پیشانی
پیشانی به قسمت فوقانی چهره، حدّ فاصل رستنگاه مو و ابرو گفته می شوداز آن در بابهای طهارت، صلات و حج سخن رفته است.
اگر پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد عمداً ذکر سجده را بگوید ، نماز باطل است ، مگر این که ذکر را دوباره در حال آرامش بگوید ، و اگر پیش از تمام شدن ذکر عمداً سر از سجده بر دارد ، نماز باطل است .
عنوان مسئله:
اگر پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد عمداً ذکر سجده را بگوید ، نماز باطل است ، مگر این که ذکر را دوباره در حال آرامش بگوید ، و اگر پیش از تمام شدن ذکر عمداً سر از سجده بر دارد ، نماز باطل است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر موی سر بین پیشانی و مهر قرار بگیرد (مثلا نیمی از مهر را بپوشاند) آیا سجده درست است؟
- وجود مقداری از موی سر بین پیشانی ومهر درهنگام سجده چه حکمی دارد درصورتیکه به اندازه معمول پیشانی روی مهرقرار گرفته باشد واصولا چه مقدار از پیشانی باید روی مهر باشد قرار گرفته باشد و اصولا چه مقدار از پیشانی باید روی مهر باشد.
- در سجده کدام اعضا از بدن باید روی زمین باشد آیا انگشتان دست و انگشتان پا به جز شصت پا باید روی زمین باشد از مچ تا آرنج چطور ؟
- آیا بین نماز احتیاط یا سجده سهو و نمازی که برایش احتیاط یا سجده را میخوانیم میتوان کاری که نماز را باطل میکند انجام داد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در موقع گذاردن پیشانی روی مهر در حال سجده، قسمتی از موی سر انسان پیشانی را فرا گیرد و مانع چسبیدن پیشانی روی مهر گردد چه باید کرد؟ آیا باید سر را از روی مهر جدا ساخت و مجدّداً سر را بگذارد یا در همان حالت ذکر سجده را بگوید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اتصال اعضای دیگر بدن به جز اعضای سجده و بینی در سجده چه حکمی دارد؟ مانند انگشتان دیگر پا، بالای پیشانی و جلوی سر، آرنج ها و ... .
- [آیت الله اردبیلی] میدانیم که در سجده، باید هفت موضع از بدن روی زمین قرار بگیرد. آیا زیاد و کم شدن سجده، به تعداد قرار گرفتن پیشانی بر زمین بستگی دارد یا وابسته به تعداد قرار گرفتن همه هفت موضع بدن با هم، بر روی زمین است؟
- [آیت الله خامنه ای] گفتن ذکر "بحول الله وقوته..." در هنگام بلند شدن درست است یا باید بدن آرام باشد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی سهواً یا جهلاً ذکر رکوع یا سجده یا اذکار در حال قیام را در حال حرکت بدن بگوید و یا کسی میدانسته که نباید در حال حرکت بدن ذکر رکوع یا سجود و یا هر ذکر دیگری را بگوید ولی آن را فراموش کرده باشد و یا بر اثر بیتوجهی و غفلت و عادت، قسمتی از اذکار را در حال حرکت ادا کرده باشد؛ مثلاً قبل از اینکه سر بر سجده گذارده و بدنش آرام گیرد، ذکر سجده را شروع کرده یا قبل از اینکه ذکر سجدهاش را بهطور کامل تمام کند سر از سجده برداشته باشد، در موارد فوق چه حکمی دارد؟ ج) اگر از روی جهل یا سهو یا فراموشی اذکار نماز را در حال حرکت بگوید، نمازش صحیح است و در غیر این صورت نماز اشکال پیدا میکند. س: برخی بهطور عرفی یاد گرفتهاند که در حال برخاستن از رکوع یا سجده ذکر (الله اکبر) بگویند و چه بسا توجهی هم به این ندارند که از باب استحباب میگویند یا به قصد ذکر مطلق و یا تفاوت مستحب بودن ذکر و قصد ذکر مطلق را نمیدانند، در این موارد که در حال حرکت بدن ذکر (الله اکبر) را میگویند، نمازشان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] در نماز جماعت برای اینکه مأموم به سجده امام برسد، آیا میتواند در ذکر رکوع یک بار (سبحان الله) بگوید و به سجده برود یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر در اثر جهل به حکم، کف دست ها را در حال سجده مطابق معمول نگذاشته و یا بر جای لرزانی که آرام نبوده (آرامش نداشته) سجده کرده است، نمازهای سابقش چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا در مواقعی از نماز که آرام بودن لازم است (ایستاده یا غیر ایستاده)، حرکت سر یا دست ها هم نماز را باطل می کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه موقع مسحِ سر، دست به پیشانی برسد وضو صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر در هنگام سجده بر روی مهر چیزی باشد که باعث آزار جدّی پیشانی نمازگزار شود، آیا می توان قبل از اتمام ذکر سجده پیشانی را از مهر برداشت؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد سهواً ذکر سجده را بگوید ، و پیش از آنکه سر از سجده بر دارد ، بفهمد اشتباه کرده است ، باید آرام بگیرد و دوباره ذکر را بگوید . ولی اگر پیشانی به زمین رسیده باشد و سهواً پیش از آرامش ذکر را بگوید تکرار لازم نیست .
- بعد از تمام شدن ذکر رکوع باید راست بایستد و بنابر احتیاط واجب بعد از آنکه بدن آرام گرفت به سجده رود ، و اگر عمداً پیش از ایستادن به سجده رود ، نمازش باطل است . و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر عمداً پیش از آرامش گرفتن بدن به سجده رود .
- کسی که میتواند پیشانی را به زمین بگذارد ، اگر آن را عمداً یا سهواً به زمین نگذارد ، سجده نکرده است اگر چه جاهای دیگر به زمین برسد . ولی اگر پیشانی را به زمین بگذارد و سهواً جاهای دیگر را به زمین نرساند ، یا سهواً ذکر نگوید ، سجده صحیح است .
- سجده بر گل و خاک سستی که پیشانی روی آن آرام نمیگیرد ، باطل است .
- بعد از تمام شدن ذکر سجده اول ، باید بنشیند تا بدن آرام گیرد و دوباره به سجده رود .
- اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود ، چنانچه ممکن باشد باید نگذارد دوباره به جای سجده برسد ، و این یک سجده حساب می‌شود چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگهدارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد ، همان یک سجده حساب می‌شود ، ولی اگر ذکر نگفته باشد احتیاط مستحب آن است که آن را بگوید ، ولی باید به قصد قربت مطلقه باشد و قصد جزئیت نکند .
- در حال سجود باید بدن نمازگزار آرام باشد ، و نباید بدن خود را به اختیار طوری حرکت دهد که از حال آرام بودن خارج شود حتی بنابر احتیاط واجب در زمانی که مشغول به ذکر واجب نیست .
- در حال رکوع باید بدن نمازگزار آرام باشد ، و نباید بدن خود را به اختیار بطوری حرکت دهد که از حال آرام بودن خارج شود حتی بنابر احتیاط زمانی که مشغول به ذکر واجب نیست ، و اگر عمداً این استقرار را رعایت نکند نماز بنابر احتیاط واجب باطل است حتی اگر ذکر را در حال استقرار اعاده کند .
- اگر روی تشک پر و مانند آن سجده کند ، در صورتی که بدن روی آن آرام نگیرد ، باطل است .
- هر گاه در حال سجده بفهمد پیشانی را بر چیزی گذاشته که سجده بر آن باطل است ، چنانچه پس از بجا آوردن ذکر واجب ملتفت شود میتواند سر از سجده بر دارد و نمازش را ادامه دهد ، و اگر قبل از بجا آوردن ذکر واجب ملتفت شود باید پیشانی خود را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بکشد و ذکر واجب را انجام دهد ، ولی اگر کشیدن پیشانی ممکن نباشد میتواند ذکر واجب را در همان حال بجا آورد ، و نمازش در هر دو صورت صحیح است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد عمداً ذکر سجده را بگوید، یا پیش از تمام شدن ذکر عمداً سر از سجده بردارد، نماز باطل است.
- [آیت الله خوئی] اگر پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد عمدا ذکر سجده را بگوید و یا پیش از تمام شدن ذکر عمداً سر از سجده بردارد نماز باطل است.
- [آیت الله بروجردی] اگر پیش از آن که پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد، عمداً ذکر سجده را بگوید، یا پیش از تمام شدن ذکر عمداً سر از سجده بردارد، نماز باطل است.
- [امام خمینی] اگر پیش از آن که پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد، عمدا ذکر سجده را بگوید یا پیش از تمام شدن ذکر عمدا سر از سجده بردارد، نماز باطل است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پیش از آن که پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد، عمدا ذکر واجب سجده را بگوید یا پیش از تمام شدن ذکر واجب، عمدا سر از سجده بردارد، نماز باطل است.
- [آیت الله بهجت] اگر پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد، عمداً ذکر سجده را بگوید، یا پیش از تمام شدن ذکر عمداً سر از سجده بردارد، نماز باطل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پیش از آن که پیشانی به زمین برسد یا پیش از آن که بدن آرام بگیرد، عمداً ذکر سجده را بگوید، باید بعد از رسیدن پیشانی به زمین و آرام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگوید، و بنابر احتیاط لازم نماز را پس از اتمام، اعاده نماید و اگر به همان ذکر اول اکتفا نماید نماز باطل است. و هم چنین اگر پیش از تمام شدن ذکر عمداً سر از سجده بردارد، نماز باطل است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد عمدا ذکر سجده را بگوید؛ باید دوباره ذکر را بعد از گذاشتن پیشانی و آرام شدن تکرار کند و بنا بر احتیاط نماز را نیز اعاده نماید و اگر پیش از تمام شدن ذکر عمدا سر از سجده بردارد؛ نماز باطل است.
- [آیت الله سبحانی] اگر پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد و بدن آرام گیرد، سهواً ذکر سجده را بگوید و پیش از آنکه سر از سجده بردارد، بفهمد اشتباه کرده باید دوباره در حال آرام بودن، ذکر را بگوید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پیش از آن که پیشانی به زمین برسد، و بدن آرام گیرد، سهواً ذکر سجده را بگوید، و پیش از آن که سر از سجده بردارد، بفهمد اشتباه کرده است، باید دوباره در حال آرام بودن، ذکر را بگوید.