عاقله
عاقله، مونّث عاقل از مادّۀ عقل است كه در زبان عربي به معناي منع، حفظ و بستن مي‌باشد.عاقله در لغت به معني نگهدارنده و مواظبت كننده است. [۱]
اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و بناحق بکشد ، از او ارث نمی برد ، ولی اگر از روی خطا باشد مثل آنکه سنگ به هوا بیندازد و اتفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او رابکشد از او ارث می برد و حتی در این صورت از دیة او نیز که عاقلة قاتل
عنوان مسئله:
اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و بناحق بکشد ، از او ارث نمی برد ، ولی اگر از روی خطا باشد مثل آنکه سنگ به هوا بیندازد و اتفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او رابکشد از او ارث می برد و حتی در این صورت از دیة او نیز که عاقلة قاتل
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی مرتکب قتل عمد یا خطأ شود آیا او از مقتول ارث می برد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی که دارای یک برادر است، پدرش را به قتل برساند و ولی دم مقتول که تنها برادر قاتل است؛ قبل از استیفای قصاص فوت کند، آیا قاتل حق قصاص را از برادر به ارث می برد ؟ اگر برادر قاتل بر پرداخت دیه توافق کند، امّا قبل از دریافت دیه فوت کند، در این صورت قاتل دیه را باید به چه کسی بپردازد (به امام)؟ یا اینکه بحث مالکیت فی الذمه پیش می آید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه دیه جراحات وارده متعدده مجموعاً به قدر دیه موضحه باشد. ولی هر جراحتی به تنهایی کمتر از موضحه است، آیا در چنین فرضی دیه در صورت خطا بر عاقله است یا در مال جانی؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث، مورث را بکشد ارث نمی برد اما در وصیت تملیکی اگر موصی له، موصی را بکشد ارث می برد. این مساله چگونه قابل توجیه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دیه را چه کسی ارث می برد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دیه را چه کسی ارث می برد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی که دارای یک برادر است، پدرش را به قتل برساند و ولی دم مقتول که تنها برادر قاتل است؛ قبل از استیفای قصاص فوت کند، آیا قاتل حق قصاص را از برادر به ارث می برد و قصاص ساقط می شود؟ بر فرض به ارث رسیدن حق قصاص به قاتل، او چه تکلیفی دارد؟ و یا او بر پرداخت دیه توافق کند، امّا قبل از دریافت دیه فوت کند، در این صورت قاتل دیه را باید به چه کسی بپردازد (به امام)؟ یا اینکه بحث مالکیت فی الذمه پیش می آید؟
- [آیت الله بهجت] در مواردی که ولیّ دم می بایست اضافه ی دیه را بپردازد بعد قصاص کند، اگر قبل از پرداخت فاضل دیه قاتل را بکشد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] آیا زوجه مقتول به خطا، یا به عمد، یا شبه خطا، یا بیاختیار مقتول شد مثل این که بیاختیار راننده ماشین کسی را به زیر بگیرد، از دیه او ارث میبرد یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] در قتل عمد و شبه عمد که به هنگام فرار قاتل، بستگان به نحو الاقرب فالاقرب مسؤول پرداخت دیه هستند، آیا زنان وابسته نیز مسؤولیّت دارند یا این که همانند عاقله، مسؤولیّت مختصّ مردان است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و به ناحق بکشد از او ارث نمی برد ولی اگر از روی خطا باشد، مثل آن که سنگ به هوا بیندازد و اتفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او را بکشد از او ارث می برد ولی از دیه قتل ارث نمی برد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمدا و به ناحق بکشد؛ از او ارث نمی برد؛ ولی اگر از روی خطا باشد مثل آنکه سنگ را به هوا بیندازد و اتفاقا به یکی از خویشان او بخورد و او را بکشد؛ از او ارث می برد؛ بلکه ظاهر آن است که از دیه نیز ارث می برد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمدا و به ناحق بکشد از او ارث نمی برد ولی اگر از روی خطا باشد مثل ان که سنگ را به هوا بیندازد و اتفاقا به یکی از خویشان او بخورد و او را بکشد از او ارث می برد ولی ارث بردن او از دیه قتل محل اشکال است
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و به ناحق بکشد، از او ارث نمیبرد، ولی اگر از روی خطا باشد، مثل آن که سنگ به هوا بیندازد و اتّفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او را بکُشد، از او ارث میبرد، ولی از دیه قتل ارث نمیبرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً وبناحق بکشد، از او ارث نمیبرد، ولی اگر از روی خطا باشد مثل آن که سنگ را به هوا بیندازد واتّفاقاً به یکیاز خویشان او بخورد و او را بکشد از او ارث میبرد، ولی از دیه قتل ارث نمیبرد.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و به ناحق بکشد، از او ارث نمیبرد. ولی اگر از روی خطا باشد، مثل آن که سنگ به هوا بیندازد و اتفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او را بکشد، از او ارث میبرد، ولی ارث بردن او از دیة قتل که بعداً گفته میشود محل اشکال است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و به ناحق بکشد، از او ارث نمیبرد ولی اگر از روی خطا باشد مثل آن که سنگ را به هوا بیندازد و اتفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او را بکشد، از او ارث میبرد، ولی ارثبردن او از دیه قتل که بعداً گفته میشود، محل اشکال است.
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و به ناحق بکشد، از او ارث نمیبرد، ولی اگر از روی خطا باشد مثل آن که سنگ را به هوا بیندازد و اتفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او را بکشد از او ارث میبرد، ولی ارث بردن او از دیهی قتل که بعداً گفته میشود محل اشکال است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی یکی از خویشان خود را عمداً و به ناحقّ بکشد از او ارث نمیبرد ولی اگر از روی خطا باشد، خواه شبیه عمد باشد، مثل آن که او را کتک بزند، ولی او اتّفاقاً بمیرد و خواه شبیه عمد نباشد، مثل آن که سنگ را به هوا بیندازد و اتّفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او را بکشد از او ارث میبرد، ولی ارث بردن او از دیه قتل که بعداً گفته میشود محلّ اشکال است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی یکی از خویشاوندان خود را عمداً و به ناحق بکشد از او ارث نمی برد، ولی اگر از روی خطا باشد ارث می برد (مثل این که سنگی به هوا پرتاب کند و اتفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او را به قتل برساند) و در این صورت از دیه قتل بنابر احتیاط ارث نمی برد.