وقت نماز
هر یک از نمازهای واجب باید در وقت مخصوصی اقامه گردد، که به آن اوقات نمازهای یومیه می گویند.
اگر وقت نماز به قدری تنگ است که بواسطه بجا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز ، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود ، باید آن مستحب را بجا نیاورد ، مثلاً اگر بواسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود ، باید قنوت را نخواند . و اگر خواند در صورتی نمازش صحیح است که حد اقل یک رکعت از آن در وقت واقع شده باشد .
عنوان مسئله:
اگر وقت نماز به قدری تنگ است که بواسطه بجا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز ، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود ، باید آن مستحب را بجا نیاورد ، مثلاً اگر بواسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود ، باید قنوت را نخواند . و اگر خواند در صورتی نمازش صحیح است که حد اقل یک رکعت از آن در وقت واقع شده باشد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی معتقد بود که وقت تنگ است و با تیمّم نماز خوانده است و بعد از خواندن نماز پی برده که وقت برای وضو ساختن داشته است آیانمازی که خوانده صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در آخر وقت نماز می خواند، به طوری که اگر نماز را با آرامی و همراه با مستحبات بخواند مقداری از آن در خارج وقت واقع می شود، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که وقت نمازش بسیار تنگ شده، به طوری که فقط برای خواندن یک رکعت نماز و آن هم به اندازه گفتن تکبیرة الاحرام و خواندن حمد و انجام دادن یک رکوع و دو سجده با گفتن یک سبحان اللّه در رکوع و سجده فرصت دارد، آیا نمازش قضا شده است یا باید به همین صورت نمازش را بخواند؟
- [آیت الله خوئی] در نماز جماعت که در مسئله 1485 توضیح فرمودهاید: اگر مأموم سهواً قبل از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر برگردد مقداری از قرائت را درک میکند و برگردد نمازش صحیح است، بفرمائید اگر امام قنوت میخواند باید برگردد و اگر برنگشت تا امام قنوت را خواند و داخل رکوع شد نمازش چه صورت دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] نمازگزاری در رکعات نماز شک میکند و بنا را بر رکعت بیشتر گذاشته، نماز را تمام میکند؛ ولی بعد از سلام نماز، فراموش میکند که شک او بین سه رکعت و چهار رکعت بود تا یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا شک بین دو و چهار بود تا وظیفهاش خواندن دو رکعت نماز احتیاط باشد. در این موقع، نماز احتیاط را به چه صورتی بخواند تا نمازش صحیح شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا باید نمازهای نافله بلند خوانده شود یا آهسته؟ س: آیا جایز است نماز شب را که دو رکعت دو رکعت خوانده می شود، به صورت دو نماز چهار رکعتی و یک دو رکعتی و یک نماز وتر خواند؟ س: آیا هنگام خواندن نماز شب، واجب است که کسی متوجه نماز شب خواندن ما نشود؟ آیا واجب است که آن را در تاریکی بخوانیم؟ س: آیا خواندن نافله ظهر و عصر، پس از ادای نماز ظهر و عصر و در وقت نافله، باید به قصد قضا باشد و یا به قصد دیگری؟ س: خواهشمندیم کیفیت نماز شب را به تفصیل برای ما بیان فرمایید. س: نماز شب به چه صورتی باید خوانده شود؟ یعنی کیفیت آن از جهت سوره و استغفار و دعا چگونه است؟
- [سایر] معنای این روایت چیست: (شخصی به امام هادی(ع) گفت: فدایت شوم در نوشته خود به محمد بن فرج آموختی: با فضیلتترین سورهها در نمازهای واجب (انّا انزلناه) و (قل هو الله احد) است و من از خواندن آن دو در نماز صبح به تنگ میآیم. امام هادی(ع) فرمود: لا یضیقنَ صدرکَ بهما فانّ الفضلَ و الله فیهما؛ سینهات از خواندن آن دو تنگ نشود، سوگند به خدا فضیلت در آن دو سوره است). چرا با خواندن این دو سوره مبارکه باید سینه تنگ شود؟ من منظور سؤال کننده را نفهمیدم! در ضمن من در روایات خواندم در نماز همیشه رکعت اول بعد از حمد توحید و در رکعت دوم بعد از حمد هر سوره دیگر را می‌شود خواند. لطفاً بفرمایید کدام صحیح است؟
- [سایر] با عرض سلام و تحیت به محضر شما 2- نمازهای نافله ظهر و عصر ، هر کدام 8 رکعت و قبل از نماز های واجب ظهر و عصر خوانده می شوند ، ما که در مسجد و نمازهایمان را به جماعت می خوانیم ، از خواندن نافله های ظهر و عصر در وقت خود محرومیم و بسیار علاقه مندیم که آنها را به صورت ادا بخوانیم ، با این تفاسیر ، آیا می توان مثلا نافله ی ظهر را مثلا 10 دقیقه قبل از اذان ظهر بخوانیم و آنرا متصل کنیم به نماز واجب ظهر ؟ 4- اگر در حین راه رفتن در مسیر مسجد ، کسی به ما سلام کند و یا سخن بگوید و ما در حال خواندن نماز مستحبی باشیم ، اگرجوابش را دهیم نمازمان باطل شده و باید از ابتدا آنرا بخوانیم یا خیر ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زن در آخر وقت نماز ، از خون پاک شود و به اندازه غسل و خواندن یک رکعت نماز یا بیشتر از یک رکعت وقت داشته باشد ، باید نماز را بخواند ، و اگر نخواند باید قضای آن را بجا آورد .
- اگر به خیال اینکه به اندازه تحصیل طهارت از حدث و خواندن یک رکعت وقت ندارد ، نماز نخواند و بعد بفهمد وقت داشته ، باید قضای آن نماز را بجا آورد .
- اگر در جستجوی آب نرود تا وقت نماز تنگ شود ، در صورتی که اگر میرفت آب پیدا میکرد معصیت کرده ، ولی نمازش با تیمم صحیح است .
- وقت نماز ظهر و عصر بعد از زوال (ظهر شرعی) (4) تا غروب آفتاب است ، ولی چنانچه نماز عصر را عمداً قبل از نماز ظهر بخوانند باطل است ، مگر اینکه از آخر وقت بیش از آوردن یک نماز مجال نباشد ، که در این فرض اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخوانده ، نماز ظهر او قضا است و باید نماز عصر را بخواند ، و اگر کسی پیش از این وقت اشتباهاً تمام نماز عصر را پیش از نماز ظهر بخواند ، نمازش صحیح است و باید نماز ظهر را بخواند ، و احتیاط مستحب آن است که چهار رکعت دوم را به قصد ما فی الذمّه بجا آورد .
- اگر در شماره رکعتهای نماز مستحبّی شک کند ، چنانچه طرف بیشتر شک نماز را باطل میکند ، بنا را بر کمتر بگذارد ، مثلا اگر در نافله صبح شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است ، و اگر طرف بیشتر شک نماز را باطل نمیکند ، مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا یک رکعت ، به هر طرف شک عمل کند ، نمازش صحیح است .
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست بجا آورده یا نه ، چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است شده ، باید به شک خود اعتنا نکند ، مثلاً موقعی که مشغول خواندن سوره است ، اگر شک کند که حمد را خوانده یا نه ، باید به شک خود اعتنا نکند ، واگر بعد یادش بیاید که آن را بجا نیاورده ، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده ، باید آن را و آن چه بعد از آن است بجا آورد ، و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است ، بنابراین اگر مثلاً در قنوت یادش بیاید که حمد را نخوانده ، باید حمد وسوره را بخواند ، و اگر در رکوع یادش بیاید ، نمازش صحیح است .
- کسی که زیاد شک میکند ، اگر شک کند چیزی را که رکن نیست بجا آورده یا نه ، و اعتنا نکند ، و بعد یادش بیاید که آن را بجا نیاورده ، چنانچه از محل بجا آوردن آن نگذشته باید آن را و آن چه بعد از آن است بجا آورد ، و اگر از محل آن گذشته نمازش صحیح است ، مثلاً اگر شک کند که حمد خوانده یا نه و اعتنا نکند ، چنانچه در قنوت یادش بیاید که حمد نخوانده ، باید حمد و سوره را بخواند ، و اگر در رکوع یادش بیاید ، نمازش صحیح است . 5 شک امام و مأموم :
- اگر مشغول نماز چهار رکعتی شود و در بین نماز یادش بیاید که مسافر است ، یا ملتفت شود که سفر او هشت فرسخ است ، چنانچه به رکوع رکعت سوم نرفته ، باید نماز را دو رکعتی تمام کند ، و اگر رکعت سوم را تمام کرده نمازش باطل است ، و اگر به رکوع رکعت سوم رفته ، نمازش نیز بنابر احتیاط باطل است . و در صورتی که به مقدار خواندن یک رکعت هم وقت داشته باشد ، باید نماز را دوباره شکسته بخواند ، و اگر وقت نیست نماز را شکسته قضا کند .
- حکم گمان در نماز نسبت به رکعات مثل حکم یقین است ، مثلاً اگر نداند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت ، و گمان داشته باشد که دو رکعت خوانده ، بنا میگذارد که دو رکعت است ، و اگر در نماز چهار رکعتی گمان دارد که چهار رکعت خوانده ، نماز احتیاط ندارد . و امّا نسبت به افعال ، گمان حکم شک را دارد ، پس اگر گمان دارد رکوع کرده ، در صورتی که داخل سجده نشده است باید آن را بجا آورد ، و اگر گمان دارد حمد را نخوانده ، چنانچه در سوره داخل شده باشد اعتنا به گمان ننماید ، ونمازش صحیح است .
- اگر قسمتی از نماز را برای غیر خدا بجا آورد ، چه آن قسمت واجب باشد مثل حمد ، یا مستحب باشد مثل قنوت ، اگر آن قصد غیر خدائی به تمام نماز سرایت کند مثلاً قصد ریا در عملی باشد که مشتمل بر آن جزء است ، یا آنکه از تدارک آن قسمت زیادی مبطل لازم آید ، نمازش باطل است . و اگر نماز را برای خدا بجا آورد ولی برای نشان دادن به مردم در جای مخصوصی مثل مسجد ، یا در وقت مخصوصی مثل اول وقت ، یا به طرز مخصوصی مثلاً با جماعت نماز بخواند ، نمازش باطل است . تکبیرة الاحرام
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه بجا آوردن بعضی از کارهای مستحبّ نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، باید آن مستحبّ را بجا نیاورد، مثلاً اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید قنوت نخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است، که به واسطة بهجا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود باید آن مستحب را بهجا نیاورد. مثلًا اگر به واسط خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید قنوت نخواند. توضیح المسائل 109 احکام وقت نماز ..... ص : 108
- [آیت الله مظاهری] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود باید آن مستحب را به جا نیاورد. مثلاً اگر به واسطه خواندن قنوت و تسبیحات مستحبّی مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود باید آنها را نخواند و اگر بخواند معصیت کرده ولی نماز او صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز؛ مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود؛ باید آن مستحب را به جا نیاورد؛ مثلا اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود؛ باید قنوت را نخواند.
- [امام خمینی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید آن مستحب را به جا نیاورد. مثلا اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود،باید قنوت نخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر وقت نماز بهقدری تنگ است که بهسبب بهجا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، باید آن مستحب را بهجا نیاورد؛ مثلاً اگر بهسبب خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید قنوت نخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا اوردن بعضی از کارهای مستحب نماز مقداری از ان بعد از وقت خوانده می شود باید ان مستحب را به جا نیاورد مثلا اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود باید قنوت را نخواند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وقت نماز به قدری تنگ است، که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود باید آن مستحب را به جا نیاورد. مثلاً اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود، باید قنوت نخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطهی به جا آوردنِ بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، باید آن مستحب را به جا نیاورد، مثلاً اگر به واسطهی خواندن قُنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید قنوت را نخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وقت نماز به قدری تنگ باشد که به واسطه بجا آوردن بعضی از اعمال مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده شود، باید آن اعمال مستحب را بجا نیاورد؛ مثلاً اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده شود، نباید قنوت را بخواند.