تکبیر
تکبیر، در لغت به معنای بزرگ شمردن، بزرگ داشتن خداوند، به بزرگی یادکردن و اللّه اکبر گفتن است و تنها یک بار در قرآن ذکر شده است.
باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند، که نماز از صورت خود خارج نشود. و اگر مأموم عمداً یا سهواً در غیر تکبیر اول از امام جلو افتاد، مستحب است همان تکبیر را با امام اعاده کند.
عنوان مسئله:
باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند، که نماز از صورت خود خارج نشود. و اگر مأموم عمداً یا سهواً در غیر تکبیر اول از امام جلو افتاد، مستحب است همان تکبیر را با امام اعاده کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر مأموم سهوا زودتر از امام سر از رکوع یا سجود بردارد در حالت های زیر چه وظایفی دارد؟
- اگر مأموم در نماز جماعت، نماز قضای یقینی و امام جماعت نماز احتیاطی بخواند؛ آیا نماز مأموم صحیح است؟
- در نماز جماعت، مأموم به علت تبعیّت، رکنی مثلاً رکوع را زیاد کرده است پس از نماز متوجّه می شود که نماز امام باطل بوده است، آیا نماز مأموم صحیح است یا باید اعاده کند؟
- آیا نماز خواندن پشت سر امام جماعتی که شغل قضاوت دارد، ولی مجتهد نیست، صحیح است؟
- اگر زن در جلوترین قسمت اطاق مشغول نماز خواندن باشد، به طوری که جلوتر از او نتوان رفت، آیا مرد می تواند پشت سر او نماز بخواند؟ اگر وقت تنگ باشد چه طور؟
- اگر امام جماعت سهوا بعد از تکبیرة الاحرام به رکوع رود، وظیفه ی مأموم چیست؟ اگر امام در رکوع به مسأله پی ببرد، او چه تکلیفی دارد؟ آیا با انجام دادن تکلیفش، نماز جماعت به قوّت خود باقی است؟
- مسجدی، متولّی شرعی دارد که تمام اختیارات مسجد حتی تعیین امام جماعت، به عهده او است اگر کسی بدون اجازه ی متولی، نماز جماعت بخواند، حکم نماز امام و مأموم چگونه است؟
- اگر کسی نمازش را در حالی که امام یا مأموم است بخواند و یقین به صحت این نماز داشته باشد، آیا جایز است دوباره آن را به عنوان امام یا مأموم بخواند؟ اگر جایز باشد آیا این عمل، مستحبی است یا نه؟
- اگر کسی پیدا نشود که نماز میّت را به عربی بخواند، آیا می توان نماز را به فارسی یا زبان دیگری به جای آورد؟ و آیا در چنین مواردی پنج تکبیر کفایت می کند؟
- آیا پشت سر امام جماعتی که از طرف سازمان تبلیغات اسلامی یا سازمان امور مساجد فرستاده می شوند، می توان نماز خواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] اگر مأموم سهواً یا بهخاطر ندانستن مسأله در رکعت اول و دوم حمد و سوره را بخواند، آیا نمازش صحیح است یا باید اعاده و قضا نماید؟
- [آیت الله نوری همدانی] در نماز جلوی امام جماعت بلندگو را میگذارند تا با صدای او با شنیدن تکبیر به رکوع و سجده بروند امام جماعت هم با قصد ذکر تکبیرها را میگوید، این جور نماز جماعت صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] در نماز جماعت وقتی امام تکبیرات مستحبی را می گفت مأموم اشتباهاً تکبیر واجب را گفت وظیفه چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر امام سهواً کلمه یا آیه ای را در نماز یا غلط خواند و یا اصلاً نخواند حکم نماز امام و مأموم چیست؟ (با فرض اینکه مأموم نمی تواند به امام بفهماند).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مأموم سهواً یا به گمان اینکه امام وارد نماز شده، تکبیرة الإحرام را گفته است وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در بین نماز جماعت بین امام و مأموم فاصله افتاد مثلاً پرده ای حایل شد و مأموم بلافاصله حایل را برطرف کرد حکم نمازش چیست؟ آیا باعث فرادا شدن نمازش می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] امام جماعت در رکعت سوم و مأموم رکعت دوم نماز است. در صورتیکه مأموم بخواهد سوره حمد را تا آخر بخواند امام سر از رکوع برمیدارد و وارد سجده می‌شود. در این حال آیا مأموم میتواند سوره حمد را رها نموده و همراه امام رکوع را بهجا آورد؟ یا اینکه باید سوره حمد را تا آخر بخواند و اگر به رکوع امام نرسید، بعد از حمد سوره را نیز بخواند و نمازش را فرادا نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] در صورتیکه در نماز جماعت، امام به قنوت (که مستحب است) برود و مأموم سهواً به رکوع رفته و به دلیل اصل تبعیت، مجدداً به همان قنوت ملحق شود، حکم چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] در صورت شک در عدالت امام جمعه و یا خدای نکرده یقین به عدم آن، آیا اعاده نمازهایی که پشت سر او خوانده ایم، واجب است؟
- [آیت الله نوری همدانی] نماز خواندن پشت سر امام جماعتی که مأمورم او را به عدالت قبول ندارد ولی از روی مصالح پشت سر او نماز میخواند چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مأموم یک مرد باشد، مستحب است طرف راست امام بایستد، و اگر یک زن باشد، مستحب است پشت سر امام بایستد، و اگر یک مرد و یک زن، یا یک مرد و چند زن باشند، مستحب است مرد طرف راست امام و بقیه پشت سر امام بایستند، واگر چند مرد یا چند زن باشند، مستحب است پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چند زن باشند، مستحب است مردها پشت سر امام و زنها پشت مردها بایستند.
- مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهای بین نماز، دستها را تا مقابل گوشها یا مقابل صورت یا گونهها یا مقابل پایین گردن، بالا ببرد. و نباید دستها را از مقابل گوشها و سر بالاتر ببرد؛ و مستحب است در نماز جماعت امام تکبیر را بلند و مأموم آهسته بگوید.
- اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح، مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگرچه کلمات را تشخیص ندهد، باید بنابر احتیاط حمد و سوره را نخواند، و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.
- چند چیز در نماز میّت مستحب است: 1 کسی که نماز میّت میخواند با وضو یا غسل یا تیمّم باشد، و احتیاط مستحب آن است که در صورتی تیمّم کند که وضو و غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میّت نرسد 2 اگر میّت مرد است، امام جماعت یا کسی که فُرادی بر او نماز میخواند، مقابل وسط قامت یا سینه او بایستد؛ و اگر میّت زن است مقابل سینه یا سر او بایستد. 3 پابرهنه نماز بخواند. 4 در هر تکبیر دستها را بلند کند، بنابر اظهر. 5 فاصله او با میّت بهقدری کم باشد، که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. 6 نماز میّت را به جماعت بخواند. 7 امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند و کسانی که با او نماز میخوانند،آهسته بخوانند. 8 در جماعت اگرچه مأموم یک نفر باشد، پشت سر امام بایستد. 9 نمازگزار به میّت و مؤمنین زیاد دعا کند. 10 پیش از نماز سه مرتبه بگوید: (اَلصَّلاة). 11 نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میّت بیشتر به آنجا میروند. 12 زن حائض اگر نماز میّت را به جماعت میخواند، در صفی تنها بایستد.
- مکروه است مأموم ذکرهای نماز را طوری بگوید که امام بشنود.
- اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر سر بردارد به مقداری از قرائت امام میرسد، باید سر بردارد و با امام به رکوع رود و نمازش صحیح است.
- اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر برگردد به چیزی از قرائت امام نمیرسد، باید سر بردارد و با امام نماز را تمام کند و نمازش صحیح است و اگر سر برندارد تا امام برسد باز هم نمازش صحیح است.
- مأموم نباید بنابر اظهر جلوتر از امام بایستد و اظهر این است که می تواند مساوی امام بایستد، ولی احتیاط در این است که مساوی هم نایستد بلکه از امام عقب تر باشد، و افضل آن است که اگر مأموم یک نفر است در طرف راست امام بایستد و اگر بیشتر هستند پشت سر او قرار بگیرند.
- در نماز جماعت باید بین مأموم و امام پرده و مانند آن، که پشت آن دیده نمی شود، فاصله نباشد، و همچنین است بین انسان و مأموم دیگری که انسان به واسطه او به امام متصل شده است، ولی اگر امام مرد و مأموم زن باشد، چنانچه بین آن زن و امام، یا بین آن زن و مأموم دیگری که مرد است و زن به واسطه او به امام متصل شده است، پرده و مانند آن باشد اشکال ندارد.
- اگر بعد از شروع نماز، بین مأموم و امام، یا بین مأموم و کسی که مأموم به واسطه او متصل به امام است، پرده یا چیز دیگری که پشت آن را نمی توان دید فاصله شود، نماز فُرادی می شود و صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خود خارج نشود .
- [امام خمینی] باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خود خارج نشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خود خارج نشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خود خارج نشود
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند؛ که نماز از صورت خود خارج نشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند، که نماز از صورت خود خارج نشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خود خارج نشود.
- [آیت الله بروجردی] باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خود خارج نشود.
- [آیت الله نوری همدانی] باید تکبیرها و دعاها را بطوری پشت سر هم بخواند ، که نماز از صورت خود خارج نشود .
- [آیت الله علوی گرگانی] باید تکبیرها ودعاها را طوری پشت سر هم بخواند، که نماز از صورت خود خارج نشود.