غسل ترتیبی
غُسل عملی عبادی در فقه اسلامی است به معنای شستن تمامی بدن از سر تا پا با کیفیتی خاص.
در غسل ترتیبی باید به نیت غسل ، اول سر و گردن بعد طرف راست ، بعد طرف چپ بدن را بشوید ، و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطة نداستن مساله به این ترتیب عمل نکند ، غسل او باطل است .
عنوان مسئله:
در غسل ترتیبی باید به نیت غسل ، اول سر و گردن بعد طرف راست ، بعد طرف چپ بدن را بشوید ، و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطة نداستن مساله به این ترتیب عمل نکند ، غسل او باطل است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی صائم در ایّام ماه مبارک رمضان زیر دوش میرود تا غسل انجام دهد فشار دوش اگر به اندازهای زیاد باشد که تمام سر و گردن را فرا گیرد آیا روزه را باطل میکند؟
- رانندهای که همراه سرنشین دیگری در حال ماموریت بوده در اثر بی احتیاطی و سرعت زیاد اتومبیلش با مانع وسط جاده برخورد کرده، واژگون میشود و صدمات عدیدهای به شرح ذیل بر سر نشین همراه راننده وارد میشود:1 - شکستگی مهره هفتم گردن و مهره چهارم سینه که منجر به قطع نخاع کامل شده است (ضایعه دائم) 2 - فلج کامل و دائمی هر دو اندام تحتانی (هر دو پا) راست و چپ. 3 - عدم کنترل دائمی ادرار (سلس دائمی بول) 4 - عدم کنترل مدفوع. 5 - عدم توانایی مقاربت بطور کامل. 6 - فلج اندامهای فوقانی (دست) راست و چپ، حدود هشتاد درصد. 7 - بروز زخم بستر بعلت عدم توانایی حرکت و خوابیدن طولانی مدت در بستر که منجر دو نوبت عمل جراحی شده است (زخمی که در اثر بستری شدن طولانی و عدم تحرک حادث شده است). 8 - بروز عفونتهای مکرر مجاری ادراری و کلیوی که قابل عود مجدد میباشد. 9 - تکرار زخم بستر و عفونتهای کلیوی و ادراری و عوارض روانی ناشی از بستری شدن طولانی. ضمناً بر اساس اتفاق نظر کارشناسان، راننده خودرو در اثر سرعت غیر مطمئنه و خستگی مقصر شناخته شده، اکنون با توجه به موارد فوق الذکر مستدعیست بفرمایید:
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا در غسل، پس از شستن سر و گردن، رعایت ترتیب شستن چپ و راست بدن واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] میدانیم که در غسل ترتیبی، میتوان بین شستن سر و گردن و شستن سمت راست و شستن سمت چپ فاصله انداخت. آیا این کار را در یک قسمت هم میتوان انجام داد؟ مثلاً آیا میتواند نیمی از سر و گردن را بشوید و پس از مدتی نیمه دیگر را بشوید و همین طور در طرف راست یا چپ بدن این کار را انجام دهد؟
- [آیت الله بهجت] در موقع غسل پس از شستن سر و گردن یا طرف راست، آیا لازم است از زیر دوش کنار برود و بعد طرف راست یا چپ را بشوید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی به نیّت غسل مس میّت سر و گردن را شست بعد یادش آمد غسل واجب دیگری هم به ذمّه دارد آیا میتواند قبل از شستن طرف راست و چپ به نیّت غسل واجب دیگر سر و گردن را غسل دهد هم چنین طرف راست و چپ بعد غسل اوّل را تمام کند یا نه هم چنین اغسال مستحبّه دیگر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در غسل جنابت مراعات ترتیب بین سر و سایر اعضای بدن کافی است یا این که باید بین طرف راست و چپ بدن هم ترتیب رعایت شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر اول، سر و گردن و بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را در آب فرو ببریم، غسل ما صحیح است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] کسی که غسل واجب دارد می تواند در وان حمام به نیّت غسل ترتیبی ابتدا سر و گردن را زیر آب ببرد و تکان دهد و سپس همان طور که در وان دراز کشیده نیمه طرف راست بدن را به نیّت طرف راست زیر آب ببرد و تکان دهد و سپس به همین نحو نیمه ی طرف چپ را غسل دهد؟
- [آیت الله بهجت] در غسل میّت، ترتیب راست و چپ بدن معتبر است یا فقط احوط است؟
- [آیت الله سیستانی] وقتی غسل می کنیم بعد از شستن سروگردن وقتی سمت راست بدن را می شوریم سمت راست سرو گردن را هم باید با سمت راست بدن بشوریم با خیر و هنگام شستن سمت چپ بدن باید سمت چپ سر وگردن را با سمت چپ بشوریم یاخیر؟
- [سایر] هنگام غسل و شستن طرف راست و چپ، سر و گردن را نیز میشستم، آیا این کار صحیح بوده است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته ، چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است . و اگر از طرف راست باشد باید بعد از شستن آن مقدا ر دوباره طرف چپ را بشوید . و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن آن مقدار ، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید .
- برای آنکه یقین کند هر سه قسمت یعنی سر و گردن و طرف راست و طرف چپ را کاملا غسل داده ، باید هر قسمتی را که می شوید مقداری از قسمتهای دیگر را هم با آن قسمت بشوید .
- لازم نیست نیت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند ولی باید در تمام وضو متوجه باشد که وضو می گیرد ، بطوری که اگر از او بپرسند چه می کنی ؟ بگوید وضو می گیرم . شرط نهم-آنکه وضو را به ترتیبی که گفته شد بجا آورد ، یعنی اول صورت و بعد دست راست و بعد دست چپ را بشوید و بعد از آن سر و بعد پاها را مسح نماید و باید پای راست را پیش از پای چپ مسح کند و اگر به این ترتیب وضو نگیرد باطل است. شرط دهم-آنکه کارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد .
- تمام شرط هائی که برای صحیح بودن وضو گفته شد ، مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن ، در صحیح بودن غسل هم شرط است . ولی در غسل لازم نیست بدن را از بالا به پائین بشوید و نیز در غسل ترتیبی لازم نیست بعد از شستن هر قسمت فوراً قسمت دیگر را بشوید ، بلکه اگر بعد از شستن سر و گردن مقداری صبر کند و بعد طرف راست را بشوید و بعد از مدتی طرف چپ را بشوید ، اشکال ندارد . ولی کسی که نمی تواند ازبیرون آمدن بول و غائط خودداری کند ، اگر به اندازه ای که غسل و نماز بخواند بول و غائط از او بیرون نمی آید . چنانچه وقت تنگ باشد ، باید هر قسمت را فورا بعد از قسمت دیگر غسل دهد و بعد از غسل هم فورا نما ز بخواند . و همچنین است حکم زن مستحاضه که بعدا گفته می شود .
- نصف ناف و نصف عورت را باید با طرف راست بدن و نصف دیگر را باید با طرف چپ بشوید ، بلکه بهتر است تمام ناف وعورت با هر دو طرف شسته شود .
- اگر پیش از تمام شدن غسل ، در شستن مقداری از طرف چپ شک کند ، شستن همان مقدار کافی است . ولی اگر بعد از اشتغال به شستن طرف چپ ، در شستن طرف راست یا مقداری از آن شک کند یا بعد از اشتغال به شستن طرف راست در شستن سر وگردن یا مقداری از آن شک نماید ، نباید اعتنا کند .
- هرگاه برای ادب دستها را روی هم بگذارد ، بنابر احتیاط واجب بابد نماز را دوباره بخواند ، ولی اگر از روی فراموشی یا ناچاری یا برای کار دیگر مثل خاراندن دست و مانند آن ، دستها را روی هم بگذارد ، اشکال ندارد . چهارم : از مبطلات نماز آن است که بعد از خواندن حمد ، آمین بگوید . ولی اگر اشتباهاً یا از روی تقیه بگوید ، نمازش باطل نمی شود . پنجم : از مبطلات نماز آن است که عمداً یا از روی فراموشی پشت به قبله کند ، یا به طرف راست یا چپ قبله برگرددد ، بلکه اگر عمداً بقدری برگردد که نگویند رو به قبله است ، اگر چه به طرف راست یا چپ نرسد ، نمازش باطل است .
- اگر بین وضو بقدری فاصله شود که وقتی می خواهد جائی را بشوید یا مسح کند ، رطوبت جاهائی که پیش از آن شسته یا مسح کرده خشک شده باشد ، وضو باطل است و اگر فقط رطوبت جائی که جلوتر از محلی است که می خواهد بشوید یا مسح کند ، خشک شده باشد مثلاً موقعی که می خواهد دست چپ را بشوید رطوبت دست راست خشک شده باشد و صورت تر باشد ، وضو صحیح است .
- در تیمم چهار چیز واجب است : اول : نیت دوم: زدن کف دو دست با هم بر چیزی که تیمم به آن صحیح است . سوم: کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی و دو طرف آن ، از جائی که موی سر می روید ، تا ابروها و بالای بینی و بنابراحتیاط مستحب دستها روی ابروها هم ، کشیده شود .چهارم: کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام دست چپ.
- اگر در غسل به اندازة سر موئی از بدن نشسته بماند ، غسل باطل است ، ولی شستن جاهائی از بدن که دیده نمی شود مثل توی گوش و بینی ، واجب نیست .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست،بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مساله به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است.
- [آیت الله بروجردی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اوّل سر و گردن، بعد طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطهی ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، و بعد بنابر احتیاط طرف راست، و بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله، به این ترتیب عمل نکند، غسل او در صورتی که سر و گردن را اول نشوید باطل است و اگر طرف چپ را پیش از طرف راست بشوید بنابر احتیاط غسلش باطل است.
- [آیت الله اردبیلی] در غسل ترتیبی باید به نیّت غسل، اوّل سر و گردن را بشوید و سپس بنابر احتیاط، اوّل طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله، به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است.
- [آیت الله سبحانی] در غسل ترتیبی باید به نیّت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشوید. و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند غسل او بنابر احتیاط، باطل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] در غسل ترتیبی، باید به نیّت غسل، اوّل سر و گردن، بعد طرف راست، بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند از جایی که مخالفت ترتیب را نموده باید از همان جا اعاده غسل نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد بدن را بشوید و بهتر، بلکه مطابق احتیاط استحبابی آن است که اول طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله بدن را قبل از سر بشوید، غسل او باطل است.
- [آیت الله خوئی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد بدن را بشوید و بهتر آن است که اول طرف راست، بعد طرف چپ بدن را بشوید و تحقق غسل ترتیبی به حرکت دادن هر یک از اعضاء سه گانه زیر آب به قصد غسل بیاشکال نیست، و احتیاط در اکتفا نکردن به اوست. و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا به واسطة ندانستن مساله بدن را قبل از سر بشوید غسل او باطل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل اول سر و گردن بعد بدن را بشوید و بنابر احتیاط واجب اول طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی و یا به واسطه ندانستن مساله سر را بعد از بدن بشوید کفایت می کند بدن را دوباره بشوید واگر طرف راست را بعد از طرف چپ بشوید بنابر احتیاط واجب طرف چپ را دوباره بشوید و تحقق غسل ترتیبی به حرکت دادن هر یک از سه عضو زیر اب به قصد غسل محل اشکال است
- [آیت الله وحید خراسانی] در غسل ترتیبی باید به نیت غسل اول سر و گردن بعد بدن را بشوید و بنابر احتیاط واجب اول طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی و یا به واسطه ندانستن مساله سر را بعد از بدن بشوید کفایت می کند بدن را دوباره بشوید واگر طرف راست را بعد از طرف چپ بشوید بنابر احتیاط واجب طرف چپ را دوباره بشوید و تحقق غسل ترتیبی به حرکت دادن هر یک از سه عضو زیر اب به قصد غسل محل اشکال است