کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند؛ اگر به قصد قربت یا برای کار مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد؛ صحیح است و اگر با علم و عمد فقط برای آن نماز وضو بگیرد... - رساله آیت الله میرزا جواد تبریزی

خواندن قران

تلاوت قرآن با رعایت قواعد مخصوص آن، یا دانش مربوط به اصول قرائت و اختلافات قاریان را قرائت قرآن می گویند.

قصد قربت

قَصدِ قُربَت به معنای اراده نزدیک شدن، در اسلام یکی از شرایط صحیح بودن عبادت است. و منظور از آن انجام عبادات با نِیَّت و انگیزه نزدیک شدن به خدا است. این انگیزه بیشتر با عبارت «قُربَةً اِلَی الله» بیان می‌شود. قصد قربت فقط در اعمالی که جنبه عبادی دارند، لازم است.

تنگی وقت

عدم گنجایش زمان برای به‏جا آوردن عبادت دارای وقت مشخص با اجزاء و شرایط آن راتنگی وقت گویند و از آن در بابهایی نظیر طهارت، صلات و حج سخن رفته است.

وقت نماز

هر یک از نمازهای واجب باید در وقت مخصوصی اقامه گردد، که به آن اوقات نمازهای یومیه می گویند.

مستحبی

غسل‌های مستحب غسل‌هایی که به لحاظ فقهی واجب نیستند؛ اما پسندیده‌اند و اثرات معنوی خاصی برای آنها برشمرده شده است. غسل‌های مستحبی بسیاری در فقه اسلامی وجود دارد که در یک تقسیم بندی کلی بر دو نوعند: غسلهایی که استحباب آنها قطعی است و غسلهایی که استحباب آنها به صورت قطعی ثابت نشده بلکه با قانون تسامح در ادله سنن بر استحباب آنها حکم شده است و به قصد رجا انجام می‌گیرند.

معصیت

گناه، در اصطلاح دینی به معنای نافرمانی از خداوند و انجام دادن کاری است که خداوند از آن نهی کرده یا ترک کاری است که خداوند به انجام آن فرمان داده است. گناه می‌تواند عملی مانند قتل، گفتاری مانند غیبت و نظری مانند شرک باشد.

تاخیر

به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می‌گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.

فرمان

امر (انشا) به واداشتن کسی به انجام کاری از طریق دستور اطلاق می‌شود.

رکعت

مجموع قیام، رکوع و سجود را رکعت گویند. از عنوان رکعت در باب صلات سخن گفته‌اند.

عالم

عالم ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • عالم (جهان)، عالَم (جهان) به معنای عام عبارت است از تمامی موجود در زمان و مکان• عالم (دانشمند)، به معنی دانشمند

نماز

نماز (واژه‌ای فارسی و معادل کلمه عربی «صَلاة») عملی عبادی است که پنج بار در اوقات معینی از شبانه روز واجب است. در این عبادت، نمازگزار رو به قبله می‌ایستد و ذکرهای ویژه‌ای را خوانده و اعمال ویژه‌ای مانند رکوع و سجده را به جا می‌آورد. نماز به دو شکل فردی (فُرادا) و جماعت خوانده می‌شود.

تیمم

تَیَمُّم عملی عبادی است که در مواردی به جای وضو یا غسل واجب می‌شود. مراحل آن عبارتند از: زدن کف دو دست بر خاک و کشیدن آن بر پیشانی و پشت دست‌ها. طهارت ناشی از تیمم مانند وضو و غسل است و تا زمان باقی بودن عذر تیمم، تفاوتی با طهارت ناشی از آنها ندارد. به تیمم، طهارت «تُرابیّه» یا «اضطراری» نیز گفته می‌شود.

وضو

وُضو، یا آنگونه که در برخی مناطق ایران گفته می‌شود، دست‌نماز یا آب‌دست، شستن صورت و دست‌ها و مَسح سر و پاها با شیوه‌ای خاص است. وضو به خودی خود مستحب است و برای برخی کارها مانند نماز و طواف کعبه، واجب می‌شود. در برخی موارد باید به جای وضو، غسل یا تیمم کرد. وضو را می‌توان به شیوه ترتیبی و ارتماسی انجام داد. وضوی جبیره‌ای، جایگزینی برای وضو در صورت وجود زخم است.

علم

علم دارای ارزش ذاتی می‌باشد و در دین مبین اسلام به علم ارزش و بهای بالایی داده شده است.

عمد

عمد، انجام دادن یا ترک عملی از روی اختیار و قصد، و در مقابل سهو می‌باشد.

درک

ادراک در دو معنای رسیدن به چیزی و رسیدن چیزی به کار رفته است. از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، زکات، حج، مزارعه و صید و ذباحه سخن رفته است.

وقت

آن (دم- وقت)، یکی از مباحث فلسفه می‌باشد.