گوسفند
در قرآن کریم گوسفند با الفاظی مانند غنم آمده است.
زکات ما بین دو نصاب واجب نیست ، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد ، تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده باشد ، فقط باید زکات چهل گوسفند را بدهد ، و زیادی آن زکات ندارد ، و همچنین است حکم در نصابهای بعد .
عنوان مسئله:
زکات ما بین دو نصاب واجب نیست ، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد ، تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده باشد ، فقط باید زکات چهل گوسفند را بدهد ، و زیادی آن زکات ندارد ، و همچنین است حکم در نصابهای بعد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- حکم دادن زکات به شخصی که گناه کبیره را آشکارا به جا می آورد بفرمائید آیا انسان میتواند طلبی را که از کسی دارد به عنوان زکات حساب کند چند نفر در مالی که زکات به ان تعلق میگیرد با هم شریک هستند ولی سهم یکی از آنها به حد نصاب رسیده و سهم بقیه کمتر از نصاب اول است زکات این مال چگونه محاسبه میشود آیا زکات تعلق میگیرد اگر صاحب طلا و نقره در تمام سال دیوانه باشد ایا زکات براو واجب است اگردرمقداری از سال دیوانه باشد چطور؟
- اگر به فردی ارث رسیده به نصاب زکات بدهند پس از فوت وصیت کننده وعدم قبول ارثی مانند طلا باوجودی که ارث قانونی مال اوست باید زکا ت بدهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که از درآمد سال خود تعدادی گاو و گوسفند که بیشتر از حدّ نصاب زکات است بخرد، آیا باید هم زکات و هم خمس آنها را بدهد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی در سال گذشته مقداری گندم به دست آورده؛ ولی به حدّ نصاب نرسیده و زکات آن واجب نشده است. امسال نیز محصول گندمش مانند سال گذشته است؛ ولی مجموع دو گندم به حدّ نصاب میرسد. آیا باید زکات پرداخت کند یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] محصول خرمای من به حدّ نصاب نرسیده است، امّا شخصی مقداری خرما برای من هدیه آورده است که مجموعا با محصول من به حد نصاب می رسد، آیا زکات به آن ها تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی، تعدادی گوسفند داشته که از حد نصاب بالاتر بوده است. اما تعداد دقیق آن ها را نمی دانست. قبل از این که شروع به محاسبه و پرداخت زکات نماید، در اثر بیماری و حمله ی حیوانات وحشی تعداد زیادی از گوسفندان از بین می روند به نحوی که گوسفندان باقیمانده از حد نصاب کمتر می شود. تکلیف این فرد نسبت به پرداخت و محاسبه ی زکات چیست؟
- [آیت الله بهجت] طلایی است مسکوک که مقدار آن بیش از حدّ نصاب می باشد و چندین سال است زکات آن داده نشده است، آیا نسبت به تأخیر در پرداخت زکات سال های گذشته، اشتغال ذمّه است یا فقط معصیت کرده و با پرداخت زکات فعلی، تدارک می شود؟ اگر از چهل دینار یک دینار را باید بدهد، در صورتی که به پول رایج، به قیمت در آورده و پرداخت نمود و آن یک دینار در ملک او باقی ماند، آیا باز هم نصاب زکات، نسبت به چهل دینار باقی است؟ پس از پرداخت زکات، اگر در سال های بعد، بقیه طلا که باز هم بیش از حدّ نصاب است باقی مانده، آیا مجدّدا مشمول حکم زکات می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که تعدادی گوسفند مخمّس دارد و تا سال بعد بر تعداد آنها افزوده نمیشود، ولی بعضی از آنها عوض میشود، آیا برای گوسفندهای عوض شده، باید خمس بدهد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خمس و زکات بر کودکانی که هنوز به سن تکلیف نرسیده اند، واجب می شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر چهل مثقال مسکوک طلا موجود باشد، یک مثقال زکات آن است، اگر این یک مثقال را به پول رایج حساب کند و پرداخت نماید، آیا در سال بعد نیز بر این چهل مثقال طلا، زکات واجب می شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا مال التّجاره هم زکات دارد؟ زکات آن واجب است یا مستحب؟ مقدار و حد نصاب آن چه قدر است؟
- [آیت الله خوئی] شخصی مبلغ 3500 تومان از بانک وام برداشته و گوسفند خریده که استفاده بکند و الآن که اول سال اوست مبلغ 2600 تومان از پول فروش گوسفندهای فوق موجود و بقیه را خرج مؤونه کرده است، بفرمائید این 2600 تومان که وجه گوسفندهای فوق است و هنوز وقت پرداخت قرضش نشده آیا واجب است تخمیس کند یا نه؟ چون در حقیقت مال او نیست.
مسائل مرتبط از این مرجع
- زکات ما بین دو نصاب واجب نیست ، پس اگر شماره شترهائی که دارد از نصاب اول که پنج است بگذرد ، تا به نصاب دوم که ده است نرسیده باشد ، فقط باید زکات پنج شتر آن را بدهد ، و همچنین است حال در نصابهای بعد . نصاب گاو :
- کسی که باید زکات گاو و گوسفند و شتر را بدهد ، اگر زکات آنها را از مال دیگرش بدهد ، تا وقتی شماره آنها از نصاب کم نشده ، همه ساله باید زکات را بدهد ، و اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اول کمتر شوند ، زکات بر او واجب نیست ، مثلاً کسی که چهل گوسفند دارد ، اگر از مال دیگرش زکات آنها را بدهد ، تا وقتی که گوسفندهای او از چهل کم نشده ، همه ساله باید یک گوسفند بدهد ، و اگر از خود آنها بدهد ، تا وقتی به چهل نرسیده ، زکات بر او واجب نیست . زکات مال تجارت مالی که انسان به عقد معاوضه مالک میشود ، و برای تجارت و منفعت بردن نگاه میدارد باید بنابر احتیاط واجب با چند شرط زکات آن را بدهد و آن یک چهلم است : 1 مالک بالغ و عاقل باشد . 2 مال حداقل به اندازه (15) مثقال طلای مسکوک یا (15) مثقال نقره مسکوک قیمت داشته باشد . 3 یک سال از وقتی که قصد منفعت بردن کرده است بر آن مال گذشته باشد . 4 قصد منفعت بردن در تمام سال باقی باشد ، پس اگر در میان سال از آن قصد منصرف شود ، و مثلاً قصد صرف آن را در مؤنه نماید ، زکات واجب نیست . 5 مالک بتواند در تمام سال در آن تصرف کند . 6 در تمام سال به مقدار سرمایه یا بیشتر از آن ، خریدار داشته باشد ، پس اگر در قسمتی از سال به مقدار سرمایه ، خریدار نداشته باشد ، واجب نیست زکات آن را بدهد .
- گوسفند پنج نصاب دارد : اول : چهل است ، و زکات آن یک گوسفند است ، و تا گوسفند به چهل نرسد زکات ندارد . دوم : صد و بیست و یک است ، و زکات آن دو گوسفند است . سوم : دویست و یک است ، و زکات آن سه گوسفند است . چهارم : سیصد و یک است ، و زکات آن چهار گوسفند است . پنجم : چهارصد و بالاتر از آن است ، که باید برای هر صد گوسفند یک گوسفند بدهد ، و لازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد ، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد ، یا مطابق قیمت گوسفند پول بدهد کافی است .
- گاو دو نصاب دارد : نصاب اول : سی تا است که وقتی شماره گاو به سی رسید ، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد ، باید یک گوسالهای که داخل سال دوم شده از بابت زکات بدهد ، و احتیاط واجب آن است که گوساله نر باشد . نصاب دوم : چهل است ، و زکات آن یک گوساله مادهای است که داخل سال سوم شده باشد ، و زکات ما بین سی و چهل واجب نیست ، مثلاً کسی که سی و نُه گاو دارد ، فقط باید زکات سی گاو را بدهد ، و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده ، فقط باید زکات چهل گاو را بدهد ، و بعد از آنکه به شصت رسید چون دو برابر نصاب اول را دارد ، باید دو گوسالهای که داخل سال دوم شده بدهد ، و همچنین هر چه بالا رود باید یا بر اساس عدد سی ، یا چهل ، یا هر دو حساب کند و زکات آن را به دستوری که گفته شد بدهد ، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند ، یا اگر چیزی باقی میماند از نُه تا بیشتر نباشد ، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد ، باید به حساب سی و چهل حساب کند ، چون اگر فقط بر اساس عددی حساب کند ، ده گاو زکات نداده میماند ، و در بعضی موارد مانند صد و بیست مخیر است . نصاب گوسفند :
- اگر پیش از تمام شدن ماه یازدهم ، گاو و گوسفند و شتری را که دارد با چیز دیگری عوض کند ، یا نصابی را که دارد با مقدار نصاب از همان جنس عوض نماید ، مثلاً چهل گوسفند بدهد ، و چهل گوسفند دیگر بگیرد ، زکات بر او واجب نیست ، اگر این کار به قصد فرار از زکات نباشد ، و امّا اگر به این قصد باشد ، در صورتی که هر دو چیز یک نوع منفعت داشته باشند ، مثلاً هر دو گوسفند شیر ده باشند ، احتیاط لازم آن است که زکات آن را بدهد .
- کسی که زکات چند مال بر او واجب شده ، اگر مقداری زکات بدهد ونیّت هیچ کدام آنها را نکند ، چنانچه چیزی را که داده همجنس یکی از آنها باشد ، زکات همان جنس حساب میشود ، مثلاً کسی که زکات چهل گوسفند ، و زکات پانزده مثقال طلا بر او واجب است ، اگر مثلاً یک گوسفند از بابت زکات بدهد و نیّت هیچ کدام آنها را نکند ، زکات گوسفند حساب میشود ، ولی اگر مقداری پول نقره یا اسکناس بدهد که همجنس هیچ کدام آنها نیست ، بعضی گفتهاند : به همه آنها قسمت میشود ، ولی این خالی از اشکال نیست ، و احتمال دارد که از هیج کدام حساب نشود و در ملک مالک باقیبماند .
- شتر دوازده نصاب دارد : اول : پنج شتر ، و زکات آن یک گوسفند است ، و تا شماره شتر به این مقدار نرسد زکات ندارد . دوم : ده شتر ، و زکات آن دو گوسفند است . سوم : پانزده شتر ، و زکات آن سه گوسفند است . چهارم : بیست شتر ، و زکات آن چهار گوسفند است . پنجم : بیست و پنچ شتر ، و زکات آن پنج گوسفند است . ششم : بیست و شش شتر ، و زکات آن یک شتری است که داخل سال دوم شده باشد . هفتم : سی و شش شتر ، و زکات آن یک شتری است که داخل سال سوم شده باشد . هشتم : چهل و شش شتر ، و زکات آن یک شتری است که داخل سال چهارم شده باشد . نهم : شصت و یک شتر ، و زکات آن یک شتری است که داخل سال پنجم شده باشد . دهم : هفتاد و شش شتر ، و زکات آن دو شتری است که داخل سال سوم شده باشند . یازدهم : نود و یک شتر ، و زکات آن دو شتری است که داخل سال چهارم شده باشد . دوازدهم : صد و بیست و یک شتر و بالاتر از آن است که باید یا برای هر چهل شتر ، یک شتری بدهد که داخل سال سوم شده باشد ، و یا برای هر پنجاه شتر یک شتری بدهد که داخل سال چهارم شده باشد ، و یا با چهل و پنجاه حساب کند و در بعضی موارد هم مخیر است که با چهل ، یا پنجاه حساب کند مانند دویست ، ولی در هر صورت باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند ، یا اگر چیزی باقی میماند ، از نُه شتر بیشتر نباشد ، مثلاً اگر (140) شتر دارد ، باید برای صد شتر دو شتری که داخل سال چهارم شده ، و برای چهل شتر یک شتری که داخل سال سوم شده ، بدهد ، و شتری که در زکات داده میشود باید ماده باشد ، ولی اگر در نصاب ششم شتر ماده دو ساله نداشته باشد شتر نر سه ساله کافی است ، و اگر آن هم نداشته باشد در خرید هر کدام مخیر است .
- اگر یک نفر در چند جا گاو یا شتر یا گوسفند داشته باشد و روی هم به اندازه نصاب باشند ، باید زکات آنها را بدهد .
- اگر انسان برای شتر و گاو و گوسفند خود چراگاهی را که کسی نکاشته بخرد ، یا اجاره کند ، وجوب زکات در آن مشکل است ، اگر چه احوط دادن زکات است ، ولی اگر برای چراندن در آن باج بدهد ، باید زکات را بدهد . نصاب شتر :
- نقره دو نصاب دارد : نصاب اول : (105) مثقال معمولی است ، که اگر نقره به (105) مثقال برسد و شرایط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد ، انسان باید یک چهلم آن را که (2) مثقال و (15) نخود است از بابت زکات بدهد ، و اگر به این مقدار نرسد ، زکات آن واجب نیست . نصاب دوم : (21) مثقال است ، یعنی اگر (21) مثقال به (105) مثقال اضافه شود ، باید زکات تمام (126) مثقال را به طوری که گفته شد بدهد ، و اگر کمتر از (21) مثقال اضافه شود ، فقط باید زکات (105) مثقال آن را بدهد ، و زیادی آن زکات ندارد ، و همچنین است هر چه بالا رود ، یعنی اگر (21) مثقال اضافه شود باید زکات تمام آنها را بدهد ، و اگر کمتر اضافه شود ، مقداری که اضافه شده و کمتر از (21) مثقال است زکات ندارد . و اگر شک داشته باشد که به حدّ نصاب رسیده است بنابر احتیاط واجب باید فحص کند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زکات ما بین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوّم که صد و بیست و یک گوسفند است نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
- [امام خمینی] زکات مابین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زکات مابین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که چهل است بیشتر باشد، تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
- [آیت الله وحید خراسانی] ما بین دو نصاب زکات ندارد پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده باشد فقط باید زکات چهل تای ان را بدهد و زیادی ان زکات ندارد و همچنین است حکم در نصابهای بعد
- [آیت الله خوئی] زکات مابین دو نصاب واجب نیست پس اگر شمار گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد، تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده باشد، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است حکم در نصابهای بعد.
- [آیت الله نوری همدانی] زکوه ما بین دو نصاب واجب نیست . پس اگر شمارة گوسفندهای کسی از نصاب اوَل که چهل است بیشترباشد تا به نصاب دوّم که صدو بیست و یک است نرسیده ، فقط باید زکوه چهل تای ان را بدهد و زیادی آن زکوه بدارد و همچنین است در نصابهای بعد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زکاه مابین دو نصاب واجب نیست؛ پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد؛ تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده باشد؛ فقط باید زکاه چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکاه ندارد و همچنین است حکم در نصابهای بعد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زکات ما بین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آنها را بدهد و زیادی آنها زکات ندارد و هم چنین است در نصاب های بعد.
- [آیت الله اردبیلی] زکات ما بین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که چهل است بیشتر باشد، تا به نصاب دوم که صد و بیست یک است نرسیده، فقط باید زکات چهل رأس آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
- [آیت الله بهجت] زکات مابین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوم که 121است نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.