پیشانی
پیشانی به قسمت فوقانی چهره، حدّ فاصل رستنگاه مو و ابرو گفته می شوداز آن در بابهای طهارت، صلات و حج سخن رفته است.
.مدار رکن بودن سجده، نهادن پیشانی بر زمین است، به گونهای که با ترک عمدی آن در یک سجود, یا ترک سهوی آن در دو سجود, نماز باطل میشود, هرچند اعضای ششگانه دیگر در هر دو سجده بر زمین نهاده شده باشند, چنانکه اگر پیشانی بر زمین نهاده شده باشد, ولی اعضای دیگر سهواً بر زمین نهاده نشده باشند, نماز باطل نمیشود.
عنوان مسئله:
.مدار رکن بودن سجده، نهادن پیشانی بر زمین است، به گونهای که با ترک عمدی آن در یک سجود, یا ترک سهوی آن در دو سجود, نماز باطل میشود, هرچند اعضای ششگانه دیگر در هر دو سجده بر زمین نهاده شده باشند, چنانکه اگر پیشانی بر زمین نهاده شده باشد, ولی اعضای دیگر سهواً بر زمین نهاده نشده باشند, نماز باطل نمیشود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
- .با ترک عمدی یک سجده, نماز باطل میشود؛ ولی با ترک سهوی یک سجده یا دو سجده از دو رکعت، نماز باطل نمیشود.
- .دو سجده, روی هم, از هر رکعت رکن است و با ترک عمدی یا سهوی هر دو، نیز افزودن عمدی یا سهوی دو سجده در یک رکعت، نماز باطل میشود.
- .واجب است ترتیب افعال و اقوال نماز رعایت شود و ترک عمدی آن و اکتفا به همان غیر مرتب, باعث بطلان نماز است و ترک سهوی ارکان آن, به صورتی که با ترک سهوی رکن سابق مانند رکوع مثلاً وارد رکن بعدی مانند سجود شود, نماز باطل خواهد شد.
- .اموری که در نماز واجب اند, دو قسم اند. قسم یکم, رکن است و قسم دوم , غیر رکن. واجب رکنی, آن است که کم شدن یا زیاد شدن آن خواه عمدی باشد یا سهوی , سبب باطل شدن نماز است . واجب غیر رکنی, آن است که زیاد شدن یا کم شدن عمدی آ ن, سبب باطل شدن نماز است؛ ولی زیاد شدن یا کم شدن سهوی آن, موجب بطلان نماز نمیشود.
- .ذکر سجده باید پس از گذاشتن پیشانی به زمین و آرام شدن بدن انجام شود; اگر عمداً پیش از گذاشتن پیشانی به زمین ذکر بگوید, یا قبل از تمام شدن ذکر، سر از زمین بردارد و بقیه ذکر را در حالت برداشتن پیشانی از زمین بگوید, نماز باطل است؛ ولی سهواً نماز باطل نمیشود و اگر در حال سجود, یادش بیاید که مقداری از ذکر، پیش از رسیدن پیشانی به زمین بوده است, باید دوباره بگوید.
- .ترک عمدی سلام، نماز را باطل میکند و ترک سهوی آن, باعث بطلان نماز نیست. اگر پس از فراموشی آن و پیش از به هم خوردن صورت نماز و قبل از انجام دادن کاری که عمدی یا سهوی آن نماز را باطل میکند مانند پشت به قبله کردن یادش بیاید, باید سلام را بگوید و نماز او صحیح است و اگر پس از به هم خوردن صورت نماز, یا بعد از باطل شدن نماز یادش بیاید، فقط دو سجدهّ سهو دارد.
- .اگر به قصد سجده، پیشانی را بر زمین نهاده و بدون اختیار، پیشانی از زمین بلند شد و بدون اختیار دوباره به زمین گذارده شد، همگی یک سجده محسوب میشود و با انجام دادن سجده دوم به وظیفه سجود عمل میشود و اگر این وضع برای سجده دوم پیش آمد، وظیفه سجود به طور کامل انجام شده است و اگر بدون اختیار از زمین بلند شد, لیکن حفظ آن ممکن بود، درصورتی که در سجده اوّل باشد, باید سجده دوم را انجام دهد و اگر در سجده دوم باشد, نباید به سجده برود. ترک ذکر سجده, در صورتی که بلند شدن سر از زمین، بدون اختیار باشد, اشکال ندارد.
- .هرگاه در حال سجده آگاه شود که پیشانی را بر چیزی نهاده است که سجده بر آن باطل است, باید پیشانی را بدون برداشتن از زمین به روی چیزی بکشد که سجده بر آن صحیح است و اگر بر اثر تنگی وقت یا مانع دیگر, نتواند نماز را رها کند و دوباره اقامه نماید, باید برابر حکم مسئله 350(قبلی) عمل نماید.
- .در موقع ذکر سجده نمیتواند یکی از اعضای هفتگانه را از زمین بردارد و اگر چنین کرده, دوباره باید پس از گذاشتن آن بر زمین، ذکر سجده را تکرار کند و اگر عمداً به همان اکتفا نموده, نماز باطل میشود. برداشتن و گذاشتن غیر پیشانی در غیر حال ذکر, منعی ندارد.
- .در نماز واجب , خواندن آیه سجده , نیز یکی از سوره هایی که سجده واجب دارد تا آن آیه معیّ ن جایز نیست و اگر عمداً بخواند و سجده تلاوت را به جا آورد، بنا بر احتیاط واجب , نماز باطل میشود و اگر سجده تلاوت را بر اثر گناه به جا نیاورد, نماز او باطل نمیشود و اگر عمداً آیه سجده را گوش دهد, حکم خواندن عمدی آن را دارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر رکنی از ارکان نماز را کم یا زیاد کند عمداً باشد یا سهواً، مانند کم و زیاد کردن رکوع، یا دو سجده باهم موجب باطل شدن نماز است، اما کم و زیاد کردن چیزی که رکن نیست اگر عمدی نباشد اشکالی ندارد و اگر از روی عمد باشد نماز را باطل می کند، مانند کم و زیاد کردن یک سجده.
- [آیت الله وحید خراسانی] دوازدهم از مبطلات نماز ان است که رکن نماز را عمدا یا سهوا کم کند یا چیزی را که رکن نیست عمدا کم یا زیاد نماید مگر این که جاهل قاصر باشد و اگر رکوع یا دو سجده از یک رکعت را عمدا یا سهوا زیاد کند نمازش باطل می شود ولی زیاد کردن تکبیره الاحرام سهوا مبطل نماز نیست و بطلان نماز به زیادی عمدی ان از جاهل قاصر محل اشکال است
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعضی از واجبات نماز رکن است؛ یعنی اگر انسان آنها را بجا نیاورد، عمداً باشد یا اشتباهاً، نماز باطل میشود و بعضی دیگر رکن نیست؛ یعنی اگر اشتباهاً کم گردد نماز باطل نمیشود. رکن نماز پنج چیز است: اول: نیت. دوم: تکبیرة الاحرام (با توضیحی که در مسأله 957 خواهد آمد) سوم: قیام متّصل به رکوع؛ یعنی از حالت ایستاده به رکوع رفتن. چهارم: رکوع. پنجم: سجده. زیادی عمدی واجبات نماز را باطل میکند و در زیادی سهوی تفصیلاتی وجود دارد که در مسأله 1118 و نیز در مسأله 1273 به بعد خواهد آمد. نیت
- [آیت الله اردبیلی] دو سجده روی هم یک (رکن) است و اگر کسی در نماز واجب عمدا یا از روی فراموشی هر دو را ترک کند یا دو سجده دیگر به آنها اضافه نماید، نماز او باطل است.
- [آیت الله مظاهری] بعضی از واجبات نماز رکن است یعنی اگر انسان آنها را به جا نیاورد، یا در نماز اضافه کند عمداً باشد یا سهواً یا جهلاً، نماز باطل میشود، و بعضی دیگر رکن نیست یعنی اگر عمداً کم یا زیاد شود نماز باطل میشود و چنانچه اشتباهاً یا جهلاً کم یا زیاد گردد نماز باطل نمیشود. ارکان نماز پنج مورد است: اوّل: نیت. دوّم: تکبیرة الاحرام. سوّم: قیام متّصل به رکوع. چهارم: رکوع. پنجم: دو سجده.
- [آیت الله سیستانی] بعضی از واجبات نماز رکن است ، یعنی اگر انسان آنها را بجا نیاورد عمداً باشد یا اشتباهاً نماز باطل میشود . و بعضی دیگر رکن نیست ، یعنی اگر اشتباهاً کم گردد نماز باطل نمیشود . و رکن نماز پنج چیز است : اول : نیّت . دوم : تکبیرة الاحرام . سوم : قیام متّصل به رکوع ، یعنی ایستادن پیش از رکوع . چهارم : رکوع . پنجم : دو سجده از یک رکعت . و اما نسبت به زیادی در صورتی که عمدی باشد ، مطلقاً نماز باطل میشود ، و در صورتی که از روی اشتباه باشد اگر زیادی در رکوع یا در دو سجده از یک رکعت باشد ، نماز بنابر احتیاط لازم باطل است ، و الاّ باطل نیست . نیّت
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده، چنان چه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل می کند، مثلاً پشت به قبله کرده، نمازش باطل است. و اگر کاری که عمدی و سهوی آن، نماز را باطل می کند انجام نداده، باید فوراً مقداری را که فراموش کرده به جا آورد، و برای سلام زیادی نیز دو سجده سهو بنماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده ، چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل میکند ، مثلاً پشت به قبله کرده ، نمازش باطل است . و اگر کاری که عمدی و سهوی آن ، نماز را باطل میکند انجام نداده ، باید فوراً مقداری را که فراموش کرده بجا آورد ، و برای سلام زیادی بنابر احتیاط لازم دو سجده سهو انجام دهد .
- [آیت الله خوئی] اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده، چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل میکند، مثلًا پشت به قبله کرده، نمازش باطل است و اگر کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند انجام نداده باید فوراً مقداری که فراموش کرده بهجا آورد و برای سلام زیادی دو سجدة سهو بنماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده، چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل می کند،مثلاً پشت به قبله کرده، نمازش باطل است. و اگر کاری که عمدی و سهوی آن، نماز را باطل می کند انجام نداده باید فوراً مقداری را که فراموش کرده به جا آورد و دو سجده سهو جهت سلام بی جا انجام دهد.