پیشانی
پیشانی به قسمت فوقانی چهره، حدّ فاصل رستنگاه مو و ابرو گفته می شوداز آن در بابهای طهارت، صلات و حج سخن رفته است.
اگر کسی که وظیفه‌اش تیمّم است به علت شکستگی یک دست، نتواند آن را به پیشانی برساند، آیا برای کشیدن به پیشانی، یک دست سالم کافی است یا این که نایب گرفتن لازم است؟
در فرض مرقوم با دست سالم تیمّم کند و گرفتن نائب لازم نیست.
در فرض مرقوم با دست سالم تیمّم کند و گرفتن نائب لازم نیست.
عنوان سوال:
اگر کسی که وظیفه‌اش تیمّم است به علت شکستگی یک دست، نتواند آن را به پیشانی برساند، آیا برای کشیدن به پیشانی، یک دست سالم کافی است یا این که نایب گرفتن لازم است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در تیمّم دست را روی خود بینی کشیدن هم لازم است یا منظور از روی بینی که میفرمایند، بین دو ابرو میباشد؟
- در ذبح شرعی ایا قطع رگهای چهارگانه لازم است و یا تنها قطع حلقوم کافی است؟
- دست شکسته که گچ گرفته شده پس از وضوی جبیره تیمم هم لازم است یا خیر؟
- در تسمیه آیا قصد ذبح لازم است؟ و اگر تسمیه را به قصد دیگر بگوید و حیوان را ذبح کند آیا کافی است؟
- ب: در صورت نیاز به شکایت، آیا برای اجرای حد، صرف مرافعه کافی است، یا مطالبه قطع ید از سوی مال باخته نیز لازم است؟
- در مسئله 2628 رساله توضیح المسال حضرتعالی امده است: (خوردن چیزی که برای انسان ضرر دارد حرام است،...) حال آیا در حرمت استعمال و خوردن چیز مضر، علم به ضر لازم است و یا این که گمان و یا احتمال کافی است؟
- الف: دختری با اطلاع کافی از عدم استطاعت مالی پسر در پرداخت نقدی مهریّه با وی ازدواج مینماید. با فرض اینکه در عقدنامه نوشته شده مهریه بر زوجه دین لازم است و عند المطالبه زوج باید اداء کند؛ آیا زوجه که غیر مدخوله است میتواند به بهانه عدم پرداخت مهریّهاش از جانب زوج از ایفای وظایفش خود داری کند؟
- آیاوضوء به خودی خود استحباب نَفسی دارد یا خیر؟ و اگر شخصی در موقع وضوء گرفتن همینقدر که بگوید وضوء میگیرم قربة الی اللّه کافی است یا باید یکی از غایات را که مطلوب است در نظر بگیرد و نیّت کند؟ و اگر غایت لازم است نفس طاهر بودن غایتی محسوب می‌شود یا خیر؟
- حضرت امام راحل قدس سره در مسئله سوم از احکام وضو جبیره در تحریر الوسیله میفرمایند: (لو کانت (الجبیره) مستوعبة لمعظم الاعضاء لایترک الاحتیاط بالجمع بین عمل الجبیره و التیمم ان امکن ذلک بلا حائل و ان لا تبعد کفایة التیمم) و نیز در فصل مسوغات تیمّم میفرمایند: (و منها الحرج و المشقة الشدیدة التی لا تتحمل عادة فی تحصیل الماء او استعماله) حال آیا در مواردی که به دلیل استیعاب جبیره نسبت به اعضاء متعدد وضو و نجس بودن بعضی از زخمها و شرایط خارجی از قبیل وصل بودن سرم و امثال آن انجام وضوی جبیره دارای حرج نوعی یا شخصی و یا احتمال ضرر برای زخم باشد تیمّم کافی است یا خیر؟
- زائرانی که در ماه مبارک رمضان به عمره مشرف میشوند، گاهی شب به مدینه و یا مکه میرسند که در نتیجه قصد کرده روزه میگیرند. خواهشمند است بفرمایید: 1- اگر در بین روز رسیدند، آیا از همان ساعتی که میرسند باید ده روز را به حساب آورند؟ ج: در بین روزهم میتواند قصد ده روز نماید و اگر چند ساعت کم باشد باید از روز یازدهم جبران شود. 2- و یا آن که ده روز کامل است و شبها به حساب نمیآید؟ ج: اگر او صبح به مقصد رسیده و قصد ده روز نماید تا پایان روز دهم کافی است و شب آخر لازم نیست که به حساب بیاید. 3- اگر مدیر کاروان با توجه به این که میداند توقف زائران در مدینه یا مکه کمتر از ده روز است به آنها اعلام میکند که ده روز میمانیم و آنان به اعتماد گفته او نمازشان را تمام میخوانند و روزه میگیرند ولی قبل از ده روز از آنجا میروند، حکم شرعی نسبت به مدیر که این مطلب را اعلام میکند و نماز و روزه زائران چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] کسی که وظیفه‌اش تیمم است، اگر به علت شکستگی یک دست نتواند آن را به پیشانی برساند، تکلیف او چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا منظور از کشیدن کف دست بر پیشانی در تیمم تا سر انگشتان است یا فقط کف دست کافی است؟ همچنین بر پشت دست‌ها؟
- [آیت الله بهجت] در کشیدن دو دست به پیشانی، آیا کشیده شدن کف دست کافی است یا انگشتان نیز تا آخر باید به پیشانی کشیده شود؟
- [آیت الله بهجت] فردی به علّت شکستگی یک دست، نمی تواند هر دو دست را در موقع تیمّم به پیشانی بکشد، چگونه تیمّم کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر تمامی دست شخصی گچ گرفته شده و نصف انگشتان بیرون باشد و به علّت شکستگی، دست را نتواند حرکت دهد، چگونه تیمّم نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر میتی که بدن و صورتش سوخته باشد را نتوانیم غسل ترتیبی بدهیم، آیا باید غسل ارتماسی بدهیم یا باید میت را تیمم بدهیم؟2: اگر خواسته باشیم میتی را که صورت و بدنش سوخته تیمم بدهیم و کشیدن دست روی پیشانی میت امکانپذیر نباشد اگر دستمان را به عنوان تیمم روی پیشانی و بر پشت دو دست میت بگذاریم، کفایت میکند یا نه؟ (کشیدن دست باعث جدا شدن پوست صورت میت می‌شود.)
- [سایر] آیا در وضو جریان آب بر اعضا واجب است، یا اینکه کشیدن دست تر بر آن کافی است؟
- [سایر] آیا در غسل دست کشیدن به بدن واجب است؛ یا تنها جاری کردن آب بر بدن کافی است؟
- [آیت الله بهجت] آیا در غسل دست کشیدن به بدن واجب است، یا فقط جاری کردن آب بر بدن کافی است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صحّت وضو شرط است که آب بر همه قسمتهای دست جریان پیدا کند یا آنکه کشیدن دست تر بر آن کافی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مختصری از پیشانی و پشت دست‌ها را هم مسح نکند ، تیمم باطل است ، چه عمداً مسح نکند یا مساله را نداند ، یا فراموش کرده باشد ، ولی دقت زیاد هم لازم نیست و همین قدر که بگویند تمام پیشانی و پشت دست مسح شده ، کافی است .
- اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ، ولی به جهت دیگری آب برای تمام دست و صورت ضرر دارد ، باید تیمم کند و احتیاط واجب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد ، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد، تنها تیمم کافی است .
- در تیمم چهار چیز واجب است : اول : نیت دوم: زدن کف دو دست با هم بر چیزی که تیمم به آن صحیح است . سوم: کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی و دو طرف آن ، از جائی که موی سر می روید ، تا ابروها و بالای بینی و بنابراحتیاط مستحب دست‌ها روی ابروها هم ، کشیده شود .چهارم: کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام دست چپ.
- در تیمم باید پیشانی و کف دست‌ها و پشت دست‌ها پاک باشد . و اگر کف دست نجس باشد و نتواند آن را آب بکشد ، باید با همان کف دست نجس تیمم کند .
- اگر در پیشانی دمل ومانند آن باشد،چنانچه ممکن است باید با جای سالم پیشانی سجده کند واگر ممکن نیست باید زمین را گود کند ودمل را در گودال وجای سالم را به مقداری که برای سجده کافی باشدبر زمین بگذارد.
- اگر دست را تر کند و به صورت و دست‌ها بکشد ، چنانچه تری دست بقدری باشد که به واسطة کشیدن دست ، آب کمی بر آنها جاری شود ، کافی است .
- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها باشد و روی آن باز باشد و آب ریختن روی آن ضرر داشته باشد . اگر اطراف آن را بشوید کافی است . ولی چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد ، بهتر آن است که دست تر بر آن بکشد و بعد پارچة پاکی روی آن بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد . و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید ، باید اطراف زخم را بطوری که در وضو گفته شد ، از بالا به پائین بشوید و بنابر احتیاط مستحب پارچة پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد، و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست ، شستن اطراف زخم کافی است و در هر صورت تیمم لازم نیست .
- اگر پیشانی یا پشت دست‌ها زخم است و پارچه یا چیز دیگری را که برآن بسته نمی تواند باز کند ، باید دست را روی آن بکشد و نیز اگر کف دست زخم باشد و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نتواند باز کند ، باید دست را یا همان پارچه به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست‌ها بکشد .
- اگر پوست صورت از لای مو پیدا باشد ، باید آب را به پوست برساند و اگر پیدا نباشد ، شستن مو کافی است و ساندن آب به زیر آن لازم نیست .
- در سجده باید کف دست را بر زمین بگذارد . ولی در حال ناچاری پشت دست هم مانعی ندارد . و اگر پشت دست ممکن نباشد ، باید مچ دست را بگذارد و چنانچه آن را هم نتواند ، باید تا آرنج هر جا که می تواند بر زمین بگذارد و اگر آن هم ممکن نیست ، گذاشتن بازو کافی است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر وظیفه او تیمّم است و نمی تواند تیمّم کند; باید نائب بگیرد. و کسی که نائب می شود، باید او را با دست خود او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد باید نائب; دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست های او بکشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند، باید نایب بگیرد و کسی که نایب می شود باید او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد، باید نایب، دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست های او بکشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر وظیفه او تیمم است و نمیتواند به تنهائی تیمم کند ، باید از دیگری کمک بگیرد تا دستهای او را بر چیزی که تیمم با آن صحیح است بزند ، و سپس آنها را بر پیشانی و دستهای او بگذارد تا خود او در صورت امکان کف دو دست را بر پیشانی و بر پشت دست‌ها بکشد . و اگر این ممکن نبود باید نائب او را با دست خود او تیمم دهد . و اگر ممکن نباشد باید نائب ، دست خود را به چیزی که تیمم با آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد ، و در این دو صورت بنابر احتیاط لازم باید هر دو نیّت تیمم را نمایند ، ولی در صورت اول نیّت خود مکلف کافی است .
- [آیت الله بهجت] در تیمّم چهار چیز واجب است: اول: نیت. دوم: زدن تمام کف دو دست با هم بر چیزی که تیمّم به آن صحیح است. و بنابر احتیاط واجب همراه با ضربه باشد و گذاشتن دو دست بر زمین کافی نیست. سوم: کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی و دو طرف آن، از جایی که موی سر میرویَد تا ابروها و بالای بینی، و بنابر احتیاط واجب باید دست‌ها روی ابروها هم کشیده شود. چهارم: کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مختصری از پیشانی و پشت دست ها را هم مسح نکند تیمم باطل است چه عمداً مسح نکند، یا مسأله را نداند، یا فراموش کرده باشد ولی دقت زیاد هم لازم نیست و همین قدر که بگویند تمام پیشانی و پشت دست مسح شده کافی است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وظیفه او تیمّم است ونمیتواند تیمّم کند باید نایب بگیرد، و کسی که نایب می‌شود، باید او را با دست خود او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد باید نایب، دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی وپشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وظیفه او تیمّم است و نمی تواند تیمم کند، باید نائب بگیرد. و کسی که نائب می شود باید او را با دست خود او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد باید نائب، دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند؛ باید نائب بگیرد. و کسی که نائب می شود؛ باید او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد باید نائب؛ دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
- [امام خمینی] اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند، باید نایب بگیرد. و کسی که نایب می شود، باید او را با دست خود او تیمم دهد. و اگر ممکن نباشد،باید نایب دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله بروجردی] اگر وظیفهی او تیمّم است و نمیتواند تیمّم کند، باید نائب بگیرد و کسی که نائب می‌شود باید او را با دست خودِ او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد، باید نائب دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دسته ای او بکشد.