خوردن و اشامیدن
شیوه و روش عملی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را سیره نبوی گویند. یکی از سیره‌های آن حضرت سیره و روش پیامبر در خوردن و آشامیدن است.
خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال در صورتی که ضرر داشته باشد ، حرام می باشد بلکه اگر ضرر هم نداشته باشد بنا بر احتیاط واجب باید از آن خودداری کنند ؛ و همچنین است چیزهایی که پاک است ولی خوردنش حرام است ، بنا بر احتیاط . ولی خوراندن غذاهایی که نجس شده است به طفل حرام نیست امّا احتیاط مستحب در اجتناب است .
عنوان مسئله:
خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال در صورتی که ضرر داشته باشد ، حرام می باشد بلکه اگر ضرر هم نداشته باشد بنا بر احتیاط واجب باید از آن خودداری کنند ؛ و همچنین است چیزهایی که پاک است ولی خوردنش حرام است ، بنا بر احتیاط . ولی خوراندن غذاهایی که نجس شده است به طفل حرام نیست امّا احتیاط مستحب در اجتناب است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
- بعضی از معاملات مکروه عبارتند از: کسب کردن به چیزهایی که غالباً به حرام یا مکروه میانجامد، مثل مواردی که غالباً ابتلا به ربا در آن است؛ فروختن غذا به کسی که برای وقت گرانی احتکار میکند؛ شغل خود را سربریدن حیوانات قرار دادن؛ معامله کردن با کسانی که عادت بر اجتناب از محرمات ندارند و همچنین با اطفال، که اصل معامله با آنها شرعاً صحیح، ولی مورد شبهه است.
- ظرفی که از پوست سگ یا خوک یا مردار ساخته شده ، خوردن و آشامیدن از آن ظرف حرام است در صورتی که بداند ظرف موجب نجاست خوردنی می شود ؛ ولی اگر علم نداشت بنا بر احتیاط اجتناب کند ؛ و همچنین نباید آن ظرف را در وضو و غسل و کارهایی که باید با چیز پاک انجام داد ، استعمال کند . بلکه احتیاط واجب آن است که چرم سگ و خوک و مردار را، اگر چه ظرف هم نباشد در استعمالاتی که مشروط به طهارت نیست هم استعمال نکنند .
- اگر چیزی را آب بکشد و یقین کند پاک شده و بعد شک کند که عین نجاست را از آن برطرف کرده یا نه، چنانچه موقع آب کشیدن متوجه برطرف کردن عین نجاست بوده، آن چیز پاک است ؛ و اگر متوجه برطرف کردن عین نجاست نبوده بنا بر احتیاط واجب باید دوباره آن را آب بکشد، مگر آن که احتمال بدهد که بعد از علم به نجاست متوجه بوده که باید عین را برطرف نماید.
- بول و غائط انسان و هرحیوان حرام گوشتی که خون جهنده دارد ( یعنی اگر رگ آن را ببرند ، خون از آن جستن می کند ) نجس است . و بنا بر احتیاط از بول و غائط حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد در صورتی که عُسر و حرج لازم نمی آید اجتناب نمایند . ولی فضله حیوانات کوچک مثل پشه و مگس که گوشت ندارند پاک است .
- اگر در زمانی که نزدیکی با زن حرام است ( مثلاً در روزه ماه رمضان یا در حال حیض ) با زن خود نزدیکی کند ، در صورتی که عرق او خشک نشده و اگر وظیفه اش تیمم باشد تیمم نکرده ، بنا بر احتیاط واجب باید از عرق خود ، در حال نماز ، اجتناب نماید . و اگر تیمم کرده ، بنا بر اظهر اجتناب از عرقی که بعد از تیمم فوق حاصل شده ، حتی اگر خشک نشده باشد ، لازم نیست .
- بخار و دود و شعله ای که از چیز نجس یا متنجس بر می خیزد پاک است ولی اگر بخار به صورت عرق و مایع درآید، چه از نجس باشد و چه از متنجّس، نجس است؛ و نیز بنا بر احتیاط واجب باید از ذرّات چربی و روغنی که از دود نجس و متنجس حاصل می شود و بر سطوح مجاور آن می نشیند اجتناب شود.
- بول و غائط حیوانی که به خوردن نجاست انسان عادت کرده نجس است ( چنانچه در مسأله 90 گفته شد ) . و اگر بخواهند پاک شود ، باید آن حیوان را استبراء کنند یعنی تا مدتی که بعد از آن مدت ، دیگر به آن نجاستخوار نگویند ، نگذارند نجاست بخورد و غذای پاک به آن بدهند . و بنا بر احتیاط واجب باید شتر نجاستخوار را چهل روز و گاو را بیست روز و گوسفند را ده روز و مرغابی را هفت یا پنج روز و مرغ خانگی را سه روز از خوردن نجاست جلوگیری کنند و غذای پاک به آنها بدهند .
- نجاست هرچیز از سه راه ثابت می شود : 1 آنکه خود انسان یقین یا ظن اطمینان آور پیدا کند که چیزی نجس است، و گرنه لازم نیست از آن اجتناب نماید. بنا بر این در قهوه خانه و مهمانخانه هایی که مردمان بی مبالات و کسانی که پاکی و نجسی را مراعات نمی کنند در آنها غذا می خورند، اگر انسان یقین نداشته باشد غذایی را که برای او آورده اند نجس است، غذا خوردن اشکال ندارد. 2 کسی که چیزی در اختیار اوست بگوید آن چیز نجس است و از گفته او اطمینان حاصل گردد، مثلاً همسر یا خدمتکار بگوید ظرف یا چیز دیگری که در اختیار اوست نجس می باشد. 3 آن که دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است، و همچنین اگر یک نفر عادل هم بگوید چیزی نجس است بنابر احتیاط واجب باید از آن اجتناب کرد.
- آب قلیلی که برای بر طرف کردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد، نجس است. و بنابر احتیاط واجب باید از آب قلیلی هم که بعد از برطرف شدن عین نجاست، برای آب کشیدن چیز نجس روی آن میریزند و از آن جدا می‌شود اجتناب کنند. ولی آبی که با آن مخرج غائط را میشویند با پنج شرط پاک است: 1 بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد؛ 2 نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد؛ 3 نجاست دیگری مثل خون یا بول با غائط بیرون نیامده باشد؛ 4 ذرههای غائط در آب پیدا نباشد؛ 5 بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد. آب جاری
- اگر نمیشود روی زخم را باز کرد، ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته پاک است و رسانیدن آب به زخم ممکن است و ضرر هم ندارد، باید آب را به روی زخم برساند، بهطوریکه شسته شود؛ و اگر زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس است، چنانچه آب کشیدن آن و رساندن آب بر روی زخم بهطوریکه شسته شود ممکن باشد، باید آن را آب بکشد و موقع وضو آب را به زخم برساند، بهطوریکه گذشت؛ و در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد، یا آنکه رساندن آب به روی زخم ممکن نیست، یا زخم نجس است و نمیشود آن را آب کشید، باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاک است روی آن را مسح کند، و اگر جبیره نجس است یا نمیشود روی آن را دست تر کشید، مثلاً دوایی است که به دست میچسبد، پارچه پاکی را بهطوریکه جزو جبیره حساب شود، روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد، بهطوریکه شسته و مسح شود بنابر احوط، و اگر این هم ممکن نیست احتیاط واجب آن است که وضو بگیرد با شستن یا مسح کردن اطراف زخم، و تیمم هم بنماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] خوردن و آشامیدن چیز نجس و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال حرام است. ولی خوراندن غذاهایی که نجس شده است به طفل حرام نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] خوردن و آشامیدن نجس و چیز متنجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال در صورتی که ضرر داشته باشد ، حرام می باشد ، بلکه اگر ضرر هم نداشته باشد باید از ان خودداری کنند ، ولی خوراندن غذاهائی که نجس شده است به طفل ، حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خوردن و آشامیدن عین نجس مثل مردار و شراب و خورانیدن آن حتی به اطفال، حرام است. بلکه باید طفل را از خوردن آن منع نمایند، و خوردن و آشامیدن چیزی که نجس شده و خورانیدن آن به اشخاص بالغ و هم چنین خورانیدن متنجسی که ضرر دارد به اطفال، حرام است. و با عدم ضرر هم، احتیاط مستحب ترک خورانیدن به اطفال است.
- [آیت الله اردبیلی] خوردن و آشامیدن چیز نجس، حرام است؛ و نیز خوراندن عین نجس به اطفال در صورتی که ضرر داشته باشد حرام میباشد، بلکه اگر ضرر نیز نداشته باشد، نباید به آنان خورانده شود؛ ولی غذاهایی را که نجس شدهاند، در صورتی که به واسطه سرایت نجاست از دست خود طفل نجس شده باشند، میتوان به طفل خوراند، وگرنه بنابر احتیاط نباید به او بخورانند.
- [آیت الله مظاهری] خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و خورانیدن عین نجس به اطفال یا دیوانهها اگر ضرر داشته باشد مانند مسکرات نیز جایز نیست ولی خورانیدن غذاهایی که نجس شده به آنها اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اول: خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و خورانیدن عین نجس، مانند مسکرات به اطفال نیز حرام می باشد و بنابر احتیاط واجب باید از خورانیدن غذایی که نجس شده به اطفال نیز خودداری کرد، اما آنچه بر اثر نجس بودن دست خود آنها نجس می شود، اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال حرام می باشد، ولی اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد جلوگیری از او لازم نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] خوردن وآشامیدن چیز نجس حرام است و همچنین است بنابر احتیاط واجب خورانیدن آن به دیگری واما خورانیدن آن به اطفال جائز است اگرچه بنابر احتیاط مستحب ترک آن است و اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد، لازم نیست از او جلوگیری کنند.
- [آیت الله بروجردی] خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و همچنین است خورانیدن آن به دیگری حتی به اطفال، ولی اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد، لازم نیست از او جلوگیری کنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خوردن و آشامیدن چیز نجس یا متنجّس حرام است و همچنین خوراندن آن به دیگری در صورتی که ضرر داشته باشد و نیز خوراندن چیز مست کننده و چیزی که حیوانی مانند موش در آن مرده باشد، اگر چه ضرر نداشته باشد؛ بلکه بنا بر احتیاط واجب باید از خوراندن سایر اشیاء نجس یا متنجّس نیز خودداری کرد خوراندن چیز مضر و چیز مستکننده به طفل یا دیوانه نیز حرام است و اگر طفل یا دیوانه خودش به خوردن آن اقدام کند، بر ولیّ او لازم است از آن جلوگیری کند و در غیر این دو صورت، ظاهراً خوراندن چیز نجس جایز است و جلوگیری از آن بر ولیّ لازم نیست.