خواندن قران
تلاوت قرآن با رعایت قواعد مخصوص آن، یا دانش مربوط به اصول قرائت و اختلافات قاریان را قرائت قرآن می گویند.
کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمّم کند ، اگر به قصد قربت یا برای کار مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد ، صحیح است ، و همچنین اگر برای خواندن آن نماز وضو بگیرد ، مگر آنکه قصد قربت برای او حاصل نشود .
شرط ششم : آنکه به قصد قربت وضو بگیرد ، و کافی است به قصد امتثال امر خداوند باشد ، و اگر برای خنک شدن ، یا به قصد دیگری وضو بگیرد ، باطل است .
عنوان مسئله:
کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمّم کند ، اگر به قصد قربت یا برای کار مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد ، صحیح است ، و همچنین اگر برای خواندن آن نماز وضو بگیرد ، مگر آنکه قصد قربت برای او حاصل نشود .
شرط ششم : آنکه به قصد قربت وضو بگیرد ، و کافی است به قصد امتثال امر خداوند باشد ، و اگر برای خنک شدن ، یا به قصد دیگری وضو بگیرد ، باطل است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] به جهت تنگی وقت، باید تیمّم کنیم؛ ولی اقدام به غسل و وضو میکنیم و نماز میخوانیم. غسل و وضو و نمازی که این طور برگزار شده است، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از تیمّم بدل از غسل، حدث اصغر پیش آمد و امکان غسل هم فراهم نشد، برای خواندن نماز، وضو یا تیمّم بدل از وضو کافی است یا تیمّم بدل از غسل هم باید تکرار شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی از غسل جنابت معذور است و تیمم کرده و شاید عذرش چند روز باقی باشد، آیا برای نمازهای بعد، وضو کافی است یا باید در هر وقتِ نماز، تیمم بدل از غسل را تکرار کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی معتقد بود که وقت تنگ است و با تیمّم نماز خوانده است و بعد از خواندن نماز پی برده که وقت برای وضو ساختن داشته است آیانمازی که خوانده صحیح است یا خیر؟
- [سایر] اگر این جانب به دلیل نبود وقت برای غسل کردن و یا وضو گرفتن تیمم کنم آیا این مکفی خواهد بود؟ یا آن که هنوز می بایست غسل کنم و یا وضو بگیرم (حتی در فرض کمبود وقت)؟ به عنوان مثال: اگر الان نزدیکی های مغرب باشد و من هنوز نماز ظهر و عصر را ادا نکرده باشم و فرصت کافی و زمان کافی برای غسل کردن و یا وضو گرفتن نداشته باشم، حال آیا با تیمم طاهر و پاک خواهم بود؟ آیا در آن صورت حتی پس از مغرب هم نیز پاک خواهم بود؟ با جمیع فروض مذکور آیا نیاز است که نماز خودم را مجدداً اعاده کنم؟
- [سایر] 1. آیا جایز است که نماز مستحب خود را با تمیم بخوانیم؟ به عنوان مثال: وقت نماز شب در حال تمام شدن است و این در حالی که غسل بر ذمه من است و می بایست قبل از آنکه فجر دمیده و اذان گفته شود غسل بجای آورم، اما آیا جایز است که در آن زمان بجای غسل کردن تیمم بگیرم تا زمان کافی جهت خواندن نماز شب را بدست بیاورم؟ 2. آیا نیازی وجود دارد که مجددا وضو بگیرم و یا غسل بجای آورم تا نماز صبح خود را بخوانم؟ یا آنکه با تیمم بدل از غسل طاهر گشته و نیازی به غسل و وضو ندارم؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مکلف شک کند با فراهم کردن همه مقدمات و انجام همه واجبات و مستحبات نماز (مثل قنوت، سوره، ذکر رکوع و سجده، تطهیر بدن، وضو یا غسل و یا هر امری که در صورت علم به تنگی وقت باید آن را رها کرد یا عوض آن را بهجا آورد) آیا میتواند همه نماز را در داخل وقت بهجا آورد یا نه، وظیفهاش چیست؟ اگر احتمال وسعت وقت بیشتر باشد چطور؟ آیا فرقی میکند که علت شک، ندانستن زمان اتمام وقت باشد یا ندانستن زمان انجام عمل؟ ج) در فرض مرقوم وظیفه تیمم است. س: اگر کسی به علت تنگی وقت موظف باشد از میان وضو (یا غسل)، طهارت ظاهری بدن، تیمم بر خاک (یا سنگ دارای گرد و خاک)، خواندن سوره، گفتن سه مرتبه سبحان الله در رکوع و سجده و.... برخی را ترک کند (یا عوض آن را بهجا آورد) چگونه باید اولویتبندی کند؟
- [سایر] در منابع تاریخی، در شرح وقایع روز عاشورا، پس از ذکر این مطلب که امام حسین (ع) نماز صبح را با اصحاب اقامه و آرایش سپاه را تعیین فرمودند، این گونه آمده است" :أمر فضرب له فسطاط ، ثم أمر بمسک فمیث فی جفنة، ثم دخل الحسین فاستعمل النورة و"... عده ای با سعه ی صدر، در تعابیر خود می گویند امام ، غسل شهادت کردند، البته می دانیم که غسل شهادت به نوره احتیاج ندارد. بریر با عبدالرحمن بذلهگویی میکرد. عبدالرحمن به وی گفت: اینک وقت هزل نیست. بریر گفت: به خدا که قوم من میدانند، در جوانی و در پیری یاوه گویی را دوست نمی داشتهام. اما از آنچه در پیش دارم و بدان بشارت یافتم خوشحالم . به خدا سوگند که فاصله ی بین ما با زنان فراخ چشم سپید پوست بهشتی به اندازه ای است که اینان (لشکریان عمر بن سعد) شمشیرهای خود را بر ما فرود آورند. عبارات فوق را از جلد سوم " الکامل فی التاریخ " ، (چاپ بیروت 1987 دارالکتب العلمیه) ، اثر (ابن الاثیرالجزری) (متوفی 630 ه.ق) ، صفحه ی 418 نقل کرده ام. - مقتل الحسین و جلد پنجم طبقات آثار واقدی. - البدایة و النهایة، ابن کثیر (774-701 ه.ق)، جلد یازدهم، ص 534، چاپ اول دارهجر – 1998. با توجه به آنچه گذشت، می بینیم که بحران آب حداقل تا صبح روز عاشورا وجود نداشته است و از ذخیره ی کافی برخوردار بوده اند که امام (ع) به همراه حداقل دو تن از اصحاب، به تنظیف پرداخته اند. مسلما اگر وضعیت به گونه ای بود که احتمال می دادند با معضل بی آبی، آنچنان که در مجالس می شنویم، روبرو خواهند شد، آب را ذخیره می کردند تا کودکان از تشنگی بی تاب نشوند. متشکرم
- [سایر] من چند تا سؤال دارم راجع به تعیین اول وقت ماه مبارک رمضان و ماه شوال. چرا یوم الشک باید باشد تا ماه شعبان به سی روز منجر شود؟ آیا یوم شک دلالت بر عدم اطمینان که ماه چند روز دور زمین می چرخد است؟ چرا؟ چون هلال باید رؤیت شود؟ یا به علت عدم کشف وسایل جدید در عصر پیامبر بود؟ آیا دلیل آن که باید هلال رؤیت شود بر اساس برداشت از آیه قرآن " فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ" است؟پس چرا آیه نمی گوید فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الهلال فَلْیَصُمْهُ ؟ اگر در این آیه از کلمه "شهر" استفاده شود (به این معنی تعداد روزها 29 یا 30 روز) وجود ماه هست پس آیا آن به معنی چرخه ماه یعنی ورود اول ماه که می توان با رؤیت حاصل می شود یا با کشف دانش(حساب)؟ در مورد روزه ما باید طبق رؤیت هلال عمل کنیم ولی در ماهای دیگر بر اساس تاریخ رسمی بدون رؤیت هلال عمل می کنیم؟ در حالی که در ماهای دیگر وقتهای وجود دارد ما عملی را باید انجام بدهیم؟ در مورد ماه حج، مسلمانان که در مراسم حج شرکت می کنند فقط از تاریخ معینی را که مملکت عربیه تعیین می کنند تبعیت می کنند مانند وقوف در عرفه؟ یا مثل ماهای دیگر مثلا نیمه رجب¸ نیمه شعبان¸روزهای ولادت و شهادت؟ آیا خدا وند مهربان بین عبادت مستحب و واجب فرق قایل است؟ منظور این که عبادت واجب باید حجتش صحیح و تمام باشد در حالی که اعمال مستحبی لازم نیست این چنین شود؟ زیرا آنچه که مهم است در اعمال مستحبی ماهیت و حقیقت آن است که به دست بیاوریم؟ با تشکر
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که میّت را غسل میدهد باید قصد قربت داشته باشد ، و کافی است به قصد امتثال امر خداوند باشد .
- اگر انسان بقدری وقت دارد که میتواند وضو بگیرد یا غسل کند و نماز را بدون کارهای مستحبّی آن مثل اقامه وقنوت بخواند ، باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون کارهای مستحبّی آن بجا آورد ، بلکه اگر به اندازه سوره هم وقت ندارد باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون سوره بخواند . چیزهائی که تیمم با آنها صحیح است .
- اگر زن نماز را تأخیر بیندازد ، و از اول وقت به اندازه خواندن یک نماز با تمام مقدمات ، از قبیل تحصیل لباس پاک و وضو بگذرد و سپس حائض شود ، قضاء آن نماز بر او واجب است ، بلکه اگر وقت داخل شده در حالی که زن میتوانسته یک نماز با وضو یا غسل بلکه با تیمم بخواند ، و نخوانده باشد ، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را قضا کند هر چند وقت برای تحصیل سایر شرائط و افی نبوده است ، ولی در تند خواندن و کند خواندن و چیزهای دیگر باید ملاحظه حال خود را بکند ، مثلاً زنی که مسافر نیست اگر در اول ظهر نماز نخواند ، قضای آن در صورتی واجب می‌شود که به مقدار خواندن چهار رکعت نماز با انجام وضو یا تیمم از اول ظهر بگذرد و حائض شود ، و برای کسی که مسافر است گذشتن وقت به مقدار خواندن دو رکعت با تحصیل طهارت کافی است .
- اگر غیر از آب گل آلود مضاف ، آب دیگری برای وضو ندارد ، چنانچه وقت نماز تنگ است باید تیمم کند ، و اگر وقت دارد باید صبر کند تا آب صاف شود ، یا بوسیلهای آن را صاف نماید و وضو بگیرد . ولی آب گل آلود در صورتی مضاف می‌شود که دیگر به آن آب گفته نشود . شرط سوم : آنکه آب وضو مباح باشد .
- مستحاضه قلیله یا متوسطه اگر بخواهد غیر از نماز کاری انجام دهد که شرط آن وضو داشتن است ، مثلاً بخواهد جائی از بدن خود را به خط قرآن برساند ، چنانچه بعد از تمام شدن نماز باشد بنابر احتیاط واجب باید وضو بگیرد ، و وضوئی که برای نماز گرفته کافی نیست .
- نماز خواندن روی چیزی که ایستادن و نشستن روی آن حرام است ، مثل جائی از فرش که اسم خدا بر آن نوشته شده ، چنانچه مانع از قصد قربت شود صحیح نیست . شرط چهارم : آنکه جای نمازگزار سقفش به اندازهای که نتواند در آنجا راست بایستد ، کوتاه نباشد و همچنین به اندازهای که جای رکوع و سجود نداشته باشد ، کوچک نباشد .
- اگر در صورت یا دست‌ها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمیآید و آب برای آن ضرر ندارد ، باید بعد از شستن أجزاء صحیحه آن عضو با رعایت ترتیب ، موضع زخم یا بریدگی را در آب کر یا جاری فرو برد ، و قدری فشار دهد که خون بند بیاید ، و انگشت خود را روی زخم یا بریدگی در زیر آب از بالا به پائین بکشد تا آب بر آن جاری شود و سپس مواضع پائین تر از آن را بشوید وضو صحیح است . شرط پنجم : آنکه وقت برای وضو و نماز کافی باشد .
- اگر مکلف با هواپیما سفر کند، و بخواهد در آن نماز بخواند، در صورتی که بتواند به هنگام نماز رو به قبله بودن و استقرار داشتن و دیگر شرایط را رعایت کند، نمازش صحیح است، وگرنه در صورتی که وقت داشته باشد و بتواند پس از خروج از هواپیما نماز واجد شرایط را بجای آورد، بنا بر احتیاط نمازش در هواپیما صحیح نیست. لکن اگر وقت تنگ باشد، واجب است نماز را درون هواپیما بجای آورد و در آن صورت اگر جهت قبله را بداند، باید بدان جهت نماز بخواند و نمازش بدون رعایت قبله جز در حال ضرورت صحیح نیست، و در این حال باید هرگاه هواپیما از سمت قبله منحرف شد، بدان سو رو کند، و در هنگام انحراف از قبله، از قراءت و ذکر دست بکشد، و اگر نتواند به عین قبله توجه کند، باید سعی کند بیش از (نود) درجه از قبله منحرف نشود، و اگر جهت قبله را نداند، باید بکوشد آن را مشخص کند و طبق ظنّ خود عمل نماید، و اگر نتواند ظن بدست آورد کافی است نماز را به هر جهتی که احتمال میدهد قبله در آن باشد، بجای آورد. گر چه احتیاط مستحب آن است که نماز را به چهار جهت بجای آورد. این در جایی است که بتواند با شناخت قبله رو به قبله باشد و اگر جز در تکبیرة الاحرام نتواند، بدان اکتفا کند و اگر اصلاً نتواند، شرط استقبال ساقط می‌شود. و جایز است انسان قبل از وقت نماز اختیاراً با هواپیما مسافرت کند، هرچند بداند در هواپیما ناچار به نماز فاقد شرط استقبال و استقرار خواهد شد.
- هرگاه از روی فراموشی یا ناچاری یا تقیّه ، یا برای کار دیگر مثل خاراندن دست و مانند آن ، دست‌ها را روی هم بگذارد ، اشکال ندارد . چهارم : از مبطلات نماز آن است که بعد از خواندن حمد ، (آمین) بگوید ، و باطل شدن نماز به گفتن (آمین) در غیر مأموم بنابر احتیاط است هر چند در حرام بودنش چنانچه بقصد مشروعیت آورده شود ، شکی نیست ، و در هر حال اگر (آمین) را اشتباهاً ، یا از روی تقیّه بگوید ، نمازش اشکال ندارد . پنجم : از مبطلات نماز برگشتن از قبله بدون عذر است ، و اما اگر با عذر باشد مثل فراموشی ، یا به سبب امر قهری مانند باد شدیدی که او را از قبله برگرداند چنانچه به طرف راست یا چپ نرسد ، نماز او صحیح است ، ولی لازم است که بعد از برطرف شدن عذر فوراً به طرف قبله برگردد . و اما اگر به طرف راست و یا چپ برسد یا پشت به قبله شود ، اگر فراموش کرده باشد ، یا غافل باشد ، یا در تشخیص قبله اشتباه کرده باشد ، و وقتی متذکر یا متوجه شود که اگر نماز را قطع کند میتواند دوباره آن را رو به قبله بخواند هر چند یک رکعت از آن در وقت واقع شود باید نماز را از سر بگیرد و گرنه به همان نماز اکتفا میکند ، و قضا بر او لازم نیست . و همچنین است اگر برگشت او از قبله بواسطه امر قهری باشد ، پس چنانچه بتواند که بدون برگشتن از قبله نماز را دوباره در وقت بخواند هر چند یک رکعت از آن در وقت واقع شود باید نماز را از سر بگیرد ، و گرنه باید همان نماز را تمام کند و اعاده و قضا بر او لازم نیست .
- قسَم چند شرط دارد : اول : کسی که قسَم میخورد باید بالغ و عاقل باشد ، و از روی قصد و اختیار قسَم بخورد ، پس قسَم خوردن بچه و دیوانه و مست و کسی که مجبورش کرد‌ه‌اند درست نیست ، و همچنین است اگر در حال عصبانی بودن بی قصد یا بی اختیار قسَم بخورد . دوم : کاری را که برای آن قسَم میخورد باید حرام یا مکروه نباشد ، و کاری را که قسَم میخورد ترک کند ، باید واجب یا مستحب نباشد ، و اگر قسَم بخورد کار مباحی را بجا آورد یا ترک کند ، چنانچه آن فعل یا ترک از نظر عقلا رجحان داشته باشد ، یا برای شخص او مصلحتی دنیوی داشته باشد ، قسَمش صحیح است . سوم : به یکی از اسمهای خداوند عالم قسَم بخورد که به غیر ذات مقدس او گفته نمیشود ، مانند خدا ، و اللّه ، یا خدا را به صفات و افعالی یاد کند که مخصوص اوست مثلاً بگوید : قسم به آن کسی که آسمانها و زمین را آفرید ، و نیز اگر به اسمی قسَم بخورد که به غیر خدا هم میگویند ، ولی بقدری به خدا گفته می‌شود که هر وقت کسی آن اسم را بگوید ، ذات مقدس حق در نظر میآید ، مثل آنکه به خالق و رازق قسَم بخورد ، صحیح است ، بلکه اگر به اسمی قسَم بخورد که فقط در مقام قسَم خوردن ذات حق از آن به نظر میآید ، مثل سمیع و بصیر باز هم قَسمش صحیح است . چهارم : قسَم را به زبان بیاورد ، ولی آدم لال اگر با اشاره قسَم بخورد صحیح است ، و کسی که قادر بر تکلم نیست ، اگر بنویسد و آن را در قلبش قصد کند کافی است ، بلکه قادر بر تکلم نیز اگر بنویسد بنابر احتیاط واجب ، باید به آن عمل کند . پنجم : عمل کردن به قسَم برای او ممکن باشد ، و اگر موقعی که قسَم میخورد ممکن نباشد و بعداً ممکن شود ، کافی است ، و اگر موقعی که قسَم میخورد ممکن باشد و بعداً از عمل به آن عاجز شود ، از وقتی که عاجز می‌شود قسَم او بهم میخورد ، و همچنین است اگر بقدری مشقت پیدا کند که نشود آن را تحمل کرد ، و این عجز اگر به اختیار او باشد ، یا بدون اختیار ولی او در تأخیر از زمان قدرت عذری نداشته باشد ، گناه کرده و کفاره واجب است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کسی که در تنگی وقتِ نماز باید تیمم کند، اگر به قصد قربت یا برای کار مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد، صحیح است، ولی اگر برای خواندن آن نماز وضو بگیرد، باطل است. شرط هشتم: به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد، و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد، باطل است. ولی اگر به قصد قربت وضو بگیرد و قصد دیگری مثل خنک شدن تابع قصد وضو باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند، اگر به قصد قربت یا برای کار مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد، صحیح است و اگر برای خواندن آن نماز وضو بگیرد، بطوری که فعلا داعی او بر وضو گرفتن فقط آن نماز باشد، وضویش باطل است. شرط هشتم آن که به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد باطل است.
- [آیت الله خوئی] کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند، اگر به قصد قربت یا برای کار مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد صحیح است و اگر با علم و عمد فقط برای خواندن آن نماز وضو بگیرد باطل است. (شرط هشتم): آن که به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد، و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند، اگر به قصد قربت یا برای کار مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد صحیح است، اگر چه به جهت ترک تمام یا قسمتی از نماز در وقت، گناه کرده است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که در تنگی وقتِ نماز باید تیمّم کند، اگر به قصد قربت یا برای برای کارهای مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد صحیح است و اگر برای خواندن آن نماز صورت بگیرد، باطل است.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که د ر تنگی وقت نماز باید تیمم کند ، اگر به جای تیمم وضو بگیرد صحیح است چه برای آن نماز وضو بگیرد یا برای کار دیگر . شرط هشتم –آ نکه به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد ، و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد ، باطل است .
- [آیت الله سبحانی] کسی که در تنگی وقت نماز، باید تیمّم کند، اگر به جای تیمّم وضو بگیرد صحیح است چه برای آن نماز وضو بگیرد یا برای کار دیگر. شرط هشتم آن که به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند، اگر وضو بگیرد وضو صحیح است چه برای آن نماز وضو بگیرد یا برای کار دیگر. شرط هشتم: به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد، و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد باطل است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند؛ اگر به قصد قربت یا برای کار مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد؛ صحیح است و اگر با علم و عمد فقط برای آن نماز وضو بگیرد که مقدار یک رکعت یا بیشتر آن را در وقت درک می کند باز صحیح است اگرچه در تاخیر انداختن نماز معصیت کرده است. شرط هشتم آنکه به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد باطل است.
- [آیت الله مظاهری] کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمّم کند اگر وضو بگیرد صحیح است چهبرای آن نماز وضو بگیرد یا برای کار دیگر، گرچه معصیت کرده است. شرط هشتم: به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد باطل است.