تقسیم
تقسیم (بلاغت)، استیفای اقسام موجود برای یک شیء و بیان وضع آنها است.
پدری دارای چهار فرزند - دو پسر و دو دختر - و یک همسر می‌باشد. پدر که فوت نمود ارث تقسیم نشده بود که دو فرزندِ پسر نیز فوت نمودند و ارث به دو دختر و همسر رسید، آیا سهم دو پسر که فوت نموده‌اند به مادر می‌رسد یا اصلاً سهمی ندارند؟
در ابتدا باید (تَرَکه) میّت میان ورثه (همسر دو پسر و دو دختر) تقسیم شود و یک هشتم آن را با شرائطش که در رساله ذکر شده به همسر بدهند و باقی مانده به هر پسر دو برابر دختر داده شود، ولی چون دو پسر وارث دیگری غیر از مادر ندارند سهم آن دو به مادر می‌رسد.
در ابتدا باید (تَرَکه) میّت میان ورثه (همسر دو پسر و دو دختر) تقسیم شود و یک هشتم آن را با شرائطش که در رساله ذکر شده به همسر بدهند و باقی مانده به هر پسر دو برابر دختر داده شود، ولی چون دو پسر وارث دیگری غیر از مادر ندارند سهم آن دو به مادر می‌رسد.
عنوان سوال:
پدری دارای چهار فرزند - دو پسر و دو دختر - و یک همسر می‌باشد. پدر که فوت نمود ارث تقسیم نشده بود که دو فرزندِ پسر نیز فوت نمودند و ارث به دو دختر و همسر رسید، آیا سهم دو پسر که فوت نموده‌اند به مادر می‌رسد یا اصلاً سهمی ندارند؟
پاسخ:
در ابتدا باید (تَرَکه) میّت میان ورثه (همسر دو پسر و دو دختر) تقسیم شود و یک هشتم آن را با شرائطش که در رساله ذکر شده به همسر بدهند و باقی مانده به هر پسر دو برابر دختر داده شود، ولی چون دو پسر وارث دیگری غیر از مادر ندارند سهم آن دو به مادر می‌رسد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ارث پدر و مادر پس از فوت بین دختر و پسر چگونه تقسیم میشود؟
- شخصی مرحوم شده است که دارای دو برادر پدری و یک برادر پدر ومادری و یک همسر بدون فرزند می‌باشد برادر پدر و مادری چندین روز قبل از خود متوفی از دنیا رفته و دارای چندین فرزند می‌باشد در تقسیم ارث به چه نحوی باید رفتار کرد؟
- مردی که با زنی ازدواج نموده همسر دیگری دارد که دارای چندین فرزند دختر و پسر می‌باشد آیا اولاد از همسر دوم از اموال ایشان نیز سهم دارند (البته همسر دوم زندگی و اموالش جداگانه است) این مرد میگوید اینها (همسر دوّمِ مرد همراهِ دو دخترش) از اموالم که قبل از ازدواج با همسر دوّم داشتم حقّی ندارند، شرعاً حکم چیست؟
- شخصی به نام محمد فاقد اولاد می‌باشد و فوت کرده اموال او به همسر تعلق گرفته پس از آن همسر او نیز فوت کرده است که یک خواهر که از پدر و مادر یکی هستند دارد و خواهر و برادرانی که از پدر یکی و از مادر جدا هستند دارد، نحوه تعلق ارث به ایشان چگونه است؟
- شخصی همراه زن و فرزندانش در یک سانحه تصادف رانندگی فوت میکنند، هم خود مرد و هم همسر او، پدر و مادری دارند و فرزند دیگری هم ندارند، حکم تقسیم ارث را بین والدین زوج و زوجه ایشان بیان فرمایید:
- شخصی وصیّت نموده خانه مسکونی خود را بعد از فوت خود به همسر دائمیش واگذار نماید، امّا همسرش بعد از 16 روز فوت نموده و ایشان وصیت کرده بعد از من در میان این خانه دعای ندبه و زیارت عاشورا و ماه رمضان جلسه قرآن بخوانند و دارای 1 پسر و 1 دختر نیز می‌باشد و پسر میگوید من میخواهم این خانه پدری را بفروشم و دختر قصد فروش خانه را ندارد، حکم مسئله چیست؟
- پدر و مادر از اولاد چقدر ارث میبرند و از چه میبرند؟ البته غیر از پدر و مادر متوفّی یک پسر و دو دختر هم دارد.
- در بعضی مناطق برای اینکه به دختر بعد از فوت پدر سهمی نرسد، پدر در زمان حیات خویش تمام دارایی و املاک و باغات خود را بین پسرانش تقسیم کرده و هبه مینماید تا بعد از فوت خویش دیگر دخترانش سهمی نداشته باشند حال آیا این کار با این نیت و قصد صحیح است یا خیر؟
- شخصی فوت نموده و دارای وصیّت نامه شرعی می‌باشد و از آنجایی که دارای فرزند صغیر می‌باشد همسر خود را قیّم قرار می‌دهد در اینصورت در منزل آنمرحوم میشود نماز خواند یا چای خورد...؟
- آیا پدر میتواند در مسئله ارث به دختر خودش مثل پسرانش یک سهم بدهد یا باید به دختر نصف پسر را بدهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] حاج محمّد نام در حادثه زلزله با یک پسر و یک دختر که از زن فعلی او بوده زیر آوار فوت نموده‌اند و چند اولاد دیگر هم دارد که زندهاند و فقط حاج محمّد دارای املاک منقول و غیر منقول می‌باشد، چون تقدّم فوت پدر و پسر معلوم نیست مرقوم فرمایید سهم الاِرث پسر و دختر متوفّی به مادر آنها که درقید حیات است می‌رسد، یا آن که بین ورّاث باید تقسیم شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زید به همراه مادر و همسر خود در سانحه رانندگی فوت می کنند. و معلوم نیست فوت کدامیک مقدم است. با توجه به این که مادر زید دارای دو پسر و یک دختر دیگر می باشد، و همسر او نیز دارای پدر و مادر است، و از زید و همسرش نیز یک دختر باقی مانده است، کیفیت ارث بردن آنها را بیان فرمایید:
- [آیت الله بهجت] فردی فوت کرده و دارای چند فرزند ذکور و اناث است. بعد از مورّث، اکثر فرزندان نیز از دنیا رفته اند به جز دو پسر و یک دختر و همسر فرد متوفّی (مورّث). نحوه ی تقسیم ارث را بیان فرمایید؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی فوت کرده که دارای زن، مادر و پدر است و فرزندی ندارد. ارث او چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی فوت کرده که دارای زن، مادر و پدر است و فرزندی ندارد. ارث او چگونه تقسیم میشود؟ آیا مادر و پدر ارثی دریافت می کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه ورثه میت مادر، دو همسر، 5 دختر و 1 پسر باشند ارث چگونه تقسیم می شود?
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن و شوهری چند فرزند دارند. یکی از فرزندان آنها، که مجرّد است، فوت می کند و از او اموالی باقی می ماند، پدر این متوفّی نیز قبل از تقسیم ارث فرزند فوت می کند. اگر پدر این فرزند دارای والدین باشد، آیا سهم الارثی که از فرزند خود دارد به والدینش می رسد؟
- [آیت الله مظاهری] پدر و فرزندی در سانحه رانندگی در آن واحد فوت نموده‌اند و حسب نظریه کمیسیون پزشکی قانونی تقدّم و تأخّر زمانی فوت نامبردگان مجهول می‌باشد. خواهشمند است بفرمائید آیا آن پدر و فرزند از یکدیگر ارث میبرند یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر ورثه میت پدر و مادر با چند پسر یا چند دختر باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر ورثه میت پدر و مادر با چند پسر و چند دختر باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر میّت خواهر و برادر نداشته باشد ، سهم ارث آنان را به اولادشان می دهند و سهم برادرزاده و خوارزادة مادری بطور مساوی بین آنان قسمت می شود و از سهمی که به برادرزاده و خواهرزادة پدری یا پدر و مادری می رسد هر پسری دو برابر دختر می برد .
- اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک پسر باشد ، مال را شش قسمت می کنند ، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و پسر چهار قسمت آن را می برند و اگر چند پسر یا دختر باشند ، آن چهار قسمت را بطور مساوی بین خودشان قسمت می کنند و اگر پسر و دختر باشند ، آن چهار قسمت را طوری تقسیم می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- کسانی که به واسطة خویشی ارث می برند سه دسته هستند : دسته اوّل : پدر و مادر و اولاد میّت و با نبودن اولاد ، اولاد اولاد هرچه پائین روند هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دستة دوّم ارث نمی برد . دستة دوّم : جد یعنی پدر بزرگ و پدراو هر چه بالا روند و جدّه یعنی مادر بزرگ و مادر او هر چه بالا رود پدری باشند یا مادری و خواهر و برادر و با نبودن برادر و خواهر ، اولاد ایشان هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دستة سوّم ارث نمی برند . دستة سوّم : عمو و عمّه و دائی و خاله و اولاد آنان هر چه پائین روند وتا یک نفر از عموها وعمّه ها ودائی ها وخاله های میّت زنده اند ، اولاد آنان ارث نمی برند ولی اگر میّت عموی پدری وپسر عموی پدر ومادری داشته باشد ، وغیر ازاینها وارثی نداشته باشد ، ارث به پسر عمو ی پدر ومادری می رسد وعموی پدری ارث نمی برد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث دو نفر از طبقه اول باشند: الف دو پسر: که مال میت بین آنها بالسویه تقسیم می شود. ب دو دختر: که مال میت بین آنها بالسویه تقسیم می شود. ج یک پسر و یک دختر: که سهم دختر 31 وسهم پسر 32 می شود. د پدر یا مادر و یک پسر: سهم پدر یا مادر 61 و بقیه سهم پسر می شود. ه پدر یا مادر و یک دختر: سهم پدر یا مادر 41 وبقیه سهم دختر می شود. و پدر و مادر: تفصیل آن بیان می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث همسر میت و یک نفر از طبقه اول باشند: الف: پدر یامادر و شوهر: سهم شوهر 21 و بقیه سهم پدر یا مادر می شود. ب: پدر یا مادر و زن: سهم زن 41 و بقیه سهم پدر یا مادر می شود. ج: یک پسر یا یک دختر و شوهر: سهم شوهر 41 وبقیه به پسر یا دختر می رسد. د یک پسر یا یک دختر وزن سهم زن 81 وبقیه به پسر یا دختر می رسد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و پسر و دختر باشند، 16 مال را پدر یا مادر می‌برد و 56 باقیمانده را بین پسر و دختر به گونهای تقسیم میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد، بنابراین اگر پدر و یک پسر و یک دختر باشند، سهم پدر 318 و سهم پسر 1018 و سهم دختر 518 خواهد بود و اگر پدر و دو پسر و سه دختر باشند، سهم پدر742، سهم هر یک از دو پسر 1042 (بر روی هم 2042) و سهم هر یک از سه دختر 542 (بر روی هم 1542) خواهد بود، مسائل مشابه هم به همین شکل محاسبه میگردد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث پدر و مادر و یک دختر باشند: الف اگر مادر حاجب داشته باشد سهم او 61 میشود وسهم پدر هم 61 و سهم دختر21 می شود و 61 باقیمانده بین پدر و دختر تقسیم می شود و از چهار قسمت یک قسمت به پدر وبقیه به دختر می رسد بنابر این مال میت به 24 قسمت تقسیم می شود و 4 سهم آن به مادر و 5 سهم به پدر و 15 سهم به دختر متوفی می رسد. ب اگر مادر حاجب نداشته باشد مال میت به 5 قسمت تقسیم میشود و یک سهم به پدر و یک سهم به مادر و سه سهم بقیه به دختر میت می رسد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث میت پدر و مادر و چند دختر یا چند پسر باشند. سهم مادر 61 و سهم پدر هم 61 و بقیه مال بین پسرها یا دخترها بالسویه تقسیم می شود.
- [آیت الله بهجت] اگر میت خواهر و برادر نداشته باشد، سهم ارث آنان را به اولادشان می دهند و سهم برادرزاده و خواهرزاده مادری به طور مساوی بین آنان تقسیم می شود و از سهمی که به برادرزاده و خواهرزاده پدری یا پدر و مادری می رسد هر پسری دو برابر دختر می برد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که میت خواهر و برادر نداشته باشد، سهم آنان به اولادشان می رسد، سهم برادر زاده و خواهرزاده مادری بطور مساوی بین آنها تقسیم می شود و سهم برادرزاده و خواهرزاده پدری یا پدر و مادری چنان تقسیم می شود که پسر دو برابر دختر می برد، ولی اگر برادرزاده پدری، یا پدر و مادری، همه از یک برادر باشند احتیاط آن است که در مقدار تفاوت میان پسر و دختر، باهم مصالحه کنند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وارث میت فقط پدر یا مادر و پسر و دختر باشد مال را شش قسمت می کنند یک سهم آن را پدر یا مادر می برد و پنج سهم باقی مانده را طوری تقسیم می کنند که هر پسر دو برابر دختر ببرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک پسر باشند، پدر و مادر هر یک 16 مال و 46 باقی مانده را پسر می‌برد و اگر پدر و مادر و چند پسر یا چند دختر باشند، هر کدام از پدر و مادر 16 مال میبرند و فرزندان 46 باقی مانده را به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و اگر وارث پدر و مادر و پسر و دختر باشند، هر کدام از پدر و مادر 16 مال را می‌برد و 46 باقی مانده به فرزندان می‌رسد که آن را طوری تقسیم میکنند که هر پسری دو برابر یک دختر ببرد، بنابراین اگر میّت پدر و مادر و یک پسر و دو دختر داشته باشد، سهم هر یک از پدر و مادر 16 و سهم پسر 26 و سهم هر دختر 16 خواهد بود.
- [آیت الله سیستانی] اگر میّت اولاد نداشته باشد ، نوه پسری او اگر چه دختر باشد ، سهم پسر میّت را می‌برد ، و نوه دختری او اگر چه پسر باشد ، سهم دختر میّت را می‌برد ، مثلاً اگر میّت یک پسر از دختر خود ، و یک دختر از پسرش داشته باشد ، مال را سه قسمت میکنند : یک قسمت را به پسرِ دختر ، و دو قسمت را به دخترِ پسر میدهند . و در ارث بردن نوهها ، نبودن پدر و مادر شرط نیست . ارث دسته دوم