احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده ، باید بنشیند و تشهّد را بخواند و دوباره بایستد ، و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند ، و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بیجا ، دو سجده سهو بجا آورد ، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، باید نماز را تمام کند ، و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهّد را قضا کند و باید برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد .
عنوان مسئله:
اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده ، باید بنشیند و تشهّد را بخواند و دوباره بایستد ، و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند ، و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بیجا ، دو سجده سهو بجا آورد ، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، باید نماز را تمام کند ، و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهّد را قضا کند و باید برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] اگر در نماز جماعت در رکعت دوم بعد از تشهد اشتباهاً سلام داده شود آیا سجده سهو لازم است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر نماز احتیاط یا سجده سهو فراموش و پس از مدتی طولانی بیاد بیاید آیا قضا دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، آیا بهجا آوردن قضای سجده بر او واجب است یا این که انجام دو سجده سهو کفایت میکند؟
- [آیت الله سبحانی] اگرنماز احتیاط فراموش شود در اثنای نماز دوم متذکر شود و همچنین اگر سجده سهو که در ذمه داشته در اثنای نماز دوم یادش بیاید چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] مواقعی، بعد از نماز یا وسط نماز شک میکنم که تشهد گفتهام یا نه. از یک نفر شنیدهام که برای جبران سجده و تشهد فراموش شده، سجده سهو کافیست، ولی برادرم میگوید اگر یقین نداشته باشید که گفتهاید، باید نماز، دوباره خوانده شود. در این مورد تکلیف چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] الف) نمازگزاری در رکعت سوم تشهّد و سلام را می گوید و در حین گفتن ذکر سلام متوجه می شود رکعت چهارم را نخوانده است. حال حکم نمازش چیست؟ ب) با توجه به سؤال قبل اگر بعد از اتمام ذکرِ سلام سریعاً بفهمد رکعت چهارم را نخوانده است آیا باید نماز را دوباره بخواند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر انسان نماز جماعت را به طور کامل درک نکند و به آخر آن برسد و برای درک ثواب آن، تکبیرة الاحرام را گفته و بنشیند و تشهد را با امام بخواند و بعد از سلام او برخیزد و رکعت اول را بخواند، آیا این کار را در تشهد رکعت دوم نمازهای چهار رکعتی هم می تواند انجام دهد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که در حال قیام متذکر می شود که یک سجده ی رکعت پیش را فراموش کرده، و بر نمی گردد که به جای آورد، ولی بعد از نماز فورا سجده را قضا و سجده سهو به جای می آورد، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] نمازگزاری در رکعات نماز شک میکند و بنا را بر رکعت بیشتر گذاشته، نماز را تمام میکند؛ ولی بعد از سلام نماز، فراموش میکند که شک او بین سه رکعت و چهار رکعت بود تا یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا شک بین دو و چهار بود تا وظیفهاش خواندن دو رکعت نماز احتیاط باشد. در این موقع، نماز احتیاط را به چه صورتی بخواند تا نمازش صحیح شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که وقت نمازش بسیار تنگ شده، به طوری که فقط برای خواندن یک رکعت نماز و آن هم به اندازه گفتن تکبیرة الاحرام و خواندن حمد و انجام دادن یک رکوع و دو سجده با گفتن یک سبحان اللّه در رکوع و سجده فرصت دارد، آیا نمازش قضا شده است یا باید به همین صورت نمازش را بخواند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر یک سجده یا تشهّد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید ، باید برگردد و بجا آورد ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو انجام دهد .
- اگر بعد از رسیدن به رکوع یادش بیاید که دو سجده از رکعت پیش فراموش کرده ، نمازش بنابر احتیاط واجب باطل است . و اگر پیش از رسیدن به رکوع یادش بیاید ، باید برگردد و دو سجده را بجا آورد ، و برخیزد و حمد و سوره ، یا تسبیحات را بخواند و نماز را تمام کند ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو بنماید .
- اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که یک سجده یا تشهّد را از رکعت پیش فراموش کرده ، باید بعد از سلام نماز ، سجده را قضا نماید ، و برای تشهّد دو سجده سهو بجا آورد .
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده را از رکعت آخر فراموش کرده ، چنانچه منافی از قبیل حدث از او سر نزده باشد ، باید آن را و آن چه بعد از آن است از تشهد وسلام انجام دهد ، و بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو برای سلام بیجا بجا آورد .
- اگر نداند که در نماز سجده را فراموش کرده یا تشهّد را ، باید سجده را قضا نماید ، و دو سجده سهو بجا آورد ، و احتیاط مستحب آن است که تشهّد را نیز قضا نماید .
- نماز احتیاط و سجده و تشهّد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد و بنابر احتیاط استحبابی سجده سهو را نیز رو به قبله بجا آورد .
- اگر عمداً قنوت نخواند قضا ندارد ، و اگر فراموش کند و پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید ، مستحب است بایستد و بخواند ، و اگر در رکوع یادش بیاید ، مستحب است بعد از رکوع قضا کند ، و اگر در سجده یادش بیاید ، مستحب است بعد از سلام آن را قضا نماید .
- در دو مورد بعد از سلام نماز ، انسان باید دو سجده سهو به دستوری که بعداً گفته می‌شود بجا آورد : اول : آنکه تشهّد را فراموش کند . دوم : آنکه در نماز چهار رکعتی بعد از داخل شدن در سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنچ رکعت ، یا شک کند که چهار رکعت خوانده یا شش رکعت همچنانکه در مورد چهارم از شکهای صحیح گذشت . و در سه مورد بنابر احتیاط واجب سجده سهو لازم است : اول : آنکه اجمالاً بداند که در نماز چیزی را اشتباهاً کم یا زیاد کرده و نماز هم محکوم به صحت باشد . دوم : آنکه در بین نماز ، سهواً حرف بزند . سوم : جائی که نباید سلام نماز را بدهد ، مثلاً در رکعت اول سهواً سلام بدهد . و احتیاط مستحب آن است که اگر یک سجده را فراموش کند ، یا اینکه در جائی که باید بایستد مثلاً در موقع خواندن حمد و سوره اشتباهاً بنشیند ، و در موقعی که باید بنشیند مثلاً موقع تشهّد ، اشتباهاً بایستد ، دو سجده سهو بجا آورد . بلکه برای هر چیزی که در نماز اشتباهاً کم یا زیاد کند ، دو سجده سهو بنماید . و احکام این چند صورت در مسائل آینده گفته می‌شود .
- اگر بداند سجده را فراموش کرده و شک کند که پیش از رکوع رکعت بعد یادش آمده و بجا آورده یا نه ، احتیاط مستحب آن است که آن را قضا نماید .
- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد که رکعتهای نمازش کم بوده ، چنانچه کاری که نماز را باطل میکند انجام نداده ، باید آنچه را از نماز نخوانده ، بخواند ، وبرای سلام بیجا بنابر احتیاط لازم دو سجده سهو بنماید ، و اگر کاری که نماز را باطل میکند انجام داده مثلاً پشت به قبله کرده ، باید نماز را دوباره بجا آورد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز تشهد را قضا کند و بنابر احتیاط واجب برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و انچه باید در ان رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بی جا دو سجده سهو به جا اورد و اگر در رکوع یا بعد از ان یادش بیاید باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهد را قضا کند و باید برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو به جا اورد
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و بنا بر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بیجا دو سجده سهو به جا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز دو سجده سهو به جا آورد که با آن، تشهد فراموش شده نیز، قضا میگردد و تشهد دیگری لازم نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده؛ باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و بنا بر احتیاط واجب بعد از نماز برای ایستادن بیجا؛ دو سجده سهو به جا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید؛ باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز بنا بر احتیاط واجب تشهد را قضا کند و برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو به جا آورد.
- [آیت الله خوئی] اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد، و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند، بنابر احتیاط واجب بعد از نماز برای ایستادن بی جا دو سجدة سهو بهجا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را تمام کند، و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط واجب تشهد را قضا کند، و برای تشهد فراموش شده دو سجدة سهو بهجا آورد.
- [آیت الله سبحانی] اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و بنابر احتیاط واجب برای ایستادن بی جا دو سجده سهو به جا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید; باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز، تشهد را قضا کند و بنابر احتیاط واجب برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو به جا آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده باید بنشیند و تشهّد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز، تشهّد را قضا کند، و برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده ، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده ، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز ، تشهد را قضا کند و بنابر احتیاط واجب برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو به جا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند، و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند. و بنابر احتیاط واجب، بعد از نماز برای ایستادن بی جا، دو سجده سهو به جا آورد، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را تمام کند، و بعد از سلام نماز، تشهد را قضا کند و برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو به جا آورد.
- [آیت الله بروجردی] اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده، باید بنشیند و تشهّد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و بنا بر احتیاط واجب بعد از نماز برای ایستادن بیجا، دو سجدهی سهو به جا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را تمام کند و بعد از سلامِ نماز تشهّد را قضا کند و برای تشهّد فراموش شده دو سجدهی سهو به جا آورد.