دیوانه
دیوانگی: نوعی بیماری روانی، که فرد مبتلا به آن، قادر به کنترل اعمال خود نیست. از آن در بسیاری از بابها؛ اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام سخن گفته‌اند.
اگر وکیل یا مُوکِّل بمیرد ، یا دیوانة همیشگی شود ، وکالت باطل می شود و نیز اگر چیزی که برای تصرّف درآن وکیل شده است از بین برود مثلاً گوسقندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد ، وکالت باطل می شود .
عنوان مسئله:
اگر وکیل یا مُوکِّل بمیرد ، یا دیوانة همیشگی شود ، وکالت باطل می شود و نیز اگر چیزی که برای تصرّف درآن وکیل شده است از بین برود مثلاً گوسقندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد ، وکالت باطل می شود .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی جهت فروش اتومبیل خود به کسی وکالت با حقّ توکیل غیر می دهد; وکیل نیز وکالت را به استناد حقّ توکیل، به دیگری واگذار می کند و در وکالت دوّم تصریح می کند که: (اقدام و امضای وکیل به منزله امضای موکّل و موکّلِ موکّل، نافذ و معتبر و دارای اثرات قانونی است). حال موکّل مبادرت به عزل وکیل اوّل نموده، آیا وکیل دوّم نیز معزول شده است؟ یا این که باید مراتب عزل توسّط موکّل به وکیل دوّم مستقلاّ اعلام شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا عقد وکالت با موت وکیل یا موکّل باطل می شود؟
- [آیت الله جوادی آملی] شخصی جهت فروش اتومبیل خود به کسی وکالت با حق توکیل غیر می‌دهد و وکیل نیز وکالت را به استناد حق توکیل، به دیگری تفویض و واگذار میکند و در وکالت دوم تصریح مینماید (اقدام و امضای وکیل، به منزله اقدام و امضای موکل و موکلِ موکل نافذ و معتبر و دارای اشرات قانونی است). حال موکل مبادرت به عزل وکیل اول نموده آیا وکیل دوم نیست معزول است و یا اینکه باید مراتب عزل توسط موکل به وکیل دوم مستقلاً اعلام شود؟ و چنانچه وکیل دوم به استناد وکالت دوم، مبادرت به انجام معامله نماید آیا معامله صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله جوادی آملی] شخصی جهت فروش اتومبیل خود به کسی وکالت با حق توکیل غیر می‌دهد و وکیل نیز وکالت را به استناد حق توکیل، به دیگری تفویض و واگذار میکند و در وکالت دوم تصریح مینماید (اقدام و امضای وکیل، به منزله اقدام و امضای موکل و موکلِ موکل نافذ و معتبر و دارای اشرات قانونی است). حال موکل مبادرت به عزل وکیل اول نموده آیا وکیل دوم نیست معزول است و یا اینکه باید مراتب عزل توسط موکل به وکیل دوم مستقلاً اعلام شود؟ و چنانچه وکیل دوم به استناد وکالت دوم، مبادرت به انجام معامله نماید آیا معامله صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اگر وکیل اوّل بمیرد یا از وکالت کناره گیری کند وکالت دومی باطل می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وکیل در خرید با بایع در زمینهای اختلاف پیدا کنند، آیا موکّل میتواند در حقّ وکالت تصرّف کند و در بعضی از مواردی که به وکیل وکالت داده او را عزل نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وکیل یا موکّل دیوانه شوند، تکلیف چیست؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه موکل یا وکیل از حق فسخ خود سوء استفاده کند و وکالت را در اثناء عمل فسخ کند آیا خسارتی را که به هر یک از آنان وارد می شود باید جبران شود مثلاً وکیل برای خرید منزل به شهر دیگر برود و موکل، وکالت را فسخ کند هزینه بازگشت به عهده کیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] این بخش دارای سؤال مربوط به احکام وکالت به تقلید از حضرت استاد و … میباشد. 1. شخصی جهت فروش اتومبیل خود به کسی وکالت با حق توکیل غیر می‌دهد و وکیل نیز وکالت را به استناد حق توکیل، به دیگری تفویض و واگذار میکند و در وکالت دوم تصریح مینماید (اقدام و امضای وکیل، به منزله اقدام و امضای موکل و موکلِ موکل نافذ و معتبر و دارای@ اشرات قانونی است). حال موکل مبادرت به عزل وکیل اول نموده آیا وکیل دوم نیست معزول است و یا اینکه باید مراتب عزل توسط موکل به وکیل دوم مستقلاً اعلام شود؟ و چنانچه وکیل دوم به استناد وکالت دوم، مبادرت به انجام معامله نماید آیا معامله صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در صحت وکالت شرط است که شخص وکیل نزد موکل معلوم باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر وکیل با اجازه مُوکِّل ، کسی را از طرف خودش وکیل کند مُوکِّل و وکیل می توانند آن وکیل را عزل کنند و اگر وکیل اوّل بمیرد ، یا عزل شود وکالت دوّمی باطل می شود .
- اگر انسان بااجازة مُوکِّل ،خودش کسی را از طرف او وکیل کند ، نمی تواند آن وکیل را عزل نماید واگر وکیل اوّل بمیرد یا مُوکِّل ، او را عزل کند وکالت دوّم باطل نمی شود .
- وکیل می تواند از وکالت کناره گیری کند و اگر مُوکِّل غائب هم باشد اشکال ندارد .
- اگر چند نفر را برای انجام کاری وکیل کنند و به آن‌ها اجازه دهد که هر کدام به تنهائی در آن کار اقدام کنند ، هر یک از آنان می توانند آن کار را انجام دهد و چنانچه یکی از آنان بمیرد ، وکالت دیگران باطل نمی شود ولی اگر نگفته باشد که با هم یا به تنهائی وکیل است که انجام دهد و از حرفش هم معلوم نباشد که می توانند به تنهائی انجام دهند ؛ یاگفته باشدکه با هم انجام دهند ؛ نمی توانند به تنهائی اقدام نمایند . و در صورتی که یکی از آنان بمیرد ، وکالت دیگران باطل می شود ، اگر با هم وکیل شده باشند .
- اگر یکی از شریکها بمیرد ، یا دیوانه، یا بیهوش شود یا سفیه شود و حاکم شرع او را از تصّرف در اموالش جلوگیری کند شریکهای دیگر نمی توانند در مال شرکت تصّرف کنند .
- اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی نکند و غیر از تصرّفی که به او اجازه داده اند ، تصرّف دیگری در آن ننماید و اتفاقاً آن مال از بین برود ، نباید عوض آن را بدهد .
- اگر چیزی را که عاریه کرده با اجازة صاحب آن به دیگری عاریه دهد ، چنانچه کسی که اوّل آن چیز را عاریه کرده بمیرد یا دیوانه شود ، عاریه دوّمی باطل نمی شود .
- اگر میت فرض نداشته باشد ولی بعضی از ورثة او صغیر یا دیوانه یا غائب باشند ، تصرف در ملک او حرام و نماز در آن باطل است ولی تصرفات جزئی که برای برداشتن میت معمول است ، اشکال ندارد .
- اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته مثلاً خانه ای را که وصیّت کرده به کسی بدهند بفروشد ؛ یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید ، وصیّت باطل می شود .
- اگر وکیل د رنگهداری مالی که در اختیار او است کوتاهی کند ، یا غیر ازتصرّفی که به او اجازه داده اند تصرّف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود ، ضامن است . پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش ، بپوشد و آن لباس تلف شود ، باید عوض آن را بدهد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر وکیل یا موکل بمیرد، یا دیوانه همیشگی شود وکالت باطل میشود، و نیز اگر گاهگاهی دیوانه شود و یا بیهوش شود، بنا بر احتیاط واجب باید به معاملهای که انجام می‌دهد ترتیب اثر ندهند، و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود مثلًا گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل میشود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وکیل یا موکل بمیرد، یا دیوانه یا بیهوش شود، وکالت باطل میشود و نیز اگر چیزی که برای تصرّف آن وکیل شده است از بین برود مثلاً گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد وکالت باطل میشود.
- [آیت الله بروجردی] اگر وکیل یا موکل بمیرد، یا دیوانه، یا بیهوش شود، وکالت باطل میشود و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود مثلاً گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد وکالت باطل میشود.
- [آیت الله سبحانی] اگر وکیل یا موکل بمیرد، یا دیوانه همیشگی شود، وکالت باطل می شود و نیز اگر گاه گاهی دیوانه شود بنابر احتیاط واجب باید به معامله ای که انجام می دهد ترتیب اثر ندهند ولی اگر بیهوش شود، وکالت باطل نمی شود و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود مثلاً گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل می شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وکیل یا موکّل بمیرد یا دیوانه دائمی شود، وکالت باطل میشود و نیز اگر گاهی دیوانه شود و یا بیهوش شود، بنابر احتیاط واجب باید به معاملهای که انجام می‌دهد ترتیب اثر ندهند و نیز اگر چیزی که برای تصرّف در آن وکیل شده است از بین برود، مثلاً گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل میشود.
- [آیت الله سیستانی] اگر وکیل یا موکِّل بمیرد ، وکالت باطل میشود ، و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود ، مثلاً گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد ، وکالت باطل میشود . و همچنین اگر یکی از آن‌ها برای همیشه دیوانه یا بیهوش شود ، وکالت باطل میشود ، ولی اگر گاهگاهی دیوانه ، یا بیهوش میشود ، بطلان وکالت در زمان دیوانگی ، یا بیهوشی چه رسد به زمان بر طرف شدن آن ، محل اشکال است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وکیل یا موکل بمیرد وکالت باطل می شود و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود، مثلاً گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل می شود و اگر یکی از وکیل یا موکل دیوانه یا بی هوش شود، در موقع دیوانگی و بی هوشی وکالت اثری ندارد، اما بطلان آن به نحوی که بعد از زوال بی هوشی یا دیوانگی عملش بی اثر باشد محل تأمل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وکیل یا موکل بمیرد، وکالت باطل می شود، و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود مثلا گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل می شود. و اگر یکی از آن‌ها دیوانه یا بیهوش شود در زمان دیوانگی یا بیهوشی وکالت اثری ندارد امّا بطلان وکالت به نحوی که بعد از بر طرف شدن دیوانگی و بیهوشی نیز نتواند عمل را انجام دهد محل اشکال است.
- [آیت الله خوئی] اگر وکیل یا موکل بمیرد وکالت باطل میشود و نیز اگر چیزی برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود مثلًا گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل میشود و اگر یکی از آن‌ها دیوانه یا بیهوش شود در زمان دیوانگی یا بیهوشی وکالت اثری ندارد امّا بطلان وکالت به نحوی که بعد از برطرف شدن دیوانگی و بیهوشی نیز نتواند عمل را انجام دهد محل اشکال است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وکیل یا موکل بمیرد؛ وکالت باطل می شود و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود؛ مثلا گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد؛ وکالت باطل می شود. و اگر یکی از آن‌ها دیوانه یا بیهوش شود؛ در زمان دیوانگی یا بیهوشی؛ وکالت اثری ندارد؛ اما بطلان وکالت به نحوی که بعد از برطرف شدن دیوانگی و بیهوشی نیز نتواند عمل را انجام دهد محل اشکال است.