حج واجب
حج واجب یکی از اقسام حج می باشدکه با شرایطی بر مکلف واجب می شود
هرگاه کسی را اجیر کنند که در سفر حج خدمت شخص یا کاروانی را کند و به این صورت حج خود را به جا آورد حج واجب او حساب می شود; ولی قبول چنین کاری واجب نیست.
عنوان مسئله:
هرگاه کسی را اجیر کنند که در سفر حج خدمت شخص یا کاروانی را کند و به این صورت حج خود را به جا آورد حج واجب او حساب می شود; ولی قبول چنین کاری واجب نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در زمان حج اگر برای سنگ زدن به شیطان برای بار دوم کسی به جای اینکه خودش برود شخص دیگری را بفرستد البته که این شخص مشکلش بیماری و به علت دستور پزشک نبوده بلکه توسط دو نفر که او را ترغیب به این کار کرده اند و او قبول کرده و نرفته بلکه کسی را فرستاده حال باید چه کاری انجام دهد؟
- در زمان حج اگر برای سنگ زدن به شیطان برای بار دوم کسی به جای اینکه خودش برود شخص دیگری را بفرستد البته که این شخص مشکلش بیماری و به علت دستور پزشک نبوده بلکه توسط دو نفر که او را ترغیب به این کار کرده اند و او قبول کرده و نرفته بلکه کسی را فرستاده حال باید چه کاری انجام دهد؟
- بنده مستطیع برای حج شدم و پول را به حساب حج و زیارت ریختم. اما در نوبت که بودم ورشکست شدم. آیا الان دوباره بر من واجب است؟
- پدرم وصیّت نموده که به جای او حج بروم، در صورتی که چیزی به ارث نگذاشته است. آیا عمل به این وصیّت واجب است؟ آیا می توانم برای خودم به مکّه بروم، و کسی را اجیر کنم تا از طرف پدر حج بجا آورد؟ آیا قربانی برای او و خودم هر دو واجب است؟
- پدرم وصیّت نموده که به جای او حج بروم، در صورتی که چیزی به ارث نگذاشته است. آیا عمل به این وصیّت واجب است؟ آیا میتوانم برای خودم به مکّه بروم، و کسی را اجیر کنم تا از طرف پدر حج بجا آورد؟ آیا قربانی برای او و خودم هر دو واجب است؟
- شخصی در سفر اوّل حج، هنگامی که سلمانی مشغول تراشیدن سر او به عنوان حلق بوده، ناخنهای خود را می گرفته است، آیا کفّاره ای بر او واجب است؟
- دائره امکان اشتباه در تطبیق عبادات تابع چه ضابطه ای است؟ اگر نائب بعد از انجام معظم اعمال حج تمتع مثلاً بعد از وقوف در عرفات متوجه شود که برای حج همان سال از طرف شخص دیگری قبلا اجیر شده است آیا باید اعمال را به نیابت از منوب عنهی که تاکنون عمل را به نیت او بجا آورده ادامه دهد یا اینکه میتواند اعمال حج همان سال را برای مستاجر قرار داده و اعمال حج را برای منوب عنه در سال دیگر بجا آورد؟
- کودک نابالغی که خوب و بد را از هم تشخیص می دهد (و ممیّز است) تمام اعمال حج را به طرز صحیح انجام داده است. آیا از صرورة بودن خارج می گردد؟ و اگر بعد از بلوغ مشرّف شود سفر دوّم او حساب می شود؟
- شخصی در میقات محرم شده، و لبّیک می گوید، سپس به فکر می افتد که چون سفر دوّم اوست، برای پدر، یا مادر، یا یکی از خویشاوندان، حجّ تبرّعی انجام دهد. آیا می تواند عدول کند، و دوباره به نیّت شخص مورد نظر محرم شود؟
- سهم الارث شخصی به اندازه استطاعت حج می باشد. ولی این شخص ماشین ندارد، و در شأن اوست که ماشین داشته باشد، هر چند در مضیقه نیست. یعنی اگر ماشین نخرد هم زندگی او می گذرد، ولی با ماشین راحت تر زندگی می کند. آیا این شخص واجب الحج است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] کسی از طرف سازمان حجّ و زیارت، به عنوان نظارت بر اوضاع کاروان، به مکّه سفر مینماید، آیا این شخص میتواند از طرف میّت نیابت قبول کند و آیا منوب عنه، بری الذّمه می‌شود یا خیر؟ البتّه شخص نامبرده حج واجب خود را انجام داده است.
- [آیت الله اردبیلی] کسی پس از استقرار حج بر او از دنیا رفته و وصیت کرده که شخص معیّنی از طرف او حج انجام دهد؛ ولی آن شخص، امسال برای کس دیگری اجیر شده است. آیا باید شخص دیگری را اجیر کنند یا صبر کنند تا سال بعد، همین شخص حج را انجام دهد و یا این که باید از او درخواست کنند تا اجارهاش را با دیگران فسخ کند و از طرف این میّت، در همین سال، حج به جا آورد؟
- [آیت الله اردبیلی] شخص ناشنوایی که به تنهایی نمیتواند سفر کند، اگر استطاعت مالی پیدا کند، حج بر او واجب می‌شود یا خیر؟ اگر به فرزندش بگوید که از طرف من حج به جا بیاور، آیا نیابت از طرف او صحیح است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] من با داشتن بیست هزار تومان قرض و گرفتن یک ماه حقوق قبل از پرداخت ان موفق به سفر حج شدم با توجه به اینکه شخص طلبکار از این سفر حج کاملا راضی و به پولش احتیاج ندارد ایا این حج واجب محسوب می شود یا نه
- [آیت الله وحید خراسانی] در مواردی که نهاد یا ارگانی فردی را به حج می فرستد بدون این که ملزم باشد کاری انجام دهد ایا از موارد حج بذلی است یا خیر و قبول ان واجب است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که تاکنون به حج نرفته است و اولین سفر اوست، آیا می توانداز طرف شخص دیگری برای انجام حج نایب شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی از طرف وصی اجیر شود که حج مستحبی را به نیابت از موصی بجا آورد اما نائب بعد از احرام و دخول در حرم فوت نماید: اولاً: آیا عمل به وصیت شده است یا اینکه باید شخص دیگری برای انجام مناسک حج اجیر شود؟ ثانیاً: آیا نائب یا اجیر، مالک اجرت شده است یا اینکه تمام اجرت حج از ورثه او گرفته می شود؟ ثالثاً: اگر مورد نیابت حج واجب باشد با وجود اینکه حج از ذمه منوب عنه برداشته شده آیا موجبی برای استرداد اجرت حج از ورثه نائب وجود دارد؟
- [آیت الله سبحانی] کسی که بر حج نیابتی اجیر شده است آیا واجب است که نوع را از حج واجب یا مستحب معین کند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا کسی که در اعمال عمره یا حج یا خصوص طواف اجیر غیر باشد، می تواند به نیابت از شخص دیگری تبرّعاً یا استیجاراً قرآن تلاوت کند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا به هزینه سفر زیارتی کربلا و یا حج و عمره واجب یا مستحب که به حساب واریز کردهایم و قبل از تشرّف، به سال خمسی برخورد کرده، خمس تعلّق میگیرد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه شخص مستطیع حج به جا نیاورد سپس توانایی جسمانی را از دست بدهد، بطوری که نا امید باشد از این که خودش حج را به جا آورد، باید شخص دیگری را از طرف خود به حج بفرستد، اما هرگاه کسی قدرت مالی پیدا کند ولی بر اثر پیری یا بیماری، توانایی نداشته باشد، حج بر او واجب نیست، ولی احتیاط مستحب این است که اجیر بگیرد.
- هرگاه حج بر کسی واجب شود و انجام ندهد و استطاعتش از دست برود باید به هر طریق که می تواند حج را به جا آورد، ولو با قرض گرفتن یا اجیر شدن باشد.
- هرگاه کسی بدون خواندن صیغه برای انجام دادن کاری اجیر شود همین که با درخواست طرف معامله، مشغول کار شود اجاره صحیح است.
- هرگاه میت برای کارهای خود شخص دیگری غیر از ولی را معین کند، مثلاً وصیت کند فلان شخص بر من نماز بخواند، واجب است به آن عمل شود و احتیاط مستحب آن است که از ولی هم اجازه بگیرد، اما کسی که میت، او را برای انجام این کارها معین کرده واجب نیست این وصیت را قبول کند، اگرچه قبول بهتر است و اگر قبول کرد باید به آن عمل کند.
- هرگاه شخص اجیر پیش از تمام کردن نماز و روزه ای که اجیر شده بود از دنیا برود درحالیکه اجرت همه آنها را گرفته، اگر شرط کرده باشند تمام نمازها را خودش به جا آورد باید اجرت مقداری را که نخوانده از مال او برگردانند و اگر چنین شرطی نکرده اند باید ورثه از مال او کسی را اجیر کنند تا باقیمانده را بجا آورد و اگر مالی ندارد چیزی بر ورثه واجب نیست، ولی بهتر است دین میت را ادا کنند.
- هرگاه بدهکار، طلبکار خود را حواله بدهد که طلبش را از شخص دیگری بگیرد و طلبکار قبول کند، بدهی بر ذمه آن شخص می شود و بدهکار از بدهی خلاص می شود.
- هرگاه کسی مخارج رفتن به مکه را ندارد، ولی دیگری مالی به او می بخشد یا در اختیار او می گذارد که با آن حج برود و مخارج زن و فرزند او را در این مدت نیز می پردازد بر چنین کسی حج واجب است، هر چند بدهکار باشد و در موقع بازگشت نیز وسیله کافی برای امرار معاش نداشته باشد و قبول کردن چنین هدیه ای واجب است، مگر این که در آن منت یا ضرر یا مشقت غیر قابل تحملی باشد و این حج کفایت از حج واجب او می کند.
- هرگاه زن بگوید عده من تمام شده از او قبول می شود، به شرط آن که مورد اتهام نباشد، بلکه احتیاط واجب آن است که مورد وثوق باشد.
- هرگاه زن مالی دارد که می تواند با آن حج برود ولی بعد از بازگشت نه شوهرش قادر بر تأمین زندگی اوست و نه خودش، حج بر او واجب نمی شود.
- هرگاه جنسی را بطور نقد با قیمتی معامله کنند و بطور نسیه با قیمتی گرانتر، مثلاً بگوید: این جنس را نقداً به فلان مقدار می دهم بطور نسیه ده درصد گرانتر حساب می کنم و مشتری قبول کند مانعی ندارد و ربا حساب نمی شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مقداری مال که برای حج کافی است به کسی بدهند و با او شرط کنند که در راه مکّه خدمت کسی که مال را داده بنماید، حج بر او واجب نمی شود ولی اگر قبول کند و خدمت، منافات با انجام مناسک حج نداشته باشد حجّ واجب می شود.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه شخصی را برای عمره مفرده یا حجّ واجب یا مستحب اجیر کنند و اجیر، عمره یا حجّ خود را به جماع فاسد کند گرچه واجب است حجّ یا عمره را به آخر برساند و کفّاره نیز باید بدهد ولی این حجّ یا عمره برای منوب عنه کفایت نمیکند و نایب استحقاق اجرت ندارد، مگر اینکه کسی که او را اجیر کرده است راضی شود که در سالهای بعد آن حجّ یا عمره را به جا آورد.
- [آیت الله بهجت] اگر مقداری مال، که برای حج کافی است به کسی بدهند و با او شرط کنند که در راه مکه به کسی که مال را داده خدمت نماید، لازم نیست قبول کند، ولی اگر قبول کرد حج بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مقداری مال که برای حج کافی است به کسی بدهند و با او شرط کنند که در راه مکه خدمت کسی که مال را داده بنماید، قبول کردن آن مال بر او واجب نمی شود.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه میّت وصیّت به حجّ بلدی کرده باشد ولی وارث کسی را از میقات اجیر نماید، گرچه گناه کرده است ولی میّت بری الذمّه می‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی توشه راه و وسیله سفر نداشته باشد و دیگری بگوید حجّ برو من خرج تو و عیالات تو را در موقعی که در سفر حج هستی می دهم، حجّ بر او واجب می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مالی را که خرج سفر حجّ و زیارتهای دیگر - به گونهای که متعارف است - میکند، خمس ندارد و مالی که برای هزینه سفر حج واجب کنار میگذارد یا سپردهگذاری میکند خمس ندارد ولی اگر برای حج مستحب باشد خمس دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مالی را که خرج سفر حجّ وزیارتهای دیگر میکند، از مخارج سال حساب می‌شود که در آن سال شروع به مسافرت کرده، اگرچه سفر او با مقداری از سال بعد طول بکشد.
- [آیت الله نوری همدانی] مالی را که خرج سفر حج و زیارتهای دیگر می کند ، از مخارج سالی حساب می شود که در آن سال شروع به مسافرت کرده اگر چه سفر او تا مقداری از سال بعد طول بکشد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مالی را که خرج سفر حج و زیارتهای دیگر میکند، از مخارج سالی حساب می‌شود که در آن سال شروع به مسافرت کرده، اگر چه سفر او تا مقداری از سال بعد طول بکشد.