مفسده
مفاسد به اسباب تفویت مصالح مرتبط با مقاصد شرع اطلاق می‌شود.
پدر وجدّ پدری می توانند برای محرم شدن ، یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابا لغ خود در آورند ، ونیز می توانند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن ، به عقد کسی در آورند ، ولی باید آن عقد برای دختر مفسده نداشته با شد.
عنوان مسئله:
پدر وجدّ پدری می توانند برای محرم شدن ، یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابا لغ خود در آورند ، ونیز می توانند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن ، به عقد کسی در آورند ، ولی باید آن عقد برای دختر مفسده نداشته با شد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی، دختری نَسَبی داشته و سپس آن زن ازدواج مجدّد میکند و در زمانی که نزد شوهر دوّم بسر میبَرَد پسر بچهای به او میدهند که شیر به او دهد، حال بعد از انتشار حرمة رضاعی، آیا این پسر با دختر نسبی این زن که از شوهر قبلی داشته محرم است؟
- پدری دارای چهار فرزند - دو پسر و دو دختر - و یک همسر می‌باشد. پدر که فوت نمود ارث تقسیم نشده بود که دو فرزندِ پسر نیز فوت نمودند و ارث به دو دختر و همسر رسید، آیا سهم دو پسر که فوت نمودهاند به مادر میرسد یا اصلاً سهمی ندارند؟
- آیا راهی برای محرم شدن 2 دختر که به خاطر نداشتن فرزند در خانوادهای (پدر خوانده) موجود است البته به غیر از ازدواج پدر خوانده با آنها؟ ضمناً از مرحله شیر خوارگی گذشتهاند؟
- شخصی خانمی را عقد نموده و هنوز دخول نکرده آیا تإ؛ظظ مادامی که دخول نکرده دختر این زن به شخص مذکور محرم می‌شود یا خیر؟ توضیحاً اینکه عقد، دائم است و هنوز آن زن در عقد این شخص می‌باشد، مثلاً فوت نکرده یا طلاق نداده است.
- فردی پس از استطاعت مالی برای حجّ بجا آورد، ولی پسر، خود استطاعت مالی داشته و در اسم نویسی مسامحه کرده و ننوشته است، در صورتی که اگر اسم مینوشت شاید در همان سال اول، قرعه به نامش در میآمد و شاید هم سالهای بعد، اکنون پسرر به عنوان نیابت حجّ بلدی از جانب پدر به مدینه آمده و هنوز هم محرم نشده، چه وظیفهای دارد؟
- فردی پس از استطاعت مالی برای حجّ بجا آورد، ولی پسر، خود استطاعت مالی داشته و در اسم نویسی مسامحه کرده و ننوشته است، در صورتی که اگر اسم مینوشت شاید در همان سال اول، قرعه به نامش در میآمد و شاید هم سالهای بعد، اکنون پسرر به عنوان نیابت حجّ بلدی از جانب پدر به مدینه آمده و هنوز هم محرم نشده، چه وظیفهای دارد؟
- شخصی دختر بچهای را سه روزه از پرورشگاه گرفته و او را به عنوان فرزندی تقبل نموده است. از چه طریقی می‌شود این طفل را محرم نمود؟ و آیا جایز است آن طفل را صیغه محرمیت خواند برای پدر آن شخص و آیا اجازه حاکم شرع لازم است؟
- به فرض اینکه پدر و مادری جوان در یک حادثه رانندگی هر دو نفر با هم فوت کرده و از بین رفته باشند و از مرحومین، طفلی دختر، سه سال و نیمه باقی مانده باشد همچنین پدر بزرگها و مادر بزرگهای پدری و مادری طفل در قید حیات باشند و به فرض اینکه:الف - مادر طفل مذکور معلم شاغل در مدارس خارجش هر بوده و طفل خود را از بدو تولد و در غیبت خود تحت مراقبت مادر خود (جده مادری طفل) قرار میداد و این طفل اکثر عمر خود را تا زمان مرگ پدر و مادرش در خانه جد مادری و در دامان جده مادری نشو و نمو نموده و به جده مادری و اقربای مادری خود مأنوس است و وابستگی شدیدی دارد.ب - این طفل بطور مشهود و مستند نسبت به جد و جده و اقربای پدری خود مأنوس نبوده و گرایشی ندارد و از رفتن به خانه جد پدری خود بسیار ناراضی می‌باشد و از رفتن امتناع دارد.ج - جد پدری طفل بدون توجه به غبطه و مصلحت طفل و بدون توجه به ضررهای روحی و جسمی که هر لحظه نسبت به طفل پیش بینی می‌شود صرفاً به عنوان ولی قهری او را به زیستن در خانه خود مجبور مینماید و حق ملاقات با طفل را از جد و جده مادری و اقربای مادری طفل سلب مینماید. لذا با عنایت به فرضیات موارد مذکور، استدعا دارد بیان فرمایید: آیا عمل جد پدری مذکور در بند (ج) بر پایه شرع مقدس است؟ و اقربای مادری هیچگونه حق و مسئولیتی در قبال طفل ندارند؟
- س630 و 631: تزویج ولایی مشروط به مصلحت مولی علیه است. حال اگر دختری صغیره توسط پدر یا جد پدری به نکاح فردی در آمد و پس از بلوغ رضایت به این ازدواج نداد آیا عقد صحیح بوده و دختر مجبور به پذیرش همسر علی رغم عدم رضایت خویش می‌باشد و یا اینکه عدم رضایت دختر موجب اثبات خیار برای دختر می‌شود؟ زیرا: الف - این تزویج که همراه با عدم رضایت زوجه است موجب ضرر و زیان بر او خواهد بود (مشمول قاعده لاضرر) ب - روایاتی دال بر حق فسخ مانند صحیحه محمدبن مسلم و روایت یزید الکناسی وجود دارد.
- پدری فوت نموده و دارای 2 پسر و 2 دختر می‌باشد که همه بزرگ و متأهل هستند، پدر در زمان حیات خود و در هنگام ازدواج پسرها برای آنها هر کدام یک خانه میخرد و بیان میدارد که خانهاش را که خود در آن ساکن است پس از مرگش متعلّق به دختران باشد و این مسأله را چندین مرتبه و به عناوین مختلف بیان میکند به طوریکه عدّهای آنرا میشنوند یا به طور غیر مستقیم اطّلاع پیدا میکنند. اگر چه پسرها در زمان حیات وی از این تصمیم ناراضی بوده و این نارضایتی را نیز به پدر اعلام میکنند ولی پدر چندان ترتیب اثری به حرف آنان نداده و در فرصتهای دیگر بر نظر خود پافشاری مینماید، حال با توجه به اینکه هیچ وصیّت نامه مکتوبی وجود ندارد، سئوالات زیر مطرح است: الف - آیا پسرها در زمان حیات پدر شرعاً حق اعتراض به انتقالِ خانه به دخترها توسط پدر برای پس از مرگ پدر را داشتهاند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مردی با زنی که از شوهر قبلی خود پسر یا دختر دارد ازدواج کرد، آیا بچّههای او با پدر و مادر مرد محرم هستند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا پسر نابالغ میتواند دختر نابالغ را به عقد خود در آورد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] اگر دختری را به عقد موقّت مردی درآورند تا فرزند پسر مرد، با آن دختر محرم شود ارتباط این پسر و آن دختر در چه حدودی جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا با ازدواج مردی که فرزند پسر دارد با زنی که فرزند دختر دارد, آن پسر و دختر را بر یکدیگر محرم می کند؟ ج) ازدواج آن مرد و زن، موجب محرمیت پسر و دختر نمی شود. س: آیا آن پسر و دختر بر والدین و اجداد این زن و مرد محرم می شوند؟
- [آیت الله بهجت] زنی به دختر خود و به پسر خواهر خود شیر می دهد، آیا به هم محرم می شوند؟
- [آیت الله مظاهری] پوشش دختر بچّه نابالغ که او را محرم میکنند در طواف و سعی چقدر باید باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی خواست دختر نابالغ را برای خود محرم کند راه آن چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی با همسر شهیدی که دارای یک دختر است، ازدواج کرده، آیا این دختر بر پدر این آقا (پدر بزرگ) محرم است، اگر نیست راه محرم شدن چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی با زنی ازدواج میکند که آن زن دو فرزند از شوهر قبلی دارد حال این دو فرزند یکی پسر و دیگری دختر است و این پسر زن دارد این زن با این شخص محرم است یا خیر همچنین این دختر ازدواج کرده و دختر دارد آیا این دختر با این شخص محرم است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] بر فرض جواز باروری مصنوعی زن با اسپرم غیر شوهر، پدر بچه کیست؟ شوهر یا فرد صاحب اسپرم؟ و بر فرض اگر صاحب اسپرم پدر تلقی شود و فرزند نیز دختر باشد، آیا شوهر زن به این دختر محرم است؟ در صورتی که پسر باشد آیا زن به این پسر محرم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پدر یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد ، چنانچه پسر در موقع عقد مالی داشته ، مدیون مهر زن است و اگر در موقع عقد مالی نداشته ، پدر یا جدّ او باید مهر زن را بدهند . عیبهائی که بواسطه آنها می شود عقد را بهم زد:
- پدر وجدّ پدری می توانند برای فرزند نابالغ یا دیوانة خود که به حال دیوانگی بالغ شده است وهمچنین اگر دیوانگی بعداز بلوغ بوده ، ازدواج کنند وبعد از آنکه آن طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید ، اگر ازدواجی که برای او کرده اند مفسده ای نداشته ، نمی تواند آن را بهم بزند واگر مفسده ای داشته ، می تواند آن را بهم بزند .
- اگر پدر وجدّ پدری غائب باشند . به طوری که نشود ازآنان اذن گرفت ودختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد لازم نیست از پدر وجدّ پدری اجازه بگیرند وهمچنین اگر از ازدواج با کسی که با دختر کفو است ، را شرعاً و عرفاً منع کنند و دختر احتیاج به شوهر کردن داشته باشد و نیز اگر دختر باکره نباشد ، در صورتی که بکارتش به واسطة شوهر کردن از بین رفته باشد ، اجازه پدر و جدّ لازم نیست .
- اگر زنی از شیر یک شوهر پسر و دختری را شیر کامل بدهد خواهر و برادر آن دختر به خواهر و برادر آن پسر محرم نمی شوند .
- اگر پدر ، یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد ، پسر باید بعد از بالغ شدن ، خرج آن زن را بدهد .
- اگر پدر یا جدّپدری ، طفل خود را که در محلّ دیگری است و نمی داند زنده است یا مرده ، برای محرم شدن به عقد کسی در آورد ، بر حسب ظاهر محرم بودن حاصل می شود وچنانچه بعداًمعلوم شود که در موقع عقد آن دختر زنده نبوده ، عقد باطل است وکسانی که به واسطة عقد ظا هراً محرم شده بودند ، نا محرمند .
- اگر زنی را عقد کند و با نزدیکی نماید ، دختر و نوة دختری و پسری آن زن هر چه پائین روند ، چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند ، به آن مرد محرم می شوند .
- پدر و جّد شوهر ، هر چه بالا روند و پسر و نوة پسری و دختری او هر چه پائین آیند چه در موقع عقد باشند ، یا بعداً به دنیا بیایند به زن او محرم هستند .
- اگر کسی زنی را برای خود عقد نماید ، اگر چه با او نزدیکی نکند ، مادر و مادرِ آن زن و مادر پدر او هرچه بالا روند به آن مرد محرم می شوند .
- اگر زن پدر دختری ، بچّة شوهر آن دختر را از شیر آن پدر شیر دهد ، آن دختر به شوهر خود حرام می ، چه بچّه از همان دختر یا از زن دیگر شوهر او باشد . شرائط شیر دادنی که علّت محرم شدن است :
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پدر یا جد پدری برای محرم شدن، یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود درآورد کافی است. و نیز می تواند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن، به عقد کسی در آورد، ولی باید آن عقد برای دختر مفسده نداشته باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پدر و جد پدری می توانند برای محرم شدن، یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود درآورند، و نیز می توانند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن، به عقد کسی درآورند ولی باید آن عقد برای دختر مصلحت داشته باشد حتی اگر به مقدار مهریه ای باشد که برای دختر قرار می دهند.
- [آیت الله بروجردی] اگر پدر و جد پدری برای محرم شدن، یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود در آورد کافیست و نیز میتواند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن به عقد کسی درآورد، ولی باید آن عقد برای دختر نفعی داشته باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدر یا جدّ پدری برای محرم شدن، یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود در آورد کافی است و نیز میتواند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن به عقد کسی در آورد ولی باید آن عقد برای دختر مفسدهای نداشته باشد.
- [آیت الله خوئی] برای محرم شدن، میتواند پدر و جد پدری دختر نابالغ خود را یک ساعت یا بیشتر به عقد کسی درآورد ولی باید آن عقد برای دختر نفعی داشته باشد و امّا اگر برای پسر نابالغ جهت محرم شدن در زمانی که به طور کلی قابلیت استمتاع نداشته باشد زنی را عقد نماید محل اشکال است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] برای محرم شدن؛ می تواند پدر یا جد پدری دختر نابالغ خود را یک ساعت یا بیشتر به عقد کسی در آورد؛ ولی باید آن عقد برای دختر نفعی داشته باشد. و اما اگر برای پسر نابالغ جهت محرم شدن در زمانی که به طور کلی قابلیت استمتاع نداشته باشد زنی را عقد نمایند محل اشکال است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر یا جدّ پدری برای محرم شدن میتواند زنی را به عقد پسر نابالغ خود درآورد و نیز میتواند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن به عقد کسی درآورد ولی در هر دو صورت باید پسر یا دختر نابالغ صلاحیت بهرهگیری جنسی داشته باشند یا مدّت عقد را به اندازهای قرار دهند که صلاحیت پیدا کنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پدر یا جد پدری برای محرمشدن، یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود درآورد کافی است، و نیز میتواند دختر نابالغ خود را برای محرمشدن، به عقد کسی در آورد، ولی باید آن عقد برای دختر مفسده نداشته باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر و جدّ پدری بخواهند برای محرم شدن یک ساعت یا دو =============================================================================== 1 وسائل الشیعة، چاپ آل البیت، باب 1 از (أبواب المتعة)،ح2 و 20،ج21،ص5 و 10. ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود در آورند یا دختر نابالغ خود را برای محرم شدن به عقد کسی درآورند، در صورتی صحیح است که به مصلحت طفل باشد و به طور جِدّی قصد انشای عقد را داشته باشند و بنابر احتیاط پسر و دختر قابل استمتاع باشند وگرنه تنها برای محرمیّت، صیغه خواندن خالی از اشکال نیست.
- [آیت الله مظاهری] پدر و جدّ پدری و حاکم شرع (اگر پدر و جدّ پدری نباشند) میتوانند برای محرم شدن، زنی را به عقد پسر کوچک خود درآورند، و نیز میتوانند دختر کوچک خود را برای محرم شدن بهعقد کسی در آورند، چه عقد دائم و چه عقد موقّت.