سؤال شما، از ابهام برخوردار است و در واقع می توان آن را به دو سؤال برگرداند، گرچه به نظر می رسد مراد شما همان باشد که ما آن را به عنوان سؤال اول مطرح کردیم: 1- آیا باید یکی از خطبه های نماز جمعه قبل از وقت اذان و زوال باشد و آیا می توان هر دو خطبه را قبل از اذان یا بعد از اذان اقامه کرد؟ 2- آیا بین دو خطبه اذان واجب است؟ پیرامون سؤال اول، مراجع عظام تقلید فرموده اند: حضرت امام خمینی (ره): وقت نماز جمعه با زوال خورشید شروع می‌شود و تا وقتی که سایه شخص به اندازه دو قدم «پا» متعارف برسد امتداد دارد. ولی احتیاط واجب آن است که از اوائل عرفی زوال ظهر تأخیر نیاندازند و اگر تأخیر افتاد احتیاط مستحب آن است که نماز ظهر را بخوانند. جائز است دو خطبه نماز جمعه قبل از ظهر شرعی ایراد شود به طوری که پایان خطبهها با ظهر شرعی مصادف باشد ولی احتیاط مستحب آن است که آنها را در وقت ظهر بخواند. اگر امام خطبهها را قبلًا شروع کرده و هنگام زوال به پایان برساند و نماز جمعه را شروع کند صحیح است. حضرت آیت الله العظمی مکارم (مدظله العالی): وقت نماز جمعه از اول ظهر است به مقداری که اذان و خطبهها و نماز مطابق معمول انجام شود و با گذشتن آن، وقت نماز جمعه پایان مییابد. احتیاط واجب آن است که دو خطبه ی نماز جمعه را بعد از ظهر بخوانند. حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (مدظله العالی): خیر لازم نیست و اگر امام خطبه ها را قبل از زوال شروع کند و هنگام زوال به پایان برساند نماز جمعه صحیح است و فرقی نمی کند که هنگام اذان در کجای دو خطبه باشد. حضرت آیت الله العظمی تبریزی (ره): بنا بر احتیاط واجب دو خطبه نماز جمعه باید بعد از ظهر شرعی ایراد شود و خواندن آنها قبل از ظهر جایز نیست حتی اگر پایان خطبهها با ظهر شرعی مصادف باشد. [1] حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی): داخل شدن وقت یکی شرایط وجوب نماز جمعه است و داخل شدن وقت عبارت از زوال آفتاب یعنی ظهر است، و وقتش اول عرفی زوال است، پس هر گاه از این وقت نماز جمعه را تأخیر انداخت، وقتش تمام شده و نماز ظهر را باید به جا آورد . خواندن خطبه پیش از ظهر اشکال دارد.[2] و هم چنین در باره ی سؤال دوم فرموده اند: حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی): اذان بین دو خطبه ی نماز جمعه، واجب نیست و کافیست فاصله یک جلوس بین دو خطبه. والله العالم حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (مدظله العالی): نباید یک اذان قبل از خطبه و یک اذان بعد از خطبه بگویند.[3] [1] نک: توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص 847، احکام نماز جمعه، مساله ی 15 و 16و 27. [2] همان، ص 861. [3] همان، ص 854، مساله ی 40.
