اطراف
اطراف (جمع طرف) در دو معنای نهایت چیزی و اعضای بدن به کار رفته است.از مفهوم نخست در باب‌های طهارت، صلات و جهاد سخن گفته شده است.از مفهوم دوم در باب‌های قصاص و دیات سخن رفته است.
هرگاه در جای وضو، زخم و جراحت و شکستگی وجود ندارد، اما به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد، باید تیمم کند، ولی اگر فقط برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد، چنانچه اطراف آن را بشوید کافی است و احتیاط آن است که تیمم هم بکند.
عنوان مسئله:
هرگاه در جای وضو، زخم و جراحت و شکستگی وجود ندارد، اما به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد، باید تیمم کند، ولی اگر فقط برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد، چنانچه اطراف آن را بشوید کافی است و احتیاط آن است که تیمم هم بکند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- میّتی که خون زخم او را با پلاستیک و یا چیز دیگری قطع کرده اند و مقداری از اعضایش هنگام غسل شسته نمی شود، آیا تیمّم تنها کافی است؟ یا باید اوّل غسل بدهند و بعد تیمّم کنند؟ آیا باید غسل را با آب لوله کشی انجام بدهند یا با آب قلیل نیز صحیح است؟
- بر اثر جراحت انگشت شست، پنج بخیه بر روی زخم زده شده است و به دستور پزشک باند زخم را باز نموده ام. اما همواره بر اثر فشار و یا ضربه مقداری خونریزی می کند که بدلیل قرارگرفتن خون های باقیمانده در اطراف نخ بخیه امکان پاک نمودن آن بطور کامل نیست. حال سوال بنده این است که برای وضو یا غسل چگونه بایستی عمل کنم؟
- اگر کسی استفاده از آب و خاک (جهت وضو و تیمم) برایش ضرر داشته باشد وظیفه اش چیست؟
- اگر به مقدار کافی آب دارد امّا اگر آن را به مصرف وضو یا غسل برساند میترسد خودش یا فرزندان یا دوستان و همراهانش از تشنگی هلاک یا بیمار شوند، یا فوق العاده به زحمت بیفتند، تکلیف چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه محرم به احرام عمره تمتع جنب باشد واب برای او ضرر دارد یا اب ندارد و یا وقت عمره می گذرد ایا طواف و نماز با تیمم کافی و مجزی است یا باید نایب هم بگیرد
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی که زخم یا دمل یا شکستگی در سر یا پاها دارد و روی آن باز است و آب ریختن نیز روی آن ضرر دارد آیا باید تیمم کند؟ در غیر این صورت چه باید بکند؟
- [آیت الله بهجت] اگر آب در بعضی از عضو وضو جاری نشود بلکه بقیه ی عضو را به وسیله ی قطرات موجود در همان عضو بشوید کافی است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر کسی که وظیفهاش تیمّم است به علت شکستگی یک دست، نتواند آن را به پیشانی برساند، آیا برای کشیدن به پیشانی، یک دست سالم کافی است یا این که نایب گرفتن لازم است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به علت ناتوانی یا شکستگی یا درد زیاد، به هیچ صورتی نتواند یک دست خود را بر پیشانی بکشد، برای تیمّم باید نایب بگیرد یا کشیدن یک دست دیگر بر پیشانی کافی است؟
- [سایر] آیا در وضو جریان آب بر اعضا واجب است، یا اینکه کشیدن دست تر بر آن کافی است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صحّت وضو شرط است که آب بر همه قسمتهای دست جریان پیدا کند یا آنکه کشیدن دست تر بر آن کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی معتقد است آب برای او ضرر دارد؛ ولی باز هم به جای تیمّم کردن وضو یا غسل به جا میآورد و بعد از انجام دادن آن متوجه می‌شود که اشتباه میکرده و آب ضرری برای او نداشته است. آیا وضو یا غسل مجدّد لازم است یا همان را که انجام داده، کافی است؟
- [آیت الله بهجت] اشخاصی که به مسافرت می روند، در بین راه به مزارعی می رسند که آب جاری و حصاری هم در اطراف آب نیست آیا برای وضو گرفتن احراز رضایت مالک، شرط است یا گمان نداشتن به عدم رضایت کافی است؟
- [آیت الله خوئی] در مسئله 267 میفرمائید: وضوی ارتماسی آن است که صورت و دست‌ها را به قصد وضو در آب فرو برد، ولی مسح با تری دست اشکال دارد، پس کسی که در دست راستش، زخم یا شکستگی میباشد و نمیتواند دست چپ را ترتیبی وضو دهد، چه کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها است و روی آن باز است اما آب ریختن روی آن ضرر دارد، کافی است اطراف آن را بشوید، ولی اگر کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد باید دست تر بر خود آن نیز بکشد و اگر ضرر دارد مستحب است پارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد.
- اگر به خاطر درد چشم شستن صورت ضرر دارد باید تیمم کند و اگر می تواند اطراف چشم و بقیه صورت را بشوید، کافی است.
- هرگاه زخم یا دمل و شکستگی با پارچه یا گچ یا مانند آن بسته شده است، چنانچه باز کردن آن ضرر و مشقت زیادی ندارد و آب هم برای آن مضر نیست، باید آن را باز کند و وضو بگیرد، در غیر این صورت اطراف زخم یا شکستگی را بشوید و احتیاط مستحب آن است که روی جبیره را نیز مسح کند و اگر جبیره، نجس است یا نمی شود روی آن دست تر بکشد، پارچه پاکی را بر آن ببندد و دست تر روی آن بکشد.
- کسی که مبتلا به درد چشم است و آب برای او ضرر دارد اگر بتواند اطراف چشم را بشوید باید وضو بگیرد و الا تیمم کند.
- هرگاه آب دارد ولی می ترسد اگر وضو بگیرد بیمار شود یا بیماری او به طول انجامد، یا شدت کند، یا معالجه آن سخت شود، در تمام این موارد باید تیمم کند، ولی اگر مثلاً آب گرم برای او ضرر ندارد باید با آب گرم وضو بگیرد یا غسل کند و لازم نیست یقین به ضرر داشته باشد همین اندازه که خوف ضرر داشته باشد کافی است که وضو نگیرد و تیمم کند.
- هرگاه زخم یا دمل و شکستگی در محل مسح باشد چنانچه نتواند آن را مسح کند باید پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را با رطوبت آب وضو مسح کند و بنابر احتیاط واجب، تیمم هم بنماید و اگر گذاشتن پارچه ممکن نباشد باید وضوی بدون مسح بگیرد و بنابر احتیاط واجب تیمم هم بکند.
- کسی که وظیفه او تیمم است هرگاه در اعضای تیمم او زخم، یا دمل، یا شکستگی باشدباید مطابق دستور وضوی جبیره ای تیمم جبیره ای کند.
- کسی که می داند آب برای او ضرر دارد هرگاه تیمّم کند و بعداً بفهمد آب برای او ضرر نداشته تیمّم او باطل است و اگر نماز با آن خوانده، بنابر احتیاط واجب اعاده کند؛ ولی اگر یقین داشت آب برای او ضرر ندارد و وضو گرفت و غسل کرد بعد فهمید آب برای او ضرر دارد، وضوی او صحیح است .
- هرگاه در یکی از جاهای وضو زخم یا دمل یا شکستگی باشد چنانچه روی آن باز است و خون ندارد و آب هم برای آن مضر نیست، باید مطابق معمول وضو بگیرد.
- هرگاه جبیره بیشتر از معمول، اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممکن نیست باید به دستور جبیره عمل کند و بنابر احتیاط مستحب، تیمم هم بنماید و اگر برداشتن جبیره اضافی ممکن است باید آن را بردارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست، ولی به جهت دیگری آب برای همه دست و صورت ضرر دارد، باید تیمم کند و بنابر احتیاط واجب اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد باید اطراف آن را بشوید و تیمم هم بنماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ، ولی به جهت دیگری آب برای تمام دست و صورت ضرر دارد ، باید تیمم کند و احتیاط واجب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد ، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد، تنها تیمم کافی است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها است و روی آن باز است و آب ریختن روی آن ضرر دارد، باید اطراف آن را بشوید و چنانچه کشیدن دست تَر بر آن ضرر ندارد، احتیاط آن است که دست تر بر آن بکشد و اگر ضرر دارد بنابر احتیاط واجب پارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تَر را روی پارچه بکشد و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم را به طوری که در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط واجب در فرض اخیر تیمّم هم بنماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها باشد و روی آن باز باشد و آب ریختن روی آن ضرر داشته باشد . اگر اطراف آن را بشوید کافی است . ولی چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد ، بهتر آن است که دست تر بر آن بکشد و بعد پارچة پاکی روی آن بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد . و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید ، باید اطراف زخم را بطوری که در وضو گفته شد ، از بالا به پائین بشوید و بنابر احتیاط مستحب پارچة پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد، و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست ، شستن اطراف زخم کافی است و در هر صورت تیمم لازم نیست .
- [آیت الله اردبیلی] اگر در جای وضو، زخم، جراحت و شکستگی نباشد ولی به جهت دیگری آب برای دست و صورت ضرر داشته باشد، باید تیمّم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره‌ای نیز بگیرد.
- [امام خمینی] اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها است و روی آن باز است و آب ریختن روی آن ضرر دارد، اگر اطراف آن را بشوید کافی است. ولی چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد، بهتر آن است که دست تر بر آن بکشد و بعد پارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد. و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم را به طوری که در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد. و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست شستن اطراف زخم کافی است و در هر صورت تیمم لازم نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دستهاست و روی ان باز است و اب ریختن روی ان ضرر دارد چنانچه کشیدن دست تر بر ان ضرر ندارد باید در شکستگی دست تر بر ان بکشد و همچنین بنابر احتیاط واجب در زخم و دمل و احتیاط مستحب ان است که بعد پارچه پاکی روی ان بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم و شکستگی نجس است و نمی شود اب کشید در مورد زخم باید اطراف ان را به طوری که در وضو گذشت از بالا به پایین بشوید و تیمم لازم نیست و احتیاط مستحب ان است که پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی ان بکشد و تیمم هم بنماید و اما در شکستگی باید تیمم نماید و بنابر احتیاط واجب وضو نیز گرفته و پارچه پاکی روی ان بگذارد و روی پارچه را با دست تر بکشد
- [آیت الله مظاهری] اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ولی به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد باید تیمّم کند.
- [آیت الله سبحانی] اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نباشد ولی به جهت دیگر، آب برای آن ضرر داشته باشد، باید تیمّم کند.
- [آیت الله خوئی] اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست، ولی به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد باید تیمم کند.