دیوانه
دیوانگی: نوعی بیماری روانی، که فرد مبتلا به آن، قادر به کنترل اعمال خود نیست. از آن در بسیاری از بابها؛ اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام سخن گفته‌اند.
هرگاه پسر بزرگتر در موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه بوده، هروقت بالغ و عاقل شود باید نماز و روزه پدر یا مادر را قضا نماید.
عنوان مسئله:
هرگاه پسر بزرگتر در موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه بوده، هروقت بالغ و عاقل شود باید نماز و روزه پدر یا مادر را قضا نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- برخی تصوّر می کنند که فلسفه حبوه برای پسر بزرگتر این است که او قضای نمازها و روزه های پدر را باید انجام بدهد و در واقع حبوه عوض و اجرت عبادتهای مذکور است، آیا این سخن صحیح است؟ اگر صحیح باشد، در صورتی که پدر عبادت قضا شده ای نداشته باشد، آیا حبوه باید در بین تمام ورثه تقسیم شود؟
- اگر شخصی، پسر بچّه ای را که در سنین (14 12) سالگی است کتک زده باشد و آن بچّه هنوز بالغ نشده باشد، آیا باید خود مضروب را راضی کند یا پدر و مادر او را؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا کفاره روزه های پدر هم علاوه بر قضا بر پسر بزرگتر واجب است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا کفاره روزه های پدر هم علاوه بر قضا بر پسر بزرگتر واجب است؟
- [آیت الله بهجت] اگر پسر بزرگ میّت نابالغ باشد، آیا می تواند قبل از بلوغ، روزه های پدر خود را بگیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پسر بزرگ میت نابالغ باشد، آیا می تواند قبل از بلوغ روزه های پدر خود را بگیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا نماز آیات پدر و مادر بر گردن پسر بزرگتر است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پسر بزرگتر که می خواهد نماز و روزه پدر را قضا کند، آیا باید به فتوای مرجع تقلید پدرش عمل کند یا به فتوای مرجع تقلید خودش؟
- [آیت الله بهجت] اگر پسر بزرگ تر هنگام فوت پدر، دیوانه باشد، قضای نماز پدر و مادر به عهده ی چه کسی است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا کفّاره روزههای قضا شده پدر نیز بر پسر بزرگتر واجب است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا بر پدر و مادری که شرعاروزه واجب نبوده، بر پسر بزرگتر قضا واجب می‌شود؟
- [آیت الله خوئی] در باب قضای نماز پدر بر پسر بزرگتر چنانچه پسر بزرگتر فاسق است و قضایی بجا نمیآورد امّا میّت سال داشته، آیا بر وارث واجب است که نماز و روزه میت را از مال او بدهند یا واجب نیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بعد از مرگ پدر یا مادر باید پسر بزرگتر قضای نماز و روزه آنها را به شرحی که در مسائل قضای نماز گفته شد (1205) به جا آورد.
- هرگاه شخص دیگری آن نماز و روزه را قضا نماید از پسر بزرگتر ساقط می شود.
- پدر و جد پدری می توانند (در صورت ضرورت) برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود ازدواج کنند و بعد از آن که طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید بنابر احتیاط واجب نباید آن را به هم زد.
- بچه نابالغ یا دیوانه هرگاه مس میت کند، بعد از بلوغ یا عاقل شدن غسل بر او واجب می شود اگر کودک ممیز غسل کند، غسل او صحیح است.
- پسر بزرگتر هنگام قضای نماز و روزه پدر و مادر باید به تکلیف خود عمل کند، یعنی دستورات نماز و روزه را مطابق حکم مرجع تقلید خود به جا آورد.
- بر پسر بزرگتر (یعنی بزرگترین پسری که بعد از مرگ آنها در حال حیات است) واجب است که نماز و روزه هایی که از پدر یا مادرش فوت شده و از روی نافرمانی نبوده و توانایی بر قضا داشته، بعد از مرگ آنها به جا آورد، بلکه اگر از روی نافرمانی هم ترک کرده باشد بنابر احتیاط مستحب باید به همین طور عمل کند، همچنین روزه ای را که در سفر نگرفته هرچند توانایی قضای آن را پیدا نکرده¬اند احتیاط آن است که پسر بزرگتر قضا نماید.
- اگر معلوم نباشد پسر بزرگتر کدام است یعنی تاریخ تولد پسرها درست روشن نباشد، قضای نماز و روزه پدر و مادر بر هیچ کدام واجب نیست، ولی احتیاط مستحب آن است که بین خودشان قسمت کنند.
- اگر پسر بزرگتر نمی داند که از پدر یا مادرش نماز و روزه ای قضا شده یا نه، چیزی بر او واجب نیست و تفحص و جستجو نیز لازم نمی باشد.
- امانتدار و کسی که مال را امانت می گذارد هر دو باید (بالغ) و (عاقل) باشند، بنابراین اگر بچه نابالغ یا دیوانه مالی را نزد کسی امانت بگذارد صحیح نیست، همچنین نمی توان مالی را نزد بچه نابالغ یا دیوانه امانت گذارد، ولی اگر ممیز باشد و ولی او اجازه دهد می تواند امانت را قبول کند.
- هرگاه وارث میت فقط پدر و یک پسر، یا مادر و یک پسر باشد مال را شش قسمت می کند، یک قسمت سهم پدر یا مادر است و پنج قسمت سهم پسر.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نابالغ ، یا دیوانه باشد ، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید ، بر او واجب نیست نماز پدر را قضا نماید .
- [آیت الله خوئی] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید، باید نماز پدر را قضا نماید
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه باشد وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید ، باید نماز و روزة پدر را قضا نماید . و چنانچه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد ، بر پسر دوم چیزی واجب نیست .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نا بالغ یا دیوانه باشد؛ وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید؛ باید نماز پدر را قضا نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید، باید نماز و روزهی پدر و مادر خود را قضا نماید و چنانچه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید باید نماز و روزه آنها را قضا نماید و چنانچه پیش از بالغ یا عاقل شدن بمیرد، بر پسر دوّم چیزی واجب نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید، باید نماز وروزه پدر ومادر را قضا نماید و چنانچه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پسر بزرگ تر موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید، باید نماز و روزه پدر و مادر را قضا نماید، و چنان چه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، بنابر احتیاط مستحب بر پسر دوم است، و مراعات این احتیاط سزاوار است.
- [امام خمینی] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید باید نماز و روزه پدر را قضا نماید، و چنانچه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نابالغ یا دیوانه باشد وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید، باید نماز و روزه پدر را قضا نماید و چنانچه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، پسر دوم بنابر احتیاط واجب، باید به جا آورد.