قبول
قبول این است که مشتری بگوید: «قبلت» یا «اشتریت» یا «ابتعت» و نظیر آنها، [۱] [۲]که مقابل ایجاب است.
اگر جنسی را که فروشنده می‌دهد، پست‌تر از جنسی باشد که قرارداد کرده، مشتری می‌تواند قبول نکند.
عنوان مسئله:
اگر جنسی را که فروشنده می‌دهد، پست‌تر از جنسی باشد که قرارداد کرده، مشتری می‌تواند قبول نکند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا مشتری می تواند بعد از پایان مهلت خیار و قبل از قبض، جنس مورد معامله را به فرد دیگری بفروشد و آیا فروشنده می تواند قبول اقاله را مشروط به کسر درصدی از پول کند؟
- اگر اداره یا سازمان دولتی از طریق مزایده یا مذاکره قصد فروش مالی از اموال خود را داشته باشد و پس از شرکت خریداران مختلف، شرایط فروش مال خود را به مشتری معیّنی اعلام و آن مشتری با پذیرفتن کامل آن شرایط مقداری از وجه معامله را نقدا پرداخت نموده و بقیّه ی ثمن را نیز چک داده و فروشنده هم آن ها را در مجلس دریافت می نماید و رسید تسلیم مشتری می کند، اگرچه چک را نقد نکند، آیا این عمل به منزله ی ایجاب و قبول و انجام معامله است؟
- اگر فروشنده به هر نحوی سر خریدار را کلاه بگذارد و برای جبران خسارت یا اشتباه خود خریدار را پیدا نکند، تکلیف فروشنده چیست؟
- اگر در معامله ای فروشنده بعد از دریافت وجه نتواند کالای مورد معامله را به مشتری تحویل دهد و بخواهد از معامله منصرف شود، آیا انصراف او بدون رضایت مشتری جایز است؟ در صورتی که وجه را دریافت نکرده و در تاریخ مقرر نتواند کالا را به مشتری تحویل دهد، چه وجهی دارد؟
- اگر فردی پس از خرید جنسی متوجه اختلاف زیاد قیمت آن جنس در بازار شود، آیا می تواند تفاوت قیمت را از فروشنده مطالبه نماید؟
- در معامله ی نقد و نسیه قرارداد کرده اند که اگر مشتری در موعد مقرر بقیه ی پول را پرداخت نکرد، دیگر حقی در مبیع نداشته باشد، آیا این شرط صحیح و نافذ است؟
- فردی منزلی را به قیمت معیّنی فروخته است و فروشنده، مقداری از ثمن را گرفته و مشتری قرار گذاشته بقیه را هنگام تحویل منزل بدهد. آیا این معامله، بیع سلف است؟
- شخصی جنسی را فروخته است و به صورت مجزّا نگهداری می کند و خریدار برای بردن آن مراجعه نکرده است، فروشنده در مورد این کالا چه وظیفه ای دارد؟
- خانه ای مدّتی قبل از شخصی خریداری شده بود و مبلغی برای خرید این خانه مانده است، بعد از عقد قرارداد شخص بنگاهی این مقدار مانده ی پول را بابت خمس قبول می کند و معامله تمام می شود و سند خانه هم طبق قرارداد به نام حقیر می شود. امّا بعد از مدّت چند ماهی که گذشت این شخص قبول کننده، از عمل خود پشیمان می شود. آیا پشیمانی این شخص لازم می کند مبلغی را که قبول کرده بود بابت خمس به او برگردانده شود یا نه؟
- آیا می توان اجناس کهنه را رنگ کرد، به گونه ای که ظاهر و باطن آن با جنس نو تفاوتی نکند و آن را به جای جنس نو به مشتری فروخت؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] مشتری جنسی را ده سال پیش خرید، و تاکنون نتوانسته پول آن را پرداخت کند آیا فروشنده می تواند مبلغ بیشتری از مشتری بگیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر خریدار و فروشنده در ضمن تنظیم قرارداد بیع ملتزم شوند که حق عدول از معامله را نداشته باشند و در صورتی که مشتری بعد از امضای قرارداد از انجام معامله منصرف شود، حق مطالبه بیعانه ای را که به فروشنده داده است ندارد و همچنین اگر فروشنده بعد از امضای قرارداد منصرف شود، باید علاوه بر برگرداندن بیعانه مذکور، مبلغ معیّنی را هم به عنوان ضرر و خسارت به مشتری بپردازد، آیا شرط خیار یا اقاله توسط آنان به صورت مذکور صحیح است؟و آیا مالی که از این طریق بدست می آید برای آنان حلال است؟
- [آیت الله اردبیلی] عقد بیعی بین فروشنده و خریدار با شرایط معینی که مشتری به آنها ملتزم شده محقق شده است و مشتری قسمت نقدی ثمن را پرداخت نموده اما به شروط غیر نقدی معامله پایبند نبوده است. آیا با این وضعیت فروشنده شرعاً حق فسخ قرارداد را دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] عقد بیعی بین فروشنده و خریدار با شرایط معینی که مشتری به آنها ملتزم شده محقق شده است و مشتری قسمت نقدی ثمن را پرداخت نموده اما به شروط غیر نقدی معامله پایبند نبوده است. آیا با این وضعیت فروشنده شرعاً حق فسخ قرارداد را دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مشتری قبل از اتمام قرارداد (قرارداد بیع شرط) حق دارد نصف ثمن یا کلّ ثمن را طلب کند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر فروشنده ای بدون درخواست مشتری، کالایی را برای او بفرستد و در بین راه تلف شود; آیا این خسارت به عهده ی فروشنده است یا مشتری؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی جنسی را به دیگری به قیمت معین بفروشد و از فروشنده تعدادی از آن را دریافت کند و بعد از فروشنده از تحویل مابقی بازماند آیا خریدار می‌تواند آن مقدار جنسی را که هنوز از فروشنده دریافت نکرده به قیمت اضافهتری به او بفروشد و به این صورت حساب خود را تسویه کند؟
- [سایر] آیا مرابحه وکالتی به شکل ذیل، صحیح است؟ اگر مشتری به فروشنده مراجعه کند، و از وی کالایی را بخواهد؛ آنگاه فروشنده پولی را به مشتری بدهد و به وی وکالت دهد که از طرف خودش فروشنده کالایی را خریداری کند؛سپس فروشنده، همان کالا را با اضافه کردن سودی بر قیمت خریداری شده توسط مشتری، به وی بفروشد؟
- [آیت الله سبحانی] فردی منزل خود را فروخته و شرط کرده است اگر در مدت معیّن پول منزل را پرداخت نکند حق فسخ برای فروشنده است و در این مدت مشتری منزل را رنگ کاری کرده است ولی می توانسته پول منزل را به فروشنده بدهد و فروشده معامله را فسخ کرده است آیا مشتری حق دریافت هزینه هایی که انجام داده را دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا برنده شدن به خودی خود می‌تواند قبول محسوب شود یا علاوه بر اعلام برنده مناقصه یا مزایده، مناقصه یا مزایده گذار به قرارداد بیع جدید نیاز دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در معامله سلف اگر فروشنده جنسی را که قرارداد کرده بدهد، مشتری باید قبول کند، و نیز اگر بهتر از آنچه قرار گذاشته بدهد، یعنی همان اوصاف را با زیادتی کمال دارا باشد، مشتری باید قبول نماید، مگر اینکه در معامله مشخص کرده باشند که بهتر یا بدتر تحویل داده نشود که اگر طبق قرارداد نباشد، لازم نیست قبول کند.
- اگر فروشنده به جای جنسی که قرارداد کرده، جنس دیگری بدهد، در صورتی که مشتری راضی شود اشکال ندارد.
- در خرید و فروش لازم نیست صیغه عربی بخوانند، مثلاً اگر فروشنده به فارسی بگوید: این مال را در عوض این پول فروختم، و مشتری بگوید: قبول کردم، معامله صحیح است. و بنابر اظهر لازم نیست ایجاب بر قبول مقدم باشد (مقصود از ایجاب، کلام فروشنده و مقصود از قبول، کلام خریدار است). و احتیاط مستحب آن است که به هر زبانی معامله میکنند، صحیح گفته شود و کاملاً بیانگر مقصود طرفین باشد.
- معامله سلف آن است که مشتری پول را بدهد که بعد از مدتی جنس را تحویل بگیرد، و اگر بگوید این پول را میدهم که مثلاً بعد از شش ماه فلان جنس را بگیرم و فروشنده بگوید قبول کردم، یا فروشنده پول را بگیرد و بگوید فلان جنس را فروختم که بعد از شش ماه تحویل بدهم، معامله صحیح است.
- اگر شخصی مال غصبی را از غاصب بخرد و مالک، آن معامله را اجازه ندهد، مشتری هم مثل غاصب ضامن آن مال و منافع آن است، و مالک می تواند عوض آن مال و منافع آن را، حتی منفعتهایی را که در دست مشتری یا غاصب اول پیدا شده و نزد مشتری باقی مانده از هر کدام که خواست بگیرد، پس اگر آنها را از مشتری گرفت، در صورتی که مشتری از غصب اطلاع داشته و مال در دست او تلف شده، نمی تواند آنچه را داده از غاصب بگیرد، و اگر صاحب مال از غاصب گرفت، او می تواند آنچه را داده از مشتری که مال پیش او تلف شده بگیرد، امّا اگر مشتری جاهل به غصب بود و مالک از او گرفت ، مشتری پولی را که در معامله به فروشنده داده بود از او می گیرد ، حتی اگر آنچه به مالک داده بیشتر از آن پول بوده ، بنا بر اظهر زیادی را هم از فروشنده می گیرد.
- فروختن چیز پاکی که نجس شده و آب کشیدن آن ممکن است، اشکال ندارد، ولی اگر مشتری بخواهد آن چیز را بخورد، فروشنده باید نجس بودن آن را به او بگوید.
- کسی که فطره چند نفر را می‌دهد، لازم نیست همه را از یک جنس بدهد و اگر مثلاً فطره بعضی را گندم و فطره بعض دیگر را جو بدهد کافی است، و همچنین می‌تواند بعضی را جنس و بعضی دیگر را قیمت بدهد، خواه قیمت همان جنس یا قیمت جنس دیگر، ولی بنابر احتیاط واجب یک فطره را از دو جنس ندهد و اگر قیمت را می‌دهد قیمت دو جنس را مخلوط نکند.
- هرگاه بعد از خریدن جنس عیب آن را بفهمد، اگرچه فروشنده حاضر نباشد، می‌تواند معامله را بههم بزند.
- اگر چای اعلا را با چای پَست مخلوط کند و به اسم چای اعلا بفروشد، مشتری می‌تواند معامله را بههم بزند.
- اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای او کار کند، نمیشود او را به دیگری اجاره داد و اگر شرط نکند، چنانچه او را به چیزی که اجرت او قرار داده اجاره دهد، باید زیادتر نگیرد و اگر به چیز دیگری اجاره دهد، می‌تواند زیادتر بگیرد، و اگر خودش اجیر کسی شود و هنگام قرارداد شرط نکرده باشند که خود او شخصاً کار را انجام دهد، بنابر اظهر نمیتواند شخص دیگری را به مزد کمتر اجیر نماید، ولی اگر مقداری از آن کار را انجام داده باشد، می‌تواند در باقیمانده کار، دیگری را به مزد کمتری اجیر نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر جنسی را که فروشنده می‌دهد پست‌تر از جنسی باشد که قرارداد کرده، مشتری می‌تواند قبول نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر جنسی را که فروشنده می‌دهد پست‌تر از جنسی باشد که قرارداد کرده، مشتری می‌تواند قبول نکند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر جنسی را که فروشنده می‌دهد، پست‌تر از جنسی باشد که قرارداد کرده، مشتری می‌تواند قبول نکند.
- [آیت الله بروجردی] اگر جنسی را که فروشنده می‌دهد، پست‌تر از جنسی باشد که قرار داد کرده، مشتری می‌تواند قبول نکند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کالایی که فروشنده تحویل می‌دهد پست‌تر از کالایی باشد که قرارداد کرده، مشتری می‌تواند آن را قبول نکند.
- [آیت الله مظاهری] در معامله سلف اگر فروشنده جنسی را که قرارداد کرده، بدهد مشتری باید قبول کند، ولی اگر بهتر از آن یا پست‌تر از آن را بدهد مشتری می‌تواند قبول نکند.
- [آیت الله سیستانی] اگر جنسی را که فروشنده می‌دهد ، پست تر از جنسی باشد که قرار داد کرده ، مشتری می‌تواند قبول نکند .
- [آیت الله سبحانی] اگر جنسی را که فروشنده می دهد، پست تر از جنسی باشد که قرارداد کرده، مشتری می تواند قبول نکند.
- [امام خمینی] اگر جنسی را که فروشنده می دهد پست تر از جنسی باشد که قرارداد کرده،مشتری می تواند قبول نکند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر جنسی را که فروشنده می دهد پست تر از جنسی باشد که معامله کرده مشتری می تواند قبول نکند