رطوبت
رطوبت به معنای تری و مقابل خشکی می‌باشد. از آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، زکات و تجارت سخن گفته‌اند.
اگر رطوبت کف دست خشک شود می تواند از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد با آن مسح کند، ولی از آب خارج جایز نیست و اگر فقط به اندازه مسح سر رطوبت دارد سر را با همان رطوبت مسح کند برای مسح پاها از اعضای دیگر، رطوبت بگیرد.
عنوان مسئله:
اگر رطوبت کف دست خشک شود می تواند از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد با آن مسح کند، ولی از آب خارج جایز نیست و اگر فقط به اندازه مسح سر رطوبت دارد سر را با همان رطوبت مسح کند برای مسح پاها از اعضای دیگر، رطوبت بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در تیمم هنگام مسح بر پیشانی باید کل کف دست از آخر کف دست تا نوک انگشتان بر تمام پیشانی کشیده شود؟
- آیا در تیمم مسح پیشانی باید با تمام کف دست و انگشتان باشد یا مسح با همان مقدار از کفین که پیشانی را می پوشاند کفایت میکند؟
- آیا نافذه در کلّیّه اعضای بدن (دست، پا، گردن، ذَکَر، پستان، إلیتین، لب، زبان، انگشت، کف دست و دیگر اعضا) صادق است؟
- در وضو و غسل جبیره شستن جبیره ای که قابل شستن ( مانند روکش پلاستیک و غیره) است کفایت می کند یا باید مسح و دست کشیدن لازم است ؟
- اگر در موقع وضو آب شیر را نبندیم، آیا اسراف محسوب شده، و جایز نمی باشد؟
- پزشکی قانونی در شکستگی استخوان کف دست و پشت دست دیه، یا ارش به نسبت تعداد استخوانها، در نظر می گیرد. مثلا در پنج استخوان موجود در کف دست، برای شکستگی هر استخوان بیست دینار ارش تعیین می نماید، که در مجموع به اندازه یک پنجم دیه دست می شود. آیا این تقسیم بندی صحیح است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا در سایر اعضا نیز یک پنجم دیه شکستگی استخوان، به تعداد استخوانهای همان عضو تقسیم خواهد شد، یا برای شکستگی هر استخوان آن عضو همین یک پنجم ملاک عمل قرار خواهد گرفت؟ ضمناً دیه جراحت وارده بر کف دست و پشت دست با چه معیاری محاسبه خواهد شد؟ و در مورد تغییر رنگِ پوست سر هم اظهار نظر فرمایید.
- رنگ کارمین رنگی است که از حشره ای به دست می آید، این حشره روی پوست سخت خود غشای رنگی تولید می کند. حشره را در آب گرم قرار می دهند، آن رنگ درون آب حل می شود و بعد از خشک کردن رنگ کارمین به دست می آید. خوردن این رنگ چه حکمی دارد؟
- قناتی وجود دارد که مقدار از آن موقوفه امام حسین(علیه السلام) می باشد؛ با توجّه به قراین و شواهد، حفر چاه اطراف آن قنات سبب خشک شدن یا کم آب شدن مخزن قنات می شود، آیا صاحبان قنات و متولیّان موقوفه حقّ ممانعت حفر چاه را دارند؟ در صورت حفر چاه استفاده از آب آن جهت وضو و غسل چه صورتی دارد؟
- اگر معلمی با چوب به کف دست دانش آموزی به قصد تأدیب بزند نه به قصد آسیب رساندن و به اندازه ی یک سانتی متر مربع خون جاری شود (چوب دارای لبه تیز بوده و معلم اطلاع نداشته) چقدر باید دیه پرداخت کند؟
- اگر معلمی با چوب به کف دست دانش آموزی به قصد تأدیب بزند نه به قصد آسیب رساندن و به اندازه ی یک سانتی متر مربع خون جاری شود (چوب دارای لبه تیز بوده و معلم اطلاع نداشته) چقدر باید دیه پرداخت کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر در وضو هنگام مسح نمودن، رطوبت دست‌ها به علت گرما و غیر آن خشک شود، حکم مسح سر و پاها چه می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر قبل از مسح کردن در وضو، کف دست نجس شود، آیا می‌توان دست را آب کشید و خشک کرد و سپس با گرفتن رطوبت از اعضای دیگر، مسح را انجام داد یا بعد از رفع نجاست باید دوباره وضو گرفت؟
- [سایر] آیا اگر بعد از مسح سر، انگشتان دست خشک بود، باید با کف دست، پا را مسح کرد؟
- [آیت الله بروجردی] در حال وضو هرگاه در وقت مسح سر، کف دست به صورت خورد و از آب صورت به کف دست یعنی سر انگشتان رسید، آیا برای مسح ضرر دارد یا خیر؟ و هرگاه خواست از باب احتیاط مسح را مکرّر نماید، آیا تمام مکرّرات یک مسح محسوب است، یا این که مسح اوّل را که کشید رطوبت را از ممسوح باید پاک نماید و دو مرتبه برای احتیاط مسح نماید؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه پس از تمام شدن غسلات در وضو و پیش از مسح نسیاناً دست خود را در آب وارد کرد، آیا این وضو قابل اتمام نیست و استیناف آن لازم است بنا بر لزوم مسح به بقیّه بلل در کف بعد از غسل ید یُسری و عدم جواز اخذ آن از لحیه و حاجب؟ مثلاً: اختیاراً، آیا جایز است دست خود را خشک کند و از رطوبت لحیه و حاجب، مثلاً بگیرد و وضو را تمام کند، مثل صورتی که عذراً دست خشک شود و رطوبت آن بر طرف گردد؟ یا حکم مذکور مختص جفاف است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر هنگام مسح سر، آب کف دست زیاد باشد، به طوری که موجب جریان آب شود، آیا لازم است آب کف دست را کم کنند؟
- [آیت الله بهجت] اگر هنگام مسح سر، آب کف دست زیاد باشد به گونه ای که موجب جریان آب شود، آیا لازم است آب کف دست را کم کنند؟
- [آیت الله اردبیلی] در وضو گرفتن، شستن صورت و مسح سر با دست چپ و همچنین مسح هر یک از پاها با دست مخالف آن، صحیح است یا نه؟
- [آیت الله سیستانی] آیا رطوبت کم باقیمانده در کف دست برای مسح پا کافی است یا حتماً باید محل مسح کاملاً تر شود؟ و آیا مسح را می توان عمداً از سر انگشتی غیر از انگشت شصت پا شروع کرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر در حال مسح سر، قسمتی از دست به آب صورت رسیده آیا می تواند با قسمت باقی دست که متصل به آب صورت نشده پاها را مسح کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- : در بین اعضاء وضو تنها جای مسح باید خشک باشد و خشک بودن بقیّه اعضاء لازم نیست. ولی اگر جای مسح نیز مختصری رطوبت داشته باشد بطوری که آب دست هنگام مسح بر آن غلبه کند اشکال ندارد.
- شرط دهم (مباشرت) است، یعنی خود انسان شستن صورت و دست و مسح سر و پاها را انجام دهد و اگر دیگری او را وضو دهد، یا در رساندن آب به صورت و دست‌ها و مسح سر و پاها به او کمک نماید وضو باطل است، ولی کمک در مقدمات وضو اشکال ندارد.
- در وضوی ارتماسی برای این که مسح سر و پاها با آب خارج نباشد، باید هنگامی که دست راست و چپ را وضوی ارتماسی می دهد قصد کند که بعد از خارج شدن از آب تا وقتی که آب روی دست‌ها جریان دارد جزء وضو است، در غیر این صورت مسح سر و پاها اشکال دارد.
- کسی که در کف دست و انگشتهایش جبیره دارد و در موقع وضو دست تر روی آن کشیده، می تواند مسح سر و پا را با همان رطوبت انجام دهد و اگر کافی نباشد، از جاهای دیگر وضو رطوبت می گیرد.
- مسح سر را جایز است بر پوست سر یا بر موهایی که بر آن روییده است بکشند، اما کسی که موی سر او به اندازه ای بلند است که اگر مثلاً شانه کند به صورتش می ریزد، یا به جاهای دیگر سر می رسد، باید بیخ موها را مسح کند و بهتر است که قبل از وضو ،فرق سر را باز کند تا پس از شستن دست چپ، بن موها یا پوست سر را به راحتی مسح نماید.
- مسح سر را جایز است بر پوست سر یا بر موهایی که بر آن روییده است بکشند، اما کسی که موی سر او به اندازه ای بلند است که اگر مثلاً شانه کند به صورتش می ریزد، یا به جاهای دیگر سر می رسد، باید بیخ موها را مسح کند و بهتر است که قبل از وضو ،فرق سر را باز کند تا پس از شستن دست چپ، بن موها یا پوست سر را به راحتی مسح نماید.
- شرط هشتم آن که (ترتیب) را در وضو رعایت کند، یعنی اول صورت، بعد دست راست و بعد دست چپ را بشوید و بعد از آن مسح سر و بعد مسح پاها را انجام دهد و بنابر احتیاط پای چپ را پیش از پای راست مسح نکند.
- بعد از شستن دست‌ها باید جلو سر را با رطوبت آب وضو که در دست باقی مانده مسح کند و بنابر احتیاط واجب، لازم است با دست راست باشد و بهتر این است که از بالا به پایین دست بکشد، ولی عکس آن یعنی از پایین به بالا نیز اشکال ندارد.
- بعد از مسح سر نوبت مسح پاها می رسد که باید با همان رطوبتی که در دست مانده روی پاها را از سر انگشتها (غیر از انگشت کوچک که به تنهایی اشکال دارد) تا برآمدگی پشت پا، و بنابر احتیاط مستحب تا مفصل پا مسح نماید.
- جایز است وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی بگیرد و بهتر است وضوی دست چپ را همیشه غیر ارتماسی بگیرد تا برای مسح سر و پاها مشکلی پیش نیاید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، می تواند سر را باهمان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد.
- [آیت الله سبحانی] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، می تواند سر را با همان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد سر را با همان رطوبت مسح کند و برای مسح پاها از ریش خود رطوبت بگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، می تواند سر را با همان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضاء دیگر وضو رطوبت بگیرد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازة مسح سر باشد ، می تواند سر را با همان رطوبت مسح کند و برای مسح پاها از اعضاء دیگر وضو رطوبت بگیرد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد احتیاط واجب آن است که سر را با همان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضاء دیگر وضو رطوبت بگیرد.
- [آیت الله بهجت] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، احتیاط واجب آن است که سر را با همان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد ؛ و بنا بر احتیاط واجب باید اول از تری موی ریش و ابرو کمک بگیرد و اگر در آنها تری نبود از دست ها رطوبت بگیرد .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد سر را با همان رطوبت مسح کند و برای مسح پاها از ریش خود که داخل در حد صورت است رطوبت بگیرد
- [آیت الله اردبیلی] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، میتواند سر را با همان رطوبت مسح کند و برای مسح پاها از ریش و ابرو و مژگانی که داخل در حدّ صورتند، رطوبت بگیرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، احتیاط آن است که سر را با آن رطوبت مسح کند و برای مسح پاها از ریش خود رطوبت بگیرد.