کربلایی تهرانی، از علمای قرن چهاردهم هجری قمری• سید محمدجواد ذهنی تهرانی‌، از علمای قرن چهاردهم هجری شمسی• سیدنصرالله اخوی تهرانی تقوی، سیاستمدار، ادیب و شاعر معاصر• عبدالحسین تهرانی، از علمای قرن سیزدهم هجری قمری• محمد ابراهیم نواب بدایع‌نگار تهرانی، از منشیان و دولتمردان عهد قاجار• محمدهادی تهرانی، فقیه و اصولی قرن سیزدهم• میرزا محمّد تهرانی، از علمای قرن سیزدهم هجری قمری• آقاعلی مدرس تهرانی، از حکمای حوزه فلسفی تهران و مروّج فلسفه ملاصدرا• سید هاشم حسینی تهرانی، از علمای قرن چهاردهم هجری قمری

شبستری

شبستری ممکن است اشاره به اشخاص ذیل باشد: • شیخ‌محمود شبستری، شبستری، شیخ محمود بن عبدالکریم‌بن یحیی، عارف و شاعر نامدار آذربایجانی در قرن هشتم• محمد مجتهد شبستری‌، از شخصیت ها واساتید معاصر در زمینه الهیات و معارف اسلامی ، بخصوص فلسفه ، عرفان و کلام اسلامی• نصرالله شبستری، از علما و مفسرین بزرگ شیعه

ازمایش

آزمایش‌ یا آزمودن، از راه‌هاى شناخت موضوعات است که فقهاء از آن در ابوابى مانند اجتهاد و تقلید، طهارت، تجارت، حجر، قضاء و دیات به مناسبت سخن گفته‌اند.

شیرازی

شیرازی، صفتِ نسبت به شهر شیراز است و ممکن است به یکی از این افراد اشاره کند:

کودکان

مصباح

چراغ که در زبان عربی به آن مصباح میگویند وسیلۀ روشنایى است و در باب طهارت و صلات از آن سخن رفته است.

مطهری

شهید آیت‌الله مرتضی مطهری یکی از شخصیت‌های برجسته و کم نظیر در تاریخ اسلام و یکی از دانشمندان اسلام شناس و محققان توانا به شمار می‌رود که با تلاش و مجاهدت فراوان توانست در تمامی رشته‌های معارف اسلامی، صاحبنظری ژرف اندیش و محققی دقیق و در پاره‌ای حوزه‌ها همچون فلسفه، فقه و اصول در قله اجتهاد قرار گیرد.

معارف

«معارف»، مجموعه‌ای از مواعظ و سخنان سلطان العلماء ، بهاء الدین، محمد بن حسین خطیبی بلخی، مشهور به بهاءولد، به زبان فارسی است. به طوری که از مطالعه کتاب معلوم می‌شود، غالب مطالب آن، تقریر افکار و اندیشه‌های مؤلف است که از مطالعه و تفکر در آیات قرآنی و احادیث نبوی و یا تامل در ملک و ملکوت بدان‌ها رسیده است.

هدایت

هدایت، شناختن درست و صحیح هدف ، انتخاب راه و طریق صحیح برای رسیدن به هدف و پایداری در مسیر است.

امامت

امامت، در نظرگاه شیعه، رهبری جامعه اسلامی به نصب الهی و جانشینی از پیامبر اکرم(ص) در امور دینی و دنیوی است. این آموزه، از اصول مذهب شیعه و از وجوه اختلاف اعتقادی میان شیعه و سنی است. اهمیت امامت نزد شیعیان باعث شده است تا آنان امامیه لقب گیرند.

امامی

اِمامیه‌، از مذاهب زیرمجموعه مذهب شیعه در کنار زیدیه و اسماعیلیه که به آن مذهب جعفری یا اثنی عشری هم گفته می‌شود. پیروان آن معتقد به امامت دوازده امام معصوم پس از پیامبر اکرم(ص) هستند. از نظر شیعه امامیه، کاربرد مطلق کلمه شیعه اشاره به آنان دارد، ولی این اصطلاح در مباحث کلامی، عنوانی عام است که شامل هر سه گروه می‌شود.

ایران

نام حکومت

توحید

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

اخلاق

اخلاق، بخشی از دین است که به صفات درونی انسان می‌پردازد. اخلاق در اصطلاح به صفات درونی انسان گفته می‌شود که در او به صورت عادت و ملکه در آمده است. اخلاق هم خلق‌های خوب و هم خلق‌های بد و هم اخلاق اجتماعی و هم اخلاق فردی را شامل می‌شود. قرآن هدف بعثت پیامبر (ص) را اصلاح اخلاق انسان‌ها معرفی کرده است. در روایات از مهم‌ترین صفات نیک اخلاقی، با عنوان مکارم الأخلاق یاد شده است. کتاب‌های جامع السعادات، معراج السعاده، اخلاق شُبّر و اخلاق ناصری از کتاب‌های مشهور شیعه در زمینه اخلاق است.

اسراء

سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَ‌یٰ بِعَبْدِهِ لَيلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَ‌امِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِي بَارَ‌کْنَا حَوْلَهُ لِنُرِ‌يهُ مِنْ آياتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ‌﴿۱﴾ (ترجمه: منزّه است آن [خدایی‌] که بنده‌اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی -که پیرامون آن را برکت داده‌ایم- سیر داد، تا از نشانه‌های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست.﴿۱﴾)[ ۱۷–۱]

عایشه

عایشه (درگذشت ۵۸ق) دختر ابوبکر بن ابی قحافه، همسر پیامبر اسلام(ص) و از جمله زنان تاثیرگذار تاریخ صدر اسلام. از میان همسران پیامبر، عایشه به دلیل فعالیت‌ها و جهت گیری‌های سیاسی و همچنین نقش بارزی که در روایت از پیامبر(ص) داشته، از شهرت زیادی برخوردار است. اهل سنت با استناد به روایاتی که از فضایل عایشه و محبوبیت او نزد پیامبر خبر می‌دهند، برای او جایگاه ارزشمندی قائلند. در مقابل، شیعیان به دلیل موضع گیری‌های خصمانه او در دوران خلافت امام علی(ع) نقدهای زیادی به رفتار و سیره وی وارد می‌کنند.

اروپا

«اروپا» از قاره‌های جهان ؛ سکونتگاه شماری از حج گزاران است.

بهشتی

بهشتی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • احمد سنان چلبی بهشتی، بهشتی، احمد سِنان چلبی، شاعر و مورّخ ترک• سیدمحمد حسینی بهشتی، شهید دکتر بهشتی از انقلابیون انقلاب اسلامی ایران و از علمای معاصر شیعه• محمد بن احمد بهشتی اسفراینی، معروف به فخر (یا قمر) خراسان، ریاضیدان ایرانی حدود قرن هشتم هجری• سید علی بهشتی، از علما و روحانیون فعال سیاسی شیعه افغانستان در قرن چهاردهم هجری

ابتدا

اِبْتِداء، مصدرِ باب افتعال از ریشۀ بدأ می باشد.

اثبات

واژه اثبات ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اثبات (فقه)، استعمال شده در دو معنای احراز وجود خارجی موضوع دارای اثر شرعی و اقامه دلیل بر دعوا نزد قاضی• اثبات (منطق)، به معنای محقق ساختن چيزى با دليل و برهان و درستى قضيه‌اى را معلوم داشتن‌

امینی

امینی ممکن است اسم برای اشخاص و شخصیت‌های ذیل باشد: • خاندان امینی، از خاندان‌های مشهور ایرانی • علامه امینی، علامه شیخ عبد الحسین فرزند آقا میرزا احمد امینی از علمای بزرگ شیعه و صاحب کتاب الغدیر• ابراهیم امینی هروی، مورخ و شاعر• محمد امینی گلستانی‌، از علمای قرن چهاردهم هجری قمری• علی امینی، از سیاسیون دوره پهلوی

تعلیم

تعلیم و تعلم از مهمترین امور سعادت آفرین برای بشر است. در سایه تعلیم بود که انسان مسجود فرشتگان شد و در سایه تعلم است که انسان می‌تواند دیگران را رشد داده و از علم آنها نیز بهره مند شود.

تزکیه

پیراستن نفس از صفات رذیله و آراستن آن به صفات حمیده را تزکیه گویند.

تاریخ

زمان وقوع یک پدیده را، تاریخ گویند. از عنوان تاریخ در فقه در باب هایى نظیر طهارت، حج، نکاح و ارث و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

تبیین

بیان به معنای رافعِ ابهام یا اجمال یک شیء است. اجمال و بیان به بحثی اصولی پیرامون مبهم و مبیّن اطلاق می‌شود و از مباحث علم اصول است.

تربیت

تربیت یعنی پرورش در جهت رشد و کمال.

ترجمه

تَرْجُمه، گردانیدن گفتار یا نوشتاری از زبانی به زبان دیگر؛ یا تحویل و تبدیل بیانی به بیان دیگر برای روشن‌تر کردن مفهوم سخن است.

جوانی

شخصی که زمان زیادی از عمرش نگذشته است را جوان گویند. جوان ‌مقابل پیر است و از احکام آن در بابهای صلات، زکات، صوم، عتق و حدود سخن رفته است.واژه‌ی «جوانی» اشاره به مرحله‌ای از زندگی انسان‌ها دارد که در آن قوای جسمی و روحی بشر در بالا ترین درجه و استعداد خود قرار دارد و به عبارت دیگر، تمامی و استعداد درونی و بیرونی انسان در اوج شکوفائی و ثمردهی است.به کسی که در چنین دوران از زندگی بسر می‌برد در فارسی «جوان» و در عربی «شاب» می‌گویند. آدمی با همه‌ی ابعاد وجودی و استعداد های جسمی، روحی و عاطفی و عقلی خود که علم و تمدن و تکنولوژی پیشرفته‌ی امروزی، تنها نمودی از آن است، امکان تکمیل تدریجی این استعدادها را در جوانی به دست می‌آورد.

حماسه

حماسه در لغت به معنی دلیری و شجاعت، اثری داستانی روایتی است با زمینه‌ای قهرمانی و رنگ قومی و ملی و سبکی فاخر که در آن حوادثی خارق‌العاده در گذشته‌ای دور اتفاق میافتد.

زندگی

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

سعادت

رستگاری همان سعادت واقعی و اخروی هست که در دین اسلام که به عنوان کاملترین و جامع‏ترین دین الهی است به این موضوع پرداخته است.

عسکری

عسکری ممکن است اسم برای اشخاص و شخصیت‌های ذیل باشد: • امام حسن عسکری علیه‌السلام، امام و پیشوای يازدهم از امامان معصوم (علیهم‌السلام)• ابو هلال عسکری‌، حسن بن عبدالله بن سهل معروف به ابوهلال عسکری، شاعر، ادیب، لغت شناس و استاد در صنایع شعری• ابواحمد عسکری، اَبو اَحْمَدِ عَسْکَری، حسن بن عبداللـه بن سعید (۲۹۳-۷ ذیحجه ۳۸۲ق/۹۰۶- فوریۀ ۹۹۳م)، لغت‌شناس، ادیب و محدّث ایرانی• ذبیح‌الله محلاتی مشتاق عسکری، از علمای قرن چهاردهم هجری قمری• ثبیت بن محمد عسکری، متکلم و فقیه و محدّث امامی قرن سوم• سید مرتضی عسکری، از علمای بزرگ شیعه در عصر معاصر

شناخت

شناخت مجموع حالت‌ها و فرآیندهای روانی مانند تفکر، استدلال، درک و تولید زبان، دریافت حواس پنجگانه، آموزش، آگاهی، احساسات و… می‌باشد.

معالم

برای توضیح این واژه رجوع شود به معالم الدین و ملاذ المجتهدین

مقدمه

از ملازمه شرعی میان مقدمه و ذی المقدمه بحث می‌شود.

حیات

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

تمدن

این واژه از اصل عربی «مدینه» گرفته شده و به معنای اقامت در شهر و خو گرفتن به اخلاق مردم آن به کار رفته است. [۱]

حسنه

واژه حسنه در دو معنی متفاوت استعمال شده:۱. حَسَنِه به معنی عمل صالح۲. حَسَنِه به معنی حدیث حسن

جهان

جهان همان عالَم (به فتح لام) می‌باشد و عالم کلمه‌ای عربی است.

جواد

جواد ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: اشخاص و اعلام• امام جواد علیه‌السلام، امام نهم‌ از امامان‌ دوازده‌گانه ‌و یکی ‌از چهارده معصوم• جواد آشتیانی، روحانی متنفذ و نماینده دوره‌های مختلف مجلس شورای ملی• جواد حدیدی، استاد دانشگاه و پژوهشگر و مؤلف برجسته در ادبیات تطبیقی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی• جواد فومنی حائری، جواد فومنی حائری (متوفای ۱۳۴۳ش) از فعال‌ترین و پرکارترین روحانیان معاصر تهران• جواد محدثی، یکی از نویسندگان پرکار معاصر و دارای تالیفات و مقالات بسیار• سیدجواد مجتهد کرمانی، از علمای خیر و منتفذ برجسته و مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری• سید جواد حسینی عاملی، از فقهای نامدار شیعه• سید جواد مصطفوی، از علمای معاصر مشهد معانی• جواد، به معنای بخشش و مقابل بخل و از صفات نیکو

باقر

باقر ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • امام باقر علیه‌السلام، لقب امام محمد بن علی (علیه‌السلام)، پنجمین امام شیعیان• ‌باقر بن عثمان بخاری اوچی، از عرفای قرن یازدهم شبه قاره و صاحب جواهرالاولیاء• میرزا ‌باقر تبریزی، از خطّاطان دوره قاجاری و خوش‌نویسان خطِ نسخ و نستعلیقِ مقیم تبریز• ‌باقرخان، ملقب به سالار ملی، از رهبران مجاهدان مشروطه خواه• باقر شریف قرشی، از علمای معاصر نجف

بینی

بينى عضو داراى حسّ بويايى است که از آن در بابهاى طهارت، صلات، قصاص و دیات سخن رفته است.

بوته

بُته (یا بوته)، از رایجترین نگاره های کهن ایرانی در طرحهای قالی و دستبافته ها، کنده کاریهای روی چوب و سنگ، نقش روی آبگینه ها، سفالینه‌ها و تذهیب است.

اصول

واژه اصول ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اصول فقه (علم)، یکی‌ از شاخه‌های‌ علوم‌ اسلامی‌• أصول دین، (در مقابل‌ فروع‌ دین)، اصطلاحی‌ کلامی‌

اغاز

آغاز به حالتی در مقابل پایان گفته می شود.

ایین

می‌توان مراسم آیینی را نوع خاصی از گفتار و اعمال منظم دانست که از آموزه‌های دینی و ماورایی سرچشمه گرفته و یا برای بیان احساسات دینی و مذهبی به کار گرفته می‌شود و به دلیل قدمت زیادی که دارند در بیشتر موارد با سنت و تاریخ مردمان یک منطقه پیوند خورده‌اند و جزئی از فرهنگ روزانه و انکارناپذیر مردم شده‌اند.

عادل

عدالت اصطلاحی فقهی و کلامی است. در فقه، عنوانی است برای صفتی که باعث ترک گناه می‌گردد و در بسیاری از احکام عملی از آن سخن رفته است. از نظر فقهی، عدالت یک شخص با تأیید دو عادل یا معاشرت فراوان با خود او یا باور متدینین به عدالت وی، قابل اثبات است. بیشتر فقها معتقدند حُسن ظاهر (یعنی آراستگی ظاهری از جهت پایبندی به احکام شرعی) برای اثبات عدالت فرد کافی است.

عباس

عباس ممکن است به یکی از اشخاص زیر اشاره داشته باشد:

شهید

شهادت به معنای کشته شدن در راه خدا، از آموزه‌های دین اسلام که با آموزه‌هایی دیگر همچون جهاد پیوند دارد. قرآن کریم بارها از این آموزه یاد کرده است. بنابر آیات قرآن، شهید همچون زندگان است و نباید او را مرده خواند. در روایات اسلامی، شهادت بالاترین خوبی‌ها معرفی شده است. واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) بر جایگاه شهادت در نزد شیعیان افزوده است. بسیاری از شیعیان به شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) باور دارند و بنابر برخی روایات، همه امامان شیعه به شهادت رسیده‌اند.

یزدی

یزدی، ممکن است به یکی از این افراد اشاره داشته باشد:

نبوت

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

املی

آملی، ممکن است به یکی از این افراد اشاره داشته باشد:

ایمه

امامان شیعه دوازده تن از خاندان پیامبر اسلام(ص) که بنابر آموزه‌های شیعی، جانشینان آن حضرت و پس از او سرپرست و امام جامعه اسلامی‌اند. نخستین امام، حضرت علی(ع) است و دیگر امامان فرزندان و نوادگان او و حضرت زهرا(س) هستند.

احمد

احمد از برجسته‌ترین نام‌های پیامبر اسلام(ص) است، که در قرآن کریم نیز آمده است. واژه «احمد» برای نامیدن پیامبر اسلام(ص) در یک جا از قرآن مجید[۱] به کار رفته است، آنجا که از زبان عیسی(ع) بشارتی درباره آمدن پیامبری در روزگاران بعد مطرح شده است.

جعفر

جعفر بن علی بن ابی طالب پسر امیرالمومنین و ام البنین که در واقعه کربلا حضور داشت و به همراه برادرانش عباس و عبدالله و عثمان در روز عاشورا به شهادت رسید.

جهاد

جهاد از آموزه‌های اسلامی، به معنای کوشیدنِ همراه با فداکاری در راه خدا با جان، مال و دیگر داشته‌های انسانی است. در اصطلاح به جنگ‌ها و مبارزاتی که با هدف گسترش اسلام و یا دفاع از آن انجام می‌شود جهاد گویند. به موجب آیات قرآن، کسانی که جان و مالشان را در راه خدا فدا کنند در درگاه الاهی از دیگر مسلمانان برترند و خداوند به آنها مژده بهشت و دستیابی به مقام شهادت داده است. جهاد از ابواب مهم کتب فقهی است. در فرهنگ شیعه، جهاد و شهادت آمیختگی وثیقی با قیام امام حسین(ع) دارند. در دهه‌های اخیر رفتارهای اسلام هراسی در کنار برخی خشونت‌های گروه‌های تندرو دست‌مایه‌ای برای هجمه به آموزۀ جهاد بوده است.

رسول

رسول در اصطلاح دینی به معنای فرستاده خداوند و کسی است که پیام الهی را برای بندگان می‌آورد. گفته شده تفاوت‌های با نبی دارد. چند نظر در مورد این تفاوت گفته شده، از جمله گفته شده که نبی، تبلیغ کننده دینی است که توسط رسولان آورده شده است و نیز او برخلاف رسول، فرشته وحی را فقط در خواب میبیند.

سیره

سيره، عبارت است از استمرار روش عملی در میان مردم بر انجام یا ترک کاری. این استمرار اگر در بین همه عقلا باشد، سیره عقلاء و اگر در بین متدینین باشد، سیره متشرعه نامیده می‌شود. سیره، دلیل مستقلی برای به دست آوردن حکم شرعی است، به شرط آنکه بدانیم از زمان حضور معصومین(علیهم السلام) جریان داشته است و دلیل نقلی دیگری بر رد آن سیره از جانب ایشان وجود نداشته باشد.

کتاب

قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) صحابه قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.

ادیب

این رده تنها حاوی زیرردهٔ زیر است.

معاد

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

محسن

محسن بن علی(ع) پنجمین فرزند حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) که قبل از تولد، هنگام هجوم طرفداران خلافت ابوبکر به خانه حضرت علی(ع) برای بیعت گرفتن از او، سقط شد و به شهادت رسید. تاریخ شهادت وی دقیق مشخص نیست ولی بنابر گزارش‌های تاریخی با فاصله چهل روز یا بیشتر بعد از رحلت پیامبر(ص) اتفاق افتاده‌است.

اداب

آداب به سه معنی است:۱.رفتارها و گفتارهای شایسته۲.تأدیب و تنبیه۳.علوم ادبی

وجه

پول، مبلغ صورت، چهره شيوه، طريق

سنت

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

امت

اُمَّت، واژه‌ای عربی به معنای قوم، قبیله، عشیره، گروه‌های نژادی و نیز ملت یا جامعه‌ای مذهبی که تحت لوای هدایت یک پیامبر قرار دارد.[۱] این واژه در قرآن کریم ۶۵ بار به صورت مفرد یا جمع آمده است.ابعاد مختلف مفهوم امت در فرهنگ اسلامی در ذیل عناوینی همچون امت اسلامی، جانشین امتهای پیشین، مصون بودن امت از خطا و وحدت و اختلاف امت، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

حسن

ابو محمد حسن‌ بن سعید، از اصحاب امام رضا علیه‌السلام و برادر حسین بن سعید اهوازی است. وی در کوفه متولد شد و بعدا به اهواز هجرت کرد و در آنجا می‌زیست. وی تا سال ۲۲۰ق. زنده بوده است. رجالیان او را توثیق کرده‌اند.

دعا

دُعا، طلب و درخواست بندگان از خدا یا آنچه معبود می‌پندارند، برای رسیدن به خواسته‌ها یا دوام داشته‌ها یا رفع ناملایمات، اعم از مادی و معنوی در زندگی دنیایی یا اخروی، چه در وضع عادی و چه در وضع اضطرار.

قمی

قُمی، منسوب به شهر قم است و ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره کند:

بشر

بشر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: • بشر (انسان)، موجود قائم بر دو پا و مسمی به آدم و انسان • بشر حافی، بِشر حافی، مکنّی به ابونصر مَروزی، عارف ، محدث و فقیه• بشر بن ابی‌خازم، بِشر بن اَبی خازِم، شاعر بزرگ قبیله بنی اسد در پایان دوره جاهلی (ح ۵۲۵ـ۵۹۵ میلادی)• بشر بن براء انصاری، بِشر بن بَراء، صحابی و انصاری• بشر بن حسن، بِشْر فرزند امام حسن (علیه‌السلام)• بشر بن حویطر قانصی، بشر بن حویطر قانصی یکی از سپاهیان عمر بن سعد در واقعه کربلا• بشر بن خوط، از سپاهیان امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) در‌ نبرد جمل و نیز از سپاهیان عمر بن سعد در واقعه کربلا• بشر بن سری، بِشْرِ بْن‌ِ سَری‌ّ، ابوعمرو د ۹۵ق‌/۱۱م‌، محدث‌ بصری‌ مکی‌• بشر بن صفوان کلبی، بِشْرِ بْن‌ِ صَفْوان‌ِ کلْبی‌، از امرای‌ مشهور عصر اموی‌• بشر بن غیاث مریسی، بِشر بن غَیّاث بن ابی کریمه عبدالرحمان مَرّیسی، متکلم و فقیه حنفی قرن سوم• بشر بن مروان بن حکم، بِشْر بن مروان بن حَکَم، ابومروان، امیر اموی، فرزند مروان خلیفه و قُطَیَّه، دختر بِشر (از خاندان بنی جعفر بن کِلاب از قبیله قیس)• بشر بن معتمر، بِشر بن مُعتَمِر، ابوسهل، مشهور به هلالی، رئیس معتزله بغداد و شاعر و ادیب قرن دوم و سوم• بشر بن موسی اسدی‌بغدادی، بِشْر بن موسی، ابوعلی بن صالح بن شیخ بن عَمِیره اسدی بغدادی، از محدثان اهل سنت (۱۹۰ـ ۲۸۸)• بشر بن ولید بن عبدالملک، بِشر بن وَلید بن عبدالملک، امیر اموی و یکی از فرزندان متعدّد ولید، ششمین خلیفه اموی• بشر بن ولید بن عبدالملک، امیر اموی و یکی از فرزندان متعدّد ولید، ششمین خلیفه اموی

چهل

چهل، از مهم‌ترین و پربسامدترین رمزهای عددی رایج در میان تقریبآ همه اقوام و فرهنگها است.

تقی

تقی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • تقی بن نجم حلبی، ابوالصَّلاح تقی ‌بن نجم حلبی، فقیه و متکلم امامی قرن چهارم و پنجم• تقی ریاحی، متولد (۱۲۸۹ش) در اصفهان و از درجه‌داران ارتشی دوره پهلوی و از طرفداران دکتر مصدق• تقی طباطبائی قمی‌، از علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری

رضا

رضا یکی از درجات و مقام‌های بالای معنوی است که در علم اخلاق دارای جایگاه ویژه ای می باشد.

روش

سیره به سیرت و روش عملى گفته می شود.

شرف

شرف در اصل به معنای بلندی مکان است که به جهت تشبیه بلندی معنوی به بلندی مکانی به شخص برزوگوار، شریف اطلاق می‌شود.

نفس

"ن ف س" در اصل لغت برخروج نسیم دلالت می‌کند و تنفس نیز به همین معنا می‌باشد. واژه نفس در کتابهای لغت، بیشتر به معنی ذات و حقیقت شی آمده است، "قتل فلان نفسه" یعنی ذات و حقیقت خودش را هلاک کرد. [۱] [۲]

مرگ

مرگ یعنی انتقال از دنیا به آخرت. مرگ‌از قوانین فراگیر جهان هستی است که همه موجودات طعم آن را خواهند چشید. [۱] [۲]

شیخ

شیخ، عنوانی برای بزرگان و رؤسای اقوام، قبایل و گروههای حرفه‌ای در جهان اسلام است.

قلب

در قرآن کریم از واژه‌هایی مانند قلب، فواد، صدر و روح استفاده شده است و برای هر یک ویژگی‌هایی بیان شده است. در این نوشته به توضیح این واژه ‌ها خواهیم پرداخت.

ری

ری، از شهرهای مذهبی و زیارتی ایران که از دوران باستان تا قرن ششم هجری، جایگاه مذهبی و سیاسی داشته است؛ این شهر پایتخت مذهبی زرتشتیان، پایتخت تابستانی اشکانیان و سرانجام در عصر اسلامی، پایتخت آل بویه و سلجوقیان بوده و پس از آن، به‌تدریج از اهمیت آن کاسته شده است. ری امروزه به دلیل وجود حرم عبدالعظیم حسنی در آن، مورد توجه است. عالمان شیعه، سیاستمداران و چهره‌های ادبی و هنری بسیاری در شهر ری دفن شده‌اند؛ از جمله شیخ صدوق، محمدرضا مهدوی کنی، آیت الله کاشانی، جلال آل احمد و ناصرالدین شاه قاجار.

قم

قُم یکی از مهم‎ترین شهرهای مذهبی ایران و از پایگاه‌های تشیع است. اگر چه قدمت آن به قبل از اسلام برمی‌گردد ولی اصل شهر در سال ۹۳-۸۳ق تاسیس شد. ورود خاندان اشعریون به قم باعث آبادانی آن گردید و از آنجا که آنان گرایش به اهل بیت داشتند، شهر قم از همان ابتدای تاسیس با تفکر شیعی درآمیخت. مهاجرت حضرت معصومه (س) و دفن وی در قم و به دنبال آن، مهاجرت دیگر امامزادگان و سادات، این شهر را به پایگاه تشیع تبدیل کرد. تاسیس حوزه علمیه در این شهر بر شهرت شیعی آن افزود. امروزه می‌توان این شهر را بزرگترین پایگاه تشیع در جهان نامید که از آن، معارف شیعی به نقاط مختلف جهان گسترده می‌شود.