اجتناب
اجتناب: به معنای دورى گزیدن است.اجتناب از عناوین کلّى است که در همه ی فقه، کاربرد دارد و در این جا، به اجمال، به مباحث آن اشاره مى‌شود.
دو چیزی که انسان نمی‌داند کدام پاک و کدام نجس است ، اگر چیز پاکی با رطوبت بعداً به یکی از آنها برسد اجتناب از آن لازم نیست ، مگر در بعضی از موارد مثل آنکه حالت سابقه در هر دو نجاست باشد ، و یا آنکه با طرف دیگر هم ، چیز پاک دیگری با رطوبت ملاقات کند .
عنوان مسئله:
دو چیزی که انسان نمی‌داند کدام پاک و کدام نجس است ، اگر چیز پاکی با رطوبت بعداً به یکی از آنها برسد اجتناب از آن لازم نیست ، مگر در بعضی از موارد مثل آنکه حالت سابقه در هر دو نجاست باشد ، و یا آنکه با طرف دیگر هم ، چیز پاک دیگری با رطوبت ملاقات کند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر انسان در انجام رعایت طهارت و نجاست به حالت وسواس برسد آیا رعایت آن ضروری است یا خیر ؟
- [آیت الله بهجت] اگر مواد غذایی خیس خورده مثل برنج نجس شود، آیا با ملاقات با آب کر پاک می شود، یا نفوذ آب به داخل برنج لازم است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا لازم است هنگام گفتن اذان و اقامه، انسان با طهارت باشد و بدن و لباسش از نجاست پاک باشد؟
- [آیت الله مظاهری] من وسواسی هستم و زندگی ام هم به این خاطر دارد ازهم می پاشد. آیا شما برای وسواسی ها فتوا می دهید که همه چیز برای آنها پاک است و اجتناب از نجاسات لازم نیست؟
- [آیت الله خامنه ای] گاهی بدون اختیار از انسان بعد از بول و استبراء رطوبتی خارج می شود که شبیه بول است. آیا این رطوبت نجس است یا پاک؟ اگر انسان بعد از مدتی به طور اتفاقی متوجه این مسأله شود، نمازهای گذشته اش چه حکمی دارد؟ آیا از حالا به بعد بر او واجب است در مورد خروج این رطوبت غیر اختیاری بررسی نماید؟
- [سایر] اگر کسی در رسیدن رطوبت به هم در بین دو چیز پاک ونجس شک کند آیا چیز پاک نجس می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا چشم انسان با ریختن قطره نجس در آن، متنجّس می‌شود و آب کشیدن لازم دارد یا از باطن بدن محسوب می‌شود و با برطرف شدن قطره نجس، پاک می‌شود و آب کشیدن لازم ندارد؟
- [آیت الله خوئی] دو نوع نجاسات هست، یک نوع نجاسات، مانند بول و غائط، که هر چه با آن ملاقات نمود نجس می‌شود، و نوع دیگر از نجاسات مثل جنب که نجس نمیکند چیزی را که با او ملاقات کند و به غسل نمودن نجاست آن زائل می‌شود، آیا نجاسات میت از کدام نوع از این دو نوع نجاسات است؟ و اگر مس نمود انسان، مردهای را بعد از سرد شدن و قبل از غسل دادن او، سپس همین انسان، مصافحه نماید با انسانی دیگر، آیا دست آن انسان دیگر نجس می‌شود یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر بعضی از قسمتهای فرش نجس باشد و انسان دقیقاً محل آنها را نداند آیا اگر شیئ خیسی با آن فرش ملاقات کند میتواند بگوید آن شیئ نجس نشده است؟ چون محل دقیق نجاست فرش را نمیدانسته است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در باب نجاست یا پاکی چیزی، دو نفر شهادت بر پاکی و دو نفر دیگر شهادت بر نجاست دهند، آن چیز پاک است یا نجس؟ و اگر در یک طرف دو نفر و در طرف دیگر سه یا چهار نفر باشند، حکم آن چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیز پاکی به چیز نجس برسد ، و انسان شک کند که هر دو یا یکی از آنها تر بوده یا نه ، آن چیز پاک نجس نمیشود .
- اگر چیز پاک به چیز نجس برسد ، و هر دو یا یکی از آنها به طوری تر باشد که تری یکی به دیگری برسد ، چیز پاک نیز نجس می‌شود ، ولی با تعدد واسطه نجس نمیشود . مثال : در صورتی که دست راست به بول متنجّس شود ، آنگاه آن دست با رطوبت جدیدی با دست چپ ملاقات کند ، این ملاقات موجب نجاست دست چپ خواهد بود ، و اگر دست چپ بعد از خشک شدن با لباس مرطوب مثلاً ملاقات کند لباس نیز نجس می‌شود ، ولی اگر آن لباس با چیز دیگری با رطوبت ملاقات کند حکم به نجاست آن چیز نمیشود . و اگر تری به قدری کم باشد که به دیگری نرسد ، چیزی که پاک بوده نجس نمیشود اگر چه به عین نجس برسد .
- مقداری از لبها و پلک چشم که موقع بستن ، روی هم میآید حکم باطن را دارد ، پس چنانچه با نجاست خارجی ملاقات کند آب کشیدن آن لازم نیست ، ولی جایی را که انسان نمی‌داند از ظاهر بدن است یا باطن آن ، اگر با نجاست خارجی ملاقات کند لازم است آن را آب بکشد .
- اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده میکند نجس شده و نداند کدام است ، باید از هر دو اجتناب کند . ولی اگر مثلاً نمی‌داند لباس خودش نجس شده یا لباسی که از تصرّف او خارج بوده و مال دیگری می‌باشد ، لازم نیست از لباس خودش اجتناب نماید . چیز پاک چگونه نجس می‌شود
- اگر بدن حیوان به عین نجس مثل خون ، یا متنجّس مثل آب نجس آلوده شود ، چنانچه آنها بر طرف شوند ، بدن آن حیوان پاک می‌شود ، و همچنین باطن بدن انسان که مثل توی دهان و بینی و گوش باشد با ملاقات نجاست خارجی نجس می‌شود ، و با از میان رفتن آن پاک میگردد . و امّا نجاست داخلی مانند خونی که از لای دندان بیرون میآید موجب نجس شدن باطن بدن نمیشود ، و همچنین ملاقات چیز خارجی در باطن بدن با نجاست داخلی ، آن چیز را نجس نمیکند ، بنابر این اگر دندان عاریه در دهان با خونی که از لای دیگر دندانها بیرون آمده ملاقات کند ، آب کشیدن آن لازم نیست ، ولی اگر با غذای نجس ملاقات کند آب کشیدن آن لازم است .
- اگر بر فرش پاکی که روی زمین نجس است باران ببارد و در حال باریدن از فرش به زمین برسد ، فرش نجس نمیشود و زمین هم پاک میگردد . 5 آب چاه
- زمین و پارچه و مانند اینها اگر رطوبت داشته باشد ، هر قسمتی که نجاست به آن برسد نجس می‌شود ، و جاهای دیگر آن پاک است ، و همچنین است خیار و خربزه ومانند اینها .
- اگر جائی از بدن یا لباس را با آب قلیل آب بکشند ، اطراف آنجا که متصل به آن است و معمولاً موقع آب کشیدن آب به آنها سرایت میکند ، با پاک شدن جای نجس پاک می‌شود ، به این معنی که آب کشیدن اطراف مستقلاً لازم نیست بلکه اطراف و محل نجس با آب کشیدن با هم پاک می‌شوند ، و همچنین است اگر چیز پاکی را پهلوی چیز نجس بگذارند و روی هر دو آب بریزند . پس اگر برای آب کشیدن یک انگشت نجس روی همه انگشتها آب بریزند و آب نجس و همچنین آب پاک به همه آنها برسد ، با پاک شدن انگشت نجس ، تمام انگشتها پاک می‌شود .
- اگر نجس بودن چیزی را فراموش کند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسد ، و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید ، نمازش صحیح است . ولی اگر بدنش با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و بدون اینکه خود را آب بکشد ، غسل کند و نماز بخواند ، غسل و نمازش باطل است مگر اینکه طوری باشد که به غسل نمودن ، بدن نیز پاک شود و آب نجس نشود ، مثل اینکه در آب جاری غسل کند . و نیز اگر جائی از اعضاء وضو با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و پیش از آنکه آنجا را آب بکشد ، وضو بگیرد و نماز بخواند ، وضو و نمازش باطل می‌باشد مگر اینکه طوری باشد که به وضو گرفتن ، اعضاء وضو نیز پاک شود و آب نجس نشود ، مثل آب کر یا جاری .
- اگر مگس یا حیوانی مانند آن روی چیز نجسی که تر است بنشیند ، و بعد روی چیز پاکی که آن هم تر است بنشیند ، چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حیوان بوده ، چیز پاک نجس می‌شود ، و اگر نداند پاک است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] دو چیزی که انسان نمی‌داند کدام پاک وکدام نجس است، اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد نجس نمیشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] دو چیزی که انسان نمی‌داند کدام پاک و کدام نجس است، اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد نجس نمیشود.
- [آیت الله بروجردی] دو چیزی که انسان نمی‌داند کدام پاک و کدام نجس است، اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد، نجس نمیشود.
- [آیت الله خوئی] دو چیزی که انسان نمی‌داند کدام پاک است و کدام نجس است اگر چیز پاکی با رطوبت بعداً به یکی از آنها برسد نجس نمیشود.
- [آیت الله مظاهری] دو چیزی که انسان نمی‌داند کدام پاک و کدام نجس است اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد نجس نمیشود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از دو چیزی که انسان نمی‌داند کدام پاک و کدام نجس است برسد، نجس نمیشود، ولی اگر چیزی قبلاً نجس بوده و انسان نداند پاک شده یا نه، چنانچه چیز پاکی به آن برسد نجس می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه چیز پاکی با چیز نجسی ملاقات کند و یکی از آن دو رطوبت داشته باشد نجس می شود، اما اگر هر دو خشک باشند یا رطوبت بقدری کم باشد که سرایت نکند، پاک است (مگر در ملاقات چیزی با مرده انسان پیش از غسل دادن که احتیاط واجب اجتناب است، هرچند خشک باشد).
- [آیت الله بهجت] دو چیزی که انسان نمی داند کدام پاک و کدام نجس است، اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد نجس نمی شود . ولی اگر یکی از آنها قبلاً نجس بوده و انسان نداند پاک شده یا نه، چنانچه چیز پاکی با رطوبت به آن برسد نجس می شود.
- [آیت الله خوئی] اگر چیز پاک به چیز نجس برسد و هر دو یا یکی از آنها به طوری تر باشد که تری یکی به دیگری برسد، چیز پاک نیز نجس می‌شود، و همچنین اگر به چیز سومی با همان رطوبت برسد نجسش میکند، و مشهور فرمودهاند که متنجس به طور مطلق منجس است، ولی این حکم در غیر واسطة اول محل اشکال است، اگرچه بنابر احتیاط واجب اجتناب از او لازم است (مثال) درصورتی که دست راست به بول متنجس شود، آنگاه آن دست با رطوبت با دست چپ ملاقات کند این ملاقات موجب نجاست دست چپ خواهد بود، و اگر دست چپ بعد از خشکیدن با آب قلیل ملاقات کند آب نیز نجس می‌شود، ولی اگر با چیز دیگری با رطوبت ملاقات کند نجاست آن چیز محل اشکال است، و احتیاط واجب در اجتناب از آن است، و اگر تری به قدری کم باشد که به دیگری نرسد، چیزی که پاک بوده نجس نمیشود، اگرچه به عین نجس برسد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دو چیزی که انسان نمی داند کدام پاک و کدام نجس است اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد، نجس نمی شود.