دیوانه
دیوانگی: نوعی بیماری روانی، که فرد مبتلا به آن، قادر به کنترل اعمال خود نیست. از آن در بسیاری از بابها؛ اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام سخن گفتهاند.
اگر بچه نابالغ یا دیوانه چیزی را پیدا کند، ولیّ او باید وظایفی را که گفته شد، انجام دهد.
عنوان مسئله:
اگر بچه نابالغ یا دیوانه چیزی را پیدا کند، ولیّ او باید وظایفی را که گفته شد، انجام دهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا بچّه ی نابالغ می تواند برای روزه قضای دیگری اجیر شود؟
- اگر یکی از آیه های سجده دار توسط بچه نابالغ، خوانده شود آیا بر شنوندگان سجده واجب است؟
- مستحاضه قلیله برای نماز چه وظایفی را دارد؟
- آیا نذر بچه ممیّز بالغ یا نابالغ صحیح است؟ و در صورت صحت، اگر نذر او مالی باشد با فرض عدم استقلال و تمکن مالی او وظیفه چیست؟
- اگر مأموم سهوا زودتر از امام سر از رکوع یا سجود بردارد در حالت های زیر چه وظایفی دارد؟
- اطرافیان و نزدیکان فردی که در بستر مرگ افتاده است، نسبت به او چه وظایفی بر عهده دارند؟
- آیا کودک نابالغ، مُحْدِثْ به حدث اکبر می شود؟
- آیا می توان به کافر و یا کودک نابالغ غذایی که نجس شده داد؟
- لذت بردن از اعضا و جوارح دختران نابالغ چه حکمی دارد؟
- آیا می توان زکات را به کودک فقیر نابالغ داد یا حتما باید به سرپرست او داده شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر بچه یا دیوانهای برای انجام حجّ استحبابی به مکه برود و در حج، بچه نابالغ، بالغ شود و یا دیوانه، عاقل شود، آیا برای این که حجّ آنها مجزی از حَجّة الاسلام باشد، استطاعت شرط است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا بچه نابالغ می تواند برای گرفتن روزه اجیر شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا غذای نجس را میتوان به بچّه نابالغ داد؟
- [آیت الله مظاهری] پوشش دختر بچّه نابالغ که او را محرم میکنند در طواف و سعی چقدر باید باشد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا بچه نابالغ می تواند نماز و روزه نیابتی انجام دهد؟
- [سایر] آیا بر زن لازم است خود را در مقابل بچه نابالغ بپوشاند؟
- [آیت الله سبحانی] آیا وضوی بچه ی نابالغ صحیح است و می تواند به کلمات قرآن دست بزند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا واجب است هنگام داخل شدن به مکه مکرّمه، به بچه نابالغ لباس احرام پوشاند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا پولی که بچّه نابالغ از راه کسب جمعآوری میکند، مشمول خمس است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] غسل دادن بچه ای که از زنا متولّد شده و همچنین بچه ای که دیوانه است چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر دیوانه یا بچه نابالغ میت را مس کند بعد از آنکه دیوانه، عاقل شد و بچه بالغ گردید، باید غسل مس میت نماید.
- اگر پدر و مادر و جد و جده بچه نابالغ ، کافر باشند ، آن بچه هم نجس است ؛ و اگر یکی از اینها مسلمان باشد بچه نیز پاک است.
- امانتدار و امانتگذار، باید هر دو بالغ و عاقل باشند، پس اگر مالی را پیش بچه یا دیوانه امانت بگذارند، یا دیوانه و بچه مالی را پیش کسی امانت بگذارند، صحیح نیست.
- اگر از بچه یا دیوانه چیزی را بهطور امانت قبول کند، باید آن را به صاحبش بدهد و اگر آن چیز، مال خود بچه یا دیوانه است، باید به ولیّ او برساند و چنانچه مال تلف شود، باید عوض آن را بدهد، ولی اگر برای اینکه مال از بین نرود آن را از بچه گرفته، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی نکرده باشد، ضامن نیست.
- اگر دیوانه و بچّه، مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست، اما اگر ولیّ بچه مصلحت بداند که مال او را عاریه دهد و بچه آن مال را به دستور ولیّ به عاریهکننده برساند، اشکال ندارد.
- پدر و جد پدری میتوانند برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود، که در حال دیوانگی بالغ شده است، در صورتی که مصلحت باشد ازدواج کنند و بعد از آنکه آن طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید، نمیتواند آن را بههم بزند، حتی اگر طفل، پسر باشد بنابر اظهر.
- اگر بچه نابالغ چیزی را با اجازه پدر یا جد پدری خود بخرد یا بفروشد، در صورتی که بتواند معامله کند، بنابر اظهر صحیح است؛ ولی اگر نمیتواند انشای معامله نماید و یا قبلاً نمیتوانسته، ولی حالا شک داریم که میتواند انشای معامله کند یا نه، اگرچه با اجازه ولیّ باشد، معاملهاش صحیح نیست. * خرید و فروش و معامله طفل غیر ممیز، دیوانه، مست، غافل، بیهوش و کسی که از روی شوخی و بدون قصد جدی معامله میکند، باطل است.
- جلوگیری بچه و دیوانه از مس خط قرآن واجب نیست، ولی اگر مس نمودن آنان بیاحترامی به قرآن باشد، باید از آنان جلوگیری کنند.
- اگر از بچه یا دیوانه چیزی را غصب کند، باید آن را به ولیّ او بدهد و اگر از بین برود باید عوض آن را بدهد.
- اگر دیوانه عاقل شود، واجب نیست روزههای زمانی را که دیوانه بوده قضا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر دیوانه یا بچه نابالغ چیزی پیدا کند؛ ولی او می تواند اعلان نماید و پس از آن برای او تملک و یا از طرف صاحبش تصدق کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] دیوانه و بچه نابالغ نمی توانند مال خود را عاریه دهند اما اگر ولی اجازه دهد و این کار به نفع آنها باشد مانعی ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر دیوانه یا بچّه نابالغی، میت را مس کند بعد از آن که آن دیوانه عاقل یا بچّه بالغ شد باید غسل مس میت نماید و اگر بچه نابالغ در حالی که ممیز است در حالی که ممیز است غسل کند غسلش صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر از بچه نابالغ یا دیوانه یا سفیه چیزی را که مال او است غصب کند، باید آن را به ولیّ او بدهد و اگر آن را به ولیّ ندهد یا به دست آن بچه یا دیوانه یا سفیه بدهد و از بین برود، ضامن است.
- [آیت الله سیستانی] اگر دیوانه ، یا بچه نابالغ چیزی را پیدا کند که نشانهدار باشد و قیمت آن به مقدار یک درهم برسد ، ولیّ او میتواند اعلان نماید بلکه واجب است که اعلان نماید اگر آن چیز را از بچه یا دیوانه گرفته باشد و اگر یک سال اعلان کرد و صاحب مال پیدا نشد باید به آنچه در مسأله (2538) گفته شد عمل نماید .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر دیوانه یا بچه نابالغ چیزی پیدا کند، ولیّ او باید اعلان نماید. و پس از آن برای او تملّک و یا از طرف صاحبش صدقه بدهد امّا اگر برای صغیر مصلحت دارد بهتر است تملّک نماید.
- [آیت الله مظاهری] سفیه و بچّه نابالغ و دیوانه حقّ شفعه دارند، پس اگر جنس، ملک سفیه و شخص دیگری باشد، بعد آن شخص قسمت خود را بفروشد، قیّم سفیه میتواند برای او اخذ به شفعه کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بچه نابالغ یا دیوانه هرگاه مس میت کند، بعد از بلوغ یا عاقل شدن غسل بر او واجب می شود اگر کودک ممیز غسل کند، غسل او صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] بچه نابالغ و دیوانه ولایت انجام کارهای میّت را ندارند ، و همچنین غائبی که نمی تواند شخصاً یا با مأمور کردن کسی دیگر متکفل انجام آن کارها شود ولایت ندارد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر دیوانه یا بچه نابالغ چیزی پیدا کند، ولیّ او باید اعلان کند و پس از آن با رعایت مصلحت وی آن را برایش تملّک کند یا صدقه دهد یا برای مالک آن نگاه دارد.