سهم الارث
نصيب هر كدام از ورثه از اموال ميت
با توجه به مفاد صریح آیات 11-14 از سوره مبارکه نسا ، که طی آن سهم الارث برخی بازماندگان به دقت و صراحت تعیین شده است به مشکلاتی بر می خوریم . مثلا با فوت مردی که پدر ، مادر ، همسر و 4 دختر از او برجا مانده اند ، سهم هریک چقدر می شود؟
همچنین درصورت فوت مردی با داشتن مادر، دو خواهر و یک همسر؟
مشابه این سوالات را می توان با بازی با اعداد ذکر شده در این آیات ، طرح نمود و از این جهت اهمیت می یابند که با توجه به انچه در آیات مذکور تصریح شده است، جمع کسرهای سهم الارث بیشتر از "واحد" می شود.
با توجه به این آیات قرآن مجید و روایات معصومین(ع) فقهاء قواعد و اصولی را برای تقسیم ارث استخراج و در رساله های عملیه بیان کرده اند. برای روشن شدن مسائل مربوط به تقسیم ارث توجه به طبقه هر یک از وارثین و آگاهی از قواعد اصلی و فرعی ارث و همچنین آشنایی با ریاضیات لازم است. به طور کلی وارثان در سه طبقه قرار دارند: طبقه اول: پدر و مادر و فرزندان (بی واسطه یا با واسطه). طبقه دوم: پدر بزرگ و مادر بزرگ (بی واسطه یا با واسطه) و برادر و خواهر و برادرزاده و خواهرزاده (بی واسطه یا با واسطه). طبقه سوم عبارتند از: عمو و عمّه و دایی و خاله و فرزندان آنها (مراد از عمو و عمه و دایی و خاله ، عمو ،عمه و دایی و خاله ی خود شخص یا عمو، عمه ، دایی و خاله ی پدر یا مادر یا عمو،.... پدر بزرگ یا مادر بزرگ و .. است ، و مراد از فرزندان آنان، اعم از فرزندان بی واسطه و با واسطه می‌باشد). هر طبقه مانع از رسیدن ارث به طبقه دیگر است و با وجود آن ارث به طبقه بعدی نخواهد رسید . سهم الارث خویشاوندان نسبی و سببی گاه با کسر مشخّصی معیّن شده است، به این کسر (فرض) و به وارثی که به این شکل ارث می‌برد، (صاحب فرض) یا (فرض بر) می‌گویند. و گاه سهم الارث بدون کسر مشخّصی تعیین شده است، وارثی که به این شکل ارث می‌برد (قرابت بر) خوانده می‌شود. فرضهای شش گانه ی ارث عبارتند از: یک دوم، یک چهارم، یک هشتم، یک سوم، یک ششم، دو سوم، که هر یک برای طایفه یا طوایفی از وراث تعیین شده است. با توجه به این قواعد و با توجه به سهم تعیین شده برای هریک از وارثین ، در صورتی که وارثین میت (مرد) پدر ، مادر ، همسر و 4 دختر او با ش ند ، سهم همسر او یک هشتم (ثمن ) و سهم هریک از پدر و مادر او یک ششم (سدس) و ما بقی اموال به طور مساوی بین چهار دختر او تقسیم می شود. و در صورت دوم که وارثین میت (مرد) مادر، دو خواهر و یک همسر است، سهم همسر او "یک چهارم (ربع)" (اموالی که زن از آنها ارث می برد) و بقیه اموال او به به مادر او می رسد و خواهران او هیچ ارثی نمی برند. زیرا با وجود مادر که در طبقه اول است نوبت به خواهران که در طبقه دوم هستند نمی رسد.
با توجه به این آیات قرآن مجید و روایات معصومین(ع) فقهاء قواعد و اصولی را برای تقسیم ارث استخراج و در رساله های عملیه بیان کرده اند. برای روشن شدن مسائل مربوط به تقسیم ارث توجه به طبقه هر یک از وارثین و آگاهی از قواعد اصلی و فرعی ارث و همچنین آشنایی با ریاضیات لازم است. به طور کلی وارثان در سه طبقه قرار دارند: طبقه اول: پدر و مادر و فرزندان (بی واسطه یا با واسطه). طبقه دوم: پدر بزرگ و مادر بزرگ (بی واسطه یا با واسطه) و برادر و خواهر و برادرزاده و خواهرزاده (بی واسطه یا با واسطه). طبقه سوم عبارتند از: عمو و عمّه و دایی و خاله و فرزندان آنها (مراد از عمو و عمه و دایی و خاله ، عمو ،عمه و دایی و خاله ی خود شخص یا عمو، عمه ، دایی و خاله ی پدر یا مادر یا عمو،.... پدر بزرگ یا مادر بزرگ و .. است ، و مراد از فرزندان آنان، اعم از فرزندان بی واسطه و با واسطه می‌باشد). هر طبقه مانع از رسیدن ارث به طبقه دیگر است و با وجود آن ارث به طبقه بعدی نخواهد رسید . سهم الارث خویشاوندان نسبی و سببی گاه با کسر مشخّصی معیّن شده است، به این کسر (فرض) و به وارثی که به این شکل ارث می‌برد، (صاحب فرض) یا (فرض بر) می‌گویند. و گاه سهم الارث بدون کسر مشخّصی تعیین شده است، وارثی که به این شکل ارث می‌برد (قرابت بر) خوانده می‌شود. فرضهای شش گانه ی ارث عبارتند از: یک دوم، یک چهارم، یک هشتم، یک سوم، یک ششم، دو سوم، که هر یک برای طایفه یا طوایفی از وراث تعیین شده است. با توجه به این قواعد و با توجه به سهم تعیین شده برای هریک از وارثین ، در صورتی که وارثین میت (مرد) پدر ، مادر ، همسر و 4 دختر او با ش ند ، سهم همسر او یک هشتم (ثمن ) و سهم هریک از پدر و مادر او یک ششم (سدس) و ما بقی اموال به طور مساوی بین چهار دختر او تقسیم می شود. و در صورت دوم که وارثین میت (مرد) مادر، دو خواهر و یک همسر است، سهم همسر او "یک چهارم (ربع)" (اموالی که زن از آنها ارث می برد) و بقیه اموال او به به مادر او می رسد و خواهران او هیچ ارثی نمی برند. زیرا با وجود مادر که در طبقه اول است نوبت به خواهران که در طبقه دوم هستند نمی رسد.
عنوان سوال:
با توجه به مفاد صریح آیات 11-14 از سوره مبارکه نسا ، که طی آن سهم الارث برخی بازماندگان به دقت و صراحت تعیین شده است به مشکلاتی بر می خوریم . مثلا با فوت مردی که پدر ، مادر ، همسر و 4 دختر از او برجا مانده اند ، سهم هریک چقدر می شود؟
با توجه به مفاد صریح آیات 11-14 از سوره مبارکه نسا ، که طی آن سهم الارث برخی بازماندگان به دقت و صراحت تعیین شده است به مشکلاتی بر می خوریم . مثلا با فوت مردی که پدر ، مادر ، همسر و 4 دختر از او برجا مانده اند ، سهم هریک چقدر می شود؟
همچنین درصورت فوت مردی با داشتن مادر، دو خواهر و یک همسر؟
مشابه این سوالات را می توان با بازی با اعداد ذکر شده در این آیات ، طرح نمود و از این جهت اهمیت می یابند که با توجه به انچه در آیات مذکور تصریح شده است، جمع کسرهای سهم الارث بیشتر از "واحد" می شود.
پاسخ:
با توجه به این آیات قرآن مجید و روایات معصومین(ع) فقهاء قواعد و اصولی را برای تقسیم ارث استخراج و در رساله های عملیه بیان کرده اند. برای روشن شدن مسائل مربوط به تقسیم ارث توجه به طبقه هر یک از وارثین و آگاهی از قواعد اصلی و فرعی ارث و همچنین آشنایی با ریاضیات لازم است. به طور کلی وارثان در سه طبقه قرار دارند: طبقه اول: پدر و مادر و فرزندان (بی واسطه یا با واسطه). طبقه دوم: پدر بزرگ و مادر بزرگ (بی واسطه یا با واسطه) و برادر و خواهر و برادرزاده و خواهرزاده (بی واسطه یا با واسطه). طبقه سوم عبارتند از: عمو و عمّه و دایی و خاله و فرزندان آنها (مراد از عمو و عمه و دایی و خاله ، عمو ،عمه و دایی و خاله ی خود شخص یا عمو، عمه ، دایی و خاله ی پدر یا مادر یا عمو،.... پدر بزرگ یا مادر بزرگ و .. است ، و مراد از فرزندان آنان، اعم از فرزندان بی واسطه و با واسطه می‌باشد). هر طبقه مانع از رسیدن ارث به طبقه دیگر است و با وجود آن ارث به طبقه بعدی نخواهد رسید . سهم الارث خویشاوندان نسبی و سببی گاه با کسر مشخّصی معیّن شده است، به این کسر (فرض) و به وارثی که به این شکل ارث می‌برد، (صاحب فرض) یا (فرض بر) می‌گویند. و گاه سهم الارث بدون کسر مشخّصی تعیین شده است، وارثی که به این شکل ارث می‌برد (قرابت بر) خوانده می‌شود. فرضهای شش گانه ی ارث عبارتند از: یک دوم، یک چهارم، یک هشتم، یک سوم، یک ششم، دو سوم، که هر یک برای طایفه یا طوایفی از وراث تعیین شده است. با توجه به این قواعد و با توجه به سهم تعیین شده برای هریک از وارثین ، در صورتی که وارثین میت (مرد) پدر ، مادر ، همسر و 4 دختر او با ش ند ، سهم همسر او یک هشتم (ثمن ) و سهم هریک از پدر و مادر او یک ششم (سدس) و ما بقی اموال به طور مساوی بین چهار دختر او تقسیم می شود. و در صورت دوم که وارثین میت (مرد) مادر، دو خواهر و یک همسر است، سهم همسر او "یک چهارم (ربع)" (اموالی که زن از آنها ارث می برد) و بقیه اموال او به به مادر او می رسد و خواهران او هیچ ارثی نمی برند. زیرا با وجود مادر که در طبقه اول است نوبت به خواهران که در طبقه دوم هستند نمی رسد.
سوال مرتبط یافت نشد
مسئله مرتبط یافت نشد