تکبیر
تکبیر، در لغت به معنای بزرگ شمردن، بزرگ داشتن خداوند، به بزرگی یادکردن و اللّه اکبر گفتن است و تنها یک بار در قرآن ذکر شده است.
مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید : سمع اللهُ لمَن حمدهُ و نیز پیش ازهررکوع و بعد از آن تکبیر بگوید ولی بعد از رکوع پنجم و دهم گفتن تکبیر مستحب نیست .
عنوان مسئله:
مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید : سمع اللهُ لمَن حمدهُ و نیز پیش ازهررکوع و بعد از آن تکبیر بگوید ولی بعد از رکوع پنجم و دهم گفتن تکبیر مستحب نیست .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی از طرف میّت نماز آیات خوانده و بعد از تقسیم سوره توحید از جهت ندانستن مسئله بعد از هر رکوع سمع اللّه لمن حمده گفته و بعد بقیه سوره را خوانده و بعد از خواندن نمازها متلفت شده که اشتباه کرده حالا نمی‌داند که چه مقدار نماز بوده و اسم شخصهائی که اجیر شده هم از یادش رفته آیا نیاز به نماز قضا دارد یا احتیاج نیست؟
- در نماز جلوی امام جماعت بلندگو را می‌گذارند تا با صدای او با شنیدن تکبیر به رکوع و سجده بروند امام جماعت هم با قصد ذکر تکبیرها را می‌گوید، این جور نماز جماعت صحیح است یا خیر؟
- آیا در شرع مقدس اسلام و احادیث و روایات وارده از حضرت رسول اکرم‌صلی الله وعلیه وآله وسلم و ائمه معصومین‌علیهم‌السلام بر زیاد بودن مقدار مهریه یا کم بودن مقدار مهریه تاکید زیاد شده است؟ و آیا جایز است مهریه دختر را مهریه حضرت فاطمه زهراء علیهاالسلام قرار داد و در فرض جواز، مستحب نیز می‌باشد؟ و مهریّه حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام (مهر السنه) چه مقدار بوده است؟
- فردی می‌داند غیر از تکبیرة الاحرام تکبیرات دیگر در نماز مستحب است، این را هم می‌داند که اگر نگوید به نماز اشکال نمی‌رسد و بعد از حال حرکت به طرف سجده و رکوع می‌گفته، نمی‌دانسته اگر به قصد ورود بگوید باید در حال سکون بدن بگوید یعنی نمی‌دانسته چنین مسأله‌ای (قصد ورود و قصد ذکر) هست تا بپرسد، آیا نمازهایی که در این مدّت چهل و یا پنجاه ساله خوانده قضا کند یا خیر؟
- آیاوضوء به خودی خود استحباب نَفسی دارد یا خیر؟ و اگر شخصی در موقع وضوء گرفتن همینقدر که بگوید وضوء می‌گیرم قربة الی اللّه کافی است یا باید یکی از غایات را که مطلوب است در نظر بگیرد و نیّت کند؟ و اگر غایت لازم است نفس طاهر بودن غایتی محسوب می‌شود یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] گفتن ذکر "سمع اللّه لمن حمده" و "بحول اللّه و قوته أقوم و أقعد"، برای کسی که نشسته نماز می خواند چه صورتی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر مأموم آن چنان دچار حواس پرتی باشد که مثلاً در حال "سمع اللّه " نمی داند که همراه جماعت رکوع کرده یا نه؛ چگونه باید عمل کند؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخص در حال قیام، خود را مشغول سمع اللَّه ببیند، در اثنای آن شک کند که رکوع کرده یا نه، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله بهجت] هرگاه انسان تکبیری گفت و شک کرد که تکبیرة الاحرام یا تکبیر پیش از رکوع یا تکبیر بعد از رکوع بوده، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در هنگام گفتن "سمع اللّه " شک کند که رکوع را انجام داده یا نه؛ تکلیفش چیست؟ هم چنین اگر در حال قنوت شک کند که حمد و سوره را خوانده یا نه؛ چه کار باید بکند؟
- [آیت الله خامنه ای] وقتی که می خواهیم به امام جماعت در رکوع متصل شویم آیا باید صبر کنیم که ایشان در رکوع قرار بگیرند و بعد تکبیر را بگوییم یا می توان در حال رفتن امام به رکوع تکبیر را گفت؟ و اگر شک در رسیدن به رکوع امام کردیم وظیفه ما چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نمازگزار در هنگام گفتن (سمع الله) شک کند که رکوع را انجام داده یا نه تکلیفش چیست؟ و همچنین اگر در حال قنوت شک کند که حمد و سوره را خوانده است یا خیر، شک او شک بعد از محل است یاخیر؟
- [آیت الله بهجت] شخصی تکبیرات نماز میّت را به صورت مرتب نخوانده است یعنی تکبیر اوّل و سوم و دوم و پنجم را جا به جا خوانده ، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا پیش از نمازهایی مانند نماز آیات، گفتن هفت تکبیر مستحب است یا خیر؟
- [آیت الله جوادی آملی] رعایت نکردن صحیح بعض مستحبات نماز (مثلاً بالا بردن صحیح دست در تکبیر) چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگوید و در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگهدارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگهدارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد ازآنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد ، در حال آرامی بدن بگوید :سمَع اللهُ لمَن حَمدهُ .
- نماز عید فطر و قربان دو رکعت است که در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره ، باید پنج تکبیر بگوید ، وبعداز هر تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود و دو سجده بجا آورد و بر خیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده کند و تشهد بخواند و نماز راسلام دهد .
- در نماز آیات ممکن است انسان بعد از نیت و تکبیر و خواندن حمد آیه های یک سوره را پنج قسمت کند و یک آیه یا بیشتر از آن را بخواند و به رکوع رود و سر بردارد و بدون اینکه حمد بخواند، قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به رکوع رود و همینطور تا پیش از رکوع رود و همینطور تا پیش از رکوع پنجم سوره را تمام نماید ، مثلاً به قصد سورة قُل هواللهُ احدٌ ، بسم اللهِ الرحمنِ الرحیمِ بگوید و به رکوع رود ، بعدبایستد و بگوید : قُل هُواللهُ احدٌ ، بسم الله الرحمنِ الرحیمِ بگوید و به رکوع رود ، بعد بایستد و بگوید : قُل هُو الله احدٌ دوباره به رکوع رود به ر کوع رود و بعد از رکوع بایستد و بگوید اللهُ الصمدُ باز به رکوع رود و بایستد و بگوید : لم یَلد و لم یولد و برود به رکوع باز هم سر برداردو بگوید : و لم یکن له کفواً احدٌ و بعد از آن به رکوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن ، دوسجده کند ، و رکعت دوم را هم مثل رکعت اول بجا آورد و بعد از سجدةدوم تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و نیز جائز است که به کمتر از پنجم قسمت نماید لکن هر وقت سوره را تمام کرد لازم است حمد را قبل از رکوع بعدی بخواند .
- نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنجرکوع دارد ودستور آن این است که انسان بعد از نیت ، تکبیر بگوید و یک حمد و یک سورة تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد ، دوباره یک حمد و یک سوره بخواند ، باز به رکوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده ننمایید و برخیزدو رکعت دوم را هم مثل رکعت او ل بجا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد .
- اگر رکوع یا سجده یا تکبیر الاحرام را فراموش کند نمازش باطل می شود .
- مستحب ا ست موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیر های بین نماز ، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد .
- بععد از تکبیر امام اگر صف جلو آمادة نماز و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد کسی که در صف بعد ایستاده ، می تواند تکبیر بگوید . ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود .
- نماز میت پنج تکبیر دارد و اگر نماز گزار پنج تکبیر به این ترتیب بگوید کافی است : بعد از نیت و گفتن تکبیر اول بگوید : اَشَهدُ اَن لا اِلهَ الله وانّ مُحمّداً رسُولُ اللهِو بعد از تکبیر دوم بگوید : اَللهّم صلّ علی محّمدٍ و آلِ محُمّدٍ و بعد از تکبیر سوم بگوید : اَللّهّم اغفِرللمُؤمنینَ وَ المُومِناتِ و بعد از تکبیر چهارم اگر میت مرد است بگوید : اللُهمّ اغِفر لِهذا المیتِ و بعد تکبیر پنجم را بگوید و بهتر است بعد از تکبیر اول بگوید : اَشهدُ اَن لِا لهَ الاّ اللهُ وحدهُ لا شریکَ لهُ و اَشهدُ انّ محمّداً عبدُهُ و رُسولُهُ ارسلهُ بالحقّ بشیراً و نذیراً بینَ یدیِ الساعَهِ و بعد از تکبیر دوم بگوید : اللُهّم صل علی مُحمّدٍ و آلِ محّمدٍ و بارِک علی محّمدٍ و بارِک علی محمّدٍ وآل محّمدٍ و ارحَم مُحمداً و آلَ محمداً کافضلِ ما صلیتَ و بارکتَ و تَرحمتَ علی اِبراهیمَ و آل ابراهیمَ انکَ حمیدٌ مجیدٌ و صل علی جمیعِ الانبیاءِ و المرسلینَ و الشهداءِ و الصدیقینَ و جمیع عبادِ اللهِ الصالحینَ و بعد از تکبیر سوم بگوید : اللهمّ اغفِر للمؤمنینَ و المومناتِ و المُسلمینَ و المسلماتِ الاحیاءِ منهُم و الامواتِ تابع بیننا و بینُهم بالخیراتِ انکَ مجیبُ الدعواتِ انکَ علی کُل شی‌ء قدیرٌ و بعد از تکبیر چهارم اگر میت مرد است بگوید : اللهمّ اِن هذا عبدکَ و ابنُ عبدکَ و ابنُ اَمتکَ نزلَ بِک و انتَ خیرُ منزولٍ بهِ اللهمّ اِنا لانعلمُ منهُ اِلا خیراً و انتَ اعلمُ بِه منِا اللّهمّ اِن کانَ مثحسناً فَزد فی احسانِهِ و اِن کانَ مسیئئاً فتجاوَز عنهُ و اغفرلهُ اللهمّ اجعلهُ عندکَ فی اعلی علیینَ و اخلُف علی اهلهِ فی الغابرینَ و ارحمهُ برحمتکَ یا ارحَمَ الراحمینَ و بعد تکبیر پنجم را بگوید ولی اگر میت زن است بعد از تکبیر چهارم بگوید : اللهّم اِن هذهِ امتکَ و ابنهُ عبدکَ و ابنهُ امتکَ نَزلت بکَ و انتَ خیرُ منزولٍ بهِ اللهُمّ اِنا لانعلمُ منها الاخیراً و انتً اعلمُ بِها منا اللهّم اِن کانَت مُحسنهً فَزد فی اِحسانها و اِن کانَت مُسیئهً فتجاوَز عنها و اغفرلَها اللهّم اجعَلها عندکَ فی اعلی علیینَ و اخلُف علی اَهلها فی الغابرینَ و ارحَمها برحمتکَ یا ارحمَ اراحمینَ .
- اگر مأموم به قصد اِتِّصال به نماز ، در رکوع رکعت دوّم تکبیر بگوید و به رکوع برود ولی شک کند که رکوع امام را درک کرده یا نه، نماز جمعة او مُحَقَّقْ نمی شودواحتیاط واجب آن است که آن نماز را به نیّت نماز ظهر به پایان برساند وسپس نماز ظهر را اعاده کند .
- مستحب است پیش از رکوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند و اگر فقط یک قنوت پیش از رکوع دهم بخواند کافی است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] مستحب است پیش از رکوع وبعد از آن تکبیر بگوید و بعد از رکوع پنجم و دهم قبل از تکبیر" سمع الله لمن حمده" نیز بگوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید: (سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ) و نیز پیش از هر رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید؛ ولی بعد از رکوع پنجم و دهم، گفتن تکبیر مستحب نیست.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید: (سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ) و نیز پیش از هر رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید حتّی بعد از رکوع پنجم و دهم تکبیر مستحب است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید، "سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهْ"و نیز پیش از هر رکوع و بعد از آن، تکبیر گوید ولی بعد از رکوع پنجم و دهم گفتن تکبیر مستحب نیست.
- [امام خمینی] مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید "سمع الله لمن حمده" و نیز پیش از رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید، ولی بعد از رکوع پنجم و دهم، گفتن تکبیر مستحب نیست.
- [آیت الله بهجت] مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید: (سَمِعَ اللّه لِمَنْ حَمِدَه)، و نیز قبل از هر رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید، ولی بعد از رکوع پنجم و دهم گفتن تکبیر مستحب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است بعد از سر برداشتن از رکوع پنجم و دهم بگوید سمع الله لمن حمده و نیز پیش از هر رکوع و بعد از ان تکبیر بگوید ولی بعد از رکوع پنجم و دهم گفتن تکبیر مستحب نیست
- [آیت الله سیستانی] مستحب است پیش از رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید، و بعد از رکوع پنجم و دهم تکبیر مستحب نیست. بلکه مستحب است بگوید: (سَمعَ الله لِمَنْ حَمِدَهُ).
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است بعد از رکوع پنجم ودهم بگوید: )سمع ا& لمن حمده(، و نیز پیش از هر رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید ولی بعد از رکوع پنجم ودهم گفتن تکبیر مستحبّ نیست.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید: (سَمِعَ اللّه‌ُ لِمَنْ حَمِدَه) و نیز پیش از هر رکوع و بعد از آن، تکبیر بگوید، ولی بعد از رکوع پنجم و دهم، گفتن تکبیر مستحب نیست.