عهده
عُهده به معنای ظرف مسئوليتها و تعهدات است.
اطرافیان و نزدیکان فردی که در بستر مرگ افتاده است، نسبت به او چه وظایفی بر عهده دارند؟
بر همه مکلفین واجب کفایی است علی الاحوط که مسلمانی را که در حال جان کندن و احتضار است (اعم از مرد و زن و بچه و بزرگ) رو به قبله نمایند، به این صورت که وی را به پشت خوابانده و کف پاهایش را رو به قبله قرار دهند، به گونه ای که اگر نشست، رویش به سمت قبله باشد.
بر همه مکلفین واجب کفایی است علی الاحوط که مسلمانی را که در حال جان کندن و احتضار است (اعم از مرد و زن و بچه و بزرگ) رو به قبله نمایند، به این صورت که وی را به پشت خوابانده و کف پاهایش را رو به قبله قرار دهند، به گونه ای که اگر نشست، رویش به سمت قبله باشد.
پاسخ:
بر همه مکلفین واجب کفایی است علی الاحوط که مسلمانی را که در حال جان کندن و احتضار است (اعم از مرد و زن و بچه و بزرگ) رو به قبله نمایند، به این صورت که وی را به پشت خوابانده و کف پاهایش را رو به قبله قرار دهند، به گونه ای که اگر نشست، رویش به سمت قبله باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پس از اتمام غسل و کفن اگر کفن نجس شود و غسّال نسبت به این مطلب بی توجهی کند، اطرافیان و یا شاهدان چه وظیفه ای بر عهده دارند؟
- رعایت پوشش بیمارانی که در شرایط مطلوبی از توجه به پوشش خود نیستند، بر عهده خود آن ها است یا بر عهده ی اطرافیان و پرستاران می باشد؟
- فردی در وصیت نامه خود افراد متعددی را برای هر یک از امور و کارهای خود معین کرده و شرح وظایفی برای آنان نوشته است؛ پس از مرگ او عده ای می گویند عمل او وکالت است و با مرگ وی عزل شده و عده ای می گویند او وصیت کرده و لازم است اجرا شود، کدام یک از این دو قول صحیح می باشد؟
- آیا فردی که در آستانه مرگ است، لازم است برای فرزندان کوچک خود قیّم تعیین نماید؟
- شخصی دو سال قبل از مرگ، تعادل فکری خود را از دست داده و قادر به حفظ و حساب و مصرف عقلایی مال خود نبوده است. تصرّف بستگان و نزدیکان و فرزندان او در مال او چه صورتی داشته است؟
- اگر هنگام ظهور نشانه های مرگ انسان یقین داشته باشد که اطرافیان پس از او حقوقی که بر گردن او است را به نحو شایسته پرداخت می کنند، آیا لازم است که خود به این امر مبادرت ورزد؟
- اگر فردی به دیگری نسبت ولدالزّنا بدهد، در چه صورت حدّ قذف جاری است؟
- شخصی در تکبیر اوّل از امام جلو افتاده است، آیا نمازش را می تواند ادامه دهد یا باید تکبیر را اعاده کند؟ هم چنین فردی در حال خواندن نماز میّت، در تکبیر 2 و 3 از امام جلو افتاده، ولی صبر کرده تا تکبیر 4 و 5 را با امام بخواند، آیا نمازش صحیح است؟
- در مورد اسامی متبرّکه که در خیابان ها بر روی زمین افتاده، آیا مسؤولیتی بر عهده کسی که آن را ببیند هست یا خیر؟ و نیز برای رفع این مشکل چه باید بکنیم؟
- اگر فردی ضبط صوتی را تعمیر کند و سپس معلوم شود ضبط صوت سرقتی بوده است، آیا ضمان تعمیر ضبط صوت به عهده سارق است یا مالک؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] در ماجرای حادثه کربلا چه وظایفی بر عهده حضرت زینب(علیها السلام) بوده است؟
- [سایر] در ماجرای حادثه کربلا چه وظایفی بر عهده حضرت زینب (علیها السلام) بوده است؟
- [سایر] مهمترین وظایفی که بر عهده یک نماینده مجلس است چه مواردی است؟
- [سایر] با تشکیل خانواده چه وظایفی بر عهده زن و مرد می افتد؟
- [سایر] ضرورت تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا چیست ؟ و ازمنظر قانونی چه وظایفی بر عهده این شوراها گذاشته شده است؟
- [آیت الله سیستانی] تولیت یعنی چه ؟ و متولی چه وظایفی و چه اختیاراتی نسبت به موقوفه دارد ؟
- [سایر] ضرورت تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا چیست ؟ و ازمنظر قانونی چه وظایفی بر عهده این شوراها گذاشته شده است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] وظیفه پزشک معالج نسبت به پوشاندن اسرار پزشکی و امکان ابتلای اطرافیان بیمار چیست؟ آیا حق دارد اطرافیان او را از بیماری آگاه کند؟
- [سایر] در روایات چه وظایفی بر عهده شخص عاقل و خردمند گذاشته شده است؟ (روایاتی که با لفظ عاقل یا عقلاء آمده است)
- [سایر] اگر کسی مریض بوده و حدود 8 سال در بستر افتاده باشد و سپس در روز عاشورا فوت کند، آیا ثوابی از آن روز برای او نوشته می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه برای ضامن شدن خودش شرطی قرار دهد مثلاً بگوید اگر بدهکار قرض تو را نداد من میدهم، ضمان او باطل است یعنی فعلاً چیزی بر عهده او نیست ولی اگر آن موقع رسید وبدهکار بدهی خود را نداد باید ضامن از عهده برآید وضمان نسبت به آن موقع صحیح است واین موافق با ارتکاز عرف میباشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر فروشنده یا خریدار , تمام آنچه را که باید تحویل دهد , به تعهّد خود عمل کند و طرف دیگر فقط بخشی از آنچه به عهده اوست بپردازد، معامله نسبت به همان مقدار , صحیح است و کسی که تمام حق خود را دریافت نکرده, میتواند اساس داد و ستد را به هم بزند.
- [آیت الله اردبیلی] رهن با مرگ رهن دهنده یا رهن گیرنده باطل نمیشود و اگر طلبکاری که نسبت به مالِ رهن حق دارد، بمیرد، این حق به ورثه او منتقل می‌شود و چنانچه رهن دهنده بمیرد، مالِ رهن به ورثه او منتقل می‌شود، ولی همچنان در رهن میباشد.
- [آیت الله مظاهری] کشتن بر سه قسم است: اوّل: کشتن عمدی، یعنی به قصد کشتن کسی، کاری را نسبت به او انجام دهد که منجر به مردنش شود. دوّم: کشتن شبه عمد، یعنی قصد کشتن نداشته باشد ولی با توجّه، کاری را که معمولاً کشنده نیست نسبت به او انجام دهد، و بر حسب تصادف منجر به مرگ او شود، مثل اینکه برای ادب کردن چند تازیانه به او بزند و بر حسب تصادف به سبب آن بمیرد. سوّم: کشتن خطایی، یعنی نسبت به شخص نه قصد کشتن داشته و نه میخواسته کاری را نسبت به او انجام دهد. مثل اینکه به قصد کشتن کبوتر، تیری رها کند و بر حسب تصادف به انسانی بخورد و او را بکشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه انسان نشانه های مرگ را در خود ببیند نسبت به امانتهای مردم باید به وظیفه ای که در مساله گذشت عمل کند و اگر به مردم بدهکار است و موقع دادن ان بدهی رسیده و طلبکار مطالبه می کند باید بدهد و اگر خودش نمی تواند بدهد یا موقع دادن بدهی او نرسیده یا طلبکار مطالبه نمی کند باید اطمینان به ادای دین پیدا کند هرچند به وصیت کردن و شاهد گرفتن بر ان باشد
- [آیت الله سیستانی] زنی که طلاق رجعی داده شده است ، در حکم همسر شرعی است تا زمانی که عدّهاش تمام شود ، پس باید از هر گونه استمتاعی که حقّ شوهر است ممانعت نکند ، و جایز است بلکه مستحب است خود را برای او آرایش کند ، و جایز نیست بدون اجازه او خارج شود ، و نفقهاش بر او واجب است اگر ناشزه نباشد ، و کفن و فطره او نیز بر عهده شوهر است ، و در صورت مرگ هر کدام ، دیگری از او ارث میبرد ، و مرد نمیتواند در دوران عدّه او با خواهرش ، ازدواج کند .
- [آیت الله اردبیلی] ولایت و سرپرستی (کودک نابالغ) و (دیوانه) و (شخص سفیه) به ترتیب بر عهده افراد زیر میباشد: اوّل: پدر و جدّ پدری؛ ولی مادر و جدّ مادری یا برادر و یا خواهر کودک یا دیوانه و یا سفیه، ولایتی بر او ندارند، مگر آن که حاکم شرع آنها را ولیّ قرار دهد. دوم: با نبودن پدر و جدّ پدری، کسی که از طرف آنان به عنوان (وصی) پس از مرگ عهدهدار سرپرستی آنان شده است. سوم: با نبودن دسته اوّل و دوم، حاکم شرع یا کسی که از طرف او به عنوان (قیّم) منصوب خواهد شد. چهارم: با نبودن حاکم شرع و نماینده او، افراد مؤمن و عادل و خبیر.
- [آیت الله جوادی آملی] .نسبت به سهم امام(ع) که باید به فقیه جامع الشرا یط تحویل شود اگ ر در آن شهر فقیه جامع الشرایط نباشد، انتقال آن به شهر دیگر واجب و لازم است و در این صورت , اگر بدون کوتاهی تلف شد، مالک ضامن نیست ; همچنین هزینه های انتقال به عهده مالک نیست و می تواند از سهم امام (ع) کسر کند . چنانچه در آن شهر فقیه جامع الشرای ط حضور دارد، چون سهم امام (ع) را می توان به هر فقیه جامع الشرا یط تحویل داد، در این صورت , هرچند نقل سهم امام به شهر دیگر جایز است؛ امّا اگر تلف شد، مالک ضامن است و هزینه انتقال به عهده اوست. پرداختن قیمت مال و بریء الذمّه شدن
- [آیت الله اردبیلی] اگر زمان درگذشت اشخاصی که از هم ارث میبرند و تقدّم و تأخّر مرگ آنان معلوم نباشد، اشخاص مزبور از یکدیگر ارث نمیبرند و همچنین است اگر تاریخ مرگ یکی معلوم و دیگری مجهول باشد؛ ولی اگر دو یا چند نفر که از یکدیگر ارث میبرند، با هم غرق شوند و یا زیر آوار بمانند و با هم بمیرند و معلوم نشود کدام یک از آنان اوّل مرده است، همه از یکدیگر نسبت به آنچه قبل از مردن داشتهاند ارث میبرند و آنچه را که از یکدیگر ارث میبرند، به سایر ورثه آنان منتقل می‌شود و اگر یکی از آنان دارایی داشته باشد و دیگری نداشته باشد، کسی که مال ندارد از دیگری ارث میبرد و در صورتی که به سبب حوادث دیگری مانند تصادف اتومبیل یا سقوط هواپیما از دنیا رفته باشند، بنابر اقوی همین حکم جاری می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] بجز سه دستهای که در مسأله قبل بیان شد، خویشاوندان دیگر همچون برادر، خواهر، عمو، عمّه، دایی، خاله و اولاد آنان، واجبالنّفقه نیستند، ولی =============================================================================== 1 (واجب عینی) به واجبی می‌گویند که بر تک تک افراد واجب باشد و با انجام دادن دیگران از انسان ساقط نشود، مانند: نماز و روزه و در مقابل (واجب کفایی) واجبی است که اگر فرد یا افراد نسبت به آن اقدام نماید از عهده دیگران ساقط می‌شود، مانند: تدفین میّت مسلمان. مستحب است در صورتی که نیازمند باشند و انسان توانایی داشته باشد، نفقه آنان را نیز بدهد.