اذان و اقامه
این مقاله درباره اذان و اقامه که ذکرهای مخصوص اعلان وقت نماز و آمادگی برای آن می‌باشد است.
آیا لازم است هنگام گفتن اذان و اقامه، انسان با طهارت باشد و بدن و لباسش از نجاست پاک باشد؟
پاک بودن لباس و بدن، در اذان و اقامه شرط نیست. طهارت از حدث نیز در اذان لازم نیست؛ ولی در اقامه، بنا بر احتیاط طهارت از حدث شرط است؛ بلکه خالی از قوت نیست.
پاک بودن لباس و بدن، در اذان و اقامه شرط نیست. طهارت از حدث نیز در اذان لازم نیست؛ ولی در اقامه، بنا بر احتیاط طهارت از حدث شرط است؛ بلکه خالی از قوت نیست.
عنوان سوال:
آیا لازم است هنگام گفتن اذان و اقامه، انسان با طهارت باشد و بدن و لباسش از نجاست پاک باشد؟
پاسخ:
پاک بودن لباس و بدن، در اذان و اقامه شرط نیست. طهارت از حدث نیز در اذان لازم نیست؛ ولی در اقامه، بنا بر احتیاط طهارت از حدث شرط است؛ بلکه خالی از قوت نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر قسمتی از بدن انسان مثل پا به ادرار نجس شود برای طهارت چه باید کرد آیا شستن فقط قسمت نجس شده کافی است یا خیر؟
- آیا چشم انسان با ریختن قطره نجس در آن، متنجّس می‌شود و آب کشیدن لازم دارد یا از باطن بدن محسوب می‌شود و با برطرف شدن قطره نجس، پاک می‌شود و آب کشیدن لازم ندارد؟
- اگر قسمتی از بدن انسان نجس گردد و پس از داخل شدن در آب کُر، ازاله نجاست شود، آیا برای پاک شدن، بیرون آمدن از آب لازم است یا خیر؟
- شخصی قبل از نماز فرادی، اذان و ا قامه میگوید و مشغول نماز می‌شود. اگر ما در آن مکان حاضر باشیم و بعد از اذان و اقامه آن شخص بخواهیم نماز بخوانیم، آیا لازم است باز هم اذان و اقامه بگوییم یا میتوانیم به همان اذان و اقامه اکتفا کنیم؟
- آیا کسی که در حال گفتن اذان اعلام است، میتواند همان اذان را اذان نماز خود قرار دهد و بعد از آن اقامه بگوید و نمازش را بخواند یا لازم است برای نماز، اذان دیگری بگوید؟
- کسی که دو یا چند جا از بدنش و یا لباسش نجس شده و آب به اندازه کافی برای پاک کردن همه نجاست از بدن و یا لباس ندارد، آیا تطهیر کردن از او ساقط می‌شود و به همان صورت میتواند نماز بخواند یا خیر؟
- در مواردی که استعمال چیزی مشروط به طهارت آن است و شک در طهارت آن چیز داریم و به راحتی میتوانیم به پاک یا نجس بودن آن پی ببریم، آیا جستجو کردن از پاکی و نجاست آن واجب است یا میتوانیم بنا را بر پاکی گذاشته و آن چیز را مورد استفاده قرار دهیم؟
- اگر دست را کاملاً خیس کنیم و بر چیز نجسی که فشردن لازم ندارد (مثل بدن خودمان)، بکشیم، به طوری که کمی آب هم جاری شود، چیز نجس پاک می‌شود؟
- اگر جایی از بدن انسان نجس گردد و عرق بدن از آنجا به جاهای دیگر برود، حکمش چیست؟
- حکم شهادت ثالثه در اذان و اقامه چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] پیوند قسمتی از بدن میت به انسان زنده، از نظر طهارت و نجاست چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] پیوند قسمتی از بدن مرده به انسان زنده از لحاظ طهارت و نجاست چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر از ناف و یا سایر منافذ بدن انسان موادی خارج شود که رنگ و بوی غایط را داشته باشد، به لحاظ نجاست و طهارت چطور است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا گفتن اذان قبل از اقامه لازم است؟
- [سایر] کسی که به بدن میت قبل از غسل دست بزند، آیا بدن و لباسش هم نجس می‌شود و باید آب بکشد، یا فقط غسل کند؟
- [سایر] کسی که به بدن میت قبل از غسل دست بزند، آیا بدن و لباسش هم نجس می‌شود و باید آب بکشد، یا فقط غسل کند؟
- [سایر] 1. اگر کسی بین اجزای اذان و اقامه حرف دیگری بزند یا اینکه اذان و اقامه بگوید و چیزی بگوید (مثلاً جواب تلفن یا جواب کسی را بدهد)، آیا آن اذان یا اقامه باطل می‌شود؟ 2. به صورت کلی بین اذان و اقامه تا نماز تا چند دقیقه اگر فاصله شود آن اذان باطل است و باید از اول بگوید؟ اگر اذان و اقامه را بگوید بعد یک کار مختصر چهار پنج دقیقهای پیش آید آیا لازم است دوباره بگوید؟
- [آیت الله بهجت] کسی لباسش را که نجس بوده شست و یقین به پاک بودن آن کرد، بعد از نماز خواندن با آن فهمید که پاک نشده، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی لباسش را که نجس بود شست و یقین به پاک شدن آن پیدا کرد و نماز خواند بعد فهمید که پاک نشده، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر در عمل جرّاحی، عضوی از بدن را قطع کنند و به جای دیگر بدن پیوند دهند، حکم عضو مقطوع از جهت نجاست و طهارت چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مستحب است بدن انسان در هنگام گفتن اقامه آرام باشد، آن را از اذان آهسته تر بگوید و جملههای آن را به هم نچسباند، ولی به اندازهای که بین جملههای اذان فاصله میدهد، بین جملههای اقامه فاصله ندهد.
- اگر پیش از گفتن اقامه شک کند که اذان گفته یا نه، باید اذان را بگوید، ولی اگر مشغول اقامه شود و شک کند که اذان گفته یا نه، گفتن اذان لازم نیست.
- چیز نجسی که انسان شک دارد پاک شده یا نه، نجس است و اگر شک کند چیز پاکی نجس شده یا نه، پاک است و حتی اگر بتواند نجس یا پاک بودن آن را بفهمد، لازم نیست وارسی کند.
- اگر نجاست بدن را در آب کُر یا جاری برطرف کنند، بدن پاک می‌شود و بیرون آمدن و دوباره در آب فرو رفتن لازم نیست.
- باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی که گفته، اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشوند، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- انسان میتواند به امید کسب ثواب بین اذان و اقامه یک قدم بردارد یا قدری بنشیند یا سجده کند یا ذکر بگوید یا دعا بخواند یا قدری ساکت باشد یا حرفی بزند یا دو رکعت نماز بخواند، ولی حرف زدن بین اذان و اقامه نماز صبح مکروه است و بهتر است دو رکعت نماز را بین اذان و اقامه نماز مغرب، بجا نیاورد.
- اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده، نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر وقت دارد دوباره آن نماز را بخواند.
- اگر از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد در حالی که زنده است، گوشت یا چیز دیگری را که روح دارد جدا کنند، نجس است، ولی گوشت، پوست یا عضوی که از انسان جدا و به قسمت دیگر بدن یا به انسان دیگری متصل میگردد، در صورتی که جزء بدن وی محسوب شود، پاک است.
- اگر بدن حیوان با عین نجس مثل خون یا متنجس مثل آب نجس آلوده شود، چنانچه آنها برطرف شوند، بدن آن حیوان نیز پاک می‌شود.
- پاک شدن چیز نجس با چند راه ثابت می‌شود: اول: این که خود انسان یقین یا اطمینان پیدا کند چیزی که نجس بوده، پاک شده است. دوم: این که دو نفر عادل خبر دهند که آن را تطهیر کردهاند و یا خبر از امری دهند که به واسطه آن امر، چیز نجس در نظر انسان پاک می‌شود، مثل این که خبر از ریزش باران بر روی چیز نجس بدهند. سوم: این که کسی که آن چیز نجس در دست او بوده، بگوید: (آن چیز را آب کشیدم یا آن چیز پاک شده) و لازم نیست که آن شخص عادل باشد، ولی نباید متهم به بیمبالاتی در مورد طهارت و نجاست باشد. چهارم: این که مسلمانی آن را آب بکشد، اگرچه معلوم نباشد که درست آب کشیده یا نه. پنجم: این که مسلمانی که آن چیز متعلّق به او بوده، با شرایطی که گفته شد، غایب شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در پاک بودن بدن یا لباس خود شک دارد ، چنانچه نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که بدن یا لباسش نجس بوده ، نمازش صحیح است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری که مانند ظرف و فرش در اختیار او است؛ نجس شود و آن مسلمان غائب گردد؛ با شش شرط پاک است: اول - آنکه آن مسلمان چیزی که بدن یا لباسش را نجس کرده نجس بداند. پس اگر مثلا لباسش با رطوبت به بدن کافر ملاقات کرده و آن را نجس نداند؛ بعد از غائب شدن او نمی شود آن لباس را پاک دانست. دوم - آنکه بداند بدن یا لباسش به چیز نجس رسیده است. سوم - آنکه انسان ببیند آن چیز را در کاری که شرط آن پاکی است استعمال می کند؛ مثلا ببیند با آن لباس نماز می خواند. چهارم - آنکه احتمال برود که آن مسلمان بداند شرط کاری را که با آن چیز انجام می دهد پاکی است؛ پس اگر مثلا نداند که باید لباس نمازگزار پاک باشد و با لباسی که نجس شده نماز بخواند؛ نمی شود آن لباس را پاک دانست. پنجم - آنکه انسان احتمال دهد آن مسلمان چیزی را که نجس شده آب کشیده است؛ پس اگر یقین داشته باشد که آب نکشیده؛ نباید آن چیز را پاک بداند. و نیز اگر نجس و پاک در نظر آن مسلمان فرق نداشته باشد؛ پاک دانستن آن چیز محل اشکال است. ششم - آنکه مسلمان بالغ؛ یا طفلی باشد که بتواند طهارت و نجاست را تشخیص دهد.
- [آیت الله خوئی] اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری که مانند ظرف و فرش در اختیار او است، نجس شود، و آن مسلمان غائب گردد، با شش شرط پاک است: (اول)- آنکه آن مسلمان چیزی را که بدن یا لباسش را نجس کرده نجس بداند. پس اگر مثلًا لباسش با رطوبت به بدن کافر ملاقات کرده و آن را نجس نداند بعد از غائب شدن او نمیشود آن لباس را پاک دانست: (دوم)- آنکه بداند بدن یا لباسش به چیز نجس رسیده است. (سوم)- آنکه انسان ببیند آن چیز را در کاری که شرط آن پاکی است استعمال میکند، مثلًا ببیند با آن لباس نماز میخواند. (چهارم)- آنکه احتمال برود که آن مسلمان بداند شرط کاری را که با آن چیز انجام میدهد پاکی است، پس اگر مثلًا نداند که باید لباس نمازگزار پاک باشد، و با لباسی که نجس شده نماز بخواند، نمیشود آن لباس را پاک دانست. (پنجم)- آنکه انسان احتمال دهد آن مسلمان چیزی را که نجس شده آب کشیده است، پس اگر یقین داشته باشد که آب نکشیده، نباید آن چیز را پاک بداند. و نیز اگر نجس و پاک در نظر آن مسلمان فرق نداشته باشد، پاک دانستن آن چیز محل اشکال است. (ششم)- آنکه آن مسلمان بالغ، یا ممیز طهارت و نجاست باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اقامه باید بعد از اذان و در حال ایستادن و با طهارت گفته شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری که در اختیار اوست مانند ظرف و فرش یقین به نجاستش پیدا شود و ان مسلمان غایب گردد پاک است به شرط ان که انسان احتمال دهد ان مسلمان چیزی را که نجس شده اب کشیده است و بنابر احتیاط واجب مراعات این شروط معتبر است اول ان که ان مسلمان چیزی را که بدن یا لباسش را نجس کرده است نجس بداند پس اگر مثلا لباسش با رطوبت به بدن کافر ملاقات کرده ولی ان را نجس نداند بعد از غایب شدن او نمی شود ان لباس را پاک دانست دوم ان که بداند بدن یا لباسش به چیز نجس رسیده است و غیر مبالی به طهارت و نجاست نباشد سوم ان که انسان ببیند ان چیز را در کاری که شرط ان پاکی است استعمال می کند مثلا ببیند با ان لباس نماز می خواند یا در ان ظرف غذا می خورد چهارم ان که احتمال داده شود که ان مسلمان بداند شرط کاری را که با ان چیز انجام می دهد طهارت است پس اگر مثلا نداند که باید لباس نمازگزار پاک باشد و با لباسی که نجس شده نماز بخواند نمی شود ان لباس را پاک دانست پنجم ان که ان مسلمان بالغ باشد
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری مانند ظرف و فرش که در اختیار او است، نجس شود و آن مسلمان غایب گردد، گفته شده است که با شش شرط حکم به پاکی آن می‌شود: اول: آن که آن مسلمان چیزی را که بدن یا لباسش را نجس کرده نجس بداند؛ پس اگر مثلاً لباسش با رطوبت به بدن کافر ملاقات کرده و آن را نجس نداند، بعد از غایب شدن او، نمیتوان آن لباس را پاک دانست. دوم: آن که بداند بدن یا لباسش به چیز نجس رسیده است. سوم: آن که انسان ببیند از آن چیز در کاری استفاده میکند که شرط آن پاکی است، مثلاً ببیند با آن لباس، نماز میخواند. چهارم: آن که آن مسلمان بداند کاری را که با آن چیز انجام میدهد شرط آن پاکی است؛ پس اگر مثلاً نداند که باید لباس نمازگزار پاک باشد و با لباسی که نجس شده نماز بخواند، نمیتوان آن لباس را پاک دانست. پنجم: آن که انسان احتمال بدهد آن مسلمان چیزی را که نجس شده آب کشیده است؛ پس اگر یقین داشته باشد که آب نکشیده، نمیتوان آن چیز را پاک دانست و نیز اگر نجس و پاک در نظر آن مسلمان فرق نداشته باشد، پاک دانستن آن چیز محل اشکال است. ششم: آن که بنا بر احتیاط واجب آن مسلمان بالغ باشد. فقهاء عظام غایب شدن مسلمان را با شرایط فوق از مطهّرات دانستهاند ولی بنا بر احتیاط واجب غایب شدن مسلمان، از راههای ثابت شدن طهارت نیست، مگر موجب اطمینان شخصی یا نوعی شود.
- [امام خمینی] مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد و آن را از اذان آهستهتر بگوید و جملههای آن را به هم نچسباند، ولی به اندازهای که بین جملههای اذان فاصله میدهد، بین جملههای اقامه فاصله ندهد.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد و آن را از اذان آهستهتر بگوید، و جملههای آن را به هم نچسباند. ولی به اندازای که بین جملههای اذان فاصله میدهد، بین جملههای اقامه فاصله ندهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد و آن را از اذان آهستهتر بگوید وجملههای آن را به هم نچسباند ولی به اندازهای که بین جملههای اذان فاصله میدهد، بین جملههای اقامه فاصله ندهد.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد و آن را از اذان آهستهتر بگوید و جملههای آن را به هم نچسباند، ولی به اندازهای که بین جملههای اذان فاصله میدهد، بین جملههای اقامه فاصله ندهد.