اذان و اقامه
این مقاله درباره اذان و اقامه که ذکرهای مخصوص اعلان وقت نماز و آمادگی برای آن می‌باشد است.
.اذان و اقامه نماز باید بعد از دخول وقت باشد ; اگر همه جملههای اذان و اقامه عمداً یا سهواً قبل از دخول وقت گفته شد , یا بعضی از آنها قبل از وقت و برخی از آنها بعد از دخول وقت ادا شده باشد, دوباره باید گفته شوند.
عنوان مسئله:
.اذان و اقامه نماز باید بعد از دخول وقت باشد ; اگر همه جملههای اذان و اقامه عمداً یا سهواً قبل از دخول وقت گفته شد , یا بعضی از آنها قبل از وقت و برخی از آنها بعد از دخول وقت ادا شده باشد, دوباره باید گفته شوند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- نظر حضرت عالی دربارهی افزودن این شهادت (أشهد أن فاطمة الزّهراء عصمة الله الکبری و حجّة الله علی الحجج) به قصد ثواب و رجاء، در فصول اذان و اقامه، پس از شهادت به ولایتِ امیرِ مؤمنان (علیه السّلام) چیست؟
- نظر حضرتعالی دربارهی افزودن این شهادت (أشهد أن فاطمة الزّهراء عصمة الله الکبری و حجّة الله علی الحجج) به قصد ثواب و رجاء، در فصول اذان و اقامه، پس از شهادت به ولایتِ امیرِ مؤمنان (علیه السّلام) چیست؟
- در جریان شرکت در نماز جماعت مسجدالنبی و مسجدالحرام، بعضاً اتصال برقرار نیست، آیا بدون اتصال، نماز اقامه شده صحیح است؟
- در جریان شرکت در نماز جماعت مسجد النبی و مسجدالحرام، بعضاً اتصال برقرار نیست، آیا بدون اتصال، نماز اقامه شده صحیح است؟ همچنین است پیشانی گذاشتن بر فرش به جای مُهر.
- قسمتی از مسجد به عنوان کتابخانه و فعالیتهای فرهنگی بسیج اختصاص دارد و فقط در شبهای احیاء در اختیار نمازگزاران قرار میگیرد و زمانی که نماز جماعت برقرار نباشد بعضاً به صورت فرادی نماز اقامه می‌شود مستدعیست نظر مبارک را در زمینهی ادامه فعالیت بسیج در مکان فوق الذکر مرقوم فرمائید.
- هنگامی که امام جماعت اهل سنت در نماز سوره سجده دار می خواند و نمازگزاران در اثنای قرائت، به سجده می روند و بر می خیزند؛ 1.اولاً تکلیف چیست؟ 2.اگر کسی عمدا یا جهلاً یا سهواً سجده را ترک کرد، نمازش چه حکمی دارد؟ 3.اگر ندانسته به رکوع رفت و سپس به سجده و دوباره به قیام برگشت تکلیف چیست؟
- هنگامی که امام جماعت اهل سنت در نماز سوره سجده دار میخواند و نمازگزاران در اثنای قرائت، به سجده میروند و بر میخیزند؛ 1. اولاً تکلیف چیست؟ 2. اگر کسی عمداً یا جهلاً یا سهواً سجده را ترک کرد، نمازش چه حکمی دارد؟ 3. اگر ندانسته به رکوع رفت و سپس به سجده و دوباره به قیام برگشت تکلیف چیست؟
- واحد روابط عمومی بعضی از ادارات دولتی متولی برگزاری مراسمات ( نماز جماعت، عید غدیر، محرم حسینی و …) می‌باشد. با عنایت به تعظیم شعائر اسلامی و در عین حال رعایت نحوهی مطلوب خدمات رسانی به ارباب رجوع خواهشمند است به دو سؤال ذیل به صورت شفاف پاسخ فرمایید. سؤال 1: با عنایت به موارد مزبور، برگزاری نماز جماعت قریب به نیم ساعت از وقت اداری را میگیرد، اقامه آن در اول وقت نماز و یا پایان وقت اداری (یعنی حدود ساعت 30 / 13 الی 14) چه حکمی دارد؟ سؤال 2: با عنایت به موارد فوق الذکر در طول سال به طور متوسط در هر فصل (3 ماه) یک مراسم در اول ساعت اداری از ساعت 8 الی 9: 30 دقیقه برگزار می‌شود که در مجموع 4 مراسم به مدت 6 ساعت می‌باشد با توجه به اثر بخشی این گونه مراسمات در تقویت بنیهی دینی و تجدید قوای معنوی همکاران و با در نظر گرفتن رعایت حال ارباب رجوع، برگزاری این گونه مجالس مذهبی چه حکمی دارد؟
- نماز جماعت در ادارات واحد روابط عمومی بعضی از ادارات دولتی، متولی برگزاری مراسم (نماز جماعت، عید غدیر، محرم حسینی و…) است. با عنایت به تعظیم شعائر اسلامی و در عین حال رعایت نحوة مطلوب خدماترسانی به ارباب رجوع، خواهشمند است به دو سؤال ذیل به صورت شفاف پاسخ فرمایید: 1. برگزاری نمازجماعت که نزدیک نیم ساعت از وقت اداری را میگیرد در اول وقت نماز و یا پایان وقت اداری (یعنی حدود ساعت 13/30 الی 14) چه حکمی دارد؟ 2. در طول سال به طور متوسط در هر فصل (3 ماه) یک مراسم در اول ساعت اداری از ساعت 8 الی 9/30دقیقه برگزار می‌شود که در مجموع 4 مراسم به مدت 6 ساعت است. با توجه به اثربخشی اینگونه مراسمها در تقویت بنیة دینی و تجدید قوای معنوی همکاران و با در نظر گرفتن رعایت حال ارباب رجوع، برگزاری اینگونه مجالس مذهبی چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] زوجین در شب ماه مبارک رمضان، بدون قصد دخول ملاعبه میکنند، ولی سهوا دخول بدون انزال واقع و بلافاصله اذان صبح می‌شود. وضعیت روزه آنها چگونه است و آیا برای دخول بدون انزال، غسل کردن واجب است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا باید نماز ظهر بعد از اذان ظهر و نماز عصر بعد از دخول وقت آن خوانده شود؟ و همچنین آیا نماز مغرب و عشا هم باید هر کدام در وقت خود خوانده شوند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر خطیب جمعه مقداری از خطبه اول را بعد از دخول وقت ایراد کند, بدون اینکه تحمید وصلوة را اعاده نماید و بعد نماز جمعه را اقامه کند, نماز باین صورت از ظهر مجزی است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] آیا نماز قضا اذان و اقامه دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] معمولاً اشخاص کارگر که اول وقت عازم رفتن سر کارهستند، بدون اینکه یقین به دخول وقت پیدا کنند، به صِرف دیدن ساعت یا شنیدن اذان، نماز خود را می خوانند، آیا صحیح می باشد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در روز جمعه ممکن است اذان ظهر 15 دقیقه قبل از دخول وقت شروع شود؟ بخاطر اینکه در خطبه جمعه زیاد وقت حاصل شود؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی قبل از نماز فرادی، اذان و ا قامه میگوید و مشغول نماز می‌شود. اگر ما در آن مکان حاضر باشیم و بعد از اذان و اقامه آن شخص بخواهیم نماز بخوانیم، آیا لازم است باز هم اذان و اقامه بگوییم یا میتوانیم به همان اذان و اقامه اکتفا کنیم؟
- [آیت الله بهجت] آیا برای نماز آیات می توان اذان و اقامه گفت؟
- [آیت الله بهجت] آیا برای نماز عیدین می توان اذان و اقامه گفت؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در نمازهای یومیه که باید اذان و اقامه گفته شود اگر اذان را از رادیو بشنود و خود اقامه بگوید نماز چگونه است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .مستحب است گوینده اقامه رو به قبله و آرام باشد و اقامه را از اذان آهسته تر بگوید و فاصله جمله های آن را از فاصله جملههای اذان کمتر کند؛ لیکن جمله ها را به هم نچسباند.
- .اتصال جمله های اذان با هم , نیز اتصال جملههای اقامه با هم باید محفوظ باشد, به صورتی که عرفاً آنها را گسسته از هم ندانند.
- .اگر پیش از گفتن اقامه شک کند که اذان گفته یا نه، مستحب است اذان را بگوید و اگر پیش از شروع در جمله ای از جملههای اذان یا اقامه شک کند که جمله قبل را گفته یا نه , باید جمله قبل را بگوید؛ ولی پس از شروع در جمله بعدی , اگر شک کند که جمله قبل را گفته یا نه، لازم نیست جمله قبل را بازگو کند.
- .مستحب است گوینده اذان رو به قبله بایستد و با طهارت باشد و با صدای بلند و کشیده اذان بگوید و بین جملههای اذان کمی فاصله دهد و بین آنها غیر از ذکر و دعا سخن دیگری نگوید.
- .سقوط اذان در صورت جمع دو نماز با رعایت ترتیب اختصاصی به نماز ادا ندارد و در نماز قضا نیز جاری است , حتی اگر بخواهد نماز قضای یک شبانه روز را با هم اقامه کند , اذان برای قضای نماز اول, کافی است.
- .هر گاه شک کند که نماز جماعت قبلی صحیح بود یا نه، اذان و اقامه از او ساقط است; ولی اگر شک کند که برای نماز جماعت سابق اذان و اقامه گفته شد یا نه , یا شک کند که مکان نماز او و مکان نماز جماعت قبلی یک مکان محسوباند یا دو مکان مانند سطح مسجد و بام آن اذان و اقامه از وی ساقط نیست. سوم: کسی که اذان و اقامه دیگری را شنید , می تواند به آن اکتفا کند و برای نماز خود اذان و اقامه نگوید , به شرط آنکه تمام فصول اذان و اقامه را به طور کامل شنیده باشد و در صورت ناقص شنیدن یا نشنیدن بعضی از فصول , میتواند آنچه را درست نشنید , خودش بگوید و به همان اکتفا نماید, به شرط حفظ ترتیب، اگر فقط اذان را شنید , میتواند اقامه را خود بگوید ; ولی اگر اقامه را شنید , بخواهد اذان را خود بگوید, چون ترتیب محفوظ نمی شود , نمیتواند به شنیدن اقامه اکتفا کند.
- .اذان و اقامه در چند مورد ساقط می شوند: یکم: کسی که وارد نماز جماعتی شده و می خواهد با آن جماعت نماز بخواند, در صورتی که برای آن نماز جماعت , اذان و اقامه گفته شده باشد , اذان و اقا مه از او ساقط است , هر چند او هنگام اذان و اقامه حاضر نبوده و بعضی از رکعت ها را ادراک نکرده باشد، اگر این نماز جماعت در مسجد برگزار شد , نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید. دوم: کسی که برای اقامه نماز مستقل وارد مسجدی شد که در آن، نماز جماعت صحیح با اذ ان و اقامه برگزار شد و او در آن نماز شرکت نکرده یا بعد از تمام شدن نماز جماعت وارد شد , به شرط آنکه تمام صف ها پراکنده نشده باشند; حتی یک صف هم باقی باشد اذان و اقامه از او ساقط است; چه بخواهد نماز را به تنهایی بخواند یا به جماعت و در صورت جماعت , چه امام با شد و چه مأموم.
- .اذان و اقامه نماز جماعت مردان را باید مرد بگوید و اذان و اقامه نماز جماعت زنان , نیز زنان و مردان محرم را زن می تواند بگوید , هرچند احتیاط در صورت اخیر, ترک است.
- .مستحب است نمازگزار پیش از نمازهای شبانه روزی (ادا یا قضا) اذان و اقامه بگوید و پیش از نماز عید فطر و عید قربان, سه مرتبه بگوید: (الصلاة) و پیش از نمازهای واجب دیگر , مانند نماز میّت، نماز آیات، به امید ثواب سه بار بگوید: (الصلاة. )
- .نمازگزار باید نمازی را که می خواهد اقامه نماید , معیّن کند . اگر آن نماز , معیّن است؛ مانند نماز مغرب کسی که نماز مغرب قضا به عهده ندارد، در این صورت قصد نماز مغرب کافی است و تعیین ادا یا قضا لازم نیست; همچنین کسی که مثلاً نماز مغرب قضا به عهده دارد, ولی فقط درصدد انجام دادن نماز اداست, تعیین ادا یا قضا لازم نیست و اگر آن نماز مشترک بین واجب و مستحب , نیز بین ادا و قضاست و هر دو طرف اشتراک می تواند مقصود نمازگزار باشد, در این صورت, باید نمازی را که میخواهد اقامه نماید, معیّن کند, هرچند به اجمال باشد و بدون تعیین، نماز باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط واجب آن است که اذان را همیشه به قصد نماز بگویند و گفتن اذان برای اعلام دخول وقت بدون قصد نماز بعد از آن، مشکل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در جایی که عده ای مشغول نماز جماعتند یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است اگر کسی بخواهد فرادی یا با جماعت دیگری که برپا می شود نماز بخواند اذان و اقامه از او ساقط است به شرط این که برای آن نماز اذان و اقامه گفته باشند و نماز جماعت صحیح باشد و هر دو نماز در یک مکان و هر دو ادا و مربوط به یک وقت و در مسجد باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد، که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله نوری همدانی] باید بین اذان و اقامه ندهد و اگر بین آنها بقدری فاصله دهد که اذانی را گفته اذان این اقامه حساب نشود ، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز بقدری فاصله دهد فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود ، مستحب است دوباره برای آن نماز ، اذان و اقامه بگوید .
- [امام خمینی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها بقدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز بقدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله اردبیلی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی که گفته، اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشوند، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله مظاهری] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحبّ است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله سبحانی] باید بین اذان و اقامه فاصله نیندازد و اگر بین آنها به قدری فاصله بیفتد، که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله بیندازد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله بروجردی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامة آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.