احتیاط لازم
احتیاط الزام‌آور را احتیاط واجب گویند.
اگر پیش از تمام شدن غسل ، در شستن مقداری از طرف چپ یا طرف راست شک کند ، لازم است که آن مقدار را بشوید ، و اگر در شستن مقداری از سر و گردن شک کند بنابر احتیاط لازم باید بعد از شستن آن دوباره بدن را بشوید .
غسل ارتماسی :
غسل ارتماسی به دو نحو انجام می‌گیرد : (دفعی) و (تدریجی) .
عنوان مسئله:
اگر پیش از تمام شدن غسل ، در شستن مقداری از طرف چپ یا طرف راست شک کند ، لازم است که آن مقدار را بشوید ، و اگر در شستن مقداری از سر و گردن شک کند بنابر احتیاط لازم باید بعد از شستن آن دوباره بدن را بشوید .
غسل ارتماسی :
غسل ارتماسی به دو نحو انجام می‌گیرد : (دفعی) و (تدریجی) .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] میدانیم که در غسل ترتیبی، میتوان بین شستن سر و گردن و شستن سمت راست و شستن سمت چپ فاصله انداخت. آیا این کار را در یک قسمت هم میتوان انجام داد؟ مثلاً آیا میتواند نیمی از سر و گردن را بشوید و پس از مدتی نیمه دیگر را بشوید و همین طور در طرف راست یا چپ بدن این کار را انجام دهد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در غسل، پس از شستن سر و گردن، رعایت ترتیب شستن چپ و راست بدن واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در غسل، پس از شستن سر و گردن، رعایت ترتیب شستن چپ و راست بدن واجب است؟
- [سایر] هنگام غسل و شستن طرف راست و چپ، سر و گردن را نیز میشستم، آیا این کار صحیح بوده است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی به نیّت غسل مس میّت سر و گردن را شست بعد یادش آمد غسل واجب دیگری هم به ذمّه دارد آیا میتواند قبل از شستن طرف راست و چپ به نیّت غسل واجب دیگر سر و گردن را غسل دهد هم چنین طرف راست و چپ بعد غسل اوّل را تمام کند یا نه هم چنین اغسال مستحبّه دیگر؟
- [آیت الله سبحانی] بعضی از آقایان غسل ترتیبی را چنین مطرح می کنند که باید موقع شستن سر و گردن و یا طرف چپ و راست باید عضو را بطوری شست که عضو دیگر شسته نشود لازمه اش این می شود که باید مثلا موقع شستن سر و گردن بدن خود را از زیر افشان دور کند که آب به بدن ریخته نشود آیا این نظر صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی زیر باران با شیر آب وضو می‌گیرد در حال شستن دست راست و چپش قطرات باران هم بر دستهایش میریزد آیا اگر آن قطرات را هم با نیّت شستن دست چپ و راست بشوید وضوی او اشکال دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر اول، سر و گردن و بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را در آب فرو ببریم، غسل ما صحیح است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] کسی که غسل واجب دارد می تواند در وان حمام به نیّت غسل ترتیبی ابتدا سر و گردن را زیر آب ببرد و تکان دهد و سپس همان طور که در وان دراز کشیده نیمه طرف راست بدن را به نیّت طرف راست زیر آب ببرد و تکان دهد و سپس به همین نحو نیمه ی طرف چپ را غسل دهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در موقع غسل ترتیبی باید نیت کند که اوّل سر و گردن و بعد سمت راست و بعد سمت چپ را یا لازم نیست که این نیّت را کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن رانشسته ، چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است . و اگر از طرف راست باشد احتیاط مستحب آن است که بعد از شستن آن مقدار ، دوباره طرف چپ رابشوید . و اگر از سر و گردن باشد بنابر احتیاط واجب باید بعد از شستن آن مقدار ، دوباره بدن را بشوید .
- در غسل ترتیبی باید به نیّت غسل بنابر احتیاط لازم اول تمام سر و گردن و بعد بدن را بشوید ، و بهتر آن است که اول طرف راست ، بعد طرف چپ بدن را بشوید ، و تحقق غسل ترتیبی به حرکت دادن هریک از اعضاء سه گانه در زیر آب به قصد غسل بی اشکال نیست ، و احتیاط در اکتفا نکردن به آن است . و اگر عمداً بدن را قبل از پایان یافتن غسل تمام سر و گردن بشوید بنابر احتیاط ، غسل او باطل است .
- تمام شرطهائی که برای صحیح بودن وضو گفته شد ، مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن ، در صحیح بودن غسل هم شرط است ، ولی در غسل لازم نیست بدن را از بالا به پائین بشوید ، و نیز در غسل ترتیبی لازم نیست بعد از شستن سر و گردن فوراً بدن را بشوید ، پس اگر بعد از شستن سر و گردن صبر کند و بعد از مدتی بدن را بشوید اشکال ندارد ، بلکه لازم نیست تمام سر و گردن یا بدن را یک مرتبه بشوید ، پس جایز است مثلاً سر را شسته و بعد از مدتی گردن را بشوید . ولی کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول یا غائط خودداری کند ، اگر به اندازهای که غسل کند و نماز بخواند ، بول یا غائط از او بیرون نمیآید ، باید فوراً غسل کند و بعد از غسل هم فوراً نماز بخواند .
- بعد از شستن صورت باید دست راست ، و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشوید .
- اگر بعد از غسل بفهمد جائی از بدن را نشسته ، و نداند کجای بدن است ، دوباره شستن سر لازم نیست ، و فقط هر جائی را از بدن که احتمال میدهد نشسته باید بشوید .
- در صورتی که بدن را قبل از سر بشوید ، لازم نیست غسل را اعاده کند بلکه چنانچه بدن را دوباره بشوید ، غسل او صحیح خواهد شد .
- اگر یقین نکند که هر دو قسمت یعنی سر و گردن و بدن را کاملاً غسل داده ، باید برای آنکه یقین کند ، هر قسمتی را که میشوید مقداری از قسمت دیگر را هم با آن قسمت بشوید .
- غسل میّت مثل غسل جنابت است ، و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است ، میّت را غسل ارتماسی ندهند ، و در غسل ترتیبی هم لازم است طرف راست را پیش از طرف چپ بشویند .
- در تیمم بدل از وضو یا غسل ، سه چیز واجب است : اول : زدن یا گذاشتن کف دو دست بر چیزی که تیمم با آن صحیح است ، و بنابر احتیاط لازم این کار در دو کف باید با هم انجام گیرد . دوم : کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی از جائی که موی سر میروید تا ابروها و بالای بینی ، و همچنین دو طرف پیشانی بنابر احتیاط واجب ، و احتیاط مستحب آن است که دستها روی ابروها هم کشیده شود . سوم : کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست ، و کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ . و احتیاط واجب آن است که ترتیب بین دست راست و دست چپ رعایت شود . و لازم است تیمم با نیت و به قصد قربت انجام دهد همانگونه که در وضو گذشت .
- لازم نیست نیّت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند ، بلکه اگر تمام افعال وضو به داعی امر خداوند بجا آورده شود کفایت میکند . شرط هفتم : آنکه وضو را به ترتیبی که گفته شد بجا آورد ، یعنی اول صورت و بعد دست راست و بعد دست چپ را بشوید ، و بعد از آن سر و بعد پاها را مسح نماید ، و احتیاط مستحب آن است که هر دو پا را با هم مسح نکند ، بلکه پای چپ را بعد از پای راست مسح کند . شرط هشتم : آنکه کارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است. و اگر از طرف راست باشد باید بعد از شستن آن مقدار دوباره بنابر احتیاط واجب طرف چپ را بشوید. و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که پیش از تمام شدن غسل در شستن مقداری از طرف چپ شک کند شستن همان مقدار کافیست ولی اگر بعد از شستن مقداری از طرف چپ در شستن مقداری از طرف راست شک کند بنابر احتیاط واجب ان مقدار را شسته و بعد از ان طرف چپ را هم بشوید و اگر در شستن مقداری از سر و گردن شک کند و داخل در شستن قسمتهای دیگر بدن شده باشد شکش غیر معتبر و غسلش صحیح است
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که پیش از تمام شدن غسل در شستن مقداری از طرف چپ شک کند شستن همان مقدار کافیست ولی اگر بعد از شستن مقداری از طرف چپ در شستن مقداری از طرف راست شک کند بنابر احتیاط واجب ان مقدار را شسته و بعد از ان طرف چپ را هم بشوید و اگر در شستن مقداری از سر و گردن شک کند و داخل در شستن قسمتهای دیگر بدن شده باشد شکش غیر معتبر و غسلش صحیح است
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پیش از تمام شدن غسل، در شستن مقداری از طرف چپ یا طرف راست شک کند، لازم است آن مقدار را بشوید و بنا بر احتیاط اگر در شستن مقداری از سر و گردن شک کند باید بعد از شستن آن، بدن را نیز بشوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافیست و اگر از طرف راست باشد بعد از شستن ان مقدار بنابر احتیاط واجب طرف چپ را بشوید و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن ان مقدار بدن را بشوید و بنابر احتیاط واجب طرف راست را بر طرف چپ مقدم بدارد
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافیست و اگر از طرف راست باشد بعد از شستن ان مقدار بنابر احتیاط واجب طرف چپ را بشوید و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن ان مقدار بدن را بشوید و بنابر احتیاط واجب طرف راست را بر طرف چپ مقدم بدارد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته؛ چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است. و اگر از طرف راست باشد احتیاط مستحب آن است که بعد از شستن آن مقدار؛ دوباره طرف چپ را بشوید. و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن آن مقدار؛ دوباره طرف راست و طرف چپ را بشوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافیست و اگر از طرف راست باشد احتیاط مستحب آن است که بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید و اگر بفهمد مقداری از سر و گردن را نشسته، باید بعد از شستن آن مقدار دوباره بدن را بشوید.
- [آیت الله خوئی] اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است، و اگر از طرف راست باشد احتیاط مستحب آن است که بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید. و اگر از سر و گردن باشد، باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره بدن را بشوید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، چنانچه آن مقدار از طرف چپ باشد، شستن همان مقدار کافی است و اگر از طرف راست باشد، احتیاطا باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید و اگر از سر و گردن باشد، باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید.