خانه
به محل سکونت خانه می‌گویند و از احکام مرتبط با عنوان خانه در باب‌هاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حج، جهاد، تجارت، دین، صلح، اجاره، نکاح، اطعمه و اشربه و دیات سخن گفته‌اند.
اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته مثلاً خانه ای را که وصیّت کرده به کسی بدهند بفروشد ؛ یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید ، وصیّت باطل می شود .
عنوان مسئله:
اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته مثلاً خانه ای را که وصیّت کرده به کسی بدهند بفروشد ؛ یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید ، وصیّت باطل می شود .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پدر این جانبه حدود بیست و هفت سال پیش از دنیا رفته است متوفی وصیت نامهای داشته است مبنی بر اینکه یک چهارم از اموالش را نماز و روزه خریداری شود، فرزندان متوفی همگی بعد از فوت پدرم خانه پدری را برای رفاه حال مادرم به ایشان بخشیدند حدود سه سال قبل مادرم نیز از دنیا رفت. پس از فروش خانه و تقسیم سهم الارث به تازگی وصیت نامه پدرم پیدا شده است. مستدعی است برابر آئین مقدس اسلام وضعیت این جانبه را روشن فرمایید. لازم به ذکر است در حال حاضر از نظر مادی پول نقدی ندارم که بتوانم وصیت پدرم را عملی کنم.
- بنده حدود یکسال پیش یک خانه 56 متری خریدم بعد از مدتی دیدم همسایه ما از کوچه عقب نشینی کردند، مسئله را جویا شدم معلوم شد این منزل خریداری شده نیز باید 1 متر به طول 8 متر عقب نشینی کند و بدون آن اجازه ساخت همکف نمیدهند و فعلاً منزل به خاطر عقب نشینی با توجه به مساحت آن به فروش نمیرسد، یا به قیمت خیلی پایین به فروش میرود لطفاً مرقوم فرمایید آیا اینجانب حق خیار عیب دارم یا خیر؟
- دختری پس از عقد رسمی و آشنائی با روحیات شوهر حاضر به عروسی و رفتن به خانه همسر نشده و از دادگاه تقاضای طلاق میکند. در این خلال او را از خیابان به عنف ربوده و به محلی مخفی برده می‌شود پس از تفحص معلوم می‌شود که رباینده همسر وی بوده و برای اجبار وی به تمکین و تشکیل زندگی مشترک دست به چنین کاری زده است. آیا در ایام عقد بستگی، نشوز زن صدق میکند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی در حال صحت و ثبات عقل وصیت کرده که برادرم وصی من است و شوهرم وکیل که وصایای مرا بر طبق وصیت نامه عمل کند. وکیل که شوهر زن است می گوید چون من اطلاع نداشتم و بی خبر من وصیت کرده من این وصیت را قبول ندارم و این وصیت باطل است، تکلیف چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر میّت وصیّت کرده ثلث مالش را برایش خرج کنند حالا جز خانهای که زن و بچّههای کوچکش نشستهاند چیز دیگری ندارند، آیا وصیّ میتواند برای انجام وصیّت خانه را برای اخراج ثلث بفروشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا وکالت با مرگ موکّل باطل می شود و وکیل حقّ فروش اموال موکّل را بعد از مرگش دارد؟
- [آیت الله خوئی] کسی که خانه یا زمینی خریده بعد معلوم شده که آنجا وقفی است میتواند آن را بفروشد و از همان پول جای دیگر خرید نماید یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی چند سال قبل زمینی را که از طریق ارث به او رسیده به صورت بیع لازم بفروشد و سپس معلوم شود که آن زمین وقف بوده، آیا این بیع باطل است؟ و درصورتی که باطل باشد، آیا باید قیمت کنونی آن را به مشتری بپردازد یا پولی را که هنگام فروش از او گرفته است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخصی بخواهد عضوی از اعضای بدنش مانند کلیه را به دیگری بفروشد یا هدیه کند یا وصیّت کند پس از فوت او آن اعضاء را مجانایا با پول برداشته و به دیگری بدهند چه صورت دارد؟
- [آیت الله سبحانی] در فروش خانه مسکونی، فروشنده ابتداء 500000 تومان از خریدار اخذ می کند و نام نویسی کرده بعد از سه سال خانه را تحویل می دهد و بعد از آن پول باقیمانده را به صورت اقساطی از خریدار اخذ می کند. آیا این صحیح و شرعی است چه نوع معامله ای است؟ و وقتی خریدار خانه را تحویل گرفت می تواند خانه را بفروشد یا باید تمام اقساط را تمام کند و بعداً بفروشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی به دیگری وکالت داده که منزلش را بفروشد. وکیل خانه را فروخته، و بدون اطّلاع مالک برای مشتری خیار فسخ قرار داده، و آن خیار موجب ضرر و زیان بایع گردیده است؟ آیا چنین معامله ای صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی در هنگام سفر، برادرش را وکیل رسمی نموده تا خانه اش را به هر کسی حتّی خودش بفروشد،ولی بعد از بازگشت از سفر از تصمیم خود مبنی بر فروش خانه منصرف شد و انصراف خود را به طور شفاهی به برادرش اطلاع داد، ولی برادر او به استناد وکالت رسمی مذکور، خانه را به خود منتقل نمود و سند آن را به نام خود ثبت کرد بدون آن‌که پول را به موکّل بدهد و یا خانه را از او تحویل بگیرد، آیا این بیع صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی حساب سال دارد، در بین سال زمینی خرید و در آن خانه مسکونی ساخت، پس از ده سال میخواهد بفروشد پنج میلیون تومان، آیا باید بعد از فروش، خمس را بدهد یا این که یکسال پس از فروش چنانچه پول بماند و سال بگذرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر وکیل یا مُوکِّل بمیرد ، یا دیوانة همیشگی شود ، وکالت باطل می شود و نیز اگر چیزی که برای تصرّف درآن وکیل شده است از بین برود مثلاً گوسقندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد ، وکالت باطل می شود .
- کسی که انسان وصیّت می کند که چیزی به او بدهند باید وجود داشته باشد ، پس اگر وصیّت کند به بچّه ای که ممکن است قلان زن حامله شود چیزی بدهند باطل است . ولی اگ روصیّت کند به بچّه ای که در شکم مادر است چیزی بدهند ، اگر چه هنوز روح نداشته باشد ، وصیّت صحیح است ، پس اگر زنده به دنیا آمد ، باید آنچه را که وصیّت کرده به او بدهند ، و اگر مرده به دنیا آمد ، وصیّت باطل می شود و آنچه را که برای او وصیّت کرده ، ورثه میان خودشان قسمت می کنند.
- اگر مصرفی را که میّت معیّن کرده ، از ثلث مال او بیشتر باشد وصیّت او در بیشتر از ثلث در صورتی صحیح است که ورثه حرفی بزنند ، یا کاری کنند که معلوم شود عملی شدن وصیّت را اجازه داده اند و تنها راضی بودن آنان کافی نیست . اگر مدّتی بعد از مردن او هم اجازه بدهند صحیح است و اگر بعضی از ورثه اجازه و بعضی ردّ نمایند وصیّت در حِصّه آنهائی که اجازه نموده اند صحیح و نافذ است .
- اگرانسان از وصیّت خود برگردد مثلاً بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند ، بعد بگوید به او ندهند وصیّت باطل می شود ، و اگر وصیّت خود را تغییر دهد ، مثل آن‌که قیّمتی برای بچه های خود معیّن کند بعد دیگری را بجای او قیّم نماید ، وصیّت اوّلش باطل می شود و باید به وصیّت دوّم او عمل نمایند .
- اگر انسان مال کسی را بدون اجازه او بفروشد چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه نکند معامله باطل است .
- در معاملة نسیه باید مدّت کاملاً معلوم باشد ، پس اگر جنسی را بفروشد که سر خرمن پول آنرا بگیرد ، چون مدّت کاملاً معّین نشده معامله باطل است .
- اگر چند نفر را برای انجام کاری وکیل کنند و به آن‌ها اجازه دهد که هر کدام به تنهائی در آن کار اقدام کنند ، هر یک از آنان می توانند آن کار را انجام دهد و چنانچه یکی از آنان بمیرد ، وکالت دیگران باطل نمی شود ولی اگر نگفته باشد که با هم یا به تنهائی وکیل است که انجام دهد و از حرفش هم معلوم نباشد که می توانند به تنهائی انجام دهند ؛ یاگفته باشدکه با هم انجام دهند ؛ نمی توانند به تنهائی اقدام نمایند . و در صورتی که یکی از آنان بمیرد ، وکالت دیگران باطل می شود ، اگر با هم وکیل شده باشند .
- اگر اجاره دهنده یا مستأجر بمیرد ، اجاره باطل نمی شود . ولی اگر خانه مال اجاره دهنده نباشد مثلاً دیگری وصیّت کرده که تا او زنده است منفعت خانه مال او باشد ، چنانچه آن خانه را اجاره دهد و پیش از تمام شدن مدّت اجاره بمیرد ، از وقتی که مرده ، اجاره باطل است .
- اگر چیز پاکی مانند روغن و نفت که آب کشیدن آن ممکن نیست نجس شود ؛ چنانچه مثلاً روغن نجس را برای خوردن به خریدار بدهند معامله باطل و عمل حرام است . و اگر برای کاری بخواهند که شرط آن پاک بودن نیست مثلاً بخواهند نفت نجس را بسوزانند ، فروش آن اشکال ندارد .
- خانه ای را که غریب و زوّار د رآن منزل می کنند ومعلوم نیست چقدردر آن می مانند ، اگر قرار بگذارندکه مثلاً شبی یک تومان بدهند وصاحب خانه راضی شود استفادة از آن خانه اشکال ندارد . ولی چون مدّت اجاره را معلوم نکرده اند اجاره نسبت به غیر از شب اوّل صحیح نیست وصاحب خانه هر وقت بخواهد می تواند انان را( د رغیر ازشب اوّل ) بیرون کند . مسائل متفرقة اجاره :
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته؛ مثلا خانه ای را که وصیت کرده به کسی بدهند؛ بفروشد؛ یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید؛ وصیت باطل می شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته، مثلاً خانه ای را که وصیت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید وصیت باطل می شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیّت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا دیگری را با التفات به وصیّت سابق برای فروش آن وکیل نماید، وصیّت باطل می‌شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته؛ مثلاً خانهای را که وصیّت کرده به کسی بدهند بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیّت باطل می‌شود.
- [امام خمینی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته مثلًا خانهای را که وصیت کرده به کسی بدهند بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیت باطل می‌شود.
- [آیت الله خوئی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته، مثلًا خانهای را که وصیت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیت باطل می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیّت کرده به کسی بدهند، بفروشد یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیّت باطل می‌شود.
- [آیت الله بروجردی] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیت کرده به کسی بدهند بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیت باطل می‌شود.
- [آیت الله بهجت] اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیت باطل می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه انسان از وصیت خود برگردد (مثلاً اول بگوید ثلث مالش را به کسی دهند و بعد بگوید ندهند) وصیت باطل می شود، همچنین اگر وصیت خود را تغییر دهد مثل آن که قیمی برای صغیر معین کرده بعد دیگری را به جای او تعیین کند وصیت اول باطل می شود و نیز اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته است (مثلاً خانه ای را که وصیت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا کسی را برای فروش آن وکیل نماید).