به گفته صاحب منزل یا مسؤول یک مسافرخانه و مانند آن در صورتی که فرد بی مبالات نباشد می توان اعتماد کرد. - رساله آیت الله مکارم شیرازی

رساله عملیه آیت الله مکارم شیرازی
آدرس: http://www.makarem.ir

به گفته صاحب منزل یا مسؤول یک مسافرخانه و مانند آن در صورتی که فرد بی مبالات نباشد می توان اعتماد کرد.

عنوان مسئله:

به گفته صاحب منزل یا مسؤول یک مسافرخانه و مانند آن در صورتی که فرد بی مبالات نباشد می توان اعتماد کرد.

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

در صورتی که فرد به چندین نفر بدهکار باشد می توان بدهی به یکی از آنها را (بدون مشخص کردن شخص مورد نظر) ضامن شد؟
در صورتی که صاحب حیوان گمشده پیدا شود، یا بعد از یک سال پیدا نشود، و حیوان به فقیری داده شود، آیا می توان هزینه های نگهداری آن را با صاحب حیوان، یا فقیر حساب کرد؟
اشیایی که می خواهند به مسجد بدهند (وقف یا تملیک کنند) در صورتی که قدیمی باشد یا مناسب نباشد و استعمال آن فعلا معمول نیست یا مستهلک شده باشد، آیا می توان این گونه اشیا را قبول ننمود و رد کرد؟
اگر فردی در جریانی شاهد ماجرا باشد و بتواند گواهی دهد و این گواهی در رای دادگاه تاثیر داشته باشد و غیر از او فرد دیگری که گواهی دهد نباشد، در صورتی که از آن شخص برای ادای شهادت در دادگاه دعوت شود، آیا ادای شهادت بر او واجب عینی است؟ و اگر این شخص به هر دلیل از حضور در دادگاه خودداری کند آیا قاضی وظیفه دارد برای اخذ شهادت نزد شاهد برود یا خیر؟
درباره شرکت در سرقت بفرمایید: الف) آیا شرکت در سرقت، منوط به مداخله اجرایی در سرقت است؟ ب) در صورت مثبت بودن پاسخ الف، آیا عملیّات اجرایی سرقت تنها شامل بیرون آوردن مال و اخراج آن از حرز است؟ یا هر نوع همکاری که در تحقّق سرقت مؤثّر باشد (مانند شکستن حرز، یا باز کردن رمز گاوصندوق، و مانند آن) را نیز شامل می شود؟ج) آیا شرکت در سرقت در صورتی محقّق می شود که شیء واحد ربوده شود، یا اگر هر نفر شیء جداگانه ای را برباید نیز شرکت در سرقت محسوب می شود؟ مثلا اگر دو نفر با هم وارد منزلی شوند، یکی جواهرات و دیگری تابلوهای گران قیمت را برباید، آیا شرکت در سرقت تحقّق یافته است؟د) آیا شرعاً سارق تنها به فرد یا افرادی اطلاق می شود که مال را از مکان خود بیرون آورند، یا همکاران و همراهان آنها (هر چند در اخراج مال مباشرتاً دخالت نداشته باشند) نیز سارق محسوب می شوند؟ مثلا اگر عدّه ای وارد منزلی شوند و یک نفر با اسلحه افراد داخل منزل را با قهر و غلبه تهدید کند، و زمینه ورود دیگران را فراهم نماید، و دیگری گاوصندوق را باز کند، و شخص سوّم پول ها را جمع و در کیسه ای قرار دهد، و فرد چهارم پول ها را از منزل خارج کند. آیا تنها فرد اخیر سارق است، یا همگی سارقند؟
درباره شرکت در سرقت بفرمایید: الف) آیا شرکت در سرقت، منوط به مداخله اجرایی در سرقت است؟ ب) در صورت مثبت بودن پاسخ الف، آیا عملیّات اجرایی سرقت تنها شامل بیرون آوردن مال و اخراج آن از حرز است؟ یا هر نوع همکاری که در تحقّق سرقت مؤثّر باشد (مانند شکستن حرز، یا باز کردن رمز گاوصندوق، و مانند آن) را نیز شامل می شود؟ج) آیا شرکت در سرقت در صورتی محقّق می شود که شیء واحد ربوده شود، یا اگر هر نفر شیء جداگانه ای را برباید نیز شرکت در سرقت محسوب می شود؟ مثلا اگر دو نفر با هم وارد منزلی شوند، یکی جواهرات و دیگری تابلوهای گران قیمت را برباید، آیا شرکت در سرقت تحقّق یافته است؟د) آیا شرعاً سارق تنها به فرد یا افرادی اطلاق می شود که مال را از مکان خود بیرون آورند، یا همکاران و همراهان آنها (هر چند در اخراج مال مباشرتاً دخالت نداشته باشند) نیز سارق محسوب می شوند؟ مثلا اگر عدّه ای وارد منزلی شوند و یک نفر با اسلحه افراد داخل منزل را با قهر و غلبه تهدید کند، و زمینه ورود دیگران را فراهم نماید، و دیگری گاوصندوق را باز کند، و شخص سوّم پول ها را جمع و در کیسه ای قرار دهد، و فرد چهارم پول ها را از منزل خارج کند. آیا تنها فرد اخیر سارق است، یا همگی سارقند؟
تعمیرکار یانمایندگی مجاز، بخاری گازی را در منزل شخصی بدون رعایت اصول ایمنی یا با نقص فنّی یا بدون دودکش نصب می نماید و در نتیجه استفاده از آن، تمام اعضای خانواده در اثر گازگرفتگی فوت می نمایند و اولیای دم آنها از مقصّر شکایت می نمایند. در صورتی که نمایندگی یا تعمیرکار نقص فنّی یا عدم رعایت اصول ایمنی را به صاحب خانه اطّلاع و تذکّر داده یا نداده باشد، مسئولیّت متوجّه چه کسی است؟ و در هر حال چه نوع قتلی اتفاق افتاده است؟
اطبا در آزمایشگاه، منی مرد (اسپرم) را با منی زن (اوول) در لوله آزمایش قرار داده و آن را رشد می دهند، بفرمایید: الف) آیا نطفه رشد یافته را می توان دور افکند یا این که حکم سقط جنین را پیدا می کند و باید تا طفل کامل (صاحب روح) شدن از وی محافظت نمود؟ ب) اگر دور افکندن آن جایز نباشد، آیا باید دیه سقط جنین پرداخت شود و در صورتی که باید پرداخت شود به عهده کیست؟ ج) آیا دور اندازی آن در زمان قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج، فرق دارد، لطفاً بیان نمایید؟ د) در مورد سؤال فوق آیا فرقی بین منی مرد اجنبی با منی زن اجنبیّه برای لقاح و رشد در لوله آزمایشگاهی هست؟ ه) اگر منی مرد و زن اجنبی و اجنبیّه باشد، آیا اصل انجام این عمل جایز است؟
اطبا در آزمایشگاه، منی مرد (اسپرم) را با منی زن (اوول) در لوله آزمایش قرار داده و آن را رشد می دهند، بفرمایید: الف) آیا نطفه رشد یافته را می توان دور افکند یا این که حکم سقط جنین را پیدا می کند و باید تا طفل کامل (صاحب روح) شدن از وی محافظت نمود؟ ب) اگر دور افکندن آن جایز نباشد، آیا باید دیه سقط جنین پرداخت شود و در صورتی که باید پرداخت شود به عهده کیست؟ ج) آیا دور اندازی آن در زمان قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج، فرق دارد، لطفاً بیان نمایید؟ د) در مورد سؤال فوق آیا فرقی بین منی مرد اجنبی با منی زن اجنبیّه برای لقاح و رشد در لوله آزمایشگاهی هست؟ ه) اگر منی مرد و زن اجنبی و اجنبیّه باشد، آیا اصل انجام این عمل جایز است؟
اطبا در آزمایشگاه، منی مرد (اسپرم) را با منی زن (اوول) در لوله آزمایش قرار داده و آن را رشد می دهند، بفرمایید: الف) آیا نطفه رشد یافته را می توان دور افکند یا این که حکم سقط جنین را پیدا می کند و باید تا طفل کامل (صاحب روح) شدن از وی محافظت نمود؟ ب) اگر دور افکندن آن جایز نباشد، آیا باید دیه سقط جنین پرداخت شود و در صورتی که باید پرداخت شود به عهده کیست؟ ج) آیا دور اندازی آن در زمان قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج، فرق دارد، لطفاً بیان نمایید؟ د) در مورد سؤال فوق آیا فرقی بین منی مرد اجنبی با منی زن اجنبیّه برای لقاح و رشد در لوله آزمایشگاهی هست؟ ه) اگر منی مرد و زن اجنبی و اجنبیّه باشد، آیا اصل انجام این عمل جایز است؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله بهجت] اگر کسی خانه ای اجاره کند و یا در هتل یا مسافرخانه ای اقامت کند و بر اثر فرسودگی منزل و یا ساختمان هتل و یا زلزله، افراد ساکن آن هلاک شوند، ضمان از این بابت به عهده صاحب ملک خواهد بود یا خیر؟
[آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که فتوای مجتهد اعلم در مسأله ای مشخص نباشد، آیا می توان به مجتهد غیر اعلم رجوع کرد؟
[آیت الله سبحانی] آیا فرد غیر روحانی در صورتی که امام جماعت حاضر نباشد می تواند به عنوان امام جماعت نماز را برگزار نماید؟
[آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پزشک بخاطر فراموشی انواع و علایم بیماریها (بخاطر گستردگی موضوع)، بیماریِ شخص را تشخیص ندهد، و لذا نداند داروی مناسب چیست; و در نتیجه اصلا دارویی تجویز نکند; در صورتی که بیماری تشدید و یا منجر به مرگ گردد، این پزشک در چه حدی مسؤول است؟ (در صورتی که امکان ارجاع به متخصص دیگری هم نباشد).
[آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در مسافرت از نوبت بلیط دیگران استفاده شود یا با بلیطی که پول آنرا دیگری پرداخته بدون جلب رضایت صاحب بلیط استفاده شود، نماز و روزه فرد استفاده کننده چه صورتی دارد؟
[سایر] اگر حق الناسی بر گردن ماست و واقعا امکان جبران نباشد توبه حقیقی به درگاه خدا و تصمیم قاطع بر ترک معاصی و احسان و صدقات( در حد توان) در حق آن فرد یا افراد کفایت می کند؟
[آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که زن از شوهر خود مطالبه منزل جدا کند و بگوید در منزلی که پدر و مادر شوهر باشند حاضر به زندگی نیستم، آیا بر شوهر لازم است که به خواسته زن خود جامه عمل بپوشد یا خیر؟ در صورتی که مرد به خواسته زن جامه عمل نپوشاند و زن هم حاضر به زندگی نشود و به منزل پدرش برود و بگوید تا منزل جداگانه تهیه نکنی به خانه ات نمی آیم، آیا زن ناشزه می شود؟ در صورتی که زوج تمکن مالی نداشته باشد و قادر به جدا کردن منزل نباشد، وظیفه اش چیست؟
[آیت الله خامنه ای] بر فرض جواز باروری مصنوعی زن با اسپرم غیر شوهر، پدر بچه کیست؟ شوهر یا فرد صاحب اسپرم؟ و بر فرض اگر صاحب اسپرم پدر تلقی شود و فرزند نیز دختر باشد، آیا شوهر زن به این دختر محرم است؟ در صورتی که پسر باشد آیا زن به این پسر محرم است؟
[آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که داروهای کاملا مؤثر، به هر علتی در دسترس نباشد، آیا پزشک می تواند داروهایی را که احتمال می دهد، مؤثر باشند، تجویز کند؟ در صورت عدم موفقیت، آیا پزشک در قبال عوارض احتمالی این داروها و یا هزینه بیهوده ای که بر بیمار تحمیل شده، مسؤول و مدیون است؟
[آیت الله مظاهری] اگر کسی با فروش منزل گران قیمتی که دارد و تبدیل به منزل ارزان تر، برای حج واجب مستطیع شود، آیا واجب است خانه را تبدیل کند؟ در صورتی که این تعویض مشقت داشته باشد و یا در شأن او نباشد چه باید بکند؟

مسائل مرتبط از این مرجع

به سیدی که عادل نیست می توان خمس داد، ولی احتیاط واجب آن است به کسی بدهند که آشکارا گناه نکند و اگر در سفر مانده است در صورتی می توان به او خمس داد که سفرش سفر معصیت نباشد، مگر این که توبه کند و باقیمانده سفر را در طریق معصیت انجام ندهد.
هرگاه مدت مزارعه تمام شود و حاصل به دست نیاید، چنانچه بر اثر کوتاهی زارع باشد صاحب زمین می تواند زارع را وادار کند که زراعت را بچیند، ولی اگر به خاطر عقب افتادن سال باشد (طبق آنچه متعارف است) مالک باید صبر کند و اگر هیچ کدام نباشد و چیدن زراعت باعث ضرر و زیان زارع شود و مالک ضرری نبیند نیز باید صبر کند، اما در صورتی که ضرر متوجه او شود حق دارد زارع را وادار به چیدن زراعت کند.
انسان می تواند از طرف دیگری وکیل شود و مال او را اجاره دهد، همچنین ولی یا قیم صغیر می تواند مال او را اجاره دهد به شرط این که مصلحت او رعایت شود و احتیاط این است که زمان بعد از بلوغ او را در اجاره داخل نکند مگر این که بدون آن، مصلحت صغیر حاصل نشود و در صورتی که ولی و قیم ندارد باید از حاکم شرع اجازه گرفت و هرگاه دسترسی به مجتهد عادل و نماینده او نباشد از یک نفر مومن عادل که مصلحت صغیر را مراعات کند می توان اجازه گرفت.
در مزارعه چند چیز شرط است: 1 صاحب زمین و زارع هر دو باید بالغ و عاقل باشند و با قصد و اختیار خود مزارعه را انجام دهند و حاکم شرع آنها را از تصرف در اموالشان جلوگیری نکرده باشد و سفیه نباشند، 2 همه حاصل زمین به یکی از آن دو اختصاص داده نشود. 3 سهم هر کدام بطورمشاع باشد، مانند نصف یا ثلث حاصل و مثل اینها، بنابراین اگر شرط کنندکه نوعی از حاصل مخصوص به یکی و نوع دیگر مخصوص به دیگری باشد، یا شرط کنند حاصل فلان قسمت از زمین مال یکی و حاصل قسمت دیگر مال دومی باشد صحیح نیست و نیز اگر صاحب زمین بگوید این زمین را زراعت کن و هرچه می خواهی به من بده باطل است.4 باید مدتی را که زمین در اختیار زارع است معین کنند و به اندازه ای باشد که به دست آمدن حاصل در آن مدت ممکن شود. 5 زمین باید قابل زراعت باشد ولی اگر زمین آماده نیست اما می توان کاری کرد که آماده زراعت شود مزارعه صحیح است. 6 نوع زراعت را باید معین کند، مگر این که زراعت هر چه باشد تفاوتی در نظر آنها و نظر توده مردم نداشته باشد و یا این که معلوم باشد که این زمین برای چه زراعتی مناسب است. 7 باید زمین معین باشد، بنابراین اگر کسی چند قطعه زمین دارد و بگوید یکی از آنها را به مزارعه دادم در صورتی که زمینها در مرغوبیت متفاوت باشد مزارعه باطل است، ولی اگر آن زمینها یکسان است و مثلاً بگوید مقدار پنج هکتار از این زمین را به تو واگذار می کنم مانعی ندارد و نیز ممکن است زمین را بدون این که زارع دیده باشد با اوصاف برای او بیان کند. 8 مخارج زراعت و همچنین بذر و مانند آن را باید معین کنند که بر عهده چه کسی است; ولی اگر مخارجی را که هر کدام باید بکنند میان مردم آن محل معلوم باشد کافی است.

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله نوری همدانی] اگر مالی پیدا کند که نشانه دارد و قیمت آن از6/12 نخود نقرة سکّه دار کمتر است ، چنانچه صاحب آن معلوم باشد و انسان نداند راضی است یا نه ، نمی تواند بدون اجازة او بردارد و اگر صاحب آن معلوم نباشد ، می توان به قصد اینکه ملک خودش شود بردارد و احتیاط واجب آن است که اگر صاحبش پیدا شود در صورتی که تلف نشده خود مال را و در صورتی که تلف شده عوض آن را به او بدهد .
[آیت الله فاضل لنکرانی] خانه ای را که مسافرین و زوّار در آن منزل می کنند و معلوم نیست چقدر در آن می مانند اگر قرار بگذارند که مثلا شبی صد تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود استفاده از آن خانه اشکال ندارد و اجاره صحیح است و صاحب خانه نمی تواند آنها را بیرون نماید مگر این که فرد بخواهد بیش از حد متعارف بماند.
[آیت الله بهجت] آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خوراک، پوشاک، خرید اثاثیه، خریدِ منزل، جهیزیه دختر، عروسی، زیارت و مانند اینها می‌رساند، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد و زیاده‌روی هم نکرده باشد، خمس ندارد.
[آیت الله علوی گرگانی] آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خوراک و پوشاک و اثاثیه وخرید منزل و عروسی وجهیزیّه دختر وزیارت ومانند اینها می‌رساند، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد وزیاده روی هم نکرده باشد، خمس ندارد.
[آیت الله سیستانی] آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خوراک و پوشاک و اثاثیه و خرید منزل ، و عروسی پسر ، و جهیزیه دختر و زیارت و مانند اینها می‌رساند ، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد ، خمس ندارد .
[آیت الله اردبیلی] آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خوراک، پوشاک، اثاثیه، خرید منزل، عروسی، جهیزیه دختر، زیارت و مانند اینها می‌رسد، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد و زیاده‌روی هم نکرده باشد، خُمس ندارد.
[آیت الله شبیری زنجانی] کسی که نمی‌تواند امانت را نگهداری نماید در صورتی که امانت‌گذار ملتفت حال او نباشد نباید قبول کند، مگر صاحب مال در نگهداری آن از وی ناتوانتر بوده و کسی دیگر بهتر از امانتدار نتواند از مال نگهداری کند.
[آیت الله سبحانی] تا آنجا که ممکن است باید به خاک پاک تیمم کرد و اگر خاک نباشد می توان بر ریگ و شن و کلوخ و سنگ، در صورتی که به هنگام تیمم گردی از آنها بر دست ها بنشیند، تیمم کرد.
[آیت الله وحید خراسانی] اگر مالی پیدا کند که نشانه دارد و قیمت ان از یک درهم کمتر است چنانچه صاحب ان معلوم باشد هرچند در بین افراد معین تا رضایت او را نداند نمی تواند بدون اجازه او بردارد و اگر صاحب ان به هیچ وجه معلوم نباشد می تواند برای خود بردارد و بنابر احتیاط واجب هر وقت صاحبش پیدا شد در صورتی که تلف نشده خود مال را و در صورتی که تلف شده عوض ان را به او بدهد
[آیت الله اردبیلی] اگر حیوانی مثل گوسفند یا مرغ وارد خانه انسان شود و صاحب آن معلوم نباشد، حکم لُقَطه را ندارد بلکه (مجهول‌المالک) می‌باشد، پس باید برای پیدا کردن صاحب آن جستجو کند و چنانچه از یافتن او مأیوس شد، حیوان یا بهای آن را صدقه بدهد و بنابر احتیاط از حاکم شرع برای صدقه دادن اجازه بگیرد. همچنین است اگر کبوتری که بال آن بریده شده است وارد منزل انسان شود، ولی اگر بال کبوتر بریده نباشد و انسان نداند صاحب دارد یا نه، می‌تواند آن را به قصد تملّک برای خود بردارد و اگر بداند صاحب دارد، باید آن را به صاحب آن برگرداند و اگر صاحب آن را نشناسد و از پیدا کردن او مأیوس باشد، باید آن را صدقه دهد.

1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین