انسان باید ابتدا از راههایی که در رساله های عملیه برای تشخیص مجتهد اعلم تعیین کرده اند [1] تحقیق و تفحص کند تا مرجع اعلم را بشناسد و پس از تشخیص اعلم از او تقلید کند، و لذا تقلید اگر از روی موازین شرعیه نباشد صحیح نیست. [2] بعبارت دیگر اگر از این راهها تحقیق و تفحص نکرد و مرجعی را انتخاب کرد و بعداً ثابت شد مرجعی که انتخاب کرده بود، اعلم نبوده و دیگری اعلم بوده است، اعمالی که به تقلید غیر منطبق با موازین شرعی از مرجع دیگری انجام یافته، اگر منطبق با فتوای کسی که هم اکنون باید از او تقلید کنید، باشد، محکوم به صحت و موجب برائت ذمه است، و الّا قضای آنها بر شما واجب است. [3] در این زمان چون تشخیص اعلم مشکل بوده است اساتید و مدرسین حوزه های علمیه بیش از ده نفر از مجتهدین عالی مقامی را که از نظر علمی تقریبا همه در یک سطح هستند ، معرفی نموده و اعلام کرده اند تقلید از هریک از این افراد صحیح است [4] .
[1] توضیح المسائل مراجع، ج 1، ص 15،مسأله3. [2] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج2، ص: 798، مسائلی که درباره موضوعات گوناگون از امام خمینی استفتاء شده است با حاشیه آیت اللَّه (نوری)، سؤال2. [3] أجوبة الاستفتاءات (بالفارسیة) س 32. [4] برای آگاهی بیشتر، نک: نمایه: مراجع اعلم کنونی و نهاد تشخیص دهندهی آنها، سؤال 678.
