نماز صبح
نماز صبح از نمازهای یومیه که دو رکعت است و بین طلوع فجر و طلوع آفتاب خوانده می‌شود.
اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح، مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگرچه کلمات را تشخیص ندهد، باید بنابر احتیاط حمد و سوره را نخواند، و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.
عنوان مسئله:
اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح، مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگرچه کلمات را تشخیص ندهد، باید بنابر احتیاط حمد و سوره را نخواند، و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا کسی می تواند به خاطر شرم و حیا و یا ترس از ریا، حمد و سوره ی نمازهای صبح و مغرب و عشا را آهسته بخواند؟
- آیا در نماز صبح و مغرب و عشا، به غیر از حمد و سوره، بقیّه ی ذکرهای نماز را می توان آهسته خواند؟
- آیا زنان می تواند حمد و سوره ی نمازهای صبح و مغرب و عشا را بلند بخوانند؟
- اگر کسی قصد داشته باشد در نماز مغرب یا عشا به جای تسبیحات اربعه سوره ی حمد را بخواند، تکلیفش در بلند خواندن یا آهسته خواندن سوره حمد چیست؟
- آیا در نماز ظهری که امام حمد را آهسته می خواند، گفتن "الحمد للّه ربّ العالمین" پس از تمام شدن حمد، توسط مأموم مستحب است؟ با توجه به این که مأموم زمانی متوجه پایان یافتن حمد می شود که امام مشغول خواندن سوره شده است؟
- کسی که به رکعت سوم یا چهارم جماعت می رسد، آیا حمد و سوره نمازهای جهریّه را بلند بخواند یا آهسته؟
- اگر مأموم در رکوع یکی از رکعت ها اقتدا کند و همراه امام جماعت بعد از دو سجده بلند شود و نداند که اکنون رکعت دوم یا چهارم امام است، تکلیف او از حیث خواندن حمد و سوره چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جماعت در رکعت سوم یا چهارم نماز عشا باشد و مأموم در رکعت دوم، آیا بلند قرائت کردن حمد و سوره بر مأموم واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] در رکعت دوّم مأموم که رکعت سوم امام است مأموم بسم الله الرحمن الرحیم و حمد و سوره را بلند بخواند یا آهسته؟(در نمازهایی که بلند خوانده می شود)
- [آیت الله خامنه ای] آیا بانوان می توانند، حمد و سوره نمازهای صبح و مغرب و عشا را بلند بخوانند؟
- [سایر] سلام وقت بخیر. _ حکم خواندن فقط سوره حمد در رکعت سوم و چهارم نماز (فرادی) چیست؟ _ ایا در نماز مغرب دو تشهد در رکعت های دوم و سوم وجود دارد؟ _ ایا حتما باید در نماز صبح و مغرب عشا حمد و سوره بلند خوانده شود یا شنیدن صدای خود کافیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در نماز جماعت، مستحب است بعد از تمام شدن حمد امام، مأموم بگوید (الحمدلله رب العالمین) سؤال این است که آیا در نماز ظهر و عصر که امام حمد را آهسته می خواند، این استحباب وجود دارد؟ و حال این که مأموم وقتی متوجه تمام شدن حمد امام می شود که مشغول سوره شده است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخص بخواهد علاوه بر هفده رکعت نماز واجب روزانه، هفده رکعت نماز قضاء احتیاطی هم بخواند، آیا قرائت دو رکعت اول و دوم نمازهای صبح و مغرب و عشا را باید بلند بخواند یا آهسته؟
- [آیت الله خامنه ای] در نمازهایی که حمد و سوره در آنها باید بلند خوانده شود اگر در نماز جماعت در رکعت آخر به امام ملحق شویم آیا پس از ایستادن برای رکعت دوم باید حمد و سوره را بلند بخوانیم؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا جایز است که مأموم، به همراه امام جماعت حمد و سوره خود را در رکعت اول و دوم نماز بخواند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مأموم سهواً یا بهخاطر ندانستن مسأله در رکعت اول و دوم حمد و سوره را بخواند، آیا نمازش صحیح است یا باید اعاده و قضا نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] امام جماعت در رکعت سوم و مأموم رکعت دوم نماز است. در صورتیکه مأموم بخواهد سوره حمد را تا آخر بخواند امام سر از رکوع برمیدارد و وارد سجده می‌شود. در این حال آیا مأموم میتواند سوره حمد را رها نموده و همراه امام رکوع را بهجا آورد؟ یا اینکه باید سوره حمد را تا آخر بخواند و اگر به رکوع امام نرسید، بعد از حمد سوره را نیز بخواند و نمازش را فرادا نماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مأموم بعضی از کلمات حمد و سوره امام را بشنود، باید بنابر احتیاط همانقدر از حمد و سوره را نخواند.
- زن میتواند حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند یا آهسته بخواند، ولی اگر نامحرم صدایش را بشنود باید آهسته بخواند، در صورتی که شنیدن صدای او حرام باشد، مثلاً ترس فتنه و لذت بردن در بین باشد؛ بنابر اظهر.
- بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند، مگر در ظهر جمعه که مستحب است دو رکعت اوّل را بلند بخوانند.
- مأموم باید غیر از حمد و سوره، همه چیز نماز را خودش بخواند، ولی اگر رکعت اول یا دوم او رکعت سوم یا چهارم امام باشد، باید حمد و سوره خود را بخواند.
- در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه مستحب است در رکعت اول بعد از حمد، سوره جمعه و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره منافقین بخواند بلکه احتیاط مستحب در این است که بدون عذر اینها را ترک نکند؛ و اگر مشغول یکی از اینها شود، بنابر احتیاط واجب نمیتواند آن را رها کند و سوره دیگر بخواند.
- اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند، بنابر احتیاط واجب باید (بسم اللّه) آن را هم آهسته بگوید.
- اگر به خیال این که امام در رکعت اول یا دوم است حمد و سوره نخواند و بعد از رکوع بفهمد که در رکعت سوم یا چهارم بوده، نمازش صحیح است، ولی اگر پیش از رکوع بفهمد، باید حمد و سوره را بخواند و اگر وقت ندارد، فقط حمد را بخواند و بعد خود را به امام برساند.
- اگر در رکعت دوم اقتدا کند، مستحب است قنوت و تشهد را با امام بخواند و احتیاط مستحب آن است که موقع خواندن تشهد، به حال تَجافی بنشیند،یعنی انگشتان دست و سینه پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند کند، و باید بعد از تشهد، با امام برخیزد و حمد و سوره را بخواند، و اگر برای سوره وقت ندارد، حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند، و چنانچه طوری است که اگر بخواهد حمد را بخواند و یا تمام کند به رکوع امام نمی رسد اظهر تمام کردن حمد است اگر چه احتیاط در قصد فُرادی است.
- مأموم در نماز با مخالفین (غیر شیعه) واجب است به وظیفه منفرد عمل کند؛ و اگر لازم است تقیه کند، حمد و سوره و لااقل حمد را بهصورت آهسته بخواند، ولی در غیر این صورت نماز را اعاده نماید.
- اگر در رکعت سوم یا چهارم در حالی که امام ایستاده و هنوز تکبیر رکوع را نگفته اقتدا کند، بنابر احوط باید حمد و سوره را بخواند و اگر برای سوره وقت ندارد، باید حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند، و چنانچه طوری است که اگر حمد بخواند یا حمد را بخواهد تمام کند به رکوع نخواهد رسید احتیاط در این است که قصد فرادی کند و حمد را تمام کرده و بقیه نماز را هم خودش بخواند، ولی اگر مأموم در رکعت دوم خود چنانچه طوری است که اگر بخواهد حمد را تمام کند به رکوع امام نمی رسد، نمی تواند حمد را رها کرده و همراه امام به رکوع برود، بلکه باید حمد را تمام کند و خود را در سجده به امام برساند، گرچه احوط در این صورت قصد فرادی است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگرچه کلمات را تشخیص ندهد، باید حمد و سوره را نخواند و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ماموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود؛ اگرچه کلمات را تشخیص ندهد؛ باید حمد و سوره را نخواند و اگر صدای امام را نشنود مستحب است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهوا بلند بخواند اشکال ندارد.
- [امام خمینی] اگر ماموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود اگر چه کلمات را تشخیص ندهد، باید حمد و سوره را نخواند و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره بخواند ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهوا بلند بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگر چه کلمات را تشخیص ندهد، باید حمد و سوره را نخواند و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند، اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مأموم در رکعت اوّل و دوّم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگرچه کلمات را تشخیص ندهد، نباید حمد و سوره را بخواند و اگر صدای امام را نشنود، مستحبّ است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] اگر مأموم در رکعت اوّل و دوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سورهی امام را بشنود، اگر چه کلمات را تشخیص ندهد، باید حمد و سوره را نخواند و اگر صدای امام را نشنود مستحب است حمد و سوره را بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد وسوره امام را بشنود ، اگر چه کلمات را تشخیص ندهد ، باید حمد و سوره را نخواند ، و اگر صدای امام را نشنود مستحب است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند ، و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ماموم در رکعت اول ودوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سورة امام را بشنود ، اگر چه کلمات را تشخیص ندهد ، باید حمد وسوره را نخواند و اگر صدای امام را نشنود مستحب است حمد وسوره بخواند ولی باید آهسته بخواند وچنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر ماموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشاء صدای حمد و سوره امام را بشنود اگر چه کلمات را تشخیص ندهد باید حمد و سوره را نخواند و اگر صدای امام را نشنود مستحب است حمد و سوره را بخواند ولی قصد جزییت نماز نکند و باید اهسته بخواند و چنانچه سهوا بلند بخواند اشکال ندارد
- [آیت الله مظاهری] اگر مأموم در رکعت اوّل و دوّم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، گرچه کلمات را تشخیص ندهد، نباید حمد و سوره را بخواند، و اگر صدای امام را نشنود مستحب است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.